장음표시 사용
41쪽
uendis,neglectis caeteris,se paenitus mancipauerint, ocioso potivi, duxerim, em in lys otium liberale corpora in illis, bilarunici , , usit, ad la litudinem, quam maxime laborant, in his uero potissimum animi, et 3 p idem eo ualidiores sunt,t corroboraritur, quo in altiora, atqI , ardua magis tendunt, nec labore depriniantur , illa uel nullam, uel satis exiguam autem, immo potius ignominiam , Oliei sepe infamiam pariunt. Hae quidem maximam laudem,t gloriam sempiternam a temeritati fortunaesubduntur, afferuntq;
nonnunquam maximam calamitatem , quum omnis earum ius
corporis propemodum labore confrictat Mor autem, quum in animo dumtaxat sit e sint, inquem, nemo habet imperium unquam deses runt habentem,uereq; beatum e si ere consueuerunt. SAN Fateor equidem de his artibus quas Auctore o bidonio
gras fimo quidem Philosopho in quatuor genera di secuti ii, abunde satis a te mihisatisfactum uissee. Hic ne es illelo fibulus ob
cuius auctoritatem celeberrimam , ac nominis famam Magnus ille Pompeus nimio amore allectus , ultro ad illum visendum se conuferre nequaiquam erubuit, it tam clarismi, sapientis . Philoso: phi domum intraturus, de mor ore percuti, a satellite ustui se fasces litorios ante illius aedes submisit A cuis oriens; occidens I; submiserat. Verum enim uero, nisi ualde molesus elem , quaeso, se obtella te , ut in huiuscemodi liberalium artium disceptatione aliquantis e immoreris, et primum quidnamsi huiuscemodi ocium liberale,de quo hanc di spertatione infacere incaepsi ne ancipiti momines lar, dilucidius, quam poteris, explica obsecro . De omni etenim re,Je qua disserere uolumui, primum quaerenda es ratio, Mioqui omnis dis utatio uana esset, atq; ambigua.
42쪽
POM Reos qui levi arbitrares.Vtrumq; igitur faciam, ad I Q me hortatussin ii, quippe qui in primis, qui it ocium liberal ,
quanto breuius, quanto I dilucidius potero, explanare conabor, e in quo maxime consi lut explicabo . At quum idipsum bipartitumst,alterum scilicet quod inhonesia animi occupatione, quiete asmen corporis consistit, alterum uero contra, in corporis occupatiosne honesti , quiete nihilominus animiferme uersatur De utros, qui it,inpraesentia dicere oportet. Primum igitur ocium, nihil aliud eis, quam ab omni aeterna occupatione uacatio, rebus', an tummodo inustandis, atq; pernoscendis, qua dignae sunt hominebbero, intentu animi cogitatio ecundum uero, tum publicis, tum priuatis negoti s peragendis hones quaedam animi diligentia, sed inter haec multum, im maxime refci t illius quidem ratio , magis ad crum pertinet, huius autem magis ad negotium , habet tamen aliquid de oly ratione admixtum. Nam qui ineo oti s publicis, priuatis, seipsos omnino sebtraxerint,im quietem, atq; trani quillitatem, tantummodo expetentes ad ocium configerint, hi ocior
si erunt, atq; habebuntur. Quum enim expresse intelligerent ni ,hil se dulcius, neq; iucundius octo literario, nihili magis pro prium homini, quam intelligentia, atq; rerum alti Isimarum cognistio, rea pr.ecipue, quam Philosopliam appellant, tanquam nub Lis rei egentes, ob dumtaxat flatio oblectati fos parentes, liberos, qui uariis i sunt, uos. I; propinquos, consanguineos air a res,opes, honoris in ruma contemnentes, ii ipsam deniq; parti iam, qua etiam charisim eis, quippe qui, uti ingeniosus Pota
43쪽
LI AER SECUNDUS. 29 Nescio qua nata Psolum, dulcedine cunctos.
