장음표시 사용
11쪽
respitatrinis, quoniam etiam tum sanguis colis lectus in pulmonibus magi ma copia violentissima respiratione promovetur.
. Si verus sanguis ex corde trajectus per arterias Vertebrales fluere impediatur, ibit per Carotides externas, hinc hic major rubedo oculi, labii, narium, & tota facies rubicundior apparet, baec est propria imago Phreniticorum, quia quo plus sunt Phrenitici , eo magis inflammatur cerebrum , eo minus sanguis per cere
brum, sed magis per externas Carotides fluit, ut diximus in Apoplecticis, ubi pituitosi etiam funt valde rubicundi, & hujus ratio est clariCsima, qnia pituita tum exstillat in cerebri ventriculos, quia jam oppleti premunt cerebrum, sanguis non admittitur hoc addidi, quia multi degant) fit Haemorrhagia narium paucis gut iis . nigris exstillantibus, quia sanguis non transire potest propter o3structionem & inflammationem. qua data porta ruit.
S. 769. Prognesis. Morbus hi ce periculosus: est habendus, tum ob nobilitatem partis laetae, tum ob febrem acutissimam brevi determinantem; sed & periculi plenus est propter inflammationem hujus loci, ejusque dira & gra- ia symptomata , Suppurationem videlicet &
Gangraenam, quae saepe praecaveri nequeunt, denique ob dissicultatem auxilia applicandi. Phrenitidem Veram cum febre ardente aegros intra tertium, quartum ve diem raro enim septimum, vel undecimum transgrediuntur' e medio tollere asserunr Practici , nam est V Sus tastis morbus in cerebro , ut in manu E Iilipelas . unde ponit validum motum in hac parte interceptum, septimum diem non trans. greditur, quia cerebrum tamdiu cavere nonrri 6 POs-
12쪽
possumus, sed quia dum cerebrum non ad , tit sanguinem, ille magis agitur in cerebellum adhuc liberum, quo destructo sequitur mors. Si saeva fuerit Phrenitis, transit saepe in Maniam, est fere aeterna observatio in Medicina, si Vera Phrenitis forte transierit septimum diem, relinquit in cerebro tales dispositiones fibrarum depravatarum vel obstructarum , ut dein tota vita maneat ibi e furor, scilicet Mania sine fe-
Paulisper &c. Hoc est aureum monitum Hippocratis, plurimis neglectum, si quis laboraverit prius molestissima Cephalalgia , fit febris Reuta, simul. delirium cum furore, si Medicus
hoc quam primum advertat, sapiens medebitur, si non, hoc malum eJus adscribitur ignorantiae, sunt saepe nimium jocosi, prompti, alacres ad omnia, tum scito incipere inflammationem , dein oblivio aliqua accedit, quo facto incipient delirare, tandem furered hinc bene dicit Hippa- crates, delirium paulatim adscendens terminatur, in i manem furorem & ad hoc bene est
attendendum, ut aeger servetur. Lethargus vocatur somnolentia perpetua cum
oblione sine febre, hoc ili , si caput in aegris a Phrenitico morbo sit in farctum, ut per Articem nil transeat; sit co pus debilitatum, ut viares abesse incipiant, sangui S non movetur , cor lex oppressus de oritur somnus; hic morbus oriri intelligitur si species tu flammationis scit rhosa maneat, est vero Lethargus somnolentia perpetua, superabilis utcunque sine febre, &cum omnium rerum obliuione, qualia ut plurimum Jegunt ud exempla post Phrenitidem insu mina rerum oblivione viventium, prius do-dsin nil scientes , nec nomen proprium
13쪽
nec sua scripta cognoscun t aegri; tanta saepe in cerebro post validas Phrenitides oritur mutatio, quae facile intelligitur ab obstructionibus scir.
