Lucae Gaurici Geophonensis Episcopi Tractatus de ocio liberali. Cui annectitur Aureus Liber de Illustrium Poetarum Auctoritatibus

51쪽

tur, prosciniatur Iercoretur, infecunditatem exint, ita etiamfaecun ius si nunquam episcat fertilitος tem, alii fecunditatem ammittit. Ferrum quρ , riti nem, L larem contrahit, sit in usum non uenerit,atsi αδ ιο illia usu exerceas, paulatim teritur,at. I consumitur.)r tu rorem this nunquam cesses tendere, lentus erit.: Nisi mi impetu iacit sagittas,quae in altum Aues uolitant, no

effini ri ut aliquando quiescant, et rursum,rea sumptis uirila' - Urnutatum se tollant . Languescunt igitur non solum cos ipse stia; inumesiam animi sub ipso labore a biduo semper i

Vir prudens quidquid agit,l rudenter agit. Comicus Poeta ait,nequid nimis,t Venusinus no serEs modus in rebus, uni certi deniq; sines, Quos ultra, citraq; ne qui conillere uirtus. Nece ssum est igitur, ut qui I uir ingeniosius siue in otio siue in negoti uersetur,ut uire , O robur corporis non debilitentur, sed potius augeantur,er conscruentur, uegetioressant,nili, sect

52쪽

3 DE OCIO LIBERALIctus,plus uigilandum est,quam do ten lum, i am diuturna quies, uici, alimenta minifrat. Et uti religiosius isse tertius Cato caecinit Segnitientdigito, imula uitare memento, Nam lium animus languet,consumit inertia corpus Cum Venere, im Baccho lis est edi insta ob tas, Indulgeregula noli,quae uentris amica e l. Sed bonis literis indulgendum erit, quoi nos ocium liberali,hoc filibero homine dignum,nuncupamus. Augustus Imperator Nam Deus in terris praefecit totius orbis Intuperatorem,tran. uidia in 'ce regentem Innumeros populos,pariter Regesl,Ductaq;. Sed tamen,in ta nisublim , excely imperi Arisocratia, ocium ais animi siletem maximopere exoptabat,unde multotiens serum eius eo tendebat, ut alisiando sterare ocium, , a rebus Ai cis uacationem, 'latenus rerum c um tir primi Motons maiestatem contemplaretur, stat quidem contemplatio est dulcissimus inicibus,,sesibiIicturum,quantoq; palam in Senatu dicere non erubescebat,ussi de . etiam in tam maxima Imperi mole uirsa erat, O gratis a res,ocium liberali, hoc es mentis contem platio, io uacatio ab assiduo corporis, O animi labore perpetuo in re publica admin tranda, in toto terrarum orbe, nedum In hac orbis, tr urbium principe Roma, nam Roma caput mundi, regi or, rurna rotundi.

Ita idem a Dioclitiano legitur, quod ut siduis laboribus , odia Reipublicae iministrandae cupiditate, Imperiores

53쪽

χIBEi TERT ivs si se philosophicis,rebusq; coelesibus dicauit, , uerbosas leges loci ci facere non dubitauit, Et ingrato uoce prosilui si oro. SAAdeo ne res optati ima, atq; dulcisima est quies animi ut summi etiam princi' patri, Reges, tametsi glorioab uiuerent in Caesarea, aut Regia maiestatesorerent, illam expeterent, tr hos

nores maximossocci facerciri.

POM i h sane, tantopidem maxima pote, egi faelicitas in

mentis quietudine,ir animi contemplatione, circa res philosophi: cas, , caelestes, atq; diurnas. Affluant licet omnia,t uotis succesilant bona externa,utpote opes, honores,magistratus, e imperia,

