Laur. Iouberti ... Medicinae practicae priores libri tres

41쪽

ii MED. PRACTI CAEque ventriculi affectibus medori possunt. Admota vero non item , nisi hepatis &ventriculi similis intemperies corrigenda veniat,quanuis & uterque hic affectus

solis assumptis deleri p0ssit. Exspio ventriculi refrigerationem, quae ex sigidioris humoris destillatione quam calidius hepar irritaverit inducta fuerit,quae queM dic omni vulgo, ni fallor, crebrius quam par sit suspecta solet esse. Quoscunque enim Elpate iusto calidiore iudicant, frigido csse ventriculo censent: clim tamen saepius accidat ut calidius hepar simili in temperie & ipsum assiciat ventriculum, hec ulla nisi forte acrem defluxionem ex citet. In hoc autem casu refrigerantia hepati admota utrique visceri conserunt. Nam retuso hepatis ardore ventriculi etiam calor remittitur.Quod si frigeat ventriculus ex destillatχne frigida quam

excitet calidius hepar,hoc refrigerato ille ad suam temperiem facile reducetur. Quamobrem vulgari contraria prorsus cst ineunda ratio: ut scilicet quando ventriculus est frigidior quia hepar calidius,

inunctiones pro ventriculo instituendae refrigerent. Cum enim iecur. primum

assiciant, si calidae fuerint, ventriculi frigidam intemperiem ex frigida destilla-

42쪽

UBER PRIMUS. .23 tione ab hepate calid ore ortam au ebunt, uti ante dictum est.Sin refrigerent,

refrigerationis ventriculi causta abunde medebuntur.

De Meri calida intemperie.

p. o. Entriculo uterus quodam modo responclit &, quantiis raro, calida intemperie laborat, quq seminis velut sitim inducit, & ita inducit ut nisi co subinde irroretur furorem quendam inferat: iis notis a muliere ipsa confessis deprehendetur affectus. Quibus addere licet signa partium circa uterum, hoc est pubis &ς viis coxarum , maciem & infoecunditatem. Solet enim is affectus sterilitatis esse Hippoe.

causa, quod semen adurat: & iis ste si quentius accidit, quibus menstrua non copiose fluunt. Nisi enim irroretur sanguine suo tempore uterus, id est, semel in mense, is non solum aridior, sed calidior quoque euadit. Idem patietur, si praeterfluens sanquis biliosus aut alio quouis modo acris fuerit. Victus frigidior instituatur , nis, ut cur xio aliquando monuimus, ventriculi frigue

43쪽

ε MED. PRACTI CAEditas obstet. Pauci enim sunt vult,' aequale temperam satum toto cossore insit &Lib.1.c.3 ut vete ait Cellus, raro quilin m non a-

η liquam partem corporis imbecillam ha- η set Curandum vero est 1ummo 'cre nedum uni prodesse cupimus, liis plerisque noxia praescribantur. Satius tamen fuerit in hoc rerustatu n5 plane calcfacietibu qualia frigidior ventriculus sui ratione desiderat) sed temperatis potius uti: quibbus perinde ac tepida addita gelidae fria

oris excessus remittatur. Si acrior est sanguis, purgetur a bile & sero catha tici paulo ante commemorati ope: deinde praescript s sympis,opiatis vel tabellis si conuenire videatur) deleatur impres.sa caliditas. Si tantum parcior sanguis , procuretur eius copia largiore cubo coque κή Quies iniungatur: curae & animi pathemata omnia praeter risum & moderatam laetitiam prohibeantur: mno indulgeatur plurimum. Quando iam bene succulentum apparebit corpus,& venae solito magis turgebunt: tum si ad uterum . non inclinat sanguis, eo inuitandus e rit cucurbitulis ad inguina frequenter appositis, aut venarum apertione, ve

narum inquam, quas Ahen, Barbari

44쪽

LiBER PLIMVS. ets ocant hae malleolus utrinque perreptant) ivnde san inis parum cs luere sinatur. Inde ad topica veniendum: quibus uterus sic poterit disponi, ut sanguinem plurima certe partis huius vitiacmendantem facilius admittat: nempe refrigerantium vel iniectione , et fotu nomodo excellens calor, scd etiam ariditas Tor qua densior euasit uterus emendabitur.

