장음표시 사용
2쪽
bligationis si sontes per uestigamus, quae ex facto filii in patrem redundat, omnem videmus nexum ex CONSENSU Patris uel PRAES 'MI O uel TACITO uel EXPRESSO dimanare. Nec mirum hoc uideri potest, cum neque iuri naturae conueniat, ut filius facto suo patri ossi. Ciat, neque iura potitiuo, et imprimis ciuill Romano, ex quo filius in patris potestate, eiusque domestico imperio subiectus est. Quid quod ex illis etiam personis, quae sui iuris sunt, te. ges neminem facto alieno obligent, sed opus sit, ut, si alii per alium obligatio uel amua uel passiua acquiri debet, istius factum,
et consensus uel expressus uel tacitus uel etiam praesumtus coucurrat, β. et ιδ. I de inut. ss. LII d. de V. O. Uere enim omnes obligationes mediatae aut ex facto nascuntur, aut exculpa, aut ex delicto. TABOR Vol. II.p. 3. id ipsum in caussa est. cur obligationes affluae non acquiruntur nobis, nisi uel ab eo, qui
ex MANDATO nctstram refert personam, uel qui UTILITER negotia pro nobi ' gerit, uel qui res nostras ADMINISTRAT, uel ab illis qui fictione iuris V A NOBISCUM PERSONA esse putantur. Quoad reliquas perionas sere omnis inutilis est sti. Putatio; ita, ut nec hodie tertius nostro nomine denationem
3쪽
sine mandato uel rati habitione nostra ualide acceptare queat. CARPE. P. II. e. ra. d. ao. STRYCκ. in Caut S. 3. e. I. a nisi cum BRvNNEM ANNO ad L 21 f. de Pactis statuere ut limus:
EX PACTO ALTERI US ALTERI QUIDEM NON QV AERI IUS AGENDI VEL EXCIPiENDI EX PACTO COMPETERE TAM EN EXCEPTIONEM DO. Ll, ET SIC UTI LlTER A LlVM A Lli STIPULARI,
quam quidem sententiam uix assequor, propterea quod replica REl INTER TERTlOS GESTAE exceptionem doli fa- 'cile elidere uidetur, ita, ut in hac materia sola limitatio locum inueniat: SI PAClSCENTIS INTERSIT, cuius uim experimur in pactis SUCCESSORlIS, quae Germaniae consuetu dine ex hac ratione sustinentur, quia nostrum reseri, liberis et heredibus nostris prospici. Cum autem in obligatione activa ita sancitum sit, ut ne alteri per alterum sine discrimine aequi- ratur, longe maior iuris est prouidentia in obligatione passiua, ita, ut ne quidem ab activa ad passiuam argumentari possimus, ne, quae in fauorem introducta sunt hominum, ad illorum damna detorqueamus. Huc itaque tanquam ad aliquam anain
logiam respicio, ubi de PATRE EX FILII FACTO OBLI. GATO cogito, quod quidem uti ex ordine fiat, primum obligationem quae ex PRAESUMTO PATRIS CONSEN.SU uenit expendam, cum hac ratione PATRlS FILII QV EPERSONAM, et SVBIECTUM DE O praedicamus,
facilius definire queam. it. Notum est, obligando acquiri, et alienari. Res, quae certis limitibus est circumscripta. Patrem et filium quod attinet, scimus patrem habere filium in sua potestate, patri per filium acquiri, inter patrem et filium fion consistere contractum nec obligationem Fons huius rei quaerendum est in iuro Quiritum, ut cuius patria potestas in filios acerbior sereerat, quam heri dominium in seruos, teste Dio NYsio Ha-LICARN. I. a. adeo, ut non saltem ius uitae et necis pater in li-
heros haberet, id quod dominorum et mirum commune, sed
4쪽
ut filius uenditus a patre, et postea manumissus ab emtore, ne se quidem sui iuris emeeretur, quod tamen seruis contingebat, nisi ter uenditus, ter etiam a dominis manumissus esset.