rhosis remanentibus. Coma est somnolenti, cnm vigiliis. Catoche est subita corporis immobilitas retinens totum corpus in eadem dispositione , quam fuerit te 'pore invasionss, Quando in Phrenitide sanguis & humores pulsi sunt in initio nervorum, tum totum corpUS
est immeabile, & est pessimum signum, quia
statim mors subsequitur. Vomitus S aerugino Ius vocatur, quando aeger Iomit materiam coloris viridis, uti est aerugo seris, si fiat ab inflammatione cerebri est pessimum signum , Hippocrates dicit, si aliquis percutiat caput, ct scire vis, an interius caput lae- . sum sit, vide an vomet aeruginosa, sic si in feta bre Acuta scire vis, ait interius capus sit affectum, uti assici potest a percussione, Vide an- vomitus adsit , si vomitus adsit, tum caput violenter assicitur ab effuso sanguine, sed effusus sanguis facit vomitum quatenus cerebrum comprimit; hinc in omni mala cerebri affectione fit vomitus, si cerebrum penitus non obruatur, etsi in ventriculo nihil esEt, hinc in incipiente Apoplexiae vel Vertiginis insultu. gri vomunt, qui vomitus, si ad bilis viridis eiectionem usque duret, notant pessime se habere cerebrum. Sputatio frequens & sndecora in adstantes, est pessimum signum quod faciunt, si adstantes non possint contingere vel
nocere; si vero tremores vel convulsiones apparu rint, aegrotos certe morituros praedia uni
aia notat, tum malum ad medullam usque
pertingere; ct Hippocrates Phremitica vehemen-
14쪽
ter trementia finiuntur, & G Dum non phreia lici omnes tremorem incurrunt sed qai detersime habent, & de conuvisionibus Galentis M. dem dixit, succedit maxime exitiali Phrenitidi, nec fanatum quempiam, ita convulsorum aut ipse vidi, aut alium narrantem audivi; quare &singultus ob eandem causam , ut inretianus notavit, erunt in Phreniticis pessimi, notat eis uim nervos assici, cerebrum ad medullam usque laesum esse, si valde inquieti, anxii & jactabundi stat aegri, plurimum est timendum;
urinae color rubicundus fit ex soluto o Ieo cum sale, quod ex motu & calore causti Cum acerrimum evadit, si jam illud oleum cum aqua simul exeat, saepe spes est rellitutionis; si v e. to sola aqua secernatur & egeratur instar lymphae pellucidar, remanet pars crassissima ace rima, unde tenella cerebri stamina sacile corroduntur ac destruuntur 3 quare non immerito lethalem pronuntiaVit. Galenus dicit nullam mi-di Phreniticum, in quo talis urina apparuisset,
Venatus floccorum. Galenus de se ipso dicit, eum eram Medicus junior, incidebam in febrim, quae dabat diathesin ad Phrenitidem, Me dici accecebant, qui dicebant, videtis eum floccos venari, ergo brevi erit Phrenicus, nunc dicit Galenus, ego neicit bam me floccos venari, monebam tamen MedicOS, ut Phrenitidem averterent, & sic dicit se Venae Sectione curaium fuisse, hoc symptoma notat jam ideas per-
Pu erulenti 'Pro per Alpinat in Tractatu depraesagi eaeda vita morte Optime coli egit locos ex Hippocrate de aegrotanti uni oculis agentes,& ibi: iuvenitur esse pellimum, si pelluciditas iu
15쪽
In aliquibus panctis appareat , & in quibusdam
remaneat ; tantuS enim est calor circa has par tes ' ut oculus non depurari vel detergeri possit, quia tunc quasi mortuus erit, & absentiam mentis indicat; si acuti sint sieci, hoc notat caeteras parteS longe magis esse ex si coatas; hinc malum est signum, si aegri habeant superioris membrassae oculi in aequalitatem vel scabritiem. ΑδGisi in febribus ardentibus aegri seni. per bibunt, s nunc non satant, febre tamen. remanente pessime sese habent notante Hippocrate,
mentem i. e cerebrum Iaborare indicat.
Deus tim stridor lethale signum semper est- qui saepe stridor est tantus, ut dentes atterantur , Oritur, quia Inusculi Temporales cerebro proximi di Maxillares convulsipne assiciuntur,
vidimus h talibus Phreniticis una pressione, digiti apicem abscindi.
Permutatio Buet omatum. Hoc notat incoho- miam animalem esse totam perturbatam.
Ulceris tamentis sub dentia. Quod saepius observavi, tumores siccantur, &evanescunt, quot summum, periculum denotat, & sunt plerumque mortis praesagia. A Peripueumonia lethalis so Hic morbus impedit venam C vam in cor dextrum evacuari ob pulmones obstructos , hinc Peripneumonicis oculi tument, v*nae & caput inflatae sunt, dum hoc fit, sanguis aggregatur in cerebri 1inus, & oritur Phrenitis, hinc indicat pulmones inflammatos sanguinem non posse transimittere, eumque in cerebrum Conservari.
