Opera. Ad optima exemplaria recognovit et in usum scholarum edidit Georg Ænotheus Koch

발행: 1851년

분량: 264페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

Sordidus ac dives, populi 0ntemnere voces 65 Sic solitus: Populus me sibilat, at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummo contemplor in arca. I antalus a labris sitiens fugientia captat Flumina . . . Quid rides mutato n0mine de te Fabula narratur congestis undique saccis Indormis inhians, et tanquam parcere sacris Cogeris aut pictis tanquam gaudere tabellis. Nescis quo valeat nummus, quem praebeat Sum. Panis ematur, olus, vini sextarius, adde Quis humana sibi doleat natura negatis. 75n vigilare metu exanimem, noctesque diesque Formidare malos ures, incendia, SerVOS, e te c0mpilent fugientes, hoc iuvat morum Semper ego optarim pauperrimuS SSe bonorum. At si condoluit tentatum rig0re corpus 80 Aut alius casus lecto te adfixit habes qui Assideat, flamenta paret, medicum roget, ut te Suscite ac reddat gnatis carisque propinquis. Non uxor Salvum te vult, non iliuS; omneSVicini oderunt, noti, pueri atque puellae. 85Miraris, quum tu argent p0St omnia ponaS, Si nemo praestet quem non mereari amorem At si cognatos, nullo natura labore Quos tibi dat, retinere velis servareque amico S, Infelix operam perdas ut si quis asellum 90 In campo 0ceat parentem currere freni S. Denique sit sinis quaerendi, quoque habea plus, Pauperiem metuas minus et finire laborem Incipias, parto quod avebas, ne facias quodUmmidius quidam, non longa est sabula, dives 95 Ut metiretur nummos, ita Sordidus, ut SeN0n unquam Servo melius vestiret, ad 3que Supremum tempus ne se penuria victus

opprimeret metuebat At hunc liberta securi Divisit medium, sortissima Τyndaridarum. I 000uid mi igitur suades Ut vivam Maenius aut sic

Ut Nomentanus Pergis pugnantia Secum Frontibus adversis componere: 0n ego Varum Quum et te fieri, vappam iubeo ac nebul0nem.

142쪽

l05 Est inter anain quiddam Socerumque Viselli. Est modus in rebus, sunt certi denique ines, Quos ultra citraque nequit con SiStere rectum. Illuc, unde abii, redeo. Nemon ut avarus Se probet ac potius laudet diversa Sequentes, Ui Quodque aliena capella gerat distentius uber, Τabescat, neque se mai0ri pauperiorum Τurbae comparet, hunc atque hunc Superare lab0ret. Sic estinanti semper locupletior obstat: Ut quum carceribus miSSos rapit ungula curru S, II 5 Instat equis auriga suos vincentibus, illum Praeteritum temnens extremos inter euntem. Inde sit, ut raro, qui se vixisse beatum Dicat et exacto contentus tempore vita Cedat uti conviva Satur, reperire queam US.

I 20 am satis est Ne me Crispini scrinia lippi

Compilasse putes, Verbum non ampliu addam.

Ambubaiarum collegia, pharmac090lae, Mendici, mimae, balatrones, hoc genu Omne Maestum ac sollicitum est cantoris morte Tigelli: Quippe benignus erat. Contra hic, ne prodigus esse 5 Dicatur metuens, inopi dare nolit amico, Frigus quo duramque famem depellere possit. Hunc si perconteris, avi cur atque parentis Praeclaram ingrata stringat malus ingluvie rem, 0mnia conductis coemens obsonia nummis: Is Sordidus atque animi quod parvi nolit haberi, Respondet. Laudatur ab his, culpatur ab illis. Fufidius vappae famam timet ac nebulonis, Dives agris, dives positis in senore nummis: Quinas hic capiti mercedes exsecat, atque I 50uanto perditi0 quisque est, tanto acrius urget; Nomina Sectatur, modo sumpta veste virili, Sub patribus duris tironum Maxime, qui n0n, Iuppiter exclamat, simul atque audivit is in se Pro quaestu sumptum acit hic. Vix credere possis,

