장음표시 사용
321쪽
elli '. issent, ab infimi perfidiae, ta magna parte calam latis liberi
diis Magontinae sedis Archipraestit ei nero Magdebili gens, 'citar chardo Halbersta lenti Epis opis litenas querimonia plenas misit, quod Rex in Epi-so, est isto locali Udationibus faciendis apta elegisset, positisque inibi Castellis Icp-1' ulta mala rebus sua Ecclesii faceret. Rogavit etiam in iisdem literis,qu. Mium Itim Annone Colononiensi Archiepiscopo Iadelissimo fladere conjungerent: Non quod qualibet inimicitia dissiderent, sed quod non talis amicitia eos fidi, liter adunaret, ut literque alteri secreta sua credere, sicut vellet, auderet Hoc autem omni regno sore necellarium quod ii illi duo qui majores erant in regno fideliter in Unum convenirent, in multa iecuritate totum Regnum constititere possent. o vero illos duos Episcopos eo facile em cere posse quo alter eorum scilicet Mugilebur genisis esse frater alter vero consobrinus superius nominati Coloniensis Archi-Epuleopi. Eandem querimoniam fecerunt ad invicem omnes pene regni Teutonici principes Sed tanaen nullus palam audebat fateri, tanto Rex omnibus erat terrori. Sic quamvis ii Saxones hoc aperte viderentur incipere bellum tamen non in ipsorum solummodo fuit consilio inceptum Qui cum tot&tantus calamitates contu melias singuli paterentur, dum quisque suum tantummodo vulnus dolebat Mintactus adhuc vulnerato non condolebat, communi malo non resiliebant communi Consilio. Rex damnum universale disponebat,ac ad hoc quae libet impedimenta repelle-
hat, uxilia, quibus sua mala voluntas impleretur, undecunque qua rebat illi
vero putantes speciale malum contria communem perniciem, nulla de sentionis in-
rumenta parabant, ille, qui facilius cunctos, ut volebat, opis rimeret, prius illos
quibus eorum virtus maxime stabat singulos labefactare tentabat Ottonem dique virum prudentem&fortem, quinatus de Northeim a Saxonia dux erat in Ba- varia omni Calliditate deponere quaerebat, quod illum cum omnibus Bavaris axones adjituros non dubitabat. Ergo quendam nomine Elunonem pr aeter audaciam nihil virtutis habentem, pretio conuuxit iromissionibus sollicitavit, ut Ducem de Regis inorte secum traii asse diceret, ii se, si negaret, singulari bello probaturum romitteret. Itaque certaminis illius constituto die Otto ab amicis suis Episcopis Icrincipibus aliis praemonetur, quod si Gostariam veniret, ubi duellum fieri debeat, etiamsi adversu tum suum vinceret, tamen inde cum vita non rediret. Elepit
ergo honore suo potius injuste privari, quam talejudicium si ibi re, ubi sciebat ipsi u- 'itia violentiam fieri igitur ad sua recessit, ' aiiciat sibi Magno Duce Saxoniae, me duos sere annos cum Rege bellum crudele gessit. Deinde consiliis amicorum Oaisti, cum se regiae traderent potestati, Rex Magnum Ducem per integrum bien-4 una in carcere tenuit, ita ut nullus in hoc tempore sciret, utrum viveret, vel ubi
Postea Legatos ad Regem Danorum misit ultramar eumquesbi ad Lard in tia rogavit occurrere, quod ipse cum paucis perrexit, cum nulla fama testetur, luod nudius Rex ante eum in illas partes pervenerit. Regem illum ibi obvium ha-γuit, cum eo secretum colloquium fecit, cui colloquio praeter Episcopum Adelber um&unum de Regiis consiliatoribus nullus interitiit, ipsum tamen colloquium non lita latuit, quia ille qui cum Episcopo Blus aderat, cum consilium, quod ibi sed unt, prohinere non posset, illud, quod poterat, ei secit, qui id principes Saxoniae
ruorum intererat, ipsum consilium non lateret Rex enim Danorum Regi Henricoravit, ut ei coiitra omnes hostes suos, ct nominatim contra Saxones, quantum
j sset, terra marique auxilium ferret. Rex Henricus illi promisit, ut ei cunctas regiones suo regno contipuas inproprium daret. Igitur illo colloquio finito, dc Danorum Rege reversi, Rex etiam castellum Lu- niburgum , quod ibi prope erat, consideravit, cujus munitione perspeicta, in ejus :
rami litatem suo more vehementer exarsit cauasi si illud in poteitate sua teneret nul
llis partibus sibi resistere potuisset. Illud autem castellum magni Ducis semper, parentum fuerat &ad ipsum suumque patruum Hermannum, tunc haereditarii jure enat. Ex paucis ergo, quos havebat secum fidelissimos LXX dimisit in illo editello, qui etiam ipsum totamque regionem circa compellerent regio parere sese,
322쪽
Viliter imperio. Sed his temere ins resis Hermannus Dux, dum tes Inm suis suis et egressus, exspectat in mox ipsum castellum, cum multa virtute circumdat Illi quid facerent castellum quidem sorte, ct cunctis nisi soli fami insuperabile sed propter paucos panes, quos discedentes monachi reliquerant, nihil quod inducari posset, habebat, fames eos Castellum relinquere jubebat, sed obvia ferri
tus eos exire non sinebat Paucis autem non erat tutum cum Xercitu venire in
Ilum. Deditionem ergo Comiti Hermanno offerebant, sed ille, nisi Magnus filius Patris sui rediret, nullum istorum abiturum dicebat. Quo comperto. multas angustias habuit, nec quid sibi fuisset utile, facile excogitare potuit ilsessos per vim liberare non potuit, quod de Saxonibus quos offensos habebat
cithim congregare non credidit, degentibus vero aliis suae ditioni subjectis, eam multitudinem, cui illuc tum ire esset, non habuit. Ducem reddere noluit, tu id dum illum in vinculis tenebat securus a bello Saxoniae suit. Solus enim timor, ne ille -cideretur, fecit, ut tot iniuriis acceptis bellum non inciperent. Tot autem mos suos, inter quos etiam erant, Qui nobiles cognatos habebant, Fortes, si perire dimitteret, nullum ulci a fidelem sibi inveniret, tutum tempus ab eorum quis nullum haberet. Reddidit ergo Magnum Ducem dc suorum iidelium tmultitudinem. Inde nataim proverbium per totam S oniam divulganti d
unus Saxo LXX. Suevis ematur, vel LXX. Suevi uno Saxone redimantui.
