Monumenta Patauina, Sertorii Vrsati studio collecta, digesta, explicata, suisque iconibus expressa

21쪽

No Reformatori dello studio di Pado a

Me suendo medulope sed de Pale liquisitor Oenerale di adba .

comenei Libro intitolato Monumenta Patavina Sertori Vrsati nonis eos aliun contro a Santa Fede Cattolica , medesinamente per ati stat de Segretario mitro niente contro Prencipi, est liuoni coctumi, concedem licen a chesas aruato,douendosi osseruar e Leni incluso trunc ro. In quorumsidem P c. Dat. at Manio I 6 a.

Viceneto Gussoni Cau. Proet Reson

Ticho mavolt Sege.

Die . Mensis Martis I6sa.

OPus Praesens manu scriptum in folio chartaru 38s cui titulus est Monumenta Patavina Sertori Vrsati studio colle ei a c. Cuius initiuin Voracissimum omnium rerum c. finis forsan nimis inium , fuit pro impresssione Paduae visum , happrobatum , cum in ipso nihil contra fidem, Principes, aut bonos more constare videatur. Die mense manno quibus supra. talas ct ego Pr Ant. Vercellus de Lendenaria Inquisitor Generalis Paduae manupropria.

22쪽

Nobilissimo ac Eruditissimo Viro

SERTORIO URSATO P. P

In lucem edere paranti. leui teneros linguae moliminenatos

Lambens, conciliat partibus ore decus. His matera tame longe miramur in VRS A, facit ingenio vivere saxa suo. Maturae sint ista quidem miracula; at illud Diuinae fuerit non nisi mentis 'is. 'id mirum Hircanis non haec venit VRS A cauernis,

Sed delapsa polo nobile Amma dedit.

Diruta mole sua, de temporis acIa uirus , Iam cecidere solo tot monumenta virum; Splendidiora tuis surgunt haec marmora scri is, it me his luce datur nobiliore frui. , saxis VRSAT potes producere vitam, etcrnum reddent haec rediuiua decus.

Hieronymus Samst amphia Medicinae Theoricae in Patrio Gymnasio Prosei r.

Ttica iam sileat AcZe mendacia mentis dicens hodierna parit, veraque monstra videt. Saxa trahi in cumulum dulcis udinis icta , , Fama refert Ognus Thessalus author ades: Arte sta eteniunt lapides, glomerantur in enum, V ue solo agressi turribus alta patet. Somnia Graia haec . At Patriae miracula et cras Inchia SERTORIO Fama perennis erit. Hic veteris splendor, o ae AEt oque gloria gentiS, E Citharaque potens es calamoque et alensi Conuocat illa feras en huius marmora tracFit Marmora concurrunt, marmora cDra simul Hic eculi spe Tent tum claram turribus Urbem iVrbs viget in turris quae caput orbis erat; Hec opus es turris, turris molim na gestans Iu tacitum Lethes, falciferumque enem, fra petens turris, moles miranda per aluim, Audax haud iactet Ius ab Iona labor. Cedat priscus henos, cedant miracula vana Memphis, seu Cares, aut Ephesinus ager.

Omnis in Euganea plausus at mole superbus di Inque

23쪽

Nunera celsea thori si ictustria ausolea e Coniux fata viri marmore sculpta colit Barbara Oramidum vel te miracula captant Abbilium faxis fulget imaeo Ducum Templum non Triuia, sed Famae hoc dicito acri mi Et quot unt lapides tot simi Dcra Ciro, Huic condignus honos di qualem sua nomina poscunt: SERTO Albingant AVREA VER T. comam Franciscus ForZa dura.