143쪽

SATIRARUM LIB. I. 2. 23

Quam sibi non sit amicus, ita ut pater ille, Terent 20 Fabula quem miserum gnato vixisse sugato Inducit, non se peius cruciaverit atque hic. Si quis nunc quaerat Quo res haec pertinet Illuc: Dum vitant stulti vitia, in contraria currunt. Matthinus tunicis demissis ambulat est qui 25 Inguen ad obscoenum Subductis usque acetus; Pastillos Rusillus olet, Gorgonius hircum. Nil medium est Sunt qui nolint tetigisse nisi illas, Quarum subsuta talos tegat in Stita Veste, Contra alius nullam nisi lenti in ornice stantem. 300uidam notus h0m quum exiret ornice, Macte Virtute esto, inquit sententia dia Catonis: Nam simul ac venas instavit tetra libido

Huc Iuvene aequum S deScendere, non lienas

Permolere uxores Nolim laudarier, inquit, 35 Sic me, mirator cunni Cupiennius albi. Audire est operae pretium, procedere recte Qui moechos non vultis, ut omni parte lab0rent, Utque illis multo corrupta dol0re Voluptas Atque haec rara cadat dura inter saepe pericla. 40

Hic se praecipitem tecto dedit ille agellis

Λ mortem caesus sugiens hic decidit acrem Praedonum in turbam dedit hic pro corpore numm0s; Hunc perminxerunt cal0nes quin etiam illud Accidit, ut quidam testes caudamque salacem 45 Demeteret erro. Iure omnes Galba negabat. Tutior at quanto merx est in classe Secunda, Libertinarum dico, Sallustius in quas Non minus insanit quam qui moechatur At hic Si, Qua res, qua ratio Suaderet, quaque modeSte 50 Munifico esse licet, vellet bonus atque benignuSEsse, daret quantum satis esset, nec sibi damno Dedecorique foret Verum hoc se amplectitur un0, Ηο amat et laudat Matronam nullam ego sang0. Ut quondam Marsaeus amator Originis ille 55 Qui patrium mimae donat undumque laremque, Nil uerit mi, inquit, cum uxoribus unquam lieni S. Verum est cum mimis, est cum meretricibus, Unde Fama malum gravius quam res trahit An tibi abunde

144쪽

60 Personam Satis est, non illud, quidquid ubique ossicit, evitare Bonan deperdere famam, Rem patris oblimare, malum est ubicunque Quid inter Est in matrona, ancilla pecceSne togata Villius in Fausta Sullae gener, hoc miser uno 65 Nomine deceptus, poena dedit usque Superque

Quam Satis est, pugni caesu ferroque petitu S, Exclusus lare, quum L0ngarenus oret inlus. Huic si mutonis verbis mala tanta videntis

Diceret haec animus: Quid vis tibi numquid ego a te

70Magno pr0gnatum dep0Sco conSule cunnum Velatumque Stola, mea quum conferbuit ira Quid responderet magno patre nata puella St. At quanto meliora monet pugnantiaque istis Dives opis natura Suae, tu i modo recte 75 Dispensare velis ac non fugienda petendis Immiscere. Ilio vitio rerum ne labores, Nil referre putas Quare, ne poeniteat te, Desine matrona sectarier, unde laboris Plus haurire mali est quam ex re decerpere fructus, 80Nec magis huic inter niveos viridesque lapillos Sit licet, o Cerinthe, tuo tenerum est semur aut cruSRectius atque etiam melius persaepe togatae St. Adde huc quod mercem sine sucis gestat; aperte Quod venale habet ostendit nec, si quid honesti Si 85 Iactat habetque palam, quaerit quo turpia celet. Regibus hic mos est, ubi equos mercantur opertoSInspiciunt, ne, Si facies, ut saepe, decora Molli sulta pede est, emptorem inducat hiantem, Quod pulchrae clunes, breve quod caput, ardua Cel ViX. 90Η0 illi recte ne corporis plima Lyncei Contemplere oculis, Hypsaea caecior illa Quae mala sunt spectes crus, o brachia Verum Depygis, nasuta, brevi latere ac pede l0ngo St. Matronae praeter aciem nil cernere poSSiS, 95 Cetera, ni Catia est, demissa veste tegentiS. Si interdicta petes, vallo circumdata, nam te Hoc facit insanum multae tibi tum ossicient res, Custodes, lectica, ciniflones, para Sitae, Ad talos st0la demissa et circumdata palla,