De reditu Ducis Magni quanta fuissent omni Saxoniae gaudia, Tulliana non posset ex plicare facundia, non magis de illo gauderent, si illum a morte redivivuspissent. Quoniam eum nunquam se visuros desperaverant, tanto eum vidente vi
vum majore laetitia tripudiabant: Nec solii sui vel cognati, vel clientes ejus de sa- Iute plaudebant, sed omnis omnino populus omnipotenti Deo, qui eum mirabiliter liberaverat, laudes unanimiter reddebat inalem enim patruus suus inaestimabili prae- diorum suorum pecuniarumque pretio redimere non valuit, hunc divina pietas eo modo, quem humana prudentia nunquam posset excogitare, liberavit. Itaque nis hi sere sonabatjam ex ore totius Saxoni nisi DEo gratias de Magni Ducis admirabili liberatione Glli qui nunquam eum viderant, pro ejus ereptione non minores, quam si de eius genere vel similia fuissent, DEo gratias agebant. Deinde cum primum festivitas Apostolorum Petri videlicetin Pauli propinquaret, praecepit Rex, ut universa Principum Saxoniae multitudo Gostariam conniret, ut siquid de communibus regni negotiis agi dignum emergeret, hoc ipse ci 'muni Principum consilio tractaret, omnes illuc alacres festinabant, quod calani
tum quas Saxonia diu tollenabat, aliquem terminum fore sperabant; Igitur tate celebriter celebrata Mim dies ad causas pendas statuta venisset, Episco lDuces Comites caeterique ad palatium primo diluculo congregantur, ibique
dentes donec ad se ReX egrediatur, vel ad se jubeat eos intrare nequicquam operiuri
tur Nam ille cubilis sui foribus clausis, intus cum suis parasitis, aleis vel caeteri rebus nugatoriis Operam dabat, d tot magnos homines ad suam anuam excuti: quasi mancipia vilissima nihili pendebat. Tota dies illa transiit, nee ipse, nee quis vera portans, nuncius ad eos exivit. Mumjam nox facta fuisset, quidam de rasitis ejus egressus, Principibus irrisorie dixit: Quamdiu ibi vellent ex spe flare, cum Rex per aliamjanuam ad urbem suam veloci cursu properaret Ibi sunt omnes adeo turbati, qui tanto suerant habiti a Regis superbia contemprui, ut nisi Dedo Mar- chio sua prudentia eorum furorem compesceret, eadem hora Regi pariter omneu omni projecto timore manifesto renunciarent. Illa dies principium omnium, quae' sequuntiir malorum fuit. Eadem namque nocte principes omnes parum pransi cum surgulis, quibus optime credebant, in unam Ecclesiam, cum omnes caeteri jam dormirent, ex condicto convenerimi, ibique non paucis prius achrimis estrisi melius sibi fore mortem quamlibet pati, quam talem vitam in tantis calamitat
contumeliis vivere dixerunt Constituto itaque die I loco, quo omnes cumibus convenirent, Ic delibertate communi, quam sibi videbant ereptum iri viniter agerent, ita sunt singuli ad sua reversii, quasi nunquam amplius ad Rhvitium venturi: Igitur non song tempore trai acto, magni parvique, stitutum fuerat, ad villam, quae Nockmcisi O vocatur, Omnes convenerun
323쪽
. CUR NICON MAGD URGEmati stralutem tam magnus conventus, in parvo loco factus fuisset, non omnes agnoverunti
Tune Otto, qui Dux olim fuerat, sed adhuc Ducis nomen habebat, omni congrelata multitudine, collem, a quo loquens ab omnibus audiri posset, ascendens, neri lentium postillavit, quo facto, cum omnes arrectis starent auribus, hujusmodi iermonem incepit: t Quare vos, d milites optimi, principes vestri tam frequentes in hunc locum con- .enire rogassent, licet singuli omnes sere agnovistis, amen , ut nullus vestrum sit qui se nescium possit asserere, visum est nobis, ut universi causam pariter agnose iis Calamitates docontumeliae, ita sigillatim vobis omnibus Rex noster jam permulta tempora secit, magnaestini&intollerabiles Sed quas adhuc si DEUS omnipotens permittet facere disponit, multo majores sunt graviores Castella fortia i sicut vos scitis in locis natura munitis plurima construxit, ibique sitiorum fid
hum multitudinem non modicam, universis armorum generibus instructam,collo
Qua castella, cum non contra paganos, qui nostram terram, uae sibi conlonis est, totam vastaverunt stat fabricata, sed in medio terrae nostrae, uui nemo ei ui quam bella cogitabat inferres, tanto molimine sint munita, quid portendant, parteiam plurimi estis experti, nisi misericordia Dei vestraque virtus prohibuerit, cito omnes experiemini. Bona vestra, qui juxta manetis, vobis invitis in insa castella deportantur, filiabus vestris&inoribus pro sua libidine, quando volunt aduruntur, vestros servos jumenta quicquid volunt sibi servire praecipiunt, immo vos ipsos in liberis humeris Vestris quaelibet onera , licet faecia, portare compellunt. Sed cuando ea quae futura sunt, mente concipio: Ista, quae nunc toleratis, tolerabis vapulo. Postquam enim sua castella, per totam terram nostram pro sua voltintate construxit, is militibus armatis, e rebus caeteris ad hoc negotium pertinent, hus inpleverit, tunc non ampliusjam vetina bona particulatim diripiet sed universa, quae possidetis, vobis simul eripiet: homininus advenis vestra bona largiens vos ipsos liberos ingenuos ignotorum hominum servos praecipiet esse Quae omnia numquid in vos fieri patiemini, fortissimi Viri ' nonne emori praestat per virtutem, quam vitam miseram desin honestam, ubi illorum superbia iudibrio fueritis, per dedecus imitteres Servi aere parati injusta imperia dominorum non perserunt, vox inibiertate nati aequo animo servitutem tolerabitii fortasse quia Christiani estis, Saer Genta Regi facta violare timetis Optime, sed Regi. Dum mihi Rex erat, ea, quae sunt Regis faciebat,fidelitatem, quam eiiucavi,integrae, impollutam servavi Pomuuam Rex esse desivit, cui fidem deberem semare non fuit, itaque non contra Regem, dicontra injustum me e libertatis ereptorem non contra patriam, sed pro patria, uec pro libertate mea quam nemo bonus nisi cum anima simul amittit arma capio Sc, ut vos ea mecum capiatis, expostulo. Igitur exsipergiscimini, Iohaereditatem vobisi parentibus vestris relictam, liberis vestris relinquite Nec vestra socordia vel desiidia
vos liberos vestros exulum hominum servos fieri permittite. Sed ne cuiquam, strum causa non satis vehemens Videatur, qua adVersus Regem arma capiamus, principue nos, qui eum ab infantia in terra nostra nutrivimus, ' prae caeteris gentibua
sitae ditioni iubiectis fideles magis extitimus unus quoque suas, quas ab eo pastis est ii
iurias, coram nobis omnibus eXponat; cime, utrum satis magna necessitas nos ad iniurias repellendas cogat,judicium commune decernat.
