Methodus emendatae orationis. Siue Grammaticae institutiones. Auctore A.R.P. Camillo a S. Hieronymo Vrbinate Clericorum Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum Collegij Nazareni in vrbe rectore

91쪽

pIeturr viro entin spatio consecto, &priori parte absoluta regreditur ad explendum ordinem , ut Vnum genus est. quod pertinet ad finem bonorum: Alterum, quodpositum est inpraceptis.Quod si non dimidiet, & sit suspendenda oratio, ad .hibetur virgula cum puncto c; θ Membrorum usus frequens est ante partic Ias rationales,& adverbia comparatio nis , post Protasim aut Antapodosim. Periodus, seu circuitus Punctum unum, & simplex est , quo absoluta orationis sententia, ac perfecta continetur , ut: Si quid turpe feceris cum M. Iuptate, voluptas abit, turpitudo manet. Si quid honeste feceris eum labore. laborabit, honestas remanet.

ostrophe est nota eiectae vocalis,vt. cmen' -U rogas ' Quae ante littexam,cui dempta est vocalis,collocatur. Nota Interrogationis est virgula obliqua pucto susterimposita,ut quortu hac Nota Admirationis est virgvia super punctum ducta ad perpendiculum, ut aene miserum qParenthesis duobus semicirculis aliquid includit, ut Ouem Lupo cis aiunt inommendasti .

DE K A LE NUD I S. Nonis, ct Idibus .

Sus obtinuit apud humaniorum, V litterarum professores, Ut per D , T

92쪽

Kalendas Nonas,se Idus dies in Epistolis adnotetur: de quibus satis orerenus:sed ne memoria decidant, accipite breuiter commissa Scripturae . Ueteres latini singulis mensibus ternas solemnitates peragebant, quarum prima primo cuiusque mensis die peragebatur a conuocatione totius populi dicta Kalenda. Secunda agebatur die quinto, sed inmensibus vocilla im o, contentiS Martio, Maio, Iulio, & Octobri septimo die, dicta Nonae, quod nouem dies superes ent ad tertiam solemnitatena . Tertia,qtiae dicebatur Idus ab iduando , hoc est diuidendo mense, agebatur decimo tertio die, & praefatis mensibus decimo quinto. Scribentes igitur Epistolam in aliquo die solemnitatum d cebant Xadendis, Nonis, Idibus. In die vero solemnitat,bus proximiori: Pridie Muendas, Nonas, uus, hoc est primo die ante Kalendas. Reliquis autem diebus adnumerubant ab eo die inclusiue, in quo scribe-hanr, usque ad futuram solemnitatem , & diem, in quem numerus incidebat Per numerum ordinalem de sexto casu efferebant: solemnitatem Vero quarto

subaudita . praepositione ante 3 ex. g.

a secunda die Innij, usque ad quintana in clusiue intercedunt quatuor aies; igitur ex praefata regula scribendum est;uuam o Nonas Iunij: hoc est quarto die ante,

93쪽

quartsim diem ante Nonas . Haec eadem

. ratio seruanda est in caeteris diebus assi

METHODUS

COGNOSCENDI

Quantitatem . .

rum, quae ex litteris constant , pedes varios ingreditur, det quibus suo loco, sicut de Versibus, qui ex Pedahu S. Litterae sunt minimae partes dictionis , dictae a lituris, quae diuiduntur in Vocales, & ConsonanteS . Vocales dicimtur,quia per se vocem faciunt, & sunt numero quinque A EIO U, ex crilibus totidem Diphtongi

nascunter AE,ut praemium;ALI,Vt aurum; Eu, Vt euges Et, ut quos Oe ut Coelum . Sed I, & V vocalibus praepositae cum eas Comprimunt, habent vim conso

nantis, ut vox vivo raceo iuro.