Ducit, , immemores non initis ui. Quid melius Roma Scithico quilifrigore scivi, Huc tamen ex illa barbarus urbe M t. lis periculis, nullis laboribus,nullis deniq; incommodis peperces rini,quo a uulgari hominum caetu, atq; iumero semetipsos exime: rent, essent Ii admiratione scientiarum claritate se maxime du irarent In eorum numero, pleriqj erunt Philose si uori sinu, ut Pythagoras, vi illud nomen prD s inuenit, bleris iuelut haereditarium eriliit. Is itaq; , tam mira ciendi cupiditate tenebatur, ut in Aegyptiarn, Da 9unia mi l ad periscendos siderum motus, leculanilii mundi originem , deinde Lacaedemoria, a per noscendas L purgi leges, nauigare non dubitauit ini Socrates m est Cicerone Philosophiam e caeli deduxit, in terris i pluriurnos edocuit, non Apollinis oracula sipient funus tulitatus u Hic iidem tanta rerum alti simarum contemplatione rapieba: tur,ut saepe olitus di iussuerit, flare pertimati animo , atq; Satu ΠHira, atri; pernox, summa lucis ortu ad solem alterum Horientem in annivis, atq; immobilibus oculis , in eundemicum Areetis, sJemq; in uiati's cogitabunius, tanpiam abstracta fuisset anima e corpore. Quid Democritus uir profeci praeter alios
uenerandus, auctoritateq; antiqpa praeditus , non re quum pater eius, adeo diues esset, ut per Annum Xersiexercitum facilli ai .mbum abre potuis et, nihilitamen runus ob amorem apieriti r,
cunctis opibus derelictis, sua ante luminibus se priua se dicitur,
pine qui arbitrabatur cogitationes, commentationesq; animi Itur,
44쪽
in contonplandis naturae ratinitas, fre egetiores t eus ut isti dis illecebris,atq; oculorum impedimentis laboras et. Udde Diuo Platone loquar. homine quidem Philo sophorum ommuni principe. Is enim, pol lpam inter Socratis di apulos excellentisima glos res claruistet, caeteros i cilesuperasset, nihilotamenininus reludia Graecia, in Ae graptum peragrauit, illiusq; genti acerdotibus Jupplex, humilis se discipulum) ubi coit, quibus, po quam Asrithmeticae numeros, G Tometribe, rerumq; acie sium rationes di leti, in eam Dalia regionem. i. obm magua Graecia nuncupabastur,se contub ab Archita Tarcntino Itbarorae praecepta fusscepit, utiquid ibidemscitu, glirtione numsu let artilliine correbeuit, clas uutus uit uiris naru mesopesia Bras Premensis, quilan octo sicilicet, O contεslatione animi uere decreui set,patriamq; uam hoyles epol b rent, caeteris ciuilisa,praeciosarum rerum uar i bonuistis ponde: rq gentibus,mb ecum deferens,aufugit, i, quum in tanta possulorum trepidatione, interrogatuae et, cur nihil ex rasus e ictile,praecio rotubus,tonuflis,mbi ecu trans tortaret, re tomnia mea mecum porto , tu estore quidem condita, non oculis af icienda gentabat cientiam utili, atq; bonas artes quae tantum modo nostra unt,in quibus nullariis , ne impetus otestatem habet,no i orum, ac pacis tempore, ab is udine, terrore perenniter concitantur Mid pys ' Theophrassiua ut relictuos inmissam,nonne pol habitis caeteris cus ris, atrii nego similiaribus, hoc uno tantum bono oblectat ocio
peliterario, res ut gregias, magis , arduas egerunt
45쪽
merosi simos duxi sent exercitus, aut populis leges tuli sciit
quamuis publicae nihil actitasse, alciora egerunt, dum in literarum monimentis,secreta naturae,po Seris aperuerunt, nam Faelix lui poterit rerum cognoscere causas. Nam quum in uita humana sint triagenera,in quibus, quid sit optii num quaerisolet, unum in quo maior pars hominum uoluptatibus indulget, alterum contemplationi, tertium actionibus. Primum laus dabat Encurus, tertium qui, uel belli, uel pacis tempore Rempuσblicam adminis rat.Verum enimuero, omnes uiri quippe ing citiosiores, Secundum,duobus alijs,tans iam melius er excellentius ariteronunt, tr quidem iure optimo Qisi enim dignius, quid utilius, quid item beatius agere homines ρο sunt, quam retis honoribus, contemptisq; diuit s liae maximo sunt ad Philosiophandum impe:
aimcnto mentis acie, rerum in initates, atq; nasuras rimari, contemplarici ,,utpote caelei lis caelorum defluxus, luminaria duo, et . Unq; erraticas stellas, e quatuor elementa, ex quorum commiae tione fiunt in i lis ni frioribus generationes , , corrupulones. Quid i. dulcius, quam rerum dignoscere causias, triti in libro Fasiorum ingenios sum caecinit Poeta Sulmonensiis. Faelices animae quibus haec cognoscere primum, Inq, domossuperasscandere cur uit
Cesedibile si illos pariter uici ci , idcisq; , Altius humanis exerui te caput. . . Non enus, tr Vinum sublimia pectorafregit, iciunis; ori, militiori abor. Nec lituis ambitio,persus brias co, Magnarumvefame sollicitauit opum.
