장음표시 사용
341쪽
Ipsi vero die consecrationisi iis pene contigit mile n imus principium Ic finis regni plius S de eo vere possit 'atam vigil res is se, ut in regno suo in nimiain vidisset som-
'raminia die ei triuia Ll,lis mintroitu Missi in imo ur iub nominei ecclesia ad laeticiam spirinialem, ct inde a abeat omnis seren in religiosis persorijs ipso die ad ludum venere communem causat insecrationis, tum magis antiqua consuetudita is
lis es, hunc ludum, in crudelem sunt accensi elum, quia a
eo, quam regi, cogitabant illum ludum turbare, I semen aliquod, eretur, immittere ad quam sedandam dum rex procederet, modo oquolibet occisus interiret Miserunt ergo quosd:i suo juvenes, ut curialium ludant, aliquam qualibet arte materiam belli construerent. Itaque unus ex bis i , uti ex curia cietismam gulis ornatam ouasi furtim praecidit,&e L .ii IMI Olens abscondere, reces ut, tamen malebat deprehendi, ut ac iciperet, quod accepit. Nam ille, cujus honesta vestis erat dehonestates, ut illum, ut tuae vestis partem gestabat, insequutus est, colaphum ei tantum dedit, suique ve- imenti particulam recepit. Tunc Urbani in sub udiis ad hoc ipsum collecti curiales
inermes iracui Tunt armati, i cmultos e eis acriter vulneraverimi, aliquos etiam occiderunt. Nam arma curialium in hospitiis derelicta, dum ipsi circa frequentes essent, Urbani praeripueranr, . ne illi, quorum erant, ea inveni, im erat, ef erant. Rex talia videns volebat se periculo dare, vel suos eripere, vel cum eis smul occumbere sed quia circa eum erant, totum hunc tumultum propter eum fuis inceptum, cognoverunt, adeo eum de palatio descendere non permiserunt. Conti axerunt ergo sectariales, Omnis exercitus in majorem ecclesiam S. Martini, cibi conglobati, consiliis, armisque moniti, subito cum magno impetu exierunt, Gr-hanos aut occiderunt, aut caeperunt, praeter eos, qui fuga se credentes timore per ieitatem praebente abierunt velociter. In crastino vero omnes ex urbe majores
inte regem supplices venerunt, de malitia, quam secerant, supplicia, quae ex Vo- iebat accipere, dederunt, itioithac in perpetuum fideles ei manerent, juravo iunt. Sed rex non habens eis fidem, civitatem dimisit. ad Suevos abiit, ibique parum morariis ad Saxoniam transivit. Nam Dominicte resurrectionis festivitate apud Augustam civitatem celebrata, in pentecostes ad Erpesseri venit, Minde non aparva Saxonuin multitudine cum regali honore deductus Apostolorum principum principalem in urbe Merseburgenti devotione multa celebravit. Quo cum de cura estis Saxoniae partibus majores mediocres con enissent, regemque sicut a princi-ibus erat electus, unanimiter in regno confirmassent, dixit rex, sibi non videri de vel utile, Saxones quasi plena pace potitos domi quietos sedere sua litque illis, ut exercitu collecto, hostiles ultro partes invaderent, quatenus aliquid fortiter agen- o, a se desidiae, qua notati erant, nomen abiicerent, hosti, qui de vi oria su- rbus tumebat, arrogantiam minuerent, quod ipsi laeti secerimi. Icritur in Augusto mense cum magna exercitu rex Rudolphus urbem irceburnobs id quam velut expugnandam machinas diversi generis panari jussit. Quae
chim parabantur, ipse sicut rex Christianus, Deum timens, secum cogitabat quod si urbs pia fuisset, ab ecclesiis vel ecclesiasticiis rebus diruendis vel dirioiendis vulgus semel intromissum nec ipse rex revocare posset. Ergo lentus ibi sede at, iccati sdiversas, ne pugnaretur ad urbem quaerendo, integrum sere mensem nihil pro , lem hi maneuat maluitque gloriosem, quasi urbem capere non posset, haner
contum uiri, quam periculosam, ut urbe destrudita, nulli sacra rei parceretur, ab gloriam. Intereamenricus EX rex exercitu nec magno, nec rii congrem maxima ejus nars ex mercatoribus erat obviam nostris ire paravit, lii meti iacenti, Bavaros Bohemos quos sibi in auxilium venire sper it rex Rudolphus audito, a tus obsidionem dimisit evo sevior occurrere festinavit. Ad fluvium itaque qui vocatur Nechai ercitus imbo convenerunt, in diversa ripa, animo pugnandi diversa cesina sierim nostri dederunt illis optionem, ut vel ipsi longius a littoritati idem tranteundi concederent, Vel ipsi nostra ripae spatio secua Iu EF.
342쪽
Illi vero quamvis multis, at utrumlibet facerent,
triam facere oluerunt. Cum autem multos ibi dies sed sent, illisque taa se veniendis spe frustra dedissent, tandem illi nec se nostris pares, ni quod speriabant, venire videntes, cum militari non posent virtute, altili a se bellum istud amovere. Fecerunt enim in nosti is pacem sequestram, upo et fieri per mutua colloquia pervenirent ad pacem perpetuam igitur veniendi securinate concelha dixerunt illi quid opus esset nostris decernere, cum ipsi parati essent, rem verbis agere: siquidem nostra isticia conamendaret, se relicto suo domino, noliris ad sociari, ea conditione Causa melior esse probaretur, nostrates illis eadem lege conjungi non de 'Quod cum nostri laudassent, . ipse reX noster se, ut pax inter eos fide stera regno descensurum promisisset, constituto die, quo ad hanc causant Idam neutro rege praesente venirent, ab invicem ambo exercitus disces emitia alli magnam turbam ex Bavaris Boliemis, Quos jamdiu e X spei averat
Viderunt. Qus cognito, Henricus nimis sit aeriis, at eque pacis obli ri stros a tergo minus cautos inraderet, si principes illi, qui pacis faciendae mediat res
Vel auetores fuerant, iidem tuam contaminare non timerent. Itaque nostrates do naum cnin pace reversi , annum ierant integrum, nec lardentes alio iii , nec ab
aliquo laesi. Sequenti Verbanno, qui erat ab incarnatione Domini MLXXIIX. iterum Saxo nicus congregatur exercitus, domis a legatione Suevos obviam sibi venire rogaverunt ut utriusque8opuli virtