Opusculum de sena, planta inter omnes, quotquot sunt, hominibus beneficentissima & saluberrima. Autore Antonio Mizaldo ..

21쪽

Commenta in cap. hb. 2. de

sequutus, Senae folliculos foliis anteponit. Cui Iacobus Sylvius sane- quam libenter subscribit: utcuque

fuerit, nam unguem non Verterina,

qui folliculis vii volet, quales ante scriptum fuit sibi comparet: cui vero folia magis arridebui, recentia&iampla seligat, a quisquiliis, pale eis scudibus, & surculis,qui bus scatet diligenter repurgata: in quo Pharmacopoei plaerique oscitanter, ne dicam turpiter, peccare milhi videntur, dum indiscrimiti

natim omnia, vel coquendo vel macerando confundunt D

se'. bonitas, eis Zio oepraestantia.

V O D attinet ad bonitatem excellentiam Senae,ea praesta Infertur quae ex Alexandria

22쪽

gypti, vel Syria adfertur. Hanc enim summis laudibus tam Latiniquam Graeci medici tu niores esserunt . Iacobus Sylvius, Indicam& AEgyptiam valentiorem esse scri paώβ -ιὸ bit parte media quam sit Appula ' μ' &Ligustica: &rursus postremam nostrate Colutea:quae, ut diximus, falso & perperam pro legitima Sena a multis usurpatur. Vtra vero praestantiora sint,folia an solliculi, paulo ante disputatum est . . Quo ponderem modo exhibeatur Sena, Arabibus, Graecis, ac Latinis Medicis. C A P v T VI.

SERAPIO Senae tritae ceu pul

ueratae drachmam unam coctae p/

vero semunciam, vel drachmas

quinque imperat. Mesues insui

23쪽

dit ab aureis tribus,hoc est,a sem cia, vel drachmis quatuor cum semisse, ad unciam unam. Ex Graecis unus Actuarius, pulueris exhibet drachmam unam: in decocto

lius dat pulueris ad drachmas duas, decoctia drachmis tribus ad drachmas sex: diluti vero ab uncia dimidia,adunciam unam. Quae omnia adsumentium naturam,& medicandorum vires, aetatem,corporis habitum, sexum,& alios scopos, prudenter sunt referenda & coaptanda.

Facultates probata senae praefidia,

ex Graecis medicis. CAPvT VIII.

ACTUARIVS, qui solus in

ter Graecos medicos, quantum

24쪽

tum extat, Senae vires descripsit, memoriae madauit illam & bilem,& pituitam, lienarii pondusculo deiicere,absque ulla corporis & Ω-

cultatum eius noxa & molestia: Secundum hos humores, retorriadam, atramque bilem, etiam modestissime purgat, dcillarum suffusiones ex gallinaceo iure clementer expellit. Insuper vetusto capitis dolori, scabiei,comitialibus, de impetigini succurrit, sed modice' feruefactae Senae iusculum, potiusquam tritae farina propinatur: internas etiam obstructiones reserat. Facultates auxilia ex Arabibus medicis. C A P V T I x.

a Mn

nus, de Senae facultatibus de prς-

25쪽

Sena terget,expurgat & digerit: ob id melacholiam&bilem usta ace rebro, sensoriis orggnis, pulmone,' corde, lepate& liene deiicit Proin . de morbis dictarii partium ab humore huiusmodi proficiscentibus succurrit, ut melancholicis febribus Jc antiquis. Gaudium gignit, sublato humore absque causa externa tristante, & floridum corpus es cit: obstructionesque viscerum aperisci D octum foliorum eius

idccham mcl neruos ac cerebrum lotione roborat. Eadem quoque, Setia, modo quouis usurpata, vissum & auditum firmat. Cuius purgatio si tarda fuerit & imbecilla

re eretv - mistis acribus celerabitur ut Zin-zibere,fale gemeo, sale Indo, &si-- is milibus. Ne vero stomachum lae ' dat, cardiaca& stomachica ei sunt

26쪽

opus CVLVM DE SENA . Ι

miscenda,& largo pondere ex iure galli, gallinae, vel aliarum carnium coquenda, ut citra molestiam purget : vel sero lactis infundetur cum spica, deinde parum diu fervebit. aut puluis foliorum eius ex lacte dulci sumetur. Sunt qui decocto eius cum prunis, & spica sciliciter 'purgent. Caeterum mediocrem sit stinet coctionem. Hactenus Mesues.