ERGO WERNERUS Magde burgensis Archi-Episcopus Civitatem suam bis a
Re ei Udibus&praedationibus invasam diceban&praeterea communes injuriasse non minus dolere, quam suas, asserebat, is eis, quasi solus Omnes fuisset pastis, obviati rum se promittebat Burchardus praesul Haberstadensis querebatur, quod praedia cuiusdam nobilis viri, cui nomen Bodo, quem jure deberent Ecclesiae suae, Rex sibi abastulisset injuste. Otto Dux querimoniam secit, quod Ducatum Bavariae, quem diu
iuste ossederat, Rex sibi in nullo crimine convictori aude quadam excogitatia injusto inbuerit Dedo Marchio de praediis ad se jure pertinentibus, ibi per injuriam abi
tis sedit uerelam. HermannuSComes, quod nuper erat factum narravit, quod ii
hem suam Lunebur haereditate relictam callide Rex Occupavit; ci eam retinere potussiet, totam illam regionem, quam sibi parentes jure dimiserant, non regiapol
324쪽
fuisset egressus exspectat, mox ipsum castellum, cum multa virtute circumdat.
illi quid facerent castellum quidem sorte, iunctii nisi soli fami insuperabile, ed propter paucos panes, quos discedentes monachi reliquerant, nihil quod mai ducari posset, habebat, fames eos Castellum relinquere jubebat, sed obvia ferri Vir-
tus eos exire non sinebat Paucis autem non erat tutum cum eXercitu venire in prae
dium. meditionem ergo Comiti Hermanno osserebant, sed ille, nisi Magnus Dux filius Patris sui rediret, nullum istorum abiturum dicebat Quo comperto Rex multas angustias habuit, nec quid sibi fuisset utile, facile excogitare potuit illses sper vim liberare non potuit, quod de Saxonibus quos offensos habebat exe citum congregare non credidit de gentibus vero aliis suae ditioni subie is eam inii titudinem, cui illuc tutum ire esset non habuit. Ducem reddere noluit, iubi dum
illum in vinculis tenebat securus a bello SaXoniae suit Solus enim timor, ne illes m cideretur, secit, ut tot injuriis acceptis bellum non inciperent. Tot autem ficinos suos, inter quos etiam erant, Qui nobiles cognatos habebant,ac sortes, si perire dimitteret, nullum ultra fidelem sibi inveniret, tutum tempus ab eorum pquis nullum haberet Reddidit ergo Magnum Ducem dc suorum Iadelium recc multitudinem. Inde natum proverbium per totam Saxoniam divulgatur; Lud dianus Saxo LXX. Suevis ematur, vel LXX. Suevi uno Saxone redimantur. De reditu Ducis Magni quanta fuissent omni Saxoniae gaudia, Tulliana non posset explicare facundia, non magis de illo gauderent, si illum a morte redivivuir. pissent. Quoniam eum nunquam se visuros desperaverant, tanto eum videntes vi
dum majore laetitia tripudiabant: Nec solii sui vel cognati, vel clientes ejus de sa- lute plaudebant, sed omnis omnino populus omnipotenti Deo, qui eum mirabiliter beraverat, laudes unanimiter reddebat inemen patruus suus inaestimabili pr-diorum suorum pecuniarumque pretio redimere non valuit, hunc divina pietas eo modo, quem humana prudentia nunquam posset excogitare, liberavit . Itaque nihil sere sonabatjam ex ore totius Saxoniae,nisi DEo gratias de Magni Ducis admirabili liberatione : Illi qui nunquam eum viderant, pro eius ereptione non minores, quam si de eius genere vel familia fuissent, DEo gratias agebant. Deinde cum primum festivinas Apostolorum Petri videlicet Pauli propinquaret, praecepit Rex, ut universa Principum Saxoniae multitudo Gostariam conveniret, ut siquid de communibus regni negotiis agi dignum emergeret, hoc ipse com t.
