Laur. Iouberti ... Medicinae practicae priores libri tres

21쪽

MED. PRACTI CAEpetuo nuda est, cum nullus humor possic sit intemperiem simplicem inferre , sed pro suis qualitatibus omnivo duplicem,

Cap. vlt. vi autor ea Galenus. Rursus intempera libx 4ς turae tam ct & nudae quam com

borum. politae, & vel materiales Vol absque materia,alias partem ynam aut plures, alias uniuersum corpii, assicilint. Ab his iisquet calidis, quia sunt notiores utpote omniufrequentissimae, tractationem aggrediemur : si prius quid.omnibus intemperie bus & aliis quoque morbis curandis sit

commune e*plicuerimus quandoquidem ordine naturae uniuersa tractatio particularem praecedere dcbet. De intemperierum omnium curatione in uniuersu . Caput primum. V M affectus omnis praeter narturam sui ablationem indicet: haec vero per contraria fiat, &ia simplex affectus simplice con-

curandi trarietatem ex aduerso desideret: morbi

P p px - ex simplici intemperie aliud nihil ex se, quam alterationem necessariam csse de monstrant: calidi refrigerationem , fri

gidi

22쪽

gidi calefact onem,& sic de caetoris. Ea vero praestamus medicamentis, hoc est, iis omnibus quae corporis nostri statum immutare possidiat, ut aer quoque medicamentorum es e contineatur: quorum vis quanta esse debeat,morbi vel cius caiisae magnitudo ostendit. ppe, Gai. authore, contraria contrariis sunt oppoci Meth.

nenda in pari excessit. Vtetidi vero ter i pus seu occasio est, cum primum intem- med. cap peries manifestam noxam insert Nisy' enim principiis obstes , 'mox simplici intemperici duplex succedet,calidae scilicet calida & sicca, & frigidae frigida & hu- mida , ut ex ciusdem Gal. scriptis colligas. Adde quod ubi unicum remedii genus requiritur, id itatim usurpari siqeperamen-

vlla cunctatione debet: uti quando plura neccssaria sunt, utrum simul Omnia, an hoc prius, illud posterius administrari debeat, est deliberandum. Postremo

sciendum est ad alterationem conuenire tum assumenda tum admouenda remedia , & de assumendis quidem esse quae nulla qualitate deleteria sunt praedita: exterius vero qualiacunque suerint ad moueri posse: quanuis & ex his ipsis ea, cum delectus esse potest, reliquis sunt praeserenda quae naturae nostrae magis

23쪽

MED. P R. ACTI C. sunt familiaria. Nunc proposito affectu

curando, quid sit agendum observemus. Quando intemperiei factae ut alteriuscuiusque morbi causa subest quae illa asisidue fouet & auget, remedia ipsi causar: o expugnadae institui debent: sic cnim nec aliter cessabit astectus, nisi tamen quod non raro accidit) tanta syniplomatis alicuius magnitudo fuerit, ut neglecta in

- terim causa astectus demulcendus videatur. Causam vero dico, non vere continentem , quae nulli morbo deest , sed huic proximam eamque duplicem. QuipMorboru pe una est quae corporea dicitur, id est, itir ω corpore ipso contenta & ab eodem' 'f'' suseitata, eaque vulgo ignota magna eXyarte: altera externa prorsus & euidens,

quae a Medicis et ροκαταρκ ὴ dici solet, quo ex genere sunt, aer, cibus & potus, labor & quies, somnus & vigilia, venus& alia quaevis inanitio, repictio, animi pathemata, & quae tanquam sortuita vix

penitus vlli vitare aut anteuertere licet, extrinsecus vulneratia, cotundentia,&c.

Haec si perseuerent , prius amouenda sunt,quam affectus deleri possit: scilicet in contraria qualitate affectum aerem deducendus est aeger, vel, si eum Vitare non licet, huic est contraria qualitas in-

' ducenda

24쪽

LIBER PRIMUS. s)ucenda cibi & potus qui morbum intulerit,& similium usus interdicendus. Ab

aliis denique cessandum, quae corporis naturalem statum immutarui: dandaque opera ut iis succedant contraria , quo morbi primaria causa confestim amputetur : nunquam tamen ab uno iii alterum extremum affatim deducendus est aeger. Quia semel furimum & repente

euacuare aut replet e, caltacere aut reseu cegeram,aut alio quouis modo corpus mo Auere periculosum, ut prudens monuit

Hippoc. Quod si causa iam agere dcsi sect. rit & absit, soli relidio affectui meden- ph dum est: quod fiet, si ἄμε Aν morbi

cuiusque proximam causam ac vere continentem oppositis remediis, aequali ni mirum excessii , veluti praedictum est, oppugnaueris. De uniuersi eorporis intemperie calida.

