장음표시 사용
171쪽
arte & virtute excellentes, Viri, Ut medicina non tantum. modo maximi momenti ars dici debeat, verum ad summum
ferme fastigium evecta fui se videatur, & ad scientias, ut utilissimas, sic & nobilissimas, atque adeo divinas, referri
mereatur, qua ab ipso vitae principio ad ultimum usque terminum carere ViX Ullus posJit. Attamen in artium sola ista , quam necessitas invenie, quam experientia perseeit, quae, accedentibus in dies novis observationibus, cuncta regente & moderante rationis
lumine, liberalis facta est & erudita, qua de vita & sani.
tate, carissimis hominum pignoribus, agitur, evenit, ut cuicunque, medicum se profeso, statim credatur, cum sit periculum in nullo mendacio majus. Fingit se quisque me. di eum cuique , remedia arcana, universalia , specifica, possidere crepanti, aut & benevola medicandi prurigine e T. citato, creditur, cuique suam suorumque Vitam committunt Deiles, &, ut salvi atque incolumes vivant, sispe imperitissimos quosque in consilium vocant , sacerdoti sciolo, sutori inopia deperdito, rustico impudenti, sese tradunt.
Utinam vero impune hoc facerent, nec gravissimas imprudentiae paenas luerent i Suo, aliorumque, exemplo serius Ocyus experiuntur atque discunt multi , non temere
172쪽
prudentium & peritorum consilia sperni, dolentque sanitatem medicastiorum, impensius plerumque ab amicis, a mulierculis laudatorum, opera, non modo mn restitutam, sed potius magis labefactatam fuisse, morbosque, quorum ne vel minimum seminium in corpore latebat, ob depravatas per exhibita remedia corporum functiones, fuisse excitatos , postea nunquam depellendos. Nec dicat quis, medicastros a veris medicis facillime di- singui, illos, cane pejus atque angue, quemque Vitare, seque nunquam committere nisi iis, qui medici titulo dedo. rati incedant. Verum quanta & horum turba est, qui em sericorum potius, quam medicorum, titulo digni sunt, qui artem severa lege didicerunt nunquam, eandem debita constantia non colunt, omnemque intendunt operam, non Ut
medici veri sint, sed videantur, qui medici ossicia vix ac ne vix quidem cognoscunt, nedum ea implere conantur, qui talibus animi dotibus non gaudent, quales in medico requiruntur, qui nostris perieulis discunt, eXperimenta per mortes agunt, & a quibus, eorumque medicina plus peri culi, quam a morbo, est. Quanti itaque cujuscunque, cui vita ac sanitas curae cordique sunt, intersit , ut optimo Medico sese credat, ut
173쪽
minum utilitatem adhibere debeat, cognoscat, quisque Vestrum, A. H. , Vel me non monente, intelligit.. Nullum itaque argumentum cujuscunque ordinis Auditoribus magis;
placiturum , nullum a persona, quam hoc in Academia sibstineo, minus alienum , nullum iis , qui ad divinae artifiexercitium sese accingunt, utilius, credidi , quam si de
Medici officio perquam di cili , a multis pessime neglecto ,
A putarem, simulque in Ceram S unicam viam, qaiae ad praxin medicam in generis humani emolumentum exercendam, ducit, inquirerem. Id a Uobis, A. H. , peto quae 'que, ut, quem plus semel hoc ex loco dicentem favore Uestro cohonestastis, eodem & nunc dignemini. Quae servandae humanae sanitatis praecepta, & leges, quibus labefactatae valetudini quam commodissime subvenitur, suppeditat, ars, Medicina dicitur. In hanc qui omni ani. mi contentione incumbit, hanc qui in commodum generis humani exercet, Medici nomine dignus est. Ualetudinem enim, homini adeo expetendam, servare integram , sustenta, re affictam, erigere collapsam, proprium adque unicum Me dici ossicium est, omnis ejus diligentia, cura, labor, stu'dium omne, in eo versatur, ut machinam humanam foveat,
174쪽
Curet, sustineat, ab omni morborum impetu incolumem praestet; ossicium, certe nobilissimum, humano generi utilissimum, verum multis dissicultatibus obseptum, quod promeritis explere nemini contingit , nisi. arduam & asperam prius triverit viam, nisii diversia assidue observando, ingentibus animi dotibus, & multifaria eruditione, instructus sit, nisi doctrinam & prudentiam conjunxerit. Doctrina enim artificiosum & gnarum praestat, prudentia fiduciam paenes aegros conciliat. Ast quam amplus patet illi campus, qui artis peritiam omni acquirere modo studet i Quantum hodierna medicina distat ab illa, qualis primis incunabulis fuit lRejecta dudum Empiricorum medendi ratio ; qui, sola eX-