Decoctio itaque paretur qu)lis initio fuit praescripta ad balneum,& eius sufficiciis

qualitas per metrenchyten frequenter in vulvam iniiciatur. Vt vero in ea iustam moram trahat, procurandum crit obstructo eius collo, quod facile set instituto

situ conueni stati. Non abs re fuerit e dem aut simili decoctione implere rectuintestinum & in vesicam quoque portio nem aliquam iniicere. Nam cum uterus inter vesicam & rcctunt intestinum medio loco sit, sorinsecus ea ratione no minimum alterari poterit. At paucae omniano neminet sunt, quae vel uterinum clysterem velint adni itere. Verecundioribus itaque solus intestinatis praescribatur, oc tus pubis ac totius inserioris ventris. Post lotum frequentem ungciatur eaedem partes supra scriptis unguentis. Si essica . 'cius esse velis quod in rectum intestinum

45쪽

ας MED. PRACTI CAE

immittetur Rosiacet unguenti j ij. dissol uantur j viij.decoctionis.Sic enim fiet ut

prae crassitie modo mulier inicetionem pat atur) diuturniorem moram trahetis perfectius agat,neque sit opus eodem saepe repetito.In grauiore affectu cum nihil praestabit rosaceum, Populeum usurpa' bit .Hactenus de uteri seruore. De Faciei calida intem ris.

Cap. VILAcics nonnullis maxime calet rubetque,si sese paululum exet acuerint. Nonnullis etiam quioscentibus idem accidit, ac sceminis praesertim quibus menses non si unt. Eius affectus n0tar perspicuae sunt. cauta &C uis Vero, quaecunque feruidiorem te signa. nuioreisque ac proinde leuiore & halituosum magis sanguine effici ut, nec holi

uti modbdixi sunguinismestrui deictio. Quid in huius viiij correctione mo- , liendum sit paucis hic attigi, multo plura

dicturus ubi ex professo de uteri venarum obstructione vel coarctatione aliisque retentorum mensium causis tractabitur. Curatio. Sanguinis itaque tenuitati a seruore

medebimur instituta victus ratione nisi alia pars obstiterit) qualem initio praescripsimus:& biliosi humoris decenti

euacua

46쪽

uacuatione: hic enim sanguinem iusto calidiorem magis que penetrabilem efficit: qui nominib' facies immodice calet &nonnunqua ἐρυσιπελατι δης cospicitur.

Est quando epidormida immodice ar faciens eam in fur tres conuertat. Caeteris ex arte institutis, si stata nulla sanguianis revulsio expectetur, qualis por ha morrhoidas aut menstruorum eruptionem,aperietur vena cubiti utriusque nucquidem unius, duobus vero aut tribus interpositis diebus alterius: praesertim si notenuior modo, sed etiam copiosior si sit sanguis.Frictiones extremorum, maxime vero pedum,hoc loco conferunt, &eorundem lotiones ex decoctione iam saepenumero commemorata. Est enim maximus pedum & capitis consensus, uti experientia docet. Interim vero faciei

prospiciendum, ne tam facile sanguinis biliosi vaporem admittat,& ipsa quoque refrigeretur.Vtrunque praestabit freques

lotio ex aqua rosarum,violarum &nenu-

pharis,lactucae & similium.Omnium vero praestantissimum est quod lac virginale vocant, scilicet lithargyri aqua soluti colatus liquor.Id clim multis modis

parari possit,ame sequenti modo describi solet:

47쪽

is MED. PRACTICA 'ixsi lithar. argentei j j. cerusae candidiosim g S iij. capi, at B ij. dissoluantur a quarum solani Iactucae & nentipharis a

na j iij. aceti vini albi j ij. aliquot horas

resideant: deinde transmittantur per sil-trum.Aqua seruetur in vase vitreo, ac cibis terve quotidie facies irroretur. De capitis calida intemperi. .

p. V II.