Vbiecta Euganeis costibus, incola

Stirpis Dardaniae Aa moenibus Surgens nobilibres diuit, potens res urbs Pataui applica. , quae conspicui cultascieru's nissundis celebres undique glorias;

Iactasque innumeros ingentos Iros, cui mittunt radios polis. eternas equidem tollere adoreas Multorum poteras praeterito die. Multorumque potes Dudibus euehi Hoc, quo tempore vivimus.

si haec praecipue tangere pectora, Sit decreta tibi, quam veneror libens: uam miratur Iber, Gangis et incolaet iam SERTO RIVS exhibet. Aoscis , vesibuli possibus inclyta tia olim dirigeres igna securium; Crictarum capitis claustraque ianme, Puppes spicula parmulas. sis , quas tulerint atria imagines Maiorum, celebri fanguine nobiles; Has antes croceo sanguine cerco Has pictas medicamine. Utque illis abacus plenduit uberans Iactans Romuleos vincere imaginum Naiectate, pios atque frequentias uae fecreta repleuerant Tectorum lapi ex Eriquearia

Aec te di fugiunt marmora, litteris Exsulcata senum gesaque fensi bus Abstris prisca sonantibus

Illic, livor edax si quis ademerit Discursus seriem , mens penetrat noua, Inlutoque nouis tempore gentibus Famam restituri Patrum. Sed non mira tamen concino. Spiritum

mi reddit viduis sanguine cordibus,

24쪽

m sumptis etiam isterulis test

Sensum reddere marmorum.

Haec Per te recinunt ignis Achillei Consumotum validis et/iribus uium, Atque Antenorei regis ad Euganos Aduentum Pataui patris Stellae restituis carmina grandia .

Annalesque acri cernere Liui Totos fas populiss Romuleos duces ut reddit celebres As. Aioue hinc gesta patent magna Penatis Naiorum, Ut reliquis, sic tibi princiri:

Factori , celebri tangere gloria Dignorum patrias nouas . VRS AT E innumeris restitiens decus,

uod languebat adhuc temporis inuidi Livore S taciti forte silentis, uod linguae eminuit sono1. Petr a Pedec Bellun.

TVm veterum monumenta nouas aetollis in auras Obruta Cimmer sis quae iacuere locis; Agnoscunt veterim ciues decora alta parentum a Agnoscunt magnos, quos imitentur auos. Dic que labore tuo maior splendescit avorum Fama, tibi scriptis clara trophaea paras . Digna cedro pandis, Diuum molimina tentas, Dum superuus es mortem Here, O inuidiam.

Obseruantiae monumentum Franciscus Salinerius Pat.

Obseruantiae amicitiae Monumen tu in Ioannes Matthaeui Bustronius.

25쪽

PEr contrastar deletempora i rei furori,

Quianti marini di Frigia at Ciel salito, Quanti di Paro, e dicaristo scito Conaitolita'eterni alti stupori. Vigilie illustri, e Barbari sudori Di Rodo, e Mem si ali , he disti ulti io miro , Bersagii e retti ai Tempo via breue giro Di Tempo vi rapi si vasti onori. Vn lacerato in riparii danni SERTOR Io, e impone a fuggitiuo orgoglio freni eterni dei gran Dio de gi anni. Sia pur scherEo a quest ire via Campidoglio, Che a scherno trae de se coli tiranni

27쪽

SERTORI URSATI

MONUMENTA

PATAVINA

LIBER SECTIO et

Enius, Numen nascentibus datum, Deus est, cuius in tutela , t quisque natus est , vivit; si Censorino Dedio 3 a

credendum. Is, cum in viventes maximam potesta i iii cap. . tem habeat, vitam introeuntibus quid agendum a Ceb Theb in imperat, ac Vnicuique nostrum veluti Paedagogus ab datus, nominumque alliduus Obleruator COHltitutuS, Ho. eos abutero matris exceptos ad extaemum Vsque Vitae diem comitatur.

Nos, Christi Seruatoris imburi praeceptis, Verius naturae propensionem

credunus. Hinc Poeta concinne: Nauit de ventis, de tauris narrat aratore Propert. a. Enumerat miles vulnera, parumlor oves.