fisi homo ille, piamuis diues, locuplex, pecuniosus, atq; opulenti si i ,nlispandosibi uiuat , , animi cruciatibus non torqueatur, non laboret,non angatur,non cupiditate, uel metu uel alio ovisa ectu tangatur,lus hunc beatum satis,a licem appellet P lem praeterea, clarorum uirorum exempla in medium a ferre, is ira iusis a proposito minime aliena, ut Dionis: branni,ir Aleuansari Phaeret, tr complurimorum aliorum, nisi tuas aures obtunderem , maximam igitur uoluptatem praebere solet huiuscemodi res laxatio animi, pio Locium appellant. SAN Placent mihi omnia quae dixisti ἐν me mirum in modum oblectant,uellem tamen abs te intelligere, priusquam ulterius proσgrediare de huiuscemodi octo, piod tantopere lautas', quidnam it, num bispiam eius rationem seu dis mitionem clarius percepero, eterafacille intelligere potero, nihil enim cum maiori culinii taute expecto.

M. Faciam sibi exrs Iulii ei arrige aures attentas. Est itaq;

54쪽

qo DE OCI LIBERALI huiuscemodi ocium nihil aliud,nisi uacatio quaedam, em intermi sy qa grauibus eri s rebus,ad relaxationem animi, uti uires sili; quantum reparandas,laum nullum in se turpitudinem habeat sed potius honestatem. deae hi etia, quae modo sub clam, clarius inte fere poteris. crates in cuius pectore ueluti in domicilio, ersacrario suo lam, se Philosophia insinuaucrato uir profecto, nonia inscientiarum, iam uirtutum 'leniore, ais, grauitate pers lGcuus,luofastidientem Istud, animum refocillaret, interposita instra coxendices harundine, usiam, Ita homo grandaevus cursistando, cum pueruelis ludere, neutiquam erubuit, quod ubi Alcibiaries auditor eius, percepisset, non potuit se a risit ab unere Scaevola item uir,m diuino, ait, humano iure periti limus, ubi u ra ciuiwn,caerimoniasti Deorum ordina set, ad pilam cum pueris saepius lusisse dicitur . Cato Censorinus recte inuendi norma, morumq; apud Romanos exemplar clari bimum, ut curis pasblicis Visigatum animum relaxaret, interium metro dulcilis

berabus utebatur, sibi uiro graui, et oico parsisseet,ufi, uidelicet ad ebrietatem, non autem ut se uino prorsus immergeret ei quatenus ab hilaritate curas deprimeret. Unde Bacchus uini imuentor, dictussiit liber,non ut lingui libertatem,sed quia a cura rumseruitio animum liberaret, et omines audaciores in omnes conatus redigeret, nam siue Homero poetarum principi credigmus,ab quando insanire iucundum es siue Arist Soleb adhibendast fies, raro admodum magnum hominis ingenium,absit, aliqua lex menti csse consueuit, u plenis Poetie, diuino podanis norς sarpius concitantur. O ius igitur sane mentis uir ebrietatem noudamnet nam rietassi uera nocet Na iuuabit. Aufei

55쪽

TERTIUS. 6r Auferre enim consueuit hominem bibulum a) ipso, lumen I, rassionis obtundit, inconflantiam,oblivionem foeditatem, im mire 'r

eritq, turpitudinem parit, ridiculose facit. Quid enim aliud e loebrietas,quam mansesa, m uoluntaria insanies quis temulen

tus,sive a brius ita, tr amicorum archana non detegi, quis maenus, tr in am continet quis non impudicus,non petulans Hora:

tius in epistiolis cecinit sic, Ouid non aeti ietas designat operta recludit, Spes tulet se ratas,ad praelia trudit inermes,

Sollκitis antinis onus eximit, addocet artes, Faecundi calices quem Onfecere desertum Contra iiquein non in paupertatesolutum xlexandrum Macedonem,spem tot itinera, tot pratia, tot rigo: ra,tot astus,tot vastaesolitudines,tot ocorum difficultates atq; angustae, tot mariae, tot rerum discrimina, tot denis hostes unice re non ualuerunt,insemperantia uicit, O cerebrum militus consciitauit feci Alexandro magno priuauit. Quippe qui nimia aeribbitione obrutus, sui ipsius immemor Cletu nisibi uri simum Philippi patris gesa ferentem, atq; commemorantem,intrasu: gione transfodit , 'em ubi compos sui factussi erat, ad se uocari iussit, aseq; extinctumsuisbe intellexit cognitosacinore , uix masnus suas abstinuit, quin mortem sibi si seret. Rectius autem