dem in liberos dominium Quirites poteriti suae ita attribuerunt, ut filius, licet hoc ipso Quiritum iure quoad statum ciuitatis Romanae liber homo esset et ingenuus, nihilominus tamen apud ipsos IN DOMINIO PARENTUM DOMΕ-STICO esse uideretur, quanquam non in bonis, uti ScΗILTERUS Exere. III. ν. N. et Exere. XVI. ν. U. commonstrat Quam autem hoc successu temporis sensim mutatum sit idem Sc HIL TE Rus non solum De. ad. ex Merc. XXVII. g. ete.
docet, sed etiam in ea re simul incunabula peculiorum ostendit Quanquam etiam iure noui ori istud Patrum in liberos dominium, quod neutiquam EEFECTUM patriae potestatis, sed eius essentiale CONSTlΤUTIVUM suisse puto, mansuetudine et amore Parentum ut et legum moderamine temperatum, atque Patria potestas in aliam quasi formam mutata sit, successit tamen istius dominii sui rogatum quasi, uidelicet U NI T AS PERSONALIS, quae inter Patrem et filium intercedit, et suas tot par secula uires ita seruauit, ut hodie etiam ipsius emcaciam plurimis in caussis sentiamus, quicquid contrariam in partem, praeter Iureconsultos BELGlcos, inter Germanos etiam permulti, in iisque THoM Asius in primis statuat, qui in Disi. de Parria potestate ν. o. sqq. et alibi passim VNITATEM PERSONALEM tanquam inuentum iv STINIAN L ult. C. de imp. et ac subst. explodit, et quod iure Veteri ignorata fuerit, adeo. que nec peculiares e fluctus habuerit, acerrime contendit. Si enim in aduersum niti pace horum uirorum fas est, non vide. tur argumentum hoc procedere. Vti enim unitas illa perso. nalis uel in ipso iure naturae fundamenta haber, si arctissimum, quod inter parentes liberosque intercedit, uinculum respici. mos, ita etiam medio luris Romani aeuo eandem unitatem per.
sonalem in effectibus deprehendimus, cui sorte Iustinianus
5쪽
nomen dedit. Erat enim medio iam aeuo dominium illud Parentum jn liberos sublatum, l. t. q. a. J. de R. V. nihilominus tamen libri Patribus acquirebant, qui effectus teste SEXTO EMPIRICO I. 3. c. a . iure Veteri Homanorum DOMlNII Patris in liberos fuerat, atque unitas nisi personalis successisset, una cum caussa sua expirare debuisset. Quid quod et illud iuris sit. quod iustinianus sanciuit, imo magis hodieque seruetur, quam primi et medii aeui placita, sicuti usu fori hodierninuotidie docemur.
Ρotestatem itaque patriam duas habere partes existimo, UNITATEM PERSONALEM, ET IMPERIUM IN LIBEROS DOMESTICUM, a Veter 'amen Quiritu in imperio longe diuersum, cuius uim atque naturam exponit PETRUSA E R O DI VS, integro, quem de Iure Parrio, aduersus Iesu iras, s-tium seducentes , eo eripsit, libesio. Differentiam Patriae potesta,
tis specificam in V lT A TE PERSONALI quaero, haud
ignaros, et EFFECTU differre hanc ab omni alia potestate, sed magis tamen conuenire τῶ λογαο ratus, si differentiam informali ostendo, ut ne ab identitate unius alteriusve effectus ad identitatem caussae perperam argumenter. Secernitur itaque Patria potestas per unitatem personalem i) R E UER E N.
TI A lLLA, QUAE M ATRI EB ET UR, siquidem liberi
legitimi non matrem sed patrem sequuntur. l. 1F- f. de sat hom. I. s. θ' de bis sui ueI alieni iuris sunt. Vbi non assequor, quomodo C AppZOvius P. I. Const. a . d. s1. ex lege unica C. de bis qui ante apera. tab. asserere queat, quod liberi Matris sint sui heredes. atque idcirco una persona cum Maisse, cum tamen lex ista tantum de transmissione ad descendentes loquatur,
haec autem non suis saltim heredibus, sed EMANCIPATl Setiam, competat, sui autem hereditatem paternam in QVOSCUNQUE HEREDES transmittant. l. δ. C. de fuis er legit. hereri ab . potestate DOMINI lN SERUOS, cum Dominus et Ser. uus non sint una persona, et idcirco seruus non in POTESTA.