Consonantes, sic dictae, quia cum

94쪽

Vocalibus consonant, diuiduntur ii Mutas, & Semivocales. Semivocales dictae, quia aquasi media vocali incipiunt, & desinunt in consonantem, sunt numero octo P, L, M, N, R. S, X, Z, ex his quatuor dicuntur ii quida L , R, M , N ; quia in pronunciatione videtur liquescere,& amittere vim consonantis. Duae ultimae X, Z , dicuntur duplices, sicut etiam I, inter duas vocales, quia vim duarum consonantium habent. . Mutar numerantur item octo B, D, G, Κ. P, QST, sic nominatae, quod per se vocem non habeant, & desinunt in Vocales. Nunc ad quantitatis praecepta. Si vocalis vocalem subsequatur, breuis est, ut Deus omnia Pius. i Excipe so ni sequatur r , Ut fiebam. 1 Genitivos quintae declinationis , cum e interiesrit m est inter duas vocules, ut dieispeciei. 3 Vocativum in ei a nominibus in ius, ut Pompei, Cai. 4 Interiectione m ohe varia, sicut etiagenitivos in ius , ut unius illius excepto alterius se per breui,& alius Seper Iogo. Diphtongus semper producitur. Vt Caelum, Melibaus, Mensa . i Uariatur pira sequente vocali , ut

praeit.

Si post vocalem sequantur bin consonantes, syllaba dicitur longa positio .

ne ut tellus Metellus caduint.

95쪽

Si autem ex consonantibus prima erit muta, altera liquida vocalis antecedens natura breuis , variabitur, ut lam

Praepositiones monosyllabar compo- nenteS π, e. de, pro,cis, dis longae sunt; breues vero ad, ab, is, ob,ob, per, re. Praeterita, & Supina duarum syllab riim habent prima Iongam,ut veni,vidi, Dici, visum, morum , lusum. I Excipe a praeteritis bibi, dodi dulciae seri, Iuli., Α Supinis datum, itum, e. tum a

eteo essatum satum itum, arum, urum, quirum .

Praterita , quae geminant primam svllabam, utramque corripiunt, ut dianci . rerigi, peperi. 1 Excipe a cardo caeli , a Pedo peperi. Deriuara Primitiuorum qirantitatemhabcnt, sicut Composita Simplicium,

ut ab amo amans, amaro amo amicuss

a lego Ierlego, diligo. Quae excipiantur ab hac regula, usu, N obseruat One melius addiscentur. Incrementa Nominum, & Verborum facii us accentu, & obseruatione Cognosci possunt, quam multiplici, &prope inutili praeceptione. Vltimae Syllabae terminatione liti rarum possunt agnosci cuius sint quam

96쪽

so1 Excipe ita, postea, quia, antea, ela, cuin omnibus casibus praeter Ablatiuum, & graecum Vocativum. E finita breuiantur , Ut sermon

patre .

1 Excipe casus quintae declinationis, ut die, specie .

1 Graeca nomina primae declinationis , ut Grammatice, Musice, Anchise. 3 Adverbia a nominibus secundae declinationis,ut recte fancte praeter male, de bene, fere, ferme. Monosyllaba me , te , se, ne Aega-

s Verba secundae coniugationis, ut

doce,tace;comunia tame vide, te, cave.

I finita longa sunt, ut domini tempori. 1 Excipe graeca quintae declinatio. nis, ut Pallad Da hni, & cui monosyllabum. , Nisi, quasi, mihi. tibi, sibi, ubi sunt comunia, sed ubique, & ibidem longa. O finita variast, ut amo, lego, sermo. a Excipe monosyllabam, ut do, sto. , Datiuos, Eu Ablativo S, Vt illo, tuo,

domino,

3 Adverbia e nominibu S Orta, Vtμ-bito, crebro, adeo,mcdo ramen cum com positis amodo, dummodo, imo, cito, ferio, duo corripiuntur Vt plurimum, - V finita absque exceptione longa ssimi, ut manu, penu, memoratu . B. D. T. corripe semper Vt Iob , David, Caput . C lon-

97쪽

pronomen. . .