46쪽
Admouere oculis dii alitiasidera no tris, Aetheras ingenio supposuer suo Sic setitur caelum, non ut feratos an O 'orpus, Summaq; peliacus dera tangat apex. Soli igitur omniu otiosi sint,qui sapieti e uacant, soli ait ratiotaedi m cxistunt l, qui inter mortuos uiuunt, , quos imitari debes mus,uon autem illi qui diuitias appetunt, , honores ambiunt, trili solentiorum , illus triumsi uirorum , ob lucrorum, et honoris cupiditatem, liminafrequentant, qui semetipsos, atq; alios coinpii; natat qui meritorias, ne dixerim mercaenarias salutationes circuns ferunt, quum sollemniter insanierint, dum pri emia,uel laude n
s ranis albe quuturos, persepe falluntur non hos inquam, imitari debemus, qui se actuosos esse malint, quam otiosos,sed ipsos Phisiosophos, bonarum artium professores, em antii lites, quibus nisi
prorbus ingratifuerimus, ingentes, atq; immortales gratias habere debemus, quoniam pro nobis laborauerunt,pro nobis natisunt, noς bis quam recte uiuendum sit, uiam aperuerunt, nobisq; res sub cherrimas, e tenebris in lucem eruerunt. Quis es igitur, tam hasbeti ingenio, tam psolitus, barius, margites,co rebus, ait melites, qui hoc ludocium liberale non laudet,non admiretur, quun tam tam habeat dulcedinem, mirumq; Hectationem, i r quod homines facit caeteris omnibus anteiresolum seuera quies, atq; tranquil blas an orum, solum ad uirtutes cape cendas incitamentum , t uirtutum adtinmortalem gloriam comparanda, exemplar egregis Phirim quum D seu tu manibus hostium , aut tyrannorum, multi tu cus Iola , vel pro igi in exilium de sinati suos maerores, doctrinit, scientiarum suilis, placarunt, fri animo pertu
47쪽
lerunt,sιemadmodi Nasoni, et Boetio Seuerino accidisse legimus. Phalerius item Demetrius, pium e patri, laribus pro ligatus fui siet, ad Ptolemaeum Alexandrinorum Regem se contulit, quiquiori in Philosophia excelleret fuerat quippe Theophrasti audistor, ita in illo exilio calamitoso conscripsit, iod erat quidam animi cibus,atq; mentis suae consolatio. Iam habes unam, quam de octo liberali partem absoluimus, quo ad id scilicet, quod ad bonas artes pertinet. Nunc autem)isperest ab soluere alteram, piae iv irtutes, tanquam fontibus honestatis emanant.
SAN Nihil aliis optatius expecto, iam ut has uirtutes mihi emu'ces,l a dignae runt homine libero. POMA Ausculta igitur auribus intentis QEtuor dicuntur,1 ἡ virtutum lectes,Politiae, Purgatoriae animi iam purgati, alit, exemplares.Politicae quidem sunt hominis, ex eo quod ei animal sotiabile, hirs corporis , em animi dotibus,bonis incipes Reipubliacae consulunt, urbes tuentur civiumsalutemgubernant, O diu scant parceresibyectis, , debellare su Hos,parentes uenerens rur, liberos diligant, em in truant bonis moribus,proximos ament, socios: ircums ecta prouidentia, protegant, uola liberalitate deuriciant, iustitiam colant,er Deos uenerentur,quippe . Expedite e Deos,o ut expedite spe putemus,
Demur inanti suos thura,merum i focos.
Nec ecura quies illos, milia I sopori Detinet, innocui uiuite,numen adest. Politiciae praeterea munus est, atq; prudelia, ad rationsis normam cogitat φιomodo agit uniuersa dirigere, 9 nihil praeter reum, uelle,uel agere, humanis I si bonibus, an , diuinis prouidere.