TE DOMi Ni PROPRIE TALI , sed saltim γενικως acceyta,
6쪽
et proprie in dominio heri este cicatur. LA vIERE. Md st de stat. bom. 6. Potestas enim proprie talis saltim in personas ca.dit, personae autem nolio in sensu ciuili dignitatis et fauoris significationem habet. Qua de caussa seruus non nisi sensu physico uocatur persona, id est, homo, non autem sensu iuris, et quatenus qualitatem cuius denotat, utpote quo respeelu seruus α ρωωπος est, ac pro nullo et mortuo, HvRER. Prael. Iur. L I. Tit. I. D. r. item pro re, quae in commercio et honis do.
mini est, habetur. l. a. I a.d . ad L. Aquil. 3) a POTESTA TE MARl Tl l N VXOREM. Quamuis enim Vir et Uxor una caro de iure diuino uocantur, non tamen sensu iuris hia, mani sunt una- persona, sed DUAE PERSONAE lNDIVIDUA VITAE CONSUETUDINE CONIUNCTAE. g. r. I de Pare. Potest. Vnde STRuvius in Exere. III. th. I. statuens: UXOREM lNTER PERSONAS A LlENI IURIS RE. FERTNDAM ESSE, ab aliis notatus est, uide quae de imperio Uiri in uxorem πολιτι s ex sententia A Is TOTELIS c Ommentatur H VBER vs P. II. l. 6. p. a. 4) a POT EST A TE TUTORIS. Definitur quidem tutela, quod sit UIS AC PUTESTAS I. r. I. de Tutel. sed . illa potestas nequam posita est in unitate personali, uerum respicit tantum fauorem pupilli, qui liberum caput et homo sui iuris, suaeque potestatis, dicitur . l. s. f. de tui. I. ιρ j. b. t. unde nec tutor ex bonis et pecunia pupilli sibi, sed pupillo acquirit l. 2. C. quando ex fast tutor. Mitto alia potestatum genera, quarum disterentia a patria potestate per se patet, nec non illum ingenii foetum G ALvANIAVRfructu e. VIII. qui duplex DOMINIVM fingit, aliud PROPRIETAT S, aliud FAMILIAE , atque hoc ex iure familiae
competens dominium secundum ius antiquum commune esse putat omnibus in familia personis, qui, quamuis plures, tamen sensu iuris pro una haberentur persona, qua de re uideatur ScΗiLT. Exere. XLIV. g. φ .i Ua
Ouemadmodum autem Patrie potestatis praecipuam par tem in UNlTATE PERSONALI sitam esse asserui, ita A 3 non
7쪽
non abs re erit, eam ab altero Patriae potestatis con ..tiatio essentiali, quod in subiectione liberorum consistit, recte et cauis te discernere, ut conceptus formalis eo accuratius esibi mari queat. Facillime hoc effici puto, si ab ea momenta, quae
non ex subiectione liberorum ueniunt et tamen in unaate personarum innituntur, h) illa, quae fines et terminos unitatis personalis egrediuntur, et tamen sunt eis ictus patriae pote.