Vt nihil de me dicam, in primo adolescenti elimine, ad antiquorum me morias eximia veneratione recolendas, a Genio excitato. Haec enim, etsi erauiora studia me detinebant, semper primas sibi erga se partes obseruantiae meae vindicabant,&cultum eis debitum , quem mihi Genius suadebat, mente ac sermone non deserebam Cumque antiqua Numismata , de quae insculpta saxis, primum animi mei locum occupansent, citca haec totus esse decreui, Nostra vero Patauina inter cetera occasionem praebebant: tum quia apud Bernardinum Scardeonium ciuem nostrum nobilissimum ac eruditissimum, primum , antiquorum epigrammatum Patrice nost rq, diligentissimumque collectorem, ipsius Typo raphi negligentia forsitam, In eius De entiquitate Urbis Pataurum Libro Primo, Cras Quarta, Titulo Dee sntiquis Notis non pauca mutila, mendosa , de imperfecta legebantur: tum quia ab eius aeuo nonnulla recens eruta, quam plurima deperdit obseruabantur. At quem-hdmodum prae omni studio antiquitas me perpetuo ad magnam sui admirationem traxerat, Geniusque ad lapidum collectionem impulerat, sic ingeni mei tenuitas ac mediocre istudium, det quidam secubli languor ab inclituto saepius auocabant: cum Vere illud sit, in quo Pe-

28쪽

Petrondat

Petronij querela. Lut pelago credit, magno se faenore tollit;

ut pugnas, di castra petit, percingitur auros et ius adulator picii iacet ebrius ostro i it qui sollicitat nuptas , ad praemia peccati Sola pruinosis horret facundia pannis, eritque inspi lingua desertas inuocat artes. Quamobrem res dubia me diu ancipitem tenebat, animique ince tu non inani metu reprimebam Geni impetum, amicorum hortatui meam opponens ivbecillitatem . Verum quae me timidum anxiumq;reddebant, eorumdem tandem consilia expugnarunt, ut alacri animo opus aggrederer. Nimirum experientia noueram, aliquando posse inter olores canoros Anserem strepere,& quod in quacunquere ,

-- Non omnibus unum est

ad licet. Hic spinas conligit, ille rosas.

Plenum laboris, fateor, negotium et in quo, si uentus ex voto non responderit, Propertianum illud me excusabit: Et g.3. ood si deficiant mires, audacia certe Laus erit. In magnis di voluisse sat est. Prodeunt itaq; meo studio in unum collecta Veteris aeui Monumenta Patauina, quae vel in Urbe, vel in agro reperta sunt. Varietas aurem inscriptionum ad memoriam certum postulat ordinem , illarum enim , quae a Scardeonio nemorantur, aliae adhuc supersunt , aliae prorsus periere . Quae etiamnum videntur, partim publicis in locis,

partim o priuati in aedibus conseruantur. Nec istae in urbe omnes. Multi ae enim extra Ciuitatem , ac ditionem Patauinam ad exteros translatae hodieque apud eos cullodiuntur, vel temporis iniuria prorsus deletae sunt. In agro pariter quaedam nunc Visuntur, quaedam minime apparent: tandemque non paucae ex alij regionibus huc allatae aliae spuriae, ac supposititiae deprehenduntur . Cuiusmodi sunt etiam reli. quae post Scardeoni operam ,&ab alijs nostro seculo repertae . Monumenta igitur omnia , Vel Patauinae Vrbis, vel Oppidorum is, vel Vicorum,tribus libris proponuntur , insectiones distinctis. Harum prima, quae spectat ad Civitatem continet Monumenta locorum publicorum nimirum quae sunt Templis, Coenobijs, Foris. Quae priuatis In aedibus extant , secundum quatuor Urbis vicos seu regiones, Cathedralis videlicet,Pontis Molendinorum , Altinatis, Turricellarum to . iidem sectiones conficient.