Aput ea maxime parte calci iii qua laxiores suturae conspiciu tur,coronaria inquam & sapit taria, quando in tertio illo Dialiqui falce repraesentat sanguis effervescit. Effervescit vero nonnunquam adeo Vt quibus textura rarior est, iis tunc yapo res mahisesto prorumpere Mideantur.No sisn - modo qui hoc genus affeci' patiutur insignem calorem sentivi, verum etiam quis quis illorum sincipiti manum apposse causae. rit. Ab ira, lectione vel ardua cogitatione,aliave animi maxima contentione accidere solet atque si perscueret, vigilias& mentis inquietudinem assert. ea xio- Victus ratio communis calidorum aD seditium,si ea opus fuerit,instituatur: pedum molles frictiones quales pro somno

48쪽

LIBER PRIMUS . 'conciliando fiant, tum huius ipsius gratia um etiam ad diuertendum. Oxyrho-dino irrigetur sinciput ex alto guttatim instillato, quae vera est emhrochatio. Illud ipsum Vero sequenti modo praescria

olei ros completi j iij. aquae Vior Oirilio larum aut nentipharis j ij. aceti vini albi dinon. acerrimi quart.6. Agitcntur simul donec permista fuerint. Postremὁ si contumacior videatur affectus,& vigiliae iuges molestae admodusint, non erit absurdum cucurbitae no- .stratis laicolas vel fiusta sincipiti admouere, vel populeum unguentum usurpare, quod non solum temporibus sui fieri a L. solet)sed etiam praedictae parti illinatur. Locos praecipuos quibus particulatim fere accidere cosueuit calida intemperies attigisse mihi videor: alios negligo de in dustria,tum quia rariores sunt, tum qui1 non aliter quam praedictorum nonnulli praescriptis remediis curetur. Adde quod .

incendium cum rubore cui artus obnoxij plerunque videntur crysipelatis na-

turam omnino repraesentat: cuius curationem tum demum persequemur, chiri θ Tad tumores ventum fuerit. Agnosco praetexea me non tantum simplicis c pxor

49쪽

3o MED. PRACTI CAEsus nudae intemperiei calidae curati onem hic tradidi se, clim ea vix sine materiali .subsistat: simplicis tamen ratio primum fuit habenda vel doctrinae gratia, ut dein- .ceps compositae curatio eo sit facilior. De calidae ctsicca intemperiei curam tione. Cap. IX. Am de calida & sicca intemperie dicendum venit: luandoquidem, Ut praemonuimus, calidae mox superuenire solet eod-que sere modo curatur. Illud primo annotandum, ex refrigerantibus hic ea potissimum deligenda

esse quae eti m humectent, non item a stringentia, tametsi ventriculus & hepareo affectu laborarint. Siquide aridior siecta pars iusto densior & astrictior facile

deprehenditur. Humectantia vero quaeret igerantibus permisceatur sunt,malua, .mutaini althara, Vtrunque bu ossum, violaria a tia medi- castus & ex supra recensitis plurimi fru- - elus, semina, stores &c.Porro cassida sumes & sicca intemperies uniuersum com .pus aut certe praecipuas pluressique partes

afficiens in cordia primum locata, febris est. Hanc vel subiectus humor cordis si bus partibusque vicinis contentus sO-uet & auget: aut vapor siue spiritus, vel . humor

50쪽

Q LIBER SECUNDUs. 3r humor aliquis qui vel perpetuo vel per interualla conflagret: aut propria cordis substantia eam penitus continet. A po- strema hac specie,quod simplicissima vi .

deatur, febrium curandarum methodum auspicabimur.

febribus Liber II.

De fise hectica. Caput L.

Ebrem qua είιEm Graeci nu- cupant ex eo nomen traxisse Lib.r.sebin docet Gai. quod stabilis esse *V '' soleat ac solutu dissicilis,que- admodii & qualitatis species εξις vocata, vel quod ipsum corporis habitu occupet. . Triplex eius disterentia constituitur promastnitudinis & graduu diriersitate, cum .' p ς tamen unicus sit morbus & diuerta tem- differesia. pora. Nempe principium est, quado humiditas ros appellata co flagrat: augmentum vero, cum id acciderit glutini vel ca-bio: status,quando humidum radicate v-stionem patitur. Avicennas triplice huc modum eleganter explicat proposito leo quod in lucerna continetur,&ea pro

portione quam ellychnion iam ebibit, &