Monumenta Patauina, Sertorii Vrsati studio collecta, digesta, explicata, suisque iconibus expressa

11쪽

minent. Quare non omnino ingratos futuros spero hosce, quos Vobis in obsequi testimonium dico Dboris mei fructusa quibus iam Optime notum, non alia hinc munera sperari positi, quam qualia solent, Musis proficisci. Sed nec alidiori licuit hoc opus tutelae credere, quam cui soli aduersus immanissimos hostes tota se Chris hiana Reipub salus commisit. Aequum praeterea Videbatur . Vt quascunq; patria mea antiquitatum possidet opes s omnes autem ex illius quasi gremio eruimus Vesstro patrocinio submitteret, sub quo felicissime hucusq; vixit: praesertim cum illa maxima ex parte a Romana defluxerint Republica, cuius Vestra felix aemula florescit. Numquid Vero Romani latius, quam Veneti nominis gloria est: peruagata lilline plures maioresque Vietoricis, quam Os enumerauere an forte ferociores illi atrocioresque nationes ac genteS, qua

Veneti domuerunt an ciemum Ulla laude Adriatica arsstuaria superbo Tiberi concesserint ligo vero summa omnes, quotquot olim floruerunt, Respublicas in unicam hic coaluisses, Lacedaemone quidem iust itiam ac disciplinam, Athenis sapientiam, Roma fortitudinem huc transmigrasse crediderim Beatam Vere Urbem Patauinam , quod . lim terrarum subiecta Reginae, non inferiorem hac aetate nactast dominam Non sum equidem nescius, hisce temporibus gratam fore eor operam,

qui Urgentibus Undique euissimis bellis, pro eius defensione sese hostibus armatos obiecerint Ve

12쪽

rum neque ita in parte publicis necessitatibus nostra familia defuit. Superiore nempe seculo Gasparvi satus iurisconsultus in patrio Gymnasio primψse, dis professor, eo sque tactumuiralem dignitatem Pataui fortiter tutatus est, quousq; fides erga Serenissimam Rempublicam Venetam inuiolata durauit Anno ero DLXXI. Vrs ac Dei nardinus

Vrsati, cum militum decuria, propriis IIDpensis constantissime contra Turcas steterunt, atque secUndus fortis miles, primus Vero strenuus centuriae fortissimorum e nobilitate Patauina Virorum praeseccus, toto orbe decantatam te oriam, qua Turcico sanguine Adriaticum erubuit pelagus, ad Naupactu sua virtute illus rauerunt. Nuper Vero Alexander, eximi, perfunctus officiJs,cuplurima heroice indo lis edidistet specimina bello Cretico iuuenilem a nimam Reipublicae gloriose deuouit. Ne quis autem dc nostrum hac in re inutile reprehendat istudium, si aliud non fuerimus consecuti, forte ad militaria decora contendentibus stimulos addideri mus Etenim cum monumenta ista nihil sint aliud,

quam praeclarorum Virori memoriae, quas ob singularia merita eximiasq; Virtutes antiquitas immortalitati consecrauit, ambitione a spe similis Comparandae sibi laudis ad egregia facinora complures

accendemus. Vos praesertim SERENISSIME PRIN CEps, PATRESQUE AMPLISSIMI, futuram Vestram

gloriam in lucidissimo quasi speculo conspicietis.

Qua enim reuerentia nos pristina modo asseruam

13쪽

mus monUmenta, qua selertia a temporum in uri illa vindicamus, quo studio ac religione demum

cadem Veneramur, pari Veneratione olim Ves r rum laudum sacra Vestigia colet, asservabit, tuo bitur posteritas. Quonam Vero tempore praestanestium Virorum celebritas maiori apud Vos curae fuit dum nempe eorum, qui&bello enituerunt, face,

quos supremis ornamentis condecorauit non minus

toga, quam arma, qui consiliis factisque illus ribus non minus foris splendorem, quam maies atem sibi

conciliauerunt domi, qui inauditis aequitatis, foris-tudinis, prudentiaeque Xemplis orbem Vniuersum in admirationem rapUerunt, amplissima iropemodum infinita est selies, adeo Vt Vix sit tantus

tus eorum, qui sunt meriti, quique promerentur.