A L Ι D A intemperies nuda I simplex uniuersum corpus occupans nullo peculiari no-imine designatur, nisi velis eam ογωπιν appellare. Siquidem haec sine . hiateria est inflammatio & calida intem peries: quae si uniuersum corpus afficiens

25쪽

6 MED. PRACTICAE iunctam habuerit siccitatem, hectica se- sign*- bris erit. Caloris excessi1m aegrotantis, sensus abunde testatur, eundemque tangens alter deprehedit: symptomata quo que nonnulla veluti umbrae ardorem comitantia sequentia'e illum satis indiscant, rubor & dolor ex punctione qua- Causae. dam, sitis, vigilia & inquietudo. Causae euidentes sunt,thermae tumue nostri nominant, insolatio, labor tinmodicus,vini potentioris & vetustioris potus,ciborum acrium usus,ira,&c. Secretior est, cutis astri filio & excrementorum fuliginosorum calidorumque retentio .Ea omnia sisti . ' perseuerent, statim inhibenda sunt, vii praemonuimus. Itaque a thermis & Ω-le in tepidiorem aerem primo, deinde in frigidiusculum deducatur aeger, non item subito ab uno ad alterum exta

mum conuertatur. Siquidem omne nimium & repentinum est naturae inimi Hippoe. cum. Si labor in causa fuerit, imperetur β quies: quae vel alioqui necessaria est in

quauis huius inteperiei occasione, 'uOniam motus omnis calefacit.Potus cibusique calidior interdicatur, nec modo irae modus ponatur, sed illius etiam causae. recordatio prohibeatur. Cuti sua laxitas restituatur, & praeter naturam cohibitis

26쪽

LiBER PRIMVs. excrementis sedulo prospicitatur. Haec vero quibus modis perfici queant, suo

loco dicemus. Etenim quando ad morborum in figura curationem ructum fuerit, cutis astrictionem obstruclionemque tollere docebimus. Excernedorum vero quae perperam cos bita sunt excremen torum modum ac rationem paulo post subiungemus, cum de noxiis humoribus intemperiem excitantibus vel finientibus

hoc est de humorali febre curanda) a

gemus.

Sublatis itaque & cessantibus causis

primariis delenda venit continens ac praecipua, caloris ud Et excessus qui intempe- Emendar,

riem calidam facit. Delcbitur vero facili Et E in negotio ubi sola fuerit neque ntemtiam m aliam habuerit, instituta conuenienti vi- a pii a.dtus ratione, & tu assumptis tum admotis iis γε refrigerandi vim habeant: qualia sunt ex simplicibus, Oxalis, lactuca, in bus, cichortu, portulaca, nymphga,

aiZoon , umbilicus veneris , lenticula aquae, vitis folia & capreoli, mandrago ra, cicuta, solanum, hyoscyamus,&c. Ex fructibus, mora, fraga, pruna, cerasa mala Punica acidula vel acidodulcia, siccus limonum, ribes vulgaris officinarum, pira, mala cydonia, citrulli, cucume-

27쪽

Composita

x ΜΕ D. PRACTI CAEres,cucurbitae,melones & imprimis anguria dicta. Ex seminibus, hordeu, psylliu, papauer, J. semina frig.tum maiora tum minora,&c. Ex floribus, rosa, viola, forcs nymphaeae,labruscae,&c.Pa aeterea Antalum album & rubrum , οξυμ λαρacetum , omphacium , c phura, &c. Omnium vero praestantissime aqua vel aer , partim ascititia partim insita fibgiditate. t . Composita vero restigerantia quibus vulgo utimur quaeque in officinis parata struantur, haec serestat: Sympus acetatus simplex, de acetositate citri,oxysacchara simplex,sympus de limonibus, de granatis, cydoniorum, myrtinus, de rosis siccis, de papauere & similes, de qui bus nos abunde in tractatu de strupis. Item zulapia duo, quod Alexandrinum cognominat & violaceum. Sunt & conseruae, violarum, nenupharis, acetosae, rosarum & fioru cichorij,&c. Pulveres

aut tabellar diamargariti fit di ac tria

sentali. In admouendis autem numeratur oleum violaceum, rosaceum, nenupharinum, madragorae, cydoniorum,myrtinum,papaueris,hyoscyami :& 'nguenta quaedam, Populneum, Rosaceum, atquc