perientia freti, pr sentem morbum cum eodem, quem in alio antea observarint, comparantes, si eadem aderant symptomata, eadem praescribebant medicamina. Non amplius ante januas & in viis publicis exponuntur aegri, Ut eX praetereuntibus quaerant, eodemne, an simili, laboraverint morbo , quibusque potissimum remediis fuerint sanati. Sed multo nobilior Medicina, tanta disciplinarum, ad eam pertinentium, amplitudo est, ut, a Grajorum medicorum Ρrincipe , ars non tantummodo longa dicatur, sed ipse, quam-Vis medicinae vitam Pingissimam impenderit, ad finem ipsius se
175쪽
16i se pervenire non potuisse , fateri haud erubescat, ut vix ulli, nisi Belgarum 2Esculapii quis vestrum A. H. hocce nomen Boerhavio denegaret paucorumque aliorum genio praeditus sit, in multis sit mul excellere doctrinis , detur. Nec quis hoc facile negaverit, qui , artificio mirando
constructum corpus humamina esse, attendat; qui, quantR inter hominem & hominem intercedat differentia , suam cuique esse sanitatem, simitatisque limites admodum eXtensos , animadvertat ; qui , tantUm esse morborum numerum, ut ne iniri quidem possit, superaddat; qui eorundem
notabilem discrepantiam, diversos decursus, Varios eXitus noverit, insignem propositorum medicamentorum farragi.nem vel semel adspexerit, qui denique intellexerit , eorum omnium cognitionem adeo esse necessariam , ut, hac Vel illa parte neglecta, nunquam perfectus dici medicus possit. Ut omnes omnino artes atque distiplinta communi vinculo inter se colligantur, socio ct quasi sororio foedere con junguntur, ut altera alteri auxiliatrices stepe porrigit manus, sic salutiferea artis praecepta haurire, ea in utilitatem publicam conVertere, nemini licet, nisii aliis dishiplinis instructus sit. Ne autem eXpectetis, A. H. , memet Uer- hos e. eΣp0sitUrRm , quam necessaria linguarum sit peritia, X qua
176쪽
16a qualis inter philosophiam & medicinam intercedat amicitia ;omnes Uestrum norunt, Medico esse incipiendum, ubi de sinit Physicus: multis notum, Hippocratem Thessalum suum sic fuisse allocutum. Ρhilosophiae cognitioni studium adhibeto , mi Fili, neque enim solam Vitam tuam gloriosam,& ad multa in rebus humanis utilem, Verum etiam men.
tem acutiorem & longe subtiliorem ad ea omnia, quae in arte medica usui sunt, eX sequenda, reddet. Eloquentia itaque excultus , in dialecticis eruditus, in mathematicis & philosophia exercitatus, ingenio pollens, juvenis, salutiferae arti dicatus, divi Senis praecepto, a natura principium artis medicae ectis capiendum, obediat, &objectum, circa quod ipsius cura semper Versabitur, examinet , investiget. Erasistratum , Herophilum, multosque immortalis nominis viros sequatur , qui non contenti, se-bres & ulcera agitare, rerum quoque, & praecipue humani corporis naturam, manu Oculisque armatis, scrutati sunt, quique non ideo medici, sed majores medici, fuerunt. Vituperent artem Anatomicam, qui, Vel rerum usu destituti, vel superstitione aliqua occaecati, aut mollitie animorum enervati, sincerum , rectum, & Vero consentaneum, judi. cium ferre non dedicerunt. Qui morbos cognoscere, eosqdem
177쪽
dem curare, eorum eXitus preescire, Veram eXercere praxincupit , in plurimorum utilitatem discerpat & dissolvat, quod vel vermes 'consumturi, vel non raro aves carniVO-rae , imo ferae immanes, in nullum generis humani fructum, devoraturae sunt, sanas polluat manus tabo ac cruore defundiorum , ut tegrotantium saniem extergere , Vitamque morborum violentiae tempestive & melius eripere discat.
Nec objiciat quis, ex Veteribus multos, & inter hos vel ipsos artis Principes, penitus neglecta, aut saltem parum exculta, Anatonae , in sanando felices fuisse. Mirandum prosecto summum illorum ingenium , miranda egregia inobservando diligentia, nihilque de laude eorum, quos &haec Veneratur, & Ventura Venerabitur, aetas, detractum cupio. Sed nonne horum scripta abunde probant, in multis eosdem defecisse, in multis errasse, & sine dubio longe majorem aegrotantium numerum fuisse restitutum, si talem, qualem posteri sedula sanorum , morbosorum , cadaVerum dissectione compararunt, machinae humanae cognitionem acquirere potuissent. Quantum mutata totius Medicinae facies , ex quo sanguinis circulus, lactea , lymphatica , vasa, diversorum, a sanguine secretorum, humorum natura , Vasorum , nervorumque distributiones, accuratius in .X st vesti.