Ceterum cum illa olim istupebunt posberi, cum ad nostram imitationem suis minoribus tradenda colligent, aliud non precor, quam Vt in tam arduo labore Minerua magis propitiata Vestroque splendore digniore tantur. Agite interim, antiquo gloriae insistite cursui Fortuna Vesbrae obnoxia generositati viam vobis hernet ad illos triumphos, qui ideo Vobis solis debentur , quia alios inde aUt metUS , alleignauiam aut inuidia procul arcet Nesstris substrata pedibus ingemiscat crudelissima Hydra , quae desidi exitium minabatur Europae Vnius Reipublicae oppressa lictoriis detumescat superbia quae Chris iano orbi niuerso metum iniecit. Ad supremum

14쪽

supremum interim immortalis gloriae fastigium e-

uehimini, in quo terrarum os adorabunt genteS, seli vestrae virtuti in acceptis suam relaturae salute. Tenuitati vero meae,Vestris semper obsequiis deuotae, si benigne annueritis, omnem oti summam me assecutum felix depraedicabo

Deditissimus

Sertorius ursatus.

15쪽

Nobilissimo ac Clarissimo Viro

SERENISSAE REI PUBLICAE

V EN TAEMonumenta Patauina dedicanti.

Cilicet aeterni nos ori sacra cupido, Et fatis pugnare juvat. Vix Regibus aurunca Vix diadema placet, si seros nulla nepotes Fama manet . properant obsistere viribus aevi Mortales quacunque licet . durabile marmor Quaeritur .solidi fortissima vena metalli. Surgunt Pyramides , stant magna mole colossi, Eratae e domus, ac templa minantia coelo, Accedunt tituli Parcis Orcoque timendi.

Haec etiam pereunt, lapidumque cadauera passim Cernimus, inferri prostant fragmenta peresi, Signaque deficiunt. Et qua depellere pestem Hanc tandem ratione licet Retinere fugacis Vel speciem vitae labor est MA WE, malorum Per te finis adest, Phoebo par arte salubri, Lingua Mercurio. Fato sine fine ruenti Mens artes humana suas opponit, re illae illa immortali Lachesin virtute repellit. Ingenio superesse datum est vindice saxis

16쪽

vita redit, spiratque chalybs, statuaeque loquuntur,

Palantesque umbrae redeunt manesque reducti Festinant iterum desertas visere sedes, Auctoremque suum pompa venerantur Inani. Viri , T si aeternat mortales scripta papyrus, Scalpraque vincuntur calamis, barmora chartis: F semper durant, quae possunt sepe renasci,

Haec tua tutela est . aeterni cura laboris Traditur aeterno. Cum vis non altera diras Alati poterit Saturni avertere noxas,

Tu falcem eripies manibus. Tibi tempora cedunt,

Sidera se renovant mediis invictus in undis Sceptra tenes, DI INC LEO , semperque tenebis. Hic se conjunxit rerum divisa potestas, Concurrunt bona quaeque loci miracula tantis Conueniunt regnis . prudens natura futuri Has tibi praestruxit sedes, haec littora certis Iuniit aggeribus, Venetasque per 'quora fudit Cycladas, ut tuto maneant tua templa recellu, Vt late tendas vires Vrbs proxima Celo, Urbs ipsis undata Deis, en turribus altum Inclinat tibi Vesta caput, tibi Copia dives Immensas dispensat opes, Nereusque tridentem Pornetit,in gladium felix commendat Enyo, Et mulas oleis donat Vlistoria palmas. Cedit ouas magnae subito vertere ruinae, , tria victor crudelis habet, non hostis in urbem, MARCE, tuam venit ferro metuendus de ign , Non unquam Venici proprio tibi currere luto

Fata vides, alio servari robore vireS. Non anni seniumve nocet, semperque nitores, Seir per vita rediti semper robusta luVentus.