muni Principum consilio tractaret, omnes illuc alacres festinabant, quod calami tum,' s Saxonia diu tolleriabat, aliquem terminum fore sperabant; Igitur se tate celebriter celebrata Mim dies ad causas agendas statuta venisset, Episeo Duces Comites, caeterique ad palatium primo diluculo congregantur, ibique
dentes donec ad se Reae egrediatur, vel ad se jubeat eos intrare nequicquam operitu tur. Nam ille cubilis sui foribus clausis, intus cum suis parasitis deis vel caeteris rebus nugatoriis operam dabat, tot magnos homines ad suam anuam excubare. quasi mancipia vilissima nihili pendebat Tota dies illa transiit, nee ipse, nee ali. quis vera portans, nuncius ad eos e ivit. Cumjam nox facta fuisset, quidam de na- rasiti nus egressus, Principibus irrisorie dixit: Quamdiu ibi vellent exspectare, cum Rex per aliamjanuam ad urbem suam veloci cursu properaret Ibi sunt omne adeo turbati, qui tanto merant habiti a Regis superbia contemptui, ut nisi Dedo a . chio sua prudentia eorum furorem compesceret, eadem hora Regi pariter omne omni projecto timore manifesto renunciarent. Illa dies principium omnium, quae sequuntur, malorum fuit. Eadem namque nocte principes omnes parum pransis cum surgulis, quibus optime credebant, in unam Ecclesiam, cum omnes caeteri ai dormirent, ex condicto conVenerunt, ibique non paucis prius lachrimis effusi melius sibi fore mortem quamlibet pati, quam talem vitiam in tantis calamilcontumeliis vivere dixerunt. Constituto itaque die I loco, quo omnes cunanibus convenirent, Me libertate communi, quam sibi videbant ereptum iri, coin- muniter agerent, ita sunt singuli ad sua reversi, quasi nunquam amplius aditi iris vitium venturi: Igitur non longo tempore transacto, magni, parvique, stitutum suerat, ad villam, qua NockmeisloVO vocatur, omne conveneruiat
325쪽
CΠRONICON MAGD URGENIT. 2 ritutem tam magnus eonventus, in parvo loco fastus fuisset, non omnes agnoverunti
Tune reo, qui Dux olim fuerat, sed adhuc Ducis nomen habebat, omni congre- rata multitudine, collem, a quo loquens ab omnibus audiri posset, ascendens, neri silentium posui lavit, quo facto, cum omnes arrectis starent auribus, hujusi nodi Drmonem incepit: ' Quare vos, o milites optimi, principes vestri tam frequentes in hunc locum convenire ro ent, licet singuli omnes sere agnovistic tamen , ut nullus vestrum sit qui senescium possit ast rere, visum est nobis, ut universi iussem pariter agnoscatis Calamitates iontumeliae, quas sigillatim vobis omnibus Rex noster jam permulta tempora secit, maginae sunt Sc intollerabiles Sed quas adhuc si DEUS om nipotens permittet facere disponit, multo majores sunt dograviores. Casella fortia sicut vos scitiso in locis natura munitis plurima construxit, ibique suorum fidolium multitudinem non modicam, universis armorum generibus insiluctam,collo-
: u castella, Gim non contra paganos, qui nostram terram, mae sibi coris,
illa est, totam vastaverunt uini fabricata, sed in medio terrae nostrae, udinemo ei unquam bella cogitabat in serres, tanto molimine sint munita, quid portendant, laxi arteiam plurimi essus experti, nisi misericordia Dei vestraque virtus prohibuerit, cito omnes experiemini. Bona Vestra, qui juxta manetis, vobis invitis in insa castella deportantur, tiliabus vestris Sinoribus pro sua libidine, quando volunt auutuntiir, vestros servos jumenta quicquid volunt sibi servire necipiunt, immo vos ipsos an liberis humeris vestris quaelibet onera , licet sinua, portare compellunt. Sed quando ea quae nitura sunt, mente concipio: Ista, quae nunc toleratis, tolerabilia puto. Postquam enim sua castella, per totam terram nostram pro sua voluntate construxit, is militibus armatis, crebus caeteris ad hoc negotium pertinent, bus inpleverit, tunc non ampliusjam Vestra bona particulatim diripiet sed universa, quae possidetis, vobis simul eripiet: hominibus advenis vestra bona largiens vos ipsos liberos ingenuos ignotorum hominum servos praecipiet es .Quae omnia nunquid in vos fieri patiemini, fortissimi Viri y nonne emorInraestat per virtutem, quam vitam miseram Sc inhonestam, ubi illorum superbiae Lucii brio fueritis, per dedecus amitteret Servi aere parati injusta imperia dominorum non perserimi, vos inlibertate nati aequo animo servitutem toleriabitii fortasse quia Christiani estis, Sacra: nenta Regi facta violare timetis Optime, sed Regi. Dum mihi Rexerat, Scea, quae sunt Regis faciebat,fidelitatem, quam eiiunavi,integronec impollutam servavi Pos, quam Rex esse desivit, cui fidem deberem se are non fuit, itaque non conica Regem, eteontra injustum meae libertatis ereptorem non contra patriam, sed pro patria,' pro libertate mei quam nemo bonus nisi cum anima simul amittit arma capio S , i ut vos ea mecum capiatis, eXpostulo. Igitur exspergiscimini, Iohaereditatem vobis parentibus vestris relictam, liberis vestris relinquite Nec vestra socordia vel desidia Vouci liberos vesti os exulum hominum servos fieri permittite. Sed ne cuiquam,
strum causa non satis vehemens Videatur, qua adVersus Regem arma capiamus, praecipue nos, qui eum ab infantia in terra nostra nutrivimus, ct ei prae caeteris gentibus
suae ditioni iubiectis fideles magis extitimus unus quoque siuas, quas ab eo passi est iniurias, coram nobis omnibus eXponat; j c, utrum fatis magna necessitas nos ad injurias repellendas cogat,judicium commune decernat.
ERGO WERNERUS Magdeburgentis Archi-Episcopus Civitatem suam bis a
Re e caedibus&praedationibus invasam Gicebat:&praeterea cornmunes injurias se non minus dolere, quam suas, asserebat, eis, quasi solus omnes fuisset passus, obulati rum se promittebat Burchardus praeta Haberstadensis querebatur, quod praedia cu- iusdam nobilis viri, cui nomen Bodo, quem jure deberent Ecclesiae suae, Rex sibi aba stulisset injuste. Otto Dux querimoniam fecit, quod Duc tum Bavariae, quem diu iuste possederiar, Rex sibi in nullo crimine convicto fraude quadam excogitata injusto rapuerit. Dedo Marchio de praediis ad se jure pertinentibus, ibi per injuriam abi tis,fecit querelam. HermaniaUS Comes, quod nuper erat factum narravit, quod uriabem suam Lunebur haereditate relictam callide Rex Occupavit: si eam retinera tussiet totam illam regionem, quam sibi parentes jure dimiserant, non regiapol
326쪽
beneficium, quod de Abbatia si troides stlde magnum habuerit injusta sibi jussio
a De Regis ablatum, centum maniis agrorum a Rege redimere volebat, nec Valebat.