statis, ob oculos pono. Ad ab refero, quod si ius patri sti. pulari possit. Obstare uidentur LL. plurimae, imprimis 3I. de inurit stip. ubi illud ipsum patris in liberos imperio trihui intelligimus, quod tamen unitate perionarum adicripsi. Ned salua res est. Recte stibulatur et filius et seruus illi, cuius ici subiectus est uterque tamen diuersa ex caussa. Seruus stipuo Iatur Doruli NO, quia ipsius stipulatio est quasi accessoritim serisui, seruus autem in dominio et bonis heri et t. Filius etiam de iure Veteri Quiritu in stipulabatur Patri, quia ipsius in dominio erat, quod dominium in rem et personam filii sese ex. tendebat, sed illo DOMINIO sublato, ostendit lusti manus aliam
sub esse caustam, quod scit. VOX Fl Lil SIT VOX PATRIS, h. e. FILIUS ET PAΤER SINT UNA PERSONA. Λ d. do alium eumque egregium unitatis personalis effectum, sci. licet DOMINI UM LIBEROR VM lN Blo Ni S PAREN, T U M Vl UE NTI U M, ut cuius liberi in potestate patris exbstentes S V l H ER E D ES et N ECESS A Rl l sui it . cla uua re
BERGE Rus in Dissert. Itiris XXXV. q. a. et quos ibi excitauit, Autores adeundi. Ad h) referio, quod unitas personalis ex. cludatur in caussis publicis, cum tamen filius maneat in pote. state seu imperio patris, quae hoc sensu Synonyma l. s. f. . de his qui sui uel iur. Ex quo efficitur, ut filius in causia Pa. tris iudex ex arbiter esse possit l. 6. j. Recepi. et qui arb/tri recep. I. Ia. f. f. de iudicis, et quanquam filius nec per munera, nec per dignitates quaslibet publicas, emancipetur, in omnibus tamen publicis cassis p o patre familias habeatur. Cop sin. de DI. in Go l. p. st. de his qui Di uel uben. tur. Da etiam pater
quoad matrimonium filii non est una cum ipso persona, nihil.
8쪽
omius tamen pei solum matrimonium filius a patria potetiate non emancipatur, uerum ipse cum nepotibus in ea manet.
Ex quo facile intelligimus notionem Patriae potestatis uel late sumi uel stricte.
Versatur ante UNITAS ILLA PERSONALIS tantumlN ACQUIRENDO, iisque finibus circumscribitur. Vestigia rei habemus in M. de inutil. stip. uerbis:
Et VERO, QUl IURl TUO SUBIECTUS EST, SI STIPVLATUS SIS, TIBI AC V IRIS, QUIA VOX T U A TANQUAM Fl Lll SICUT ET FILII VOX TAN VAM T V A INTELL I GIT UR, IN IIS RE. BUS, QUAE TIBl ACQUIRI POSSUNT.' quare in rebus, quae patri aequiri non possunt, u. c. ubi factum filio stipulatur pater, ut filio ire, agere, liceat, inutilis est stipulatii l. so. d. de U. O. PascMALis de Viribus Patriae Porem P. IV. e. r. n. . Eadem ratio subest, quando ex uoto personali filium obligatum esse uolunt, ex reali uero non, ut ne scilicet per uotum reale filius de prosectitio uel aduentitio regulari aliquid alienet.. Videatur ZIEGLERus ad Lance Iorsum I. r. rix. 3o. g. I. Sunt tamen et alii casus in quibus unitas porsonalis cessat. Scilicet quoties filius de RETINENDO lU. RE 1 AMIAM QUAES,TO laborat, utpote . quibus Pater in damnum filii renunciare non potest. Seruantur itaque a iura NATl Ui TAT E liberis quaesita, nec hi ius primogenitu rae, uel dignitatem generis perdunt, licet Parer bannitus uel ei. uitate ac libertate mulctatus sit. I. a. st. de num. et hon. VIGE-xi us ad s. L. XVI. p. a61. id quod usus hactenus accommodauit ad filios opificum, qui non amiserunt iura et priuilegia exnDiuitate ipsis competentia, Dand πσε i Terrest te datetae Hersi Soh tu quamuis pater delicto ista arrusisset. h nec CiVITATιS et LlBERTATls iura filiis auffere potuit, pater, inprimis mutata illa prisci iuris Romani saeuitia. Pater itaque inserintutem redactas, liberos seruos non facit, et ne primis quidem temporitrus illis, liberor uendere potuit nisi sanguinolentos,
9쪽
ob famen, qua in necessitate silere leges putatum est. vid. V i. GELivs ad s. I. XVI. p. av. c)HERED: TATIS quoque tu.ra salua liberis relinquere patres oportet, unde in bonis Ma. ternis praeiudicium afferre nequit Pater, ut late explicant Daeuid. CZ. P. II. C. Io. d. F. imo ne qidem nomine filii aduersus matris testamentum quaerelam in Ossiciosi instituere potest, teste ULpi Λ No l. st. de in se. ι stam. add. Baa Bos 1 in
Voce Pater n. ro. et ao. neque quoties filius fratri succedit, una
cum patre quoad proprietatem persona est, sed hanc si hi solam habet. Nov. 11δ. Par esto de illis iudi tum, quae filius ab Auo uel Proauo materno acquirit, uel ubi hereditatem a Patre re. pudiatam filius inuito etiam Patre adit, ut idcirco sihi soli oceu.pat. BRVNNEM. ad L fin. C. de Bonis quoe lib. Addamus d) BONA quae uel aliorum beneficio ad filium ueniunt, ea lege, ut ne Pater usum fructum habeat, uel quae filius proprio labore in militia uel togata uel sagata acquirit, qui sons est diuer. forum peculiorum. VI. Explanatis Patriae potestatis et unitatis personalis finibus, quantum quidem praesentis instituti ratio poscere vide. tur, et cognito, de quo praedicamus, subiecto, facilior pate. hit uia ad caussas obligationis passiuae, quae ex filii iacto in patrem redundat. Primam itaque CAUSSAM in PRAE.