' L corripitur,ut me se rosi Annibal. 1 Excipe nil, sal ,sol, & Reregrina , ut M chael, Raphael, Pol varium est. N corripitur, ut lumen, nomen, omen.' 1 Excipe graeca scripta per Omega, ut Pelion, Ilion . et Casus primae declinationis,ut m se cen, Grammaticen . '3 Monosyllaba latina non quin , an , Ee in corripIuntur. R. in fine breuiatur , ut mater , pater ,

1 Excipe monosyllaba par, cur,far , fur, sed cor varia. di Nomina graeca, Vt aer, athe r.

3 Quae crescunt in e longa in obli-qIUS , Ut crater, ster. As, Es, Os finita Ionga sunt, ut mu- fax, aeneas, sermones, anchises, multo δε-

minos .

' 1 Excipe as, cuius genitivus crescit in adis breue, ut Pallas Palladis, Arcas Arcadis. 2 Accusativos graecos , ut Daemonas

ὴ Es tertiae declinationis , cuius genitivus corripit incrementum , ut diues diuitis, miles militis; praeter ceres, paries, abies, locnples, pes cum compositissut bipes, tripes .

98쪽

s Es de sum cum compositis, ut potes

ades.

6 os in eompos, impos , os, exsos, exossis. Graeca per omicron, Vt epos, δει os pallados . Is, Vs, breuia sun , ut amnis , legis , sanguis, Deus tempus, Iectus.1 Excipe plurales casus , ut musis , Dominis.1 secundas personas quartae coniugationis primi temporis numeri singularis, ut audis,sentis. 3 Quibus adde velis cum compositis malis, nolis, & vis a tam nometa squam verbum.

4 Omnia,quq crescunt in obliquis, ut salamissataminis, glis gliris .s Casus plurales quartae declinationis, ut sensus,visus, & genitivos singulares eiusdem. 6 Monosyllaba, It thus,rus, mus,sus.7 Quae crescunt in obliquis longa syllaba, ut virtus virtutis, tellus telluris, salus salutis. 8 di omina, quorum vocativus exit

in u, ut IESUS, cui sit semper honor,& gloria. De Figuris dimensionis. INtor FiSuras, q uar ad scansionem versus spectant , numerantur Dice

99쪽

83Dioeresis Syn resis Ecthlipsis Synalephe

Prothesis Apheresis Epenthesis Syncope Paragoge Apocope. Ectans Systole Antithesis. Diaeresis unam syllabam in duas diuidit, ut aulai pro aulacidi luo pro dissoluos S eresis contra diras in unam contrahar, ut Di pro di, Abiete pro Abiete . Ecthliasib elidit litteram m cum voca Ii praecedente, subsequenti altera voca Ii alterius dictionis, ut

Tectum augustam ingens,eentum s blimo columnis .

Synaliphe intercipit vocalem , aut diphtongum propter vocalem sequom

Ille ego , qui quondam graeiti modu

latus auena .

Prothesis addit litteram initio dictionis, ut gnatus pro natuS . heresis contra aufert, ut ruit omnia te pro eruit. . Epenthesi addit litteram in medio,vt uita de ventis , de bobus narrat arator, pro Nauta . Syneope contra tollit, ut esu3 obiecta- repericli, pro periculis . Parague audit litteram in fine , ut necingier armis , pro accingi s deludire

100쪽

Apocope contra demit , ut eura peruti pro peculij. Eclos , seu Distole extendit syllabam natura breuem vi Exercet Diana

choros .

ystole contra corripit natura Iongam, ut Septem tulerunt fasidia menses . Antithesi ponit litteram , pro litte

ras Vt:

Igneus est olli vigor , . ealsis ori-gri pro illi ..

in a

SimpliceS .

Molossus Oppressis