장음표시 사용
211쪽
iura uictoria uobis confusibus resinquendia est, prior, i eam maior, clariors, tum caussa etiam insequentis su ae item sequuntur arguamenta, ab adiunctis suael muntur: as inopia aera ': er a periculis, quae e r urbi Romae,er ipsi in Africa pugnaturo impendeant: Atquel haec tribus confirmat exemplis ex similitudinis loco peri titis,ipsius parentum, Atheniensium,er M. Attili, Reril guli. Nam cum quidem, praeterquam quod cr in Italia, i er in Astica duos diuersos exercitus alere ararium non ,, i potest, praeterquam quod unde classes tueamur, unde is commeatibus suti ciamus prHendis nihil reliqui est, ,, t periculi mdem quantum adeatur quem Alliis P. Licia is nius in Itala, P. Scipio bellum in Astica geret Quilsi, - quod omnes dij omen auertant, Cr dicere etiam res A ri dat animus,M quae acciderunt accidere possunt, G uti,, i ctor Annibal ire ad urbem pergat s tum demum te conα isi sulem ex Astica, sicut Q. Fuluium a Capua acce α,, muss id quod in Astica quos Mars communis belli ,, eriis Domus tibi tua, pater,patruus intra triginta dies; cum exercitibus caesi documento sint, ubi per aliquot,, ε annos, maximis rebus terra mari, gerendis, amplisia rimum nomen apud exteras gentes Populi Romani, vectis iliae fcerant. Dies me deficiet, si Reges, Immisi peratoress temere in hostium terras traissigressos cum ,, maximis cladibus suis, exercituums ipsorum enumeram isi re uelim. Athenienses prudentifima ciuitas, bello domi rii relicto, autore aeque impigro, atque nobili iuvene, maα,, i gna classe in Siciliam transiiussa, una nauali pugna fori rii rentem Rempub suam in perpetuum afflixerunt. Exi ero is
212쪽
GERAR DI BV K. na, er nimis antiqua repeto. Africa eadem isti, er M. Attilius, insigne utriusque fortunae exemplum nobis dota cumento sint. Proxima ex comparationis Deo flunt duae cta: ubi Histania er Africa comparantur: ress a sciripione in Hidpania gestae enumerando eleuantur,eπ cum his, quae in Africa futurae sit conferuntur. Nae tibi P. corneli, cum ex alto Africam constexeris,ludus er tota
eus Adlle Hilbaniae tuae uidebuntur. Quid enim simi
Parato muri praeter oram Italiae Galliaeq; uectus, Emo,, portis in urbem sociorum classem appulisti: er expcrii is sitos milites, per tutifima omnia ad socios, er amicos,, Populi Romani Tarraconem duxidi: ab Tarracone deinde iter per praesidia Romana: circa Iberum exercitatim patris, patruis tui, post anusos imperatores feroriciores calamitate ipsa facti. Dux tumultuarius quidem ille L. Martius, er militari suffragio ad tempus lectus, eaeterum si nobilitas, er iusti honores adornarent, clutaris Imperatoribus qualibet arte belli pari oppugnata per summum otiim Carthago, nullo trium Punicorum
exercituum socios defendente. caetera, neque ea elevo, inullo tamen modo Africo bello comparanda: ubi non
portus ullus clusi nostrae apertus: non ager pacatus: non ciuitas foria: non rex amicus: non consistendi usta quam lociss: non procedendi: quacunque circunspexeriris, hostilia omnia atque infesti. confutat subinde, quae obi ria scipsene possent, quod amicitiam, faeduos cum Numidarum rege sdiphace in carthaginess striferi Barbaris enim regibus non esse credendum: probat, primm exemplis parentum Scipionum, atque ipsus,qux ex
213쪽
DE in VENT. ORAT. LI. III. DI ex similitudinis, cr comparationis loco sumuntur: de