145쪽

Plurima

lurima, quae invideant pure apparere tibi rem. 100 Altera, nil obstat Cois tibi paene videre est Ut nudam, ne crure malo, ne sit pede turpi; Metiri possis oculo latus An tibi mavis Insidias fieri pretiumque avellier ante

Quam mercem ostendis Leporem venat0 ut alta 105 In nive Sectetur, positum Sic tangere nolit, Cantat, et adponit: Meus Si am0 huic similis; nam Transvolat in medio posita et fugientia captat. Hiscine versiculis speras tibi posse dolores Atque eStu curasque graves e pect0re pelli 110Nonne, cupidinibus statuat natura m0dum quem, Quid latura, sibi quid sit dolitura negatum, Quaerere tu prodest et inane abscindere soldo Num tibi quum fauces urit silis, aurea quaeri SPocula num esuriens fastidis omnia praeter II 5 Pavonem rhombumque tument tibi quum inguina, nulli, Si Ancilla aut verna est praest puer, impetu in quem Continuo flat, malis tentigine rumpi N0n ego namque parabilem amo Venerem facilemque. Illam, P0St paulo , Sed pluris , Si exierit vir, 20 Gallis, hanc Philodemus ait sibi, quae neque 3gno Stet preti neque cunctetur, quum S iuSS Venire. Candida rectaque sit munda hactenus, ut neque longa Nec magis alba velit quam dat natura videri.

IIaec ubi supposuit dextrum c0rpus mihi laev0, 25 Ilia et geria est: do nomen quodlibet illi,

Nec Vereor, ne, dum futuo, vir rure recurrat,

Ianua frangatur, latret canis, undique magno Pulsa domus strepitu resonet, vepallida lecto DeSiliat mulier, miseram se conscia clamet, I 30 Cruribus haec metuat, doti deprensa, eg0met mi. Discincta tunica sugiendum est ac pede nud0, Ne nummi pereant aut pyga aut denique ama. Deprendi miserum est Fabio vel iudice vincam

146쪽

III. Omnibus hoc vitium est cantoribus, inter amicos Ut nunquam inducant animum cantare rogati, Iniussi nunquam desistant. Sardus habebat Ille igellius hoc Caesar, qui c0gere p0SSet, 5 Si peteret per amicitiam patris atque Suam, non Quidquam proficeret; si collibuisset, ab ovo Usque ad mala citaret: o Bacche modo summa

Voce modo hac resonat quae chordis quattuor ima.

Nil aequale homini sui illi, saepe velut qui Is Currebat fugiens h0stem, persaepe velut qui

Iunonis sacra seri et habebat saepe ducent0S, Saepe decem servos modo reges atque tetrarchas,

Omnia magna loquens modo: Sit mihi mensa tripes et Concha salis puri et toga, quae defendere frigus 15 Quamvis crassa queat. Decies centena dedisses Huic parco pauci content0, quinque diebus Nil erat in l0culis. Noctes vigilabat ad ipsum Mane, diem totum stertebat nil fuit unquam

Sic impar sibi. Nunc aliquis dicat mihi: Quid tu

20 Nullane habes vitia cimo alia haud fortasse minora. Maenius absentem Novium quum carperet: Heu tu, Quidam ait, ignoras te an ut ignotum dare nobis Verba putas Egomet mi ignosco, Maenius inquit. Stultus et improbus hic amor est dignusque notari. 259uum tua pervideas oculis mala lippus inunctis, Cur in amicorum vitiis tam 'cernis cutum, Quam aut aquila aut serpens Epidaurius M tibi c0uli a Evenit, inquirant vitia ut tua rursus et illi. Iracundior est paulo minus aptus acuti S30Naribus horum hominum rideri possit eo, quod Rusticius tonso toga defluit et male laxus In pede calceus haeret At est bonus, ut meli0 vir Non alius quisquam, at tibi amicus, at ingenium ingens Incultu latet hoc sub corpore. Denique te ipsum 35 Concute, num qua tibi vitiorum inseverit olim

Natura aut etiam consuetudo mala namque Neglectis urenda filix innascitur agris. Illuc praevertamur, amatorem quod amicae

147쪽

SΑΤ IRARUM LIB. I. 3. 27

Turpia decipiunt caecum vitia, aut etiam ipsa haec Delectant, veluti Balbinum polypus Hagnae. 40

Vellem in amicitia sic erraremus, et Stil rrori nomen virtus posuisset honeStum. Ut pater ut gnati, sic nos debemus, amici

Si quod sit vitium, non fastidire Strabonem Appellat Paetum pater, et ullum, male parvus 45 Si cui filius est, ut abortivus sui olimSisyphus hunc Varum distortis cruribus, illum Balbutit Scaurum pravis ultum male taliS. Parcius hic vivit frugi dicatur. Ineptus Et iactantior hic paullo est concinnus amici 50 Postulat ut videatur. It est truculentior atque Plus aequo liber simplex sortisque habeatur.

Caldi0 est acres inter numeretur Opin0r, Haec res et iungit iunctos et servat amic0S. At 0s virtutes ipsas invertimus atque 55 Sincerum cupimus vas incrustare. Probus quis N0biscum vivit, multum demissus homo illi Tard cogn0men, pingui damus. Ilic sugit omnes Insidias nullique malo latus obdit apertum: Quum genus hoc inter vitae versetur, ubi acris 60 Invidia atque vigent ubi crimina, pro bene ano Ac non incauto fictum astutumque VocamuS. Simplicior quis et est, qualem me saepe libenter obtulerim tibi, Maecenas, ut sorte legentem Aut tacitum impellat quovis sermone molestus 65 Communi sensu plane caret, inquimus Theu, Quam temere in nosmet legem sancimus iniqua nil Nam vitiis nemo sine nascitur optimus ille est, Qui minimis urgetur amicus dulcis, ut aequum St, Quum me compenset vitiis bona, pluribus hisce, 70Si 0do plura mihi bona sunt, inclinet, amariSi volet hac lege in trutina ponetur eadem. Qui, ne tuberibus propriis offendat amicum Postulat, ignoscet verrucis illius aequum est Peccati Veniam poscentem reddere rursus. 75 Denique, quatenus excidi penitus vitium irae, Cetera item nequeunt stultis haerentia cur non Ponderibus modulisque suis ratio utitur, ac reS

148쪽

Ut quaeque est, ita Suppliciis delicta coercet 80 Si quis eum servum, patinam qui t0llere iuSSUS, Semesos pisces tepidumque ligurrierit ius, In cruce suffigat, Labeone insanior inter Sanos dicatur. . Quanto hoc furiosius atque Maius peccatum est Paullum deliquit amicus 850uod nisi concedas, habeare insuavis acerbuSOdisti et fugis ut Rusonem debitor aeri S, Qui nisi, quum tristes misero venere Calendae,

Mercedem aut nummo unde unde Xtricat, mar3SPorrecto iugulo historias captivus ut audit. 90 Comminxit lectum potus mensave catillum Evandri manibus tritum deiecit ob hanc rem, Aut positum ante mea quia pullum in parte catini Sustulit esuriens, minus hoc iucundus amicus Sit mihi Quid faciam, si surtum secerit aut si 95 Prodiderit commissa de sponsumve negarit Quis paria esse sere placuit peccata, laborant,

Quum ventum ad verum est SenSUS 0reSque repugnant,

Atque ipsa utilitas, iusti prope mater et equi. Quum prorepserunt primis animalia terris, 100Mutum et turpe pecus, glandem atque cubilia propter Unguibus et pugnis, dein sustibus, atque ita porro Pugnabant armis, quae post fabricaverat SuS;

N0minaque invenere dehinc absistere bell0,105 ppida coeperunt munire et ponere leges,

Ne qui fur esset, neu latro, neu qui 3dulter

Nam sui ante Helenam cunnus teterrima belli Caussa Sed ignotis perierunt mortibus illi,

Quo venerem incertam rapientes more ferarum Ui Viribus editior caedebat ut in grege 3Uru S. Iura inventa metu iniusti aleare neceSSe St, Temp0ra si astosque velis evolvere mundi. Nec natura potest iusto secernere iniquum,

Dividit ut bona diversis, sugienda petendis; 115 Nec vincet ratio hoc, tantundem ut peccet idemque, Qui teneros caules alieni regerit 0rti Et qui nocturnis sacra divum legerit. adsit Regula, peccatis quae p0enus irroget aequ38;