Zeno Stoicie Secta conditor,arebat uirum bonum, is modestum, non debere in. ebriari, e sic argumentabatur.Temulent ibrio nullum archanum es committentam quoniam operta archana res eludit, uini autem brio ei committendum. Vir ergo lonus, non erit aebrius Zenonis itas te simonio,procul dubio semul entia, se

56쪽

4 DE OCIO LIBERALI ebrietas a uiro bono debet e se aliena , quanto igitur magii ob optimo Pati, prudentisssimo uiro , qualis erat Marcus Cato. Nissi si tu se uelimus eundem is uir sapientem siniui, is in sanum,n yblidum, em probum , atq; improbum appellare. DE OCIO LIBERALI

Ouid primo te remed. Ergo ubi uisus eris nostra modi abilis arte, Fac monitissigras ocia prima meis. Haec ut amesyaciunt, tr Paefecere lucritur, Hiccsunt iucundi causa, cibusq, mali. Ocia sit tollas periere cupidinis arcus, Contempl. rq; iacent, tr ne luces es. Cretam platanus rivo gaudet,piam populus unda, Et quam binosa canna pati tris humo. Tam citus ocia amat, nem qui cluaris amori, Caedit amor rebus, res age, tutus eris. Languor, et immodici tib nullo iudicesomni, Aleaq; se musto tempora quas se maero. Eripiunt omnes animo sine uubiere uires,

A fuit incautis desidiosius amor. Dodiam puer ille sequi sole olla amites,

Da uacua menti quo teneatur opus.

Quarritur Aegisius,quare si actus adulter, In promptu au a id, testibus erat.

57쪽

Pugnabant ali tardis apud Ilion arma Quo tulerat uires Gracia tota suas. Sive operam bellis uellet dare,nu agere 6 Siuejoro,uacuum litibus largos erat. Osai potuit scit, ne nil aleretur,amauu Sic uenit ille puer o puerulle manet.

Primo de Ponto. Cernis ut in duris e quid bouormivit arius Fortia taurorum corpora frangat opus. Qu nunquam uacuosolita est cessare novali fructibus a b luis laxa senescit humus. Occidit ad circis quis tertamina semper Non intermissis cursibus ibit equus. Firmustilla lice soluetur in equore nauis, Qv nunquam liqui dissicca carebit aquis. Ne quoque debilitat series immensa laborum, Ante meum tempus cogor, t esse senex. Ocia corpus alunt, animus quoq; pascitur illis,

Immodicus contra carpit utrumq; labor. Cernis ut ignauum corrumpant ocia corpui, Ut capiant uicium ni moueantur aquae.

Et mihisquis erat diccndi carminis usius Descit , estis minorfactus,inertest Scilicet es cupidussulorum qui φ suorum, Tempus er asyueta ponere in arte uiuat.

58쪽

6ψ DE. o Cio LiBERALI Saucius euitat pugi iam gladiator, em idem Immemor antiqui uulneris,arma capit.

Vibi cum p iugo dicit si e naufragus undis, Et ducit remos qua modo nauit apa. Sic ego consanter)lusum non utile seruo Et repeto,nollem quas coluisse, Deas. Quid potiusfaciam' non sum pisegnia ducam

Octa, mors nobis tempus habetur iste, L. Nec iuuat in lacem nimio marcescere uino, Nec sinet incertas alea blanda,isnus.

Quum dedimus somno,quas corpus nisula horas, Quo ditiam uigilans tempora longa modo.