inde argumentis ex adiuristorum loco sumptu: nempe , a natura, atque ingeni,s regum Numidarim, er boae estium carthaginensium. An Sγpbaci creta dis s satis sit semel creditum. Non semper temeritas est is filix: er statis fidem in paruis sibi prae uit, ut cum is operae pretium fit, cum mercede magna sistat. Non horipes patrem patruum armis prius, quam Celtiberi ρα,, et1 Dude circumuenerunt. Nec tantum tibi ipsi a Nais sil gone, ex Asdrubale hostium ducibus, quantum ab Inis: dibili, er Mandonio in sidem acceptis periculi βit. Numidis tu credere potes destctionem militum tuorum σα,,
nenses malunt potentes in Astica quee: Carthaginenses, is quam quenquam alium. Nunc illos denudatio inter fest, is . er omnes causse certaminum acuunt, quod procul σα,,l ternus metus est: ostende Romana arma, exercitum ,,l alienigenam, iam uelut ad commune re linguendum inis ,, eradiam concurrent. Aliter ijdem illi Carthaginenses Hi os anum definderunt,aliter moenia patria,templa deum, ,, aras, σ 'eos destndent, cum euntes in praelium pauida ,, prosequetur coniux: Cr parui liberi occursabunt. Quae ,, sequuntur, ex adiunctorum trabuntur Ioco: periculata ruras magnitudine,quae emergere ex Scipionis in Astiis,l eam traiessione pribun ostendunt. Quin er similitudo, i quo res periculosior uideatur, admiscetur. Con*tulantae tu item, non uictim ab eo Asdrubalem, quem in Istis
Ita descendere passius sit: quod ab adiunctis est tractum. oiud porro,si satis confisi Carthaginenses consiensiu ,,
214쪽
Africae, fide sociorum regum , moenibus suis cura tuo lexercitus, tui praesidio nudarim I tiliam uiderint, ultro ipsi nouum exercitum in Italum,aut ex Astica miserint, aut Magonem,quem a Balearibus classe tranfimisi iam praeter oram Ligurum Alpinorum uectari cons , Anm nibali se coniungere iusserinis nempe in eodem terrore erimuri, in quo nuper fuimus, cum Asdrubal in Itillant transcendit: quem tu, qui non solam Carthaginem, sed
Vomnem Ahicam exercitu tuo es clausiurus, manibus,, tuis in Istilium emisisti. Victum a te dices s eo quidem nti
,, nus vellem, er id tua, non Reipub. fiolam causa iter da, tum victo in Italam ese. Qitie sequuntur, ab adiundiis petuntur: 'maj sunt argumennu Prumin autem diseMuadet ab lysius scipionis persona: qui quo melior, b istosiori jis, hoc commodius eum Patria totas India retineat. Deinde ab ipsius iudicio, confitentis ibi belli esse eaput, ubi fit Annibal Tum a causa tra*ciendi, quae βit, ut Annibalem in Asticam secum ex Idicta trais . heret, atque ibi cum eo manus contereret: quod minus . periculost in Inlia feri posse, ubi er collegae fuiexercia tu iuuari posit,recenti claudi er Liuij c os s. pla cons L Atque his rem ex comparationis loco exaggerat, atque extendit, dum collatis locis Visa, atque Italia, copijs , quibuscum aut hic, aut ibi 'tura res sit,ostendit minus periculost in Itala,cum Annibala manus conferere posse, ubi Cra collega iuuari posit, quam in Astica, ubi foli aduersius plures hodium copias sit pugnandum. Figurata quidem er haec fiunt urgendi aedi se crebris interrogationibus. Patere nos omnia, quae
215쪽
DE INVENT. ORAT. LI. III. Tyr quae prostera tibi Cr populi Romani imperio evenere,, tuo eo illo φgnare: aduersa coibm incertis belli,er ,, fortunae legare. QM melior, frtior, es, eo magis dissem praefidon sibi patria, atque uniuersa Italia retineri is N on potes ne ipse quidem dijςimulare, ubi Annibal sit, is j ibi caput atque arcem huius bessi esse: quippe qui prae is te 'las, eam tibi caussam esse tranciendi in Asticam, ut ist Annibalem eo trahas. Sive igitur hic,siue illis,cum Anα,, i nibula est tibi futura res. Vtrum ergo tandem firmior ,, eris in Astica solus, an hic tuo collegaeque tui exercitu is coniunctos ne claudius quidem er Liuius con ules tam recenti exemplo, quantum id intersit documento funis is