149쪽

SATIRARUM LIB. I. 4. 29

Ne scutica dignum horribili sectere agello. Nam ut serula caedas meritum maiora subire 120 Verbera, non vere0r, quum dica eSSe pare res Furta latrociniis et magnis parva mineris Falce recisurum simili te, si tibi regnum Permittant homines dives, qui SapienS St, Et sut0r bonus et solus Drmosus et est rex: 25 Cur ptas quod habes N0n 0sli, quid pater, inquit, Chrysippus dicat Sapiens crepidas sibi nunquam Nec soleas fecit, sutor tamen est sapiens. Qui Ut quamvis tacet Hermogenes cantor tamen tque optimus est modulator ut Alfenus vafer, inni 130Λbiecto instrumento artis clausaque tabern3, Sutor erat sapiens operis sic optimus omnis Est pis ex solus, sic rex. Vellunt tibi barbam Lascivi pueri quos tu ni Si suSte coerceS, Urgeris turba circum te tante, miserque 135 Rumperis et latras, magn0rum Axime regum. Ne longum faciam, dum tu quadrante lavatum Rex ibis, neque te quisquam stipator ineplum Praeter Crispinum sectabitur et mihi dulces Ign0Scent, Si quid peccar stultus, amici 40 Inque vicem illorum patiar delicta libenter. Privatusque magis vivam te rege beatUS. IV. Eupolis atque Cratinus Aristophanesque p0etae Atque alii, qu0rum comoedia priSca Virorum est Si quis erat dignus describi, quod malu aut sur, Ju0d moechus foret aut sicarius aut alioquis amosus, multa cum libertate notabant. 5Hinc omnis pendet Lucilius, hosce secutuS Mutatis tantum pedibus numerisque, acetuS,Emunctae naris, durus componere VerSUS.

Nam sui hoc vitiosus in hora saepe ducent in S, Ut magnum, versus dictabat stans pede in uno. 100uum lueret lutulentus erat qu0d tollere Velles; Garrulus atque piger scribendi serre laborem,

150쪽

Scribendi recte: nam ut multum, nil moror. Ecce Crispinus minimo me provocat Accipe, Si vis, I 5 Accipiam tabulas detur nobis locus, h0ra, Custodes videamus uter plus Scribere p0sSit. Di bene secerunt, inopis me qu0dque pusilli Finxerunt animi, raro et perpauca l0quentis; At tu conclusas hircinis sollibus auras, 20 Usque laborantes dum serrum m0lliat ignis, Ut mavis, imitare. Beatus Fannius ultro Delatis capsis et imagine, quum mea nemo Scripta legat vulgo recitare timentis ob hanc rem, Quod sunt quos genus hoc minime iuvat, utpote plures 25 Culpari dignus uemvis media erue urb3, Aut ab avaritia aut misera ambitione lab0rat. Hic nuptarum insanit amoribus, hic puerorum; Hunc capit argenti splendor stupet Albius aer

Hic mutat merces surgente a Sole ad eum, quo 30 Vespertina tepet regio quin per mala praecepSFertur uti pulvis collectus turbine, ne quid Summa deperdat metuens aut ampliet ut rem: Omnes hi metuunt versus, Odere poeta S. Foenum habet in cornu, longe fuge dummodo risum 35 Excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico; Et quodcunque semel charti illeverit, omnes Gestiet a furno redeuntes scire lacuque Et puero et anus. Agedum, pauca accipe contra. Primum ego me illorum, dederim quibuS SSe poeti S, 40 Excerpam numero neque enim concludere VerSum Dixeris esse satis neque, si qui scribat uti nos, Sermoni propiora, putes hunc SSe Oetam. Ingenium cui sit, cui mens divinior atque os Magna Sonaturum, des nominis huius honorem. 45 Idcirco quidam comoedia necne poema ESSet quaesivere, quod acer spiritu ac Vis Nec Verbi nec rebus inest, nisi quod pede certo Dissert sermoni sermo merus. It pater ardenSSaevit, quod meretrice nepos insania amica 50 Filius uxorem grandi cum dote recuSet, Ebriu et magnum quod dedecus, ambulet rite

Noctem cum acibus. Numquid Pomp0nius istis

SEARCH

MENU NAVIGATION