'riolis admodum mala est , vidi tamen aegro,
inde liberatos, sed raro hoc fit, nam plerumquem Oriuntur, quod signum est Variolas pustulatim hRrere ad cerebrum, ut doc uit Anatome. Ab
16쪽
Ab Ilio lethalem prounciat Hippocrates , I-leus est inflammatio intestini, & si talis etiam fiat ad Men inges, cito perditi sunt aegri; cum
enim materies acerrima, ad intestina prius collecta, ad cerebrum vertitur , nulla revulsio
valet & exitiale est indicium. Omnes morbi capitis, qui ab inflammatione intestinorum prodeunt ut causa & signa, pessimi sunt. IUammatio, id est, nec in resolutionem nee in suppurationem nec Gangraenam vel Scirrhum abiens, erit mortifera, hoc noscitur , si palpent circumquaque & laboriosissimi sunt pugnare & proficisci, & dicant se habere multa negotia, licet vix se movere possint, perpetuo se moveant, semper noctes diesque aliquid agant, nec ab id eis suis amoveri possint, &sibi persuadeant se aliquid exequi debere. Sic vidi domicellam, quae perpetuo nitebatur ad i. gere filum per aeum, etiamsi utrumque non haberet, & studiosum, qui semper se vestire&arma capere volebat, quia se nomen dedissse militiae credebat; si talis inflammatio ascendat ad cerebrum, lethalis est juIta Hippocratem, in hac parte interpretes se tam misere torriquent.
mperitur ab inferioribus ad superiora assurgens Deit Phrenitidem, a qua semper moriuntur aegri , hactenus intelligunt interpretes , dicit porro Hippocrates, hi palpitant & labor rosi sunt, quando palpitant sunt semi phrenitici v. g. si dicant se velle in bellum ire & Le debere festi
nare . quia illa hora .adesie debeant, hoc femper est lethale signum. Necessarium in morbo vocatur id, quod requititur ad morbum curandum, pessimi m est,
si aeger non Velit id, quod requiritur & petat,
17쪽
quod nocet V. g. quando aeger non vult bibere, non recusat id, quod ipsi maxime est necessarium & sine quo curari nequit; hoc dicit Hippocrates, sed sensu Laconicae dictionis; nempe in Phrenitide & Pleuritide requiritur quies, sed pessimum est, si velint semper videre imaguncula S, papyraceas picturas &c. haec omnia sunt Prognosis morbi , interim tamen aliqua eurationis spes effulget, ct symptomata sunt mitiora, inflammatio levior, delirium non tam vehemens & cum risu, si crit icae evacuationes per loca convenientia, debito tempore& satis magna copia observentur, vel per suado est constantibus viribus, remittentibus symptomatibus, de quibus Galenus per sudorem atque somnum solvi delirium docet, per alvi fluxum , Hippocrates ait , ab infania D enteria,
aut 'drops aut mentis emotio bonum, aut per
u inam de qua idem auctor, arina multam fab- fidentiam habens, solvit deliria, vel per largas eruptino es san uinis, quales sunt a naribus , de quibus Galenus. Sic menstruae evacuationes cum & post delirium conspectae, ut obser vavit Hippocrates in virgine Larissa &c. ita &Haemorrhoides delirium secutae salutem praemn Untiant, quas venerandus Medicus meminit, dru cit . ex melancholia insanientidius, s varices aurhaemorrhoides supervenerint, insaniae si solutio , dolores vehementes ad pectus , ad coxa, crura, pedes, manusque , solvit saepe malum, signum enim est, quod humores peccantes a partibus
nobilibus ad minus nobiles per metastasin sint transituri, qualia exempla sparsim apud Hippocra em, si aegri dormire incipiant, ct a somno reficiantur, & inde pacatiores evadunt, opti mum est indicium.
18쪽
. 9 77O. Anatome ultra quinquaginta Phreni.
ticorum apertorum exhibet eIempla, in quibus haec varia observatio occurrit, inventae sunt inflammatae meninges & cerebri, ac ichore S acres maxime in Lue Venerea erosa tabula inferiori Cranii ad cerebrum prolapsi. Quando Durω Mater inflammatur, oritur capitis dolor, unde postea delirium, hinc ubi est dolor capitis, ibi affecta est Dura Mater, sed si dum haec pars est affecta, vitium ad Duram Matrem feratur, tum delirium oritur.' =i 77L Proxima hujus morbi causa est cere bri, Durae Piceque Matris inflammatio, quae Oritur ex sangurnis arterio si rubri in vasi S mi, nimis stagnatione & a vi cordis in obstructum ulteriori pressione & attritu: haec fieri possunt.