Sexta sectione spectabuntur aliunde Pat translata sicuti Septima, quae utiquamdiu seruata Palatiij, ad exteros postea fuere transportata. u vero in pagis Vrbi Patav. subditis reperiuntur, Octaues,ctionis e- ruri tandemque ea, quorum memoria penitus desit, Nonae sectio rata

spus ta

29쪽

Lib. I Sech. I.

Spuria vero ac supposititia Deci inqdicata venient Et quia in priuatorum

aedibus, prout modo significaui, mullidiuersi antiquae memoriae posterorum venerationi Vindicantur, quarundam familiarum, ubi huiusmodi asseruantur monumenta , me inuitauit dignitas, Ut earum laudes breuiter attingerem, ac viros illustres, qui inde prodierunt, veris ac congruis elogij famae commendarem. Nollem tamen quisquam suam stitapem a me praeteritam doleret, omnium enim fecissem mentionem, si monumenta apud ipsos fuissent reperta, quae huic materia occasionem praebuistant. Interim onanes aequaliter a me est imari, ac summo honore reuerentia coli syncere profiteor in hoc autem opere alium scopum mihi non praefixi, quam ut antiquarum inscriptionum memoriae

consulerem.

Vrbi accedit ager Patauinus, cuius termini sunt Orientem versus Uale seu aestuaria Veneta, a meridie Athesis fluuius, ad occidentem colles Euganei, a septentrione Muson fluuius. Quorum in Urbis veteii sigillo apud Ioannem de Lagara Comitem Patauinum, ac D. Stephani Equitem de antiquitatibus meritissimum haec est mentio. Ambitus proinde agri nostri Patauini, frumenti fructuum omnium, vinique generosissimi feracis , centum,&octoginta passitum millia explet Ideoque ad suum commodum ob insignem amplitudinem nosi rirnatores eum in duas diuiserunt partes Unam quippe oppidis in agro sitis adscripserunt, alteram Vicis in Vicariatus distinctis subiecerunt. Hinc libri duo sunus, qui operis secundus, Oppida omnia cum suis pagis excipiet, qui sunt Atheste, Mons silicis, seu celu in Plinis , Montinianum, Citta della, Plebs sacci Campus Sampetrus, castrum Baldi,

A a quibus

30쪽

quibus Praetor, Patricius Venetus, quotannis ius dicit Alter, Operister, Ilus, Vicos cum suis pagis continebit quales sunt Consolutum, Titulum, Arquadum , Miranum Oriacum , Anguillaria: quibus annis sin pulis a Consilio Patauino ciuis, Vicari titulo, ad ius dicendum praeficitur. Oppida vero omnia iunctim prodibunt quandoquidem, Atheste hcepto, pauca in alijs monumenta reperiuntur ordine, quantum licebit, perspicuo, notisque adiectis, si quae hodie desiderentur. uicquid occurrit obscuri, veterum Historicum S Grammaticorum auctoritate, bona fide, sine plagi iacta declaraui illustrium nempe virorum nomina, actiones, dignitates, magistratus cum nostris quandomque collatos; artes praeterea, negotiationes, sculptorum quoque errata

non raro indicaui Monumenta amissa, vel a quibusdam diuersa ratione luci tradita, ex alijs collegi de quibus etiam interdum sententiam tuli. Ne quid tamen inconsulto e Patauinis mihi praeluxere Ioannes de Nono, Gulielmus Ungare lius nondum publici iurisi quique iam in lucem venere, Albertinus Mussatus, Bernardinus cardeonius Canonicus Historicus Patauinus, Iacobus Cauacius Coenobita Cassinensis, Coenobij que D. Iustinae scriptor solertissimus, Angelus Portenarius Sancti Augustini Eremita Patauinae Felicitatis Italice conscriptae auctora, item, que L purentius ignorius, Iacobus Philippus omasinus Amoniae Praesul, omnes de patria optime meriti: quorum, sicubi opus fuit, se a-

te niti nonnumquam candide intercessan hac tamen lege, ut quisque liberam inlis mea censuram exerceat, ne meliora lateant.