Fredericus de Monte mill elmus Rex agnomine, quorum priori libertatem,
alteri Rex eripere voluit hereditatem , uterque per se querelam faciebat, quae cui
os plus aliis querimoniis ad misericordiam commovebat quod in illis duobus
quid universis ficere cogitabat, aestimabant. Eod scilicet omnidus, si posset,lib tiatem simul&possessionem auferre disponebat. Deinde caeteri suas qui rar rebant, quas erat passus injurias ad quas commemorandas nec pagini a memoria. Omnes autem. qui ibi convenerant, conVeneratautem in imus eius sigillatimjuraverunt,Episcopi quidem ut quantum sitio salvo ordine posIent, totas viribus Ecclesiarum sitarum, nec non totius Saxoniae libertatem contra Omnes ho mines defenderent Laici ver ,,ut quamdiu viverent, libertatem suam non amitte Tent,terramq; suam nullum deinceps violenter praedari permitterent. Nec multo post recta via ad Hartesburg, ubi Rex erat, cum magno exercitu perreXerunt,4 contra
urbem ita ut non possent violari, castra posuerunt. QuΡd cum Rex vidisset, subito quidem stupore perculsus expavit Sed ut erat dissimulator, quas nihil timens,nuri cios misit, qui dicerent Senon parum mirari, quid vellet tanta congregatio populi ise non putare, quod contra eos quicquam meruis et, quare merito civile bellum inci . pere debuissent, discedere eos an armis Si quid querendum habeant, se paraturit animo pacato cognoscere, vi quid sit corrigendum, consilio principum dc amico rum suorum corrigere. Nuntii utem erantFredericus Episcopus, Bartholdus Dux Sigfridus Regis cappellanus Nam mortuus erat nuper Adelbertus Bremensis Epi
scopus milibus omnium Saxonum dedit Dux Otto responsum Se non hoitili ani
mo, nec ut civile bellum vellent incipere, ibi esse congregato. se Regi, si Rex esse vellet omni fidelitate servitur sci se petere, ut castella, quae non ad munitionem re mi sed ad destructionem fabricaverat, vellet destrueres si vero nollet, tunc se intes, ligere quare constriista fuissent me libertatem suam sive vel bona sua contra omniUI hominum violentiam cum divinae pietatis auxilio velle defendere. Cumque nuntreversi Regi talia retulissent; ipsique quamvis multum tentarent, ei quo rogata faceret, persuadere non potuissent; ipsejam nec amicis, familiaribus, quod non,ut volhat,consilium dederant, fidem habuit, sed omnibus semotis, Blus secum quid ager deliberans, cum nec horaestum putaret, ut quasi vi coactus subito castella sua per mus tos annos constructa destrueret, nec tutum crederet, ut cum paucis, quibus eriam jam minus credere caeperat, cum tanto exercitu ad omnia parato, placitum aliquod adiret paucis quibus ipsum castellum commendabat, scientibus, noctu Saxoniam deseruit, per confraga silvarum quae pes, dum locos castellis quaereret per graverat fugiens, ad Franciam Orientalem paucis comitantibus venit. Cuius gam ut principes qui cum eo errant agnoveriant, male se desertos dicentes, ad sui lii: que simili fuga festinaverunt. Haec autem fiaga facta est Anno ab incarnationis
mini LXXIII. Postquam vero Regis fugam, vae diu celari non poterat Saxones agnoverunil morantes, eos qui hoc castellum, quod facile destrui non poterat, obsiderent, i
reliquerunt caeteri ver ad caetera destruenda, quae non adeo erant sortia perrexe runt : Quidam autem ex ipsis ad Thuringos trantierunt,uceis totam rei seriem inno-
tescentes ipsissin suam societatemSacramentis datis Sacceptis adjunXerimi. Quicun- que etiam prius, dum Rex erat in provincia secumjurare non ausi fuerant, eos a i, Rege fugato, aut e terra sitia fugiendo Regem sequi, aut secum pro terra contra Regeni jurare compellebant. His omnibus rite peractis brevi tempore, cum Hartesburg castellum capere lu- iis et difficillimum, nam si in loco competenti staret, regali palatio locus idoneus es illud dimittere bisset omni Saxoniae perioriosum, quod si illis escae tantum cottatae esient, ouamlibet ingenti exercitui insuperabile maneret, aliud castellum
firmum conitruxerunt, in quo positis pervices prizessidiis, hostibus auxili. a venire proliibuerunt, sed illi notantiquam, dum Saxonibus ad noviri
327쪽
rum haec Aciendo damnum quidem alicuod, sive contumeliam suis hostibus intui
. runt sed exinde magis cautos eos industrios esse docuerunt. Ergh ex utraque parte pene singulis diebus fortiter pugnatur,sed Saxones inde Ni tiores erant, ouoddc castellum suum in altiori monte positum erat,ita ut in illo inserius
constituto nullus nisi sub tectis tutus esset a jactibus lapidum, vitigatis novi milites
succedebant, 'ceis alimenta copiose veniebant, quae omnia hostibus erant contraria.