Vel vitio vasorum vel vitici humorum vel utro rutaque vel denique errore loci, haec ut plus,mum oriuntur & augentur ab impedito per minima vasa transitu, motuque nimio circulantis sangui nis ad caput & superior rapti, quQenim humor celerius per canalem propellitur, eo majod humoris copia intra datum tempori Sipatium transire debet, unde necessario in fine ejus sit resistentia, qua nata statim fit in vasis obstructio, nam reliqua huc appulsa sistentur , horumque excipientur abJhis actiones , dum interim continuus ad haec loca manet cruoris appulsus compingitur Valde obstructum, exprimuntur tum subtiliores sanguinis particulae, relictis modo crassioribus ip ius fluidis , ad obeundum circulum haud amplius idoneis , ust de tandem maJor vasi S exoritur obturatio, di latatio & extensio: sed eo ipso quoque dissic, ior fit cruoris per minimai vasa traJectus. Un
de tum illa. functio tollitur, quae cauaelium
19쪽
integritate pendebat scilicet vasa liquidis irri
ganda deplentur, & vasorum in transmittendis fluidis minuitur capacitas, hinc major humorum copia per vasa libera fluens horum velo citas augetur, dum eadem cordi remanet exprimendi facultas , orietur validus in vasa &vicissim vasorum, in humores Ius & renixu S , adeoque ingens partium attritus, calor, &aestus. Dum haec: ita fiunt , vasa lateralia magis obturantur, & distenduntur ab impacto per vitae vim sanguine, unde tumor, pulsus & rubor augentur; quin imo ex ipsa Vastrum distensione expanduntur simus eprum nervuli, omnium vasorum genere mirifice inter-- texti , imprimitur cum mente doloris quidam sensus, eo quidem exquisiti br , quo a perseu es rante sanguinis motu magis dis luitur ner-Vorum continuitas , hinc vellicantur cerebri
quoque ac cerebelli vascula, feruntur spiritus ad villos cordis majori impetu , & duplicatur cruoris per vasa vel ocitas, ita ut verus quasi ignisi caput & universum corpus depascatur. in his equidem non subsistit immanis illa simplicissiti ae labis ferocitaς, sed contagii instar , saluberrimae, prius machinae structu am subito
destruere conatur : namque eodem tempore, quo humores celerius feruntur per libera vasis,
cdsibi untur una cum solidis fiuida, atque dius pantur ab attritu mobiliora ejus corpora , quatenus aqua & spiritibus erant ditissima, sed &humores residui in densitatem coguntur tu flammatoriam , hic sales & olea nimis alte nuata, trita & volatilia facta, redduntur ma-Σime acria, imo exaltantur quasi in putredinem, dum interim cras a & tenacia accumutuntur olea, exustisve fiunt similia humoribus', quos
20쪽
quos non immerito hu)usmodi in casibus hylem flavam, atram & exustam Vocarunt veteres, haec omnia ubi quis secum reputat, aisne praeterea animadvertit , quod nulli in cerebro haereant musculi, nulla adsit pinguedo, qua humorum impetui per distas causas in corpore accelerato, resistunt, certe clarissime Iidetis, quam multa diraque s)mplomata inde oriri possunt. Primario orta. Non dico inflammationemeercbri, quamvis non negem subesse, sed quo. Diam illa est adeo subtilis, ut noΠ appareat, dico tantum illam membranam esse affectam, sed inde intelligitur, quod interiora per piam, Matrem assici debeant, hic morbus stepe oritura transatione materiae ex aliquo loco prius nato. Quando videtis aegrum Phrenitide laborantem, cogitate, quod sit tenui membrana cerebrum & cerebellum obvolvente nata sit talis inflammatio, vel membrana Pleurae in Pleuritide. Symplomatica est, si inflammatio sit prius in alia corporis parte, sed postea laxata illa
parte fertur in cerebrum, unde fit metasta sis,
ct hoc est proprie Paraphrosune sive Phrenitis
Epigenomenes. S 7 2. Si rogarem, quomodo cognosca tur, quod aeger Phreniticus sit, quid tum responderetis' inflammatio Pisa Matris ades Sedeberet, quaenam certa signa, e X quibus cogno scitur Vera Phrenitis p hoc est dolor capitis manens in uno loco, subito incipiens, non auctus. ad externum attactum, doloris comes est
febris Continua, cum pulsu duro & febre Acuta, deinde si delirium successerit post immanem dolorem, & ad delirium accesserit furor ,