28쪽

ssi IBER PRIMUS. FEasere est materia remediorum inte- periei calidae, qua imprimis ad medendi rationem instituendam utemur.Si aer calidaeperex se sat frigidus non est,d omus pauime- : ζ'

tum irroretur aqua frigidissima & pauco xio. aceto vel assa rosacea. Insternatur frondibus & capreolis vitium. soliis arundiis num, salicis, nepupharis,cucurbitae,cuc moris & similibus Parietibus appendan tur lintea gelidissima aqua madentia, a que tum haec sum praedicta caetera saepius ac subinde renouentur aut iterentur. Pareant fenestrae qua ex parte flat Aquilo, aut fabellis aqua frigida madentibus agitetur aer:hic Iucidior minus conuenit, quia natiuum calorem & spiritum ad habitum corporis inuitat, & iam iusto calidiorcm magis excalfacit. Vini loco bibutur aqua egelida simplex, vel in qua se rit decoctum hordcu, ohalis aut coralliv.

Aliquantisper feruefacta longe frigidior

euadit. Abunde refrigerat & sitim essicacissime tollit posca,ut ratione non dubia docet Gal. Sympi modo recensiti,si pla- Libri r ceant,ex multa aqua diluti bibantur. - P rque vero tantum frigidior, sed humidior quoque cibus esse debet,quat Hipp.febricitatibus omnibus praescribit,quod feruorem etia humiditas no Parum hebetat.

29쪽

ΜED. PRACTI CRSint ergo cibi omnes liquidioris substantiae: ptissana colata siue hordeatum, iuscula ex pullorum gallinaceorum carne alterata incoctis soliis lactucae vel acetosae &c. vel uua immatura,cucumere, cucurbita,&c. Abstinendum a carne adultiorum animalium. Conceditur vitulina& hcedina, sed elixa & exsucco acido comesta.Oua non conueniunt, nisi recentissima & suffocata,eade mque ex acido succo sumpta.Fruetiis, semina &quaecu-que initio proposuimus in condimentis& cibis usurpari solita tum temporis in usu stequenti debent esse. Somnus maxi me confert non solum humectando,sed, etiam refrigerado corpori r hic vero qui bus modis conciliandus veniat, in symptomatum grauiorum Vrgetiumque mitigatione docebimus. Venus omnino in terdicenda , quod non modo agitatione calorem adaugeat,sed corpora etiam inaniat magis &exiccet.Nulla sit ne vel minima quidem animi corporisve motio, si fieri possit:sed contra quies & tranquillutas altissima. e 1ida iri probe bis quae ad diaeta pertaeemperiε tinent, alterantia quaedam medicamenta alter nil praescribenda sunt. Ea fuerint serupi vel

menta. aulapia,Optatae aut tabellaei,de quibus si

gulis

30쪽

LIBER PRIMUS. usulis diebus idque mane ieiuno vetriculo nonihil assumet qgrotans. Et zulapiu quidem . conuenientissimum erit Alexandrinum vocatum,aut violaceum copiosiore aqua dilutum.

Sumantur ergo aulapij ἶ ij aqui cisternae vel sontanae purissimae &i leuissimae j iiij vel 3 v. Capiat quatuor fallem horis

ante prandium, & continuet quantum necesse videbitur. Vel viatur optata se quenti: νύ conser.florum cich. conser.rosarum Opi a. an. j j.conser. acetosae & florum nenu-

pharis ana si. pul. diamarg. frig. 8 j. triasantali Ssi.cii syrupi viol.q.ffiat optata, de qua deuorabit singulis matutinis 3

ij. vel iij. aut ad molem nucis iuglandis. Ex iisdem fiet electarium solidum per tabellas,hoc modo: puluerum praescriptorum an .3 j. 6. Electaria. conser. florum cich. & acetosae an. 9 ij. sacch. albiss.dissoluti aqua violaru & ne- nuptiaris q. s. fiat electariu, ex quo taben

Iam circa admouenda tertia occurrit Balnomia solicitudo.Quando corpus uniuersum aestuat,praesentissimum remedium est baIncum aquq dulcis & tepida .Essicacius id sierit,si herbae,semina & flores superius