Quid s Annibalem utrum tandem extremus angulus is
Bruth agri, stu a iam diu postentem ab domo auxia i iis, an propinqua carthago, Cr tota focia Astica poα,, tentiorem armis uiriues faciet s Quod istud consilium ,,
est, ibi malle decernere, ubi tuae dimidio minores copiae,, An bonium multo maiores, quam ubi duobus exercitia isbus aduersius unum, tot priri s,G r diuturna, σ gra isui militia 'sum pugnandum fis CV e sequuntur ex con trariorum, adiunctorum, seu caussarum, similitudini b
loco sunt deprompta. Nam ut magis atque magis S pionis consilium improbaret,n paterno maxime pregnarare, contrariums ese ostendit. Ab adiunctis est, atque adeo a causis, non Reipub. commodum hic eum qu
rere, sed fui nominis gloriam uenari: quod subinde re t rum ante ab ipso gestirum exemplo, ducto asimili conα 'mat. His adjicit clausulam, atque adeo furem sente tum. Qui compare consilium tuum parentu tui com αα
216쪽
is Annibali ab AlpibM descendenti occurreret, er in Itaα,, tam ex prouincia redhi: tu Annibal in Italasit, is relinquere Itiliam paras: non quia Reipub. id utile, ,, sed quia tibi amplum, er gloriosim censes esse. Sicut ,, cum provincia, Cr exercitu relicto, sine lege, sine s. c. ,, duabus nauibus populi Romani imperator fortunam pu,, blicum, er maiestitem imperi , quae tum in tuo capite ,, periclitabantur , commimi. Ego P. cornelium P. Q,, Respub. nobus, non sibi ipsi priuatim creatum consita ,, lem existimor exercitus, ad custodiam urbis,atque Istu ',, siae scriptos esse:non quos regio more per superbiam consules,quὸ terrarum uelint trayciant. Animaduerten autem, quod ipsum Cr sepim diximus, omnia hic, quia buscunque ex locis ad fidem, motumq; animorum duis cantur, in caussus converti, cur non ante in Africam tra ciendum scipioni putet, quam Annibal hostis Itilia
Oranu suae in suadendo er dissuadendo ad fidem,
copiamq; orationis adhibentur,ex locis fumi, cum nomisthium apud Oratores,Poitas, Historicos , exem. plis ostendisios: nunc subinde,Cr quae hoc in genere distonendi ratio sit, paucis erit dicendum. Quo enim eo pisse inuenise ualebit,nisi recte distonias Totidem imtur er bis,quot in superiori genere, orationis erunt partes liripium conciliandorum animora causa adhibeta
217쪽
INVENT. ORAT. LIB. III. rar Autatur aurei ut suprase personis, se distisi uentium,s' eorum quom colium datur: a loco item, ex tempore: denique a causi e circumj iijs: quae ut pro caussa subinde aliae atq; aliae sunt, ita unus ille adae
iunctorum locus,omnium, unde diari debeat nos admoenebit. Qita de re, cum supra copiosius Albutuum sit,
nihil attinet hic repetere. Vnus certe adiunctorum loα s,eorum omnium,unde fumi posit nos admonet: quaes magis extendere,atque ad motum animorum dilatare velis, er per caeteros locos ducis licebit. Verum cum hoc in genere, ij, quibus suademus,aut dissiuademus,nobis De sint conciliati, longiore non opus erit exordio: adeo,ut quod equidem minus probo, interdum omite turiNam ut breui quidem contenti esse possumus,m toα tum omitti,s abrupte exordiri,quod in rebus omnibus
naturaliter aliquid sit primum, probari qui potest
QMd si uero male audias, alit inuidere, aut tui compendis rationem habere uidearis, cinnibus uiribus ad conciliandum, purgandum, erit abutendum. pro caussa,haec moderanda erunt omnia. De narratione,3c propositione:& quibus
illa sumatur ex locis. C A P. X II.