SERAPIO Arabum Medi

cus, haec, de facultatibus Senae, dira .ui. posteritatis memoriae reliquit, Sc- .icina mirifice prodest delirio, amen tiar, scissuris totius tarporis, resolutioni nemorum, phthiriasiphalalgiae, scabiei, pustulis, prur1- tui & epilepsiae.Cor etiam roborat modo iis comisceatur medicam c-

27쪽

tis,quae ipsum maxime confirmat. Quibussuccurrat morbis Sena,e Upraestet auxilia hominibus,ex Latinis

medicis. CAPvT X.

ω prius ei commendat ver-

-.. bis: Sena me lachol iamretorridam, nec non bilem,& crassam pituitam commodissime purgatmon statime distantioribus locis, sed prςcipue e liene, deinde etiam ex aliis visce- quia ribus, ex hypochoridrijs & mesele: in quibus est: omnis eluuissentina. Ex ijs enim sedibus vix aliud quidquam aeque valide corruptos humores prolicit, aut obduratos tumores evacuat,aut in tonues venas subiens, Veteres earum

obstructiones expedit: neque tamen vicinas hydropicorum aquas

28쪽

detrahere potest. Diuturnorum atque lentorum morborum, quos viscerum impuritas, aut vetus obstructio genuit, singulare est prςs1- dium Ut lentarum, veterumque se Περ- 'brium, melacholiae, epilepsitae, scabiri,impetiginis,vitiliginis,elephatiasis,& omnis denique impuritatis. Sensus pariter exacuit,cor exhilarat, torsionibus tape molesta: non quod flatu leta sit,sed quod si miter haeretes humores, & plerun- 'que acres,nequeat sine sensu doloris auelli. Nunqua tamen deprehe-su m est, vel intestina corradere, vel sanguinem proritare: blande alioqui, sed tamen lente purgans: nulla qualitate infensa, nisi quod ventri culo aliquantum grauis: pueris, ocsenibus utilis, neque pr gnantibus aduersa. Permiscenda ei sunt quc

29쪽

ventriculum roborent, simulque

Quaeriam . . .

mum, aut spica: & quae leniendo, sine torsionibus, facile deducant. lia sunt iura pinguia, pruna, tu iubς, vuς passae,Viola, althea,polypodium: &qui ex his fiui syrupi. Comm.M. IA C O B V S Sylvius de Senae auxiliis in hunc scribit modum: Se-HU na solliculis latis,sed falcatis, &in his semine, utilior purgando humori melancholico & morbis ab eo pendentibus & prodeuntibus. Multis torminosa est, alijs esemes,

pro varia sumentium natura. Tu

tius tamen est mastiche, vel caryophyllis, de alio sui cinnamomo, semine ani si) corrigere: folijs non est inefficax. Veteribus omnino

30쪽

indicta est planta.

pertum dicit, Senam prςter iam idicta, & contra Auerrhois sententiam, pituitam etiani purgate: ex Actuarij Graeci medici, ut antea monuimus , opinione & experi mento. Ad hec, valere aduersus luem Hispanicam : Aquas etiam

purgare i penumero vita elL AND R E As Matthiolus Dio scoridis interpres ad unguem se chus, de Sena haec ex multis tradit: si nostrate Sena, anquit, adhuc in c.--,ι. agro virete, & rosarum diluto,ego quotannis syrupum parare cosuevi,quiluto & large omnes purgat humores .inturque c5mode prς-gnantibus, ac pueris, & cuiuscunque aetatis hominibus. Dilutum