48쪽
34 DE CI di L BERAM 2Prudenti. quidem , insunt ratio, intelleolus, circum bestio,prquid tra,cautio,ir docilitas Fortitudinis es nihil timere, nihil pnisi turpia, et inh nolueuitare, tolerare)irtiter uel aduerβa, uel pro tera. Ex ea manant magnanimitas fiducia,conflantia, ea curitas, magni centia, rinitas,et toleratia. Temperantior uero nihil appetere, nutibus paenitere, rationis iuri ac legem neutiquam excedere u rationis iugo cupiditatem domare,atq, retinere. Temperantiam commitantur modestia, uerecundia,colitas, absinens tia,honestas, moderatio,parcitas , atq;sobrietas ausiciae autem, seruare unicuit, quodsuum es. Ex ea progrediuntur innocentia, amicitia,concordia,pietas, religio, humanitas Hys etenim uirtuti: bus, uir borius,acsapiens; primum,alpsuos, deinde Rempublicatu uel regit, ac prouidegubernat. Hae uero, Pas purgatorius uos cant, hominissunt,qui diuinorum est capax, tr sua corporeis contagionibus si purgare consueuerit, et quadam humanorum so
terum Uasolumodo se inserere diuinis Mys quidem dumtaxat sciol sunt, qui rerum publicarum a tibus, atq; sici seipsos ex σdiunt. At quaedam sunt purgati,iain defecutiq; animi ab omni huius mundi coinquinamento, atq; astergine satis pure etersi,
his prudentiae fa diuina semper intueri. Temperantior terrenas cupiditates non paenitus reprimere sed uel non admitteret, uel obliuisci. Fortitudinis,pol paene ignorare, non iuncere ut nesciat irasci, cupiatq; ibi tausticiae,ita cum supernn ac diuina mentiso: clari,ut perpetuum cum eas ius struet. Exemplares autem, hae solae appelJantur,quae in liuina mente considunt,immutabiles, aesempiterniae, unde caetera quae inter humana uersantur, luxerunt originem. Harum primi optimc dis nunt,secunda auferunt, ter
49쪽
partem oci liberalis absoluere conabor , ut huic quaestioni nem imponil m. Scipionem fricanam , cuius magna ista ino strates et toritas,nonne ocium cum negoti s coniunxi Delegimus i Hic fit ille Scipio, iem accepinus sis olitum dicere,nuntiam se minus ociosum Fe,quam quum ociosus esset nec minussolum,quam cum solus e setas ocio literario operam dabat, tr Dpenumero ad Rempublicamgubernandam accedebat Ciceronem quolino manu elopentis principem, uirum in omni genere scientiarum, astas, ita rinae nriri omni bus praeferendum,illud itemfactita se
audiuimus, , leonitis,nam ab octo bierario cui maxime incum:
baar, ad Rempublicam sepsepiusse congeirebat, se ab ea russ
ad iterarum studia reuertebatur, , quantum in utroq; excellues Vit, declarat Consulatus eius, ii tot librorum quos scri erat, idis pia, quibus cum nostrisgraeca coniunxit, nam siue ad eloquenotiam tu ad bene beatres uiuendum, iue ad Reipub re men, isti de humanis iue de diuinis rebus antrium iussituere uelis, apud ipsum Ciceronem,omnia,' quidem abunde inuenies Ad hoc itaq; tam sansbissimum ocium,a tot ac tantis sapientibus uiris et rastum, conferres e homines debet, nodo adsint caetera, et in exim tranti viditatis portu, Juum uiuendi modum, conssiluere. Illam uero nimiam curam, sollicitudinem, diligentiam in rebus
hi s ipscendis, quaesuxaesunt, caducae, , quae non copiam, sed inopiam pariunt, ab si ob cere, malintq; cum paucis se iam sapienti simis,atqi clarismii iris, iam cum imperita multitudiu
50쪽
36 DE Cio LIBERALI ne connumerari, riae stirat, atque anhelat ad opes H Fit , ad magiysraim,quae mamo cum labore acqpiruntur,maiore morturi sidentur, maximo autem cum dolore deperduntur . niam si usi exissimantur,haec 1sent uera bona , pro se is ad sapientes potiua peruenirent, nunc uero e contra, quum i careant Philoso ita: pientes tubiissimi autem, ignauigb iq; abundent,quibus nulla de bonis animi, nulla eis de virtute opinio ed de luxu, atq; de corpor ris culta uelint magis uideri,quam esse, luce clariui coni lat,prouus
N. Fateor equidem,ita me delicitatun uisse,hac tam 1 6s tam fructuosa inquisitione,ut non parum meJentiam excitatum Jad amorem huius tam liberalis oci, tamq; honesu. . ad incrus, .is ignaui detesiationem,quum illitis silendorem, huius ueri si ptudinem,atq; obscuritatem, ante meos oculos uisic dixerit Wde pinxisti, adeo quidem, pio non paruam mihi manini, cupiditas trem,aJhuiuscemodi ocium liberale a sepiendum ingenerassis ris apientum uirorum exemplis comprobatum. Nunc autem per diebsecro, mssii habes adhuc,quod ad id, te quo a mures dis tum, pertinere arbitraris,ut nihil desui se uideatur,pam 'teris