Arae hic,breuess,si quae narrationes sunt. su X surus cicero Populo Romano bellum in Mithriis datem esse fuscipiendum, ex Cn.Pompeiu Imperatorem huic praeficiendum, breui narratione, quid ab honibus pararetur,populum docuit. sumitur autem, si qua inciari ab ad Λ:nempe ab iis,quae gestifunt,geruntur,
218쪽
GER ARDI BV K. Attura bona mala uri caeteris ex locis noratio, i 'nes, God breues esse solent,debent ,nonfise missi ampi cratur: adeo, ut ne ex hoc quidem Ioco, omnes 'rim stitit in fumant. Pomo septa hic omnino nuta 'namtio est: propis ea, quod ij, quibus consilium da tur, res ipsa,caussὸs tota sit cognici: aliunde imen i mucidere posuit quae exponi oporteat. Quare breui prouposition quae stre semper est necessaria, quid fuacturus, aut dissussurus uenis, erit indicandum: quae tamen ta ipsa, mi satis apparet, quid agas, interdum omittitur: ut in proximo exemplo uidimus.Nam cum ipso exordio Fabius satis indicasse di sicere sibi scipionem in Africam tra cere, nihil attinebat id certius proponendo ficere. In epistolis, scriptis, breuioribus, interdum in imem usque propositio disertur. Porro conclusio, παpetis propositio est, Cr per omnia eadem. Dicitur aue i. rem propositio, cum ante conflictum argumentorum probanda ponitur: conclusio, cum ex rerum argumen
torums pugna, consimula ducitur. Diuisione item, si lpluribus de rebus dicendum sit, nos hic uti posse rari maduertendum est: ut Cicero, primum ρ de genere belli, deinde de magnitudine, postremo de Imperatore deligendo st dicturum dixit.
De confirmatione. C A P. X III.
ρέα res, stu modo proposita, argumentis erit probanda. Atque hic primum commode de honeristite, dein utilitate, tum de necesitudine diseria misi: D qua , quanquam duobus illis, honesto atque utilil
219쪽
UE INVENT ORAT. LIB. III. utili comprehendum , seorsum tmen sepe oratio est:
postremo possibilitis, er si fieri potest suilin etiam
erit ostendenda. Frustra enim honestim, aut utile esse contendas, si prae discultate tangs fieri potest. Sed erhunc ordinem mures licebit: primum de utilitate, deriisse de honestite dicas. Habenda autem eorum, quibus . consulet, ratio diligenter. Nam si doctos uiros esse, uirtutems sequi intelligas, plurima tibi de honestite erit oratio: sin uero radiores, omnias utilitate metiri
videns, commoda maxime, atque euentura emolumenaeta erunt ostendenda. Quod si uero quid ab aduersariosis obiectum, aut objci positi erit id omnibus hic modis confutandum. Neque enim quae uoles alijs recte proaebes, nisi ea exanimis hominum interim tollas, quae in diuersum rapiunt a re trahunt. Quae in suadendo, ea οὐ disuadiso, quod contrar3s constitossis eqs collocandii, confimalidis ratio est. Quibus autem ex locis confirmatio sumatiar,explicatio est.
tis, tua satis argumentis confirmaris, rerum ponae derabatque firmamenta, epilogo deinde erunt repetentada, afectus, mouendi. pars orationis, cum tomedi ad amplificandum, moivis animorum accommod tur,licebit hic , si caussa postulat, in locos communes excurrere: Cr prosopopoeius admiscere: ea, omnia, quae ad concitandum ualent, de quibus supra in exoris natione dixings adhibere, Atque haec item, quibus suisn I mantur
220쪽
iox G E R A R D I B V K. l itur ex locis, onmati est. De eloquutione seu exornatione.
Postquam autem copiost inuenerimim, recte, relilocauertam, eo omnia verborum, figuramns genere erunt exornanda, atque enuntianda, ut doce mus, lactemius, er moveamius: de quibus tribus ora,
toras officiis, cum pluribuue supra dixertam, e . dems huc pertineant, nihil eorum hoc totam repeti oportere putamus. Quae item de actione, ex quinta ultimas rheα torices parte ipsa memoria nobis uidebantur , si