Lucanus

Variamsemper dant ocia mentem. Legio conditores, non solum ratione dies fessos instituerunt, uiscilicet cultui inprimis diuino, homines intenti essent, illis: nia' partem temporis accommodarent, uerumetiam: quo ad hilaristatem aliφιam vim cogerentur aliiquod tempei amaritum, tanquam solatium laboribus,interponerent. Non itaqi semper in actu continuo esse debemus, sed interium danda ei quies animo, emisci in uigendisin Ar interponenda grauibus nonnunquam gaudia curis .Hinc lusius, ' ioci, atq; sales reperti,uocum, e sonorum concentus,hinc tripudia, tr choreae , hinc uenationes , O caetera omitia, qui satis honeste feri possiunt, ex inuenta irri, iuusium deducta Sod ne quid nimis. tulsi aduenationem reuertamur. Maximam prosilio animi oblectationem a b re solet, pedicas auibus parare' la pedi tendere Eula, vel alio quouis modo, ue ar

59쪽

u vibures decipere, aut ui co insidiari 'spatiores autem Mysii, po se biro, dentibus,t, uno uibus, atqMornibus desendunt, qpradam emit sere,, cnabulis transfodere , huc, atq; illuc alacri

eφι cursitare, clamoribus in aera editis, tympanis tuba ruin Alangore ad certamen uenatores, m molo sos canes excitare, uU: Eoriam alacri animo expectare, montes, sabus,Mira sera ruin, em laei ora alta milis avrbus, inda are,ceruos, afros, ursos, da . nas,capreolis, lepores, cuniculos uenabulis tranfodere, is ad ters

vanasternere, ii praedam partiri tenus etiam corporis, , animi uires refocillentur, licet unicuiq, etiam viro nobili, in suu s, or illor maris cum hamis illaqueare . resibui decerapere piscea ei omnia haec mediocriter peragenda sunt, ut nequid nimis , ne accidat id suo Atheoni Thebanes, quem in ceruum ab irati ea . Diana trini formatum , , a dori is sanibus fio plurimos alabat , η diu disceri ruit ideo inxerunt Pota toe, quod omnem eiussubstantiam in suae uitae dissipendium illis lenodis ab unisset e ceruo, idest bestia cornuto persimilan scis set, quippe quod ponte se usu rationis orba et, Specta noligitur unius cuius t rerum uarum mensura auxta proucritus, ircompendia, unus Iusq; dilendi , e sumptusfacere ipset , ne si plus in opes effundantur ., tantum e uisa dematur, quantum infus non necesarios de illis subtrahitur. Sic enim cane alere quis debet,ut sibi non defit,non uxori, non bl di is mori sarcnitabus,non fratribus,rrori congat incis, necti propinquis, non plurneq; regem; non demi famulis, cφ caeteris , qui uas ope, as imo pendunt. Iniquum satis profecto es , nimiumq; crudele, alipi simo dignum supplicio, hominibui subtraxisse, qui naturam,trie a

60쪽

46 et E OCIO LIBERALInitatem nobis cum coni nem habent, se canibus, caeterisue irras

tionabilibus dedi se , rudi ad inutiles beluas alendas Juperj miruidere, quoi es ad usus humanos necessariu Quod sane spistit,ab omni se humanitate denum esse ostendit, e qui dignus su

e hominum confortio,ati consuetudine pro ligari, eiq; omne uitae Jubsidium denegari.Adonidem praeterea in aprum incaute inuens tem, a te insilientem, eiusq; dentibus discerptum, atq; extinctum , Venus inconsolabibter leuit. In cunctis itaq; rebus adhibenda e ldiligentia, motus I seruandus , nisi facti paenitere quis uist, quoniam ut motus in rebus, sunt certi deniq; ines, Quos ultra,citraq; nescit conisii tere uirtus.

DE VINO MOERO, TEMETO,

Temulentia, ir ebrietate. Nec Veneris, nec tu uini capiaris amore, Uno namq; modo uina, Venusq; nocent. Vt Venus eneruat uires, sic copia Bacchi, Et tentant gressus,debilitantq; pedes. Multos circus Amor cogit secreta fateri Archanum demens detegit oebrietas.

Am sepe petitserus exitiale Cupido,

Sive manus itidem Bacchus ad arma uocat. Perdidit horrendo Troiam Venus improbabello, Et Iaphitus bello perdis ache graui.