178쪽
vestigatze sunt , verbo postquam Anatome magis fuit exculta; ea enim fruimur felicitate, ut summa e Ximiorum ingeniorum, quibus & nostrie Athenae gloriantur, industria, scientia haecce eXculta , ad incredibile persectionis culmen adscenderit& admirandum, hoc in primis seculo, incrementum quisque attonitus obstupeat. Conjecturalem medietnam , rationemque conjesturae talem esse, si quis cum Celso statuere vellet, ut sepius ali quando responderit, interdum tamen nos fallat, non ta men an atomicus abjiciendus scalpellus, doctrina enim haec ita medicum iust ruit, ut consentaneum ratiocinium eo ipsum dirigat, quo intelligentiae humanae pervenire conceS-
sum est, &, etiamsi morbos, ab ipso perfecte ct intime
cognitos, eVincere penitus ex dissectis cadaveribus non didicerit, id saltem inde adsequetur, quod aegrotis minus noceat. Artem, salutis humanae praesidem, ad majorem certitudinem , ad majorem utilitatem , deducere, nullo alio modo licet. Non autem in majoribus subsistendum , sed subtilitates anatomicae, intima singularum partium fabrica, perquirendae. Minutias illas dicant imperiti, sanae mentis Omnes agnoscent, ex quo ita dictas minutias & subtilitates invezerunt Anatomici. , ex quo tenuissimarum fibrarum
179쪽
Dexum, figuram ., minimorum Uusculorum propagines, huita Orum natures glandularum seriemi numerum , ea ilissimorum nervorum distributiones , non tantum nudis Ochllis , sed & armatis, non tantium cultro, sed vasorum impletioni bus , fuere rimati, functiones demum partium melius serisse perspectas, Physiologiae insigne accessi se increment Um, morbos innumeros, Acili US eognitos, citius sunatos fuisse. Quot curationes solius subtilioris Anatomes cognitione nitunturi Cata radizdi, aliorumque, quibuy oculus laborare solet, ad semium, si stulte lacrymalis se auditus dissicilis, her-niarum, congenitae in primis & Vesicae , calculi a neurysmatum , aliorumque morborum curationes In tanto cum
successu susciperentur, quanto illas in stitui hodie videmus,s1 laeserum partium in sanitate conditio per Anatomen , per Physiologiam , non fuisset indagata Z Quid Ammannum, quem plurimi jam sequuntur, docuisset summam artem, qua ho inibus, a nativitate surdis, loquelam dedit, nisi sola lique loe dicatarum: partium subtilissima cognitio. Anatomica λHaec cum ita sint , A. H. , nonne mirandum, reperiri, homines, qdi sapere Volunt, i in iliique medicos , qui, Anatomen non tantum parvi faciunt , sinistre de ea judi,
180쪽
cant, Verum in totum etiam quandoque contemnunt, atque rejiciunt 8 Nonne huic utilissimae artis neglectui adscribendum , quod , ubi talium praesentiam ac testimonium Magistratus desideret atque expetat, quando in gravissimis casibus de vulnerum lethalitate, vel reliqua hesionum justa aestimatione, sollicitus est, stolidas & ineptissimas transmittant relationes, quas non raro ignorantiae suae arguere, aut
ob summam confusionem, & omnibus sensibus imperviam, omnibusque doctrinis medicis repugnantem, absurditatem, sine responsione dimittere sepe coguntur collegia medica, quorum consilia a Magistratu implorantur 2 Huic inscitiae nonne tribuendum , quod , ad dirigendas & ordinandas Chirurgorum operationes vocati, medici, Viros se praestare nequeant, sed ludibrio sint hominibus, quorum praesides atque duces esse deberent Θ Nonne inde derivandum, quod, si in Medicina facienda vel leviter ad Chirurgorum plero. rumque, multorum etiam Medicorum, sermones ac relationes attendimus, ex ipsis persaepe istiusmodi absona &absurda, quae Anatomes peritis risum eXtorqueant, audia. mus 8 Horum pessimum sane exemplum evitet , & re' fugiat, qui firmum , quo supersimi reliquae artis medicae partes possint, fundamentum esse ponendum , teneat,