Nam neq: Dcile lapides in altiora mittebant, neq; ipsos setas alii sublevabant, ct fames, acerrimus hostis, eos non parum affligebat, quae eos dudum deviistos ad deditionem coegisset, nisi eis cibos quidam ex Saxonibus furtim ministrarent, qui prius eis famialiares fi erant. Inter Rex singulos Teutonici regni principes supplex divit, se de regno Saxoniae, quae cum patria hereditate, riim eorum omnium electione suscepisset, iniusti depulsum, flebiliter indicavit, inquare non tam sibi dedecus factum quis illis omnibus, qui in se fuissent desipecti, narravit ; ab omnibus auxilium, qubac suam&illorum vindicaret injuriam, suppliciter postulavit. Sed non multos ipsorii se
mones ejus movebant, quod quantias calamitates Saxonibus intulisset, pene omnes noverant praesertim quod eadem mala etiam Suevis orientalibus Francis inserre, luerat. Tamen suo magis quam illius honori prospiciunt,eique se venturos in auxi lium hac ratione promittunt, ut SinonibuS ad Placiuum convocatis utriusque partis causi is diligenter agnoscerent, si qui eum sine culpa violenter decissent, totis eum viribus in suum regnum restituere laborarent; si vero sua culpa terram omnibus opu-
lentiis plenam stultorum consiliis credulus amisisset, ei si se vellet audire suaderent, quatenus furore deposito subjectis sibi nationibusJustusdc pius, quod esset proprium
Regis, existeret, nec eos, quorum consilio deceptus enar, amplius audiret Se con- trahomines christianos, innocentes, sibique cognatione propinquos gratis omnino pugnare, denegant. Nups sermones Rex ideo quasi grato accepit, quia quae intendebat, fieri non posse cognovit, stilicet ut sine placito Sooniam cum exercitu violem ter inmar et, ct eos invitos suae ditioni subjectos ex liberis omnes servos faceret. Nsit itaque nuncios ad principes Saxoniae, omnia bona promittens, si se permitterent in regnum suum cum bona pace redire Ottoni Duci, de quo sciebat omitium consilia pendere honorem injuste ablatum pollicetur cum augmento restitatere, si vellet eum in honorem pristinum reducere.
Igitur exercitu quidem magno, sed non ad praeliandum parato, nisi magnan Uessitas cogerethcongregato Kalend. Febr. cum Dominicae Incarnationis Annus Q LXXIV. nuper inceptus ageretur, Saxoniam ingredi disposuit. At Saxones ad venti praecognito, terram suam defensuri, cum maximo exercitu, apud oppidum quod Nachan appellatur, occurrunt, a Rege non longius, quam ut uterque exercitus alteriim videre potuis et, castra constituunt: Iam inVicem missi speculatores exercitus utriusq;.virtutem diligenter explorant. utriusq; Virtutis, uterq; suis, quod viderunt
certissime renunciavit.Erat a SaXonum tam magnus eXercitus,ut duplo crederetur es major,quam regiis eXercitus.Ergo inli erant exparteRegi auditaSaxonum multitudi
ne simi , armorum instructione nam Rex suis dixerat, illos nec equos habere, nee tisium militiae, sed rusticanos homines bellicarum rerum imperitos Icum prius ad praealtandum fuisssent incerti, quia dignam non Videbant causam pugnandi, nunc ac non pugnandum facti certi uia cum causa deerant eis copiae, quibus tantae multinidini tute possent obviare. Missis itaque Rem ut principes sui jubebant ad Saxones lemationibus, promisit se facturum omnia, quae Vellent ipsi praescribere, dummodo paternam dignitatem, quam pueritiae suae, malorumque consiliorum culpa se fatebatur amisisse, nollent sibi denegare. Tunc Otto Dundo eteri, quibus magna suerant promis a persuadent aliis, quatenus hac eum conditone reciperent castella sua deam ueret, laec ulterius ea restauraret depraedatione amplius in sua terra nullas exeraceret In Saxonia Saxonum consisto cuncta dissionenda disponeret, nullumque e traneae gentis hominem suis rebus agendis consiliatorem admitteret, dc hanc sui expuliasionem nunquam in aliquo vindicaret. Cumque Reximia haec doliis majora seia cturum fidelissime promitteret, exercitu suo dimisi cum pauciS ad Saxones trans vir,
cum gaudio triumphali claudibus deductus GOStariam usque pervenit. Hi jus foederis inconsulta compositio Sa rubus maximorum maior uini ori
328쪽
CHRONICON MACHM GENIL Nam Suevorum, qui arderis jampridem cum Saxonibus f iisti memores cum Lege contra Saxones venire noluerant, ipsi Saxones, dum sardus cum Rege facerent ,
suae t obliti, ct ob lio illis Suevi facti sunt ex amicis fidelibus hostes modissim uod si aut illud non sedi sient aut in illo faciendo Suevos sibi sit, classent, ii e,ta carerent, non tam multos hostes saevissimos haberent. Eodem ulli elii U- maximam circa nos E clementiam cognovimus , quam nunquam oblivior
adere debemus. Nam cum tanta esset hyemis asperitas, ut omnes fluvii vel palud transire volentibus iter terrestre praeberent. cum viris omnibus contra Reicem copregatis sola mulieres cum parvulis domi reliciae fuissent, Pagani nobis et p., oram Saxoniam mulieribus d parvulis abductis poterant in cinerem in . re, nisi DEUS eos mirabili sita pietate, velut genuina crudelitatis oblitos, inter proprios fines quasi clausos uberet quiescere. Igitari cum ReXeXercitu Saxonum comitante Go lariam venisset, sat non oblitus caepit occasiones quaerere,ne sicut promis rat deberet in praesenti castella sua destimere auxi cum moras nectere iii id Principes nostri viderent, volentes ei placere suaserunt ut illud castellum majusque manere volebat, alicui de Principibus Saxoniae quasi in deditionem traderet, donee vopuli suror, qui tunc vehementer ardebat, aliquantum tepesceret; .lm populus ut