svMTO PATRIS CONSENSU pono,i ut ne inuitus pater. sed QUA Sl VOLENS, obligari existimentur. Praesumto conis sensu per factum filii obligatur Pater, uel DE PYCVLIO, uel DE IN REM VERSO. . t E PECVIIo actionem quod attinet, notum est, eam dari illis, qui cum filio familias contraxe.runt, aduersus patrem, ad id, quod secundum contractus na. turam debetur, praestandum, pro quantitate Peculii LI g. I. i. f. de peculio β. ro. I. de Action. Origines Peculiorum rescenset inter .lios Sc MikT Ellus Exere. XXVII. g. Ir. ubi, docet, Quirites, ad exploranda liberorum seruorumque ingenia, induis striam atque fortunam, primum PECUDULAS quasdam, mox
PECVNiOLAS, tandem INTEGROS etiam fundos a sua sub-
10쪽
stantia et rati nibias oeconomicis separasse, et liberis seruisque ad ininistrandas commississe, retento et dominio pleno in re et potestate in personam, facultate tamen utendi, consumendi quoque in liberos seruosque translata, ut eatenus speciem aliquam patrimonii proprii peculium acceperit. Orta sunt sucincessu temporis peculia reliqua, castrente, quasi caltrense, et aduentitia tam regulare quam irregulare, et ad peculium profectitium non id tantum, quod Pater ab rationibus suis separauerat et liberis concesserat, uerum etiam quicquid intuitu Pa.
tris ad liberos peruenerat, relatum est. BR UNNEM. ad. l. to. Τ ede uulg. et pupist. subf. intuitu patris uero id ad liberos perumnisse existimatum, cuius, ut daretur, caussa mouens principaIis proxima Pater fuit, quae si non subfuisset, donatio u c. facta non esset. Imo ea fuit legum erga liberos benignitas, ut donatio filio facta in dubio filu non patris contemplatione iacta esse praestimeretur, licet Patris mentio. adiecta LAVT Ella. ad
j de perusio g. 3ι. quod quidem isa intelligo, ac si pater demonstrationis caussa adiectus esse putetur. Nec opus fuit, ut pater expresse semper peculium profectitium constitueret, sed prae. sumtus etiam et ex facto elicuus consensus. suffecit, qua propter pater nomine filii mutuo dans, ei peculium concessisse ubsus est l. ult. f. de peculio legat ei ex sola patientia patris pecu. Iium oriri uestigia habemus in l. r. et t. I. l. . 2. de peculio. Etsi uero Pater hoc in peculio dominium pariter atque posseς sonem habeat, et filio saltem administrationem, eamque uel laxiorem, uel strictiorem concesserit, atque exinde peculium libere et reuocare et alienare queat, non tamen in fraudem creditorum illud olienare licet. Scis NE ID EVVi N ad I. ro. I. de
Factum obligatorium est ex parte Patris CONCESSIO PS. CVLII, qua filio de peculio contrahendi potestatem dedit.
Consensus hactenus uidetur expressus esse, sed hic tantum est remota obIigationis patriae caussa, proxima est consensus prae . sumtus in factum filii speciale, u. c. mutuum commodatum,. B . locatum