Italiae es ades , saevi crimina belli Sic petii sata placent Ham barbarus Attila terris Profuit Ausoniis, dignos laudibus Hunnos Dixeruariis, si sic urbs persectissima naici Debuit Immensis consurgunt optima damniti Absolvit mansura dies ut conderet unam Ex Icto , plures alias Fortunae reliquit.

t Aspice

17쪽

Aspice qua jaceat fotina, quos spiret honores Vibs invicta loco, claris invictior armiS, Sed potius longe longe invicti strina justis Legibus . haec anima est , hic spiritus, unde salutis

Fundamenta fluunt Consistunt omnia rectis Finibus, beris librantur pondera causis. Undique Maiestas, Libertas undique magno Miscetur studi Stat summo cui in Princeps, Strat Patres propiore gradu, communia plures

A teneris curant. Concordia quaeritur omni Ingeniori aequantur cultus, aequantur amoreS. Vix natis est poena malis. Sine crimine regnant,

Qui praestant aliis, populus sine murmure paret. Est patriae mansurus amor, pulchrique cupido, Sunt animi fortes , sunt fida silentia rebus, Est modus imperiis. Non fert haec ora Tyrannos, Non Dictatores Venetis nascuntur in undis. Si quis barbaricas poterit conVellere portas, Si vincet turpes Ru SACRATISSIMA Lunas, Hujus erit ducet victrices Adria classes, Et Leo Threiciis assiget sedibus alas. VRps TERNA fave vultus pie MARCE serena, Dum venit URSATVs, dum marmora reddit a Vorum, Et sanctas patriae curas affunde Vigorem Divine, Decum venturis assere seclis. Sis etiam facilis veniae, si sacra profanis Contem ero verbis, si stringo maxima paucis: Sic olim menso datae compendia terrae

Sic idem vasti describit moenia coeli, Nec tamen offendit terram, nec laedit Olympum Mic H. ΚIRSTEN Iuc SILESIUS.

19쪽

LECTORI BENEVOLO

Oracifimum omnium rerum tempus , quo numium vervidemus altas turreis ruere, inputrescere saxa prisca Patavinorum, numenta adeo attriuerat, Ut paucastis, eaque ferme exesa situque corrupta occurrerent,

Cyperexigua ipsorum posteris superesset notitia. Nimirum homines tanquam coniurati humanitatis hostes quotidie saxa inscriptio.nibus memorabilia vulgarium lapidum instar barbaro plane more rumpebant acproculcabant, imo perpetua obliuione delebant. Operae itaque pre . tium duxi, nec a mea in patriam pietate alienum, si quae adhuc a temporis iniuria hominumque inertia superessent, omni labore diligentiaque posteri. tatis memoriae mindicarem Ausanegraui imum, merique viribus longe impar agnosco, cui nec meus Utiquesufficit conatus, nisi tria Legitor amice beneuolentia desideri meisumma in liuore ex animisententia expleuero. Si qui tamen haec mea torsan nimis acuteperstrinxerint, benefici tui apud me aeterna flabit memoria, si eis in mentem reuocaueris, non humanae sed diuia nafelicitatis fle, nu is circumueniri erroribus. Si quid ei boni, hilari

fronte excipiant si quid infra spem ad Vespasianum Imperatorem Plini, maioris illud cogitent Homines sumus. Tu interim hisce ingeni mei primiti s antiquitatum libamentis tantum indulge ut tabori plurimorum iudicio nonprorsus inutili euentus respondeat, done ortunante Deo aetas tem

20쪽

poterunt, tituloque dei log '' ue ou tescant Quanta va-

olgare stat Truncus statuarum populus repVimcnt si columnarum frusta, cipporum tragurinam nauta tune Xpugnara di&

ab ipsis Manibus reuulsa, situ, nauic O QObsita, obitur xa gnarum arborum stirpibus dissis sau trixa rotarum si

stituta, translata toties errantibus Vmbris, bacia Tntem, nullHaetro, nusquam ambitus,&Euceria: nihil scit,&

Dosuereri di norantur. Ite nunc insepulcbta ijdit brassor; in prum b ri Perituris condimur Mors tandem tumulos aequat Haec qui se putauerit, multum hinc libro, multum sibi debc seu

Octauius Ferrarius.