strueretur, vehementer instabat , quod nisi fieret, se statim ab integro rebellem fore clamabat. Rex veri, in multis angustiis positus quid faceret, nesciebat, quod necca stellum illud destitere volebat nec alicui Principum, qui illud, si sibi quasi traderetur, staturum permittebant, fidem habebat; populum ne recidiva bella resumeret, ealde metuebat. Qua enim virtute penes ius in medio exercitu deprehensus sela tenderet vel qua iuga se septus undique hostibus sevis, abscondereta igitur ad in- fenium suum reversus, excogitavit dolum, qui tamen non eum, quem sperabat, te luit effectum Nam quibusdam de suis antiquis familiaribus occulte praecepit, ut Hustum propugnaculum summatim deponerent, cum populus hoc viso totum spexa casurum discederet, illi a diruendo ces arent, . sic illud paucis rumis restauratis integrum sicut volebat permaneret Sed illisio labori parcentes vicinos adduxere rusticos, quos sicut erant jussi itissierunt summos tamen muros demoliri Rustici vero cum Mus loci potestatem nunc accepisssent, quo multa jampridem mala passi fuissent, non quid juberentur, sed quid jam diu desiderias ent, intendebant, a diruendo non quiescentes, donec lapidem luper lapidem non remanere videbant. Ergo rega- Iia aedificia regali sumptu per multos annos constructa, bre vi tempore destruunt, in tantis moenibus nec fundamenta non eruta relinquunt legati Regis non audent verbum facere, oua, ipsos, si quid contradicerent, minantur interficere. Itaque Monasterium anorioso opere persectum dejiciunt usque ad fundamentum, totum lies aurum ibi congestum sive Regis esset, sive Ecclesiae, diripiunt, campanas dulcbsonas confringunt, filium Regis S hratrem, quos ibi posuerat,estbdiunt, ossaque rum velut quaslibet immundicia despergunt, illis penitus ejus loci permanere
Sed Rex cum castellum suum sic cognovisset adnihilatum, magno qui dena dolin recordis intrinsecus conturbatus, sed eum nullo forinsecus signo protestatur, quod superstuum putabat his, Quos odio habebat, dolorem suum monstrare, cum non poss&t in eorum suppliciis au prae sens odium suum pro velle suo saturare. Primates autem Saaeonia cum Regis animum scirent, non immerito 'uamvis in Vesaeret valde turbatum omnibus modis eum mitigare quaerebant, seipsos a conlim live Oluntatisci imine, quocumque modo juberet ipse, purgando i eos qui crimine erant involuti, quacunque vellet poena cruciando, sed nillil proficiet, mi Nam Rex non tum illis, qui scelus consessis erant, quantum istis, qui se a perpetrato scelere pup-gabant, irascitur dedignans irasti in rusticos, in maximos hujus regionis lines, tirorem suum, si qualado tempus haberet, accendere meditatur. In te non quantum volebat, sed lciantum in praesentia valebat, suum castellum i omnia castella, ut quaslibet hujus terrae munitiones, praeter antiquas litorem renni constructas, dirui imperiat Quod imperiri mora ex tranquili a
justiciae, sed ex iracundi pectoris commotione urbicia proces hinc procei pudic gnosci potuit, quest illella qu aedes, id nullo malo infamata aeurui, plui Disitiae a b c Oosl
329쪽
his di Alatrociniis convim, si pecunia data fuisset, intacta manere priaecepit. His
ita palmatis non quasi ullo dolore commotus, aut quicquam mali Saxonia cogitans, Martio mense nondum peracto, SaXoniam reliquit, ad liabitatores Rheni caetera rumque Franciae partium male laena mente tiransivit. Fertur vero a finibus nostris disseedens, cumjuramento dixisses Quod nunquam vellet in Saaeoniam amplius redire, nisi prius eam virilitem contraxisset, qua posset in Saxonia facere, quicquid sibi li huis t. Congregatis itaque illarum Princinibus, nunc singulis, nunc universis se huiriliter prosternens, querimoniam fecit, dicens Quod priores suae expulsionis
injuriae sibi nunc leves essent, istas sibi magnasin insanaoiles videri, in prioribus deum suis principibus fuisse despectum, in istis vero suo suorumque despectui conjun.ctum esse eoelestis militiae, dc quae his majusetant maiestatis divinae contemptum.
Nam narravit eis lacrymani, quae dum ipsorum consiliis contra suam voluntatem cedens Saxonibus suum castellum regali sumptu constructum traderet demoliendum,
illi non solum qiuod eis permissum erat, illud inhumano more destruerent, sed insuper Monasterium UEO anctisque consecratum, paganiis omnibus crudeliores funditus diruerent Campanas, calices dccaetera ad honorem DEI collecta velut profana con stingerent, vel hostili praedatione diriperent fratrem filiumque suum utrumque, prolem regiam, miserabiliter a sepulcris Hectos in ventrem membratim dispe gerent, quod his omnibus magis estet nefandum Sanctorum reliquias ab Altariabus sacris execrandis manibus erutas, velut immunditias quasdam per profana loca dissiparent. His omnibus non sine largo fletu peroratis, singulorum pedes osculans oravit, ut si non suam vindicare curarent iniuriam, saltem contumeliam DEO DEique Sasectis illatam remanere non paterennir inultam. AitSaxones non dicendos es: Christianos, qui cum supra dicta scelera in domo Christi facerent , se Christium nee amare, nec timere monstrarent. Illos vero debere per hoc esse se Christi fideles ostenis dere, si Zelo Christi serventes eius iniurias non dubitarent, ipso adjuvante, vindicare.
Has querimoniaid supplicationes, dum quoties fieret Principum conventu repeteret, annus integer evolvitur antequam sua voluntas, ut in Saxoniam ducere possiet
exercitum, compleretire. Namque omnes , qui miserias miserabiles, quas intulerat Saxoniae, sciebant. Cum omne bellum res sit aspera, nec hujus belli pateret satis idonea causa, ad disserendum hoc bellum quaslibet occasiones quaerebant. Quod nis1 Rudolphum Ducem Suevortina, quando cum Rege foedus inibant ut supra dictum est Saxones offendis sent, adhuc forsitan Rex copias contria Saaeoniam non a beret. Ille enim a Saxonibus, quorum confidebat auxilio, deceptus, Regi quomodo poterat, reconciliatur, ii primus se cum suis omnibus Saxones hostiliter invasit anim pollicetur. Sed hoc, ut dixi, post annum fiet integrum. Interea missis ad omnes circimaquaque gentes legatis, donando, majora promittendo, cunctos si possent ) homines Saxonibus voluit hostes enicere, quod non tam eos suae potestati
quod seviter fieret sine bello,subiicere, quam funditus ab hominum numero qua,
rebat adimere. Duci Bohemorum ortista Misnam civitatem cum omnibus ad eam pertinentibus promisit,&sic eum, ut suis partibus adiutor esset, ascivit. LuitDeensibus paganis, crudelitatis, quam semper in Saxones habuerant, Dena laxavit, Ecquantum Saxonia suis finibus possent adiungere, concessit. Illi vero dixerunr, se StoeoAves multis bellorum tempestatibus expertos agnovisse se raro aut nunquam debetialiseorum gavisos misse tibi suam terram mmcere, seque si suos terminos defendere valeant, contentos esse Regem Danorum promimonis juramento confirmane commemorat, seque illi damriam cuncta, quae sit pollicinis asarmat Philippum Latinae Fcanciae reistorem multis pollicitationibuS sollicitat , ut memor antiquae ami cime, sibi, quandocunqne vocariis fuerit, in auxilium veniat. Sed ille similiter a suis accusatus despen paterno solio depositus, vix suum honorem, cui adhuc haereiabat, se dixit retinere; nedum isti suum, a quo penitus ceciderat, tentaret reponere. ilhelmum gentis Anglicae Regem hac conditione mum vocavit in auxilium, ut ei vicem redderet aequam, si se unquam haberet necessiarium. Ille vero respondit se terram illam bellorum violentia pervasiste, ideo si reliquerit eam, ne post hac re
volaturi librita allu:luum ducem Pictavorum, ii iatris suae permanum
330쪽
sororis suae filio rogavit misereri sibique serre auxilium, quo post in Regnum patriis sui, quo careret injuste, restitui. At ille tantas Friancigenarum, Normannorum vel Aquitianorum virtutes inter se cillum esse respondit, ut nullo ingenio per tant arm fortittidinem cum exercitu transire potuisset. His omnibus praeterio hemos tiau, danis, cum degentibus exteris Vires satis magnas contra Saxones non haberet, pes
sinum quod optime sciebat consilium invenit, ut Saxoniam divideret, So Dibus contra Saxones pugnaret, ut quaelibet pars vitri jaceret, ipse vietor eminans triumpharet. Principes igitur Saxoniae sigillatim jubet ad se venire causam fingens Eliquam grandem, quam dicebat eorum consilio se velle terminare. Illi nil dubi
tantes, quo sunt vacati, venerunt, quo nec venire cessarent si nullius causae intsitione implici praecepto Regem adire jussi essent. Sed venientes singulos primus
accipiebat, cumquejam secum aliquandiu starent, animum suum eis aperuit, d eos, ut se ad opprimendam Saxoniam pro viribus suis adiuvarent, hoc ipsum nulli Pro derent iurare cogebat, quod nisi statim facerent, ab eo recedere non valebant. Inde
factum est, ut in nostra parte Pater , in adversu filius esset hic frater unus, illiuitaret alius Multi etiam de majoribus, quod bona in utrisque regionibus habebant ,
ut utraque servarent sponte sua hic relicto filio seu fratre ad Regem transibant, vel ipsi hic remanentes fratres aut filios ad Regem nansmittebant. Plerosque militaris ordinis ad se eodem modo v Ozabat, Sprout cujusque animum cognoscebat, minis sive promissionibus ad bellum civile sollicitabat. Et iam famulos ad se vocato non dedi gnatur orare, ut vel interficiendo vel deserendo Dominos, mererentur libertate domitari, vel etiam Domini Dominorum suorum fieri. Sed haec omnia'ccusta erant adhuc. Quod si otiis ei suum jurabat adjutorium, jurare cogebatur ejusdem fidele silentium. Quid dicam quod Episcopis, quos in suas partes trahere non poterat, hujusmodi dona mittebat, quibus illis Episcopatum pariterin vitam adimeret, quatenus his personis daret Episcopatum, quae suae voluntati praeberent ad omnia consensum. Per quendam fallacem Monachum Wernero Magdeburg Archiepiscopo pulverem pigmentarium munus egregium misit, quem contra multas aegritudines sa-Iubrem, ubi ab Italia a matre stia transimisit esse mandavit. Cujus partem crusti Panis insertam catulo dari praecepit, eumque sine mora mori vidimus, ct quod Episscopus talem Medicinain non gustaverat laetati sumus.
Sed postquam haec omnia famae loquacitas per Saxoniam caepit praedicare. Ecmalamnara eodem, quo postea veniebant, ordine praedicta e plebs quidem quae
causas nescit laetatur,4 omnes, qui suas terras invaserint primo impetu prosterrae reminatur; at nobilitas magnis angustiis afacitur, dum robur Regis praevalidiarn, suumque perexiguum subtili rationis examine metitur. Illinc namque ad pugnam
venturos Francos, utrumque littus Rheni tenentes, Suevos, Bavaros, Lotharin Bohemos asipiciunt Hinc vero iion nisi Saxoniae vix tertiam partem inveniunt, quomnes Vestphalidi omnes circa Misnam habitantes Regis auro corrupti a nobis secerunt. Ipsa quoque pars tertia secum fida manebat, quod hagulos in ea regia prmissa assidue sollicitabant. Omnes etiam Episcopi praeter quatuor,Halberstactense Mersburgensem, Pathabrunnensem, aut aperte ad Regem transierunt, aut animmitanti nobiscum laterunt, ut in quamcunque partem res prospere cederent, illi securi declinare potuissent. Eodem tempore multa per Saxoniam signa fieri vidimus ex quibus mala, quae post Venerunt, praescire potuimus. Quod enim in
deburgensi prato vidimus corvosnam acriter inter se pugnantes, ut alii aluis ut e dimitterent exanimes, narrare supersedeo, quod sacratiora non minus suturoru
praefigia nactanda habeo. Episcoporum nostrorum virgae pastorales, aere serennimio aestivo calore perusto, stantes in capellis immadescebant ut aqua manum suas impleret, si quis eas accipiebat In Stidaraburgerat lignea Christi cruce pendenti imago, quae eodem tempore tanto sudoris inaestivis diebus manabat fluvio, ut nmappulis tersa sudare quies eret, di Vascula nonnulla suscepto sudore impleret me nerus Me burgensis Episcopus dum sacra lennia celebraret Ic more solito sanguini dominico artem Corporis Christi imponeret, fundum alacis pars illa petebcaro Christi in plumbum versa fuisset Quidam presbyter in Episcopatu eduram villa eddinge, in neutra parte conversationi inest , qui nec Hata iam labe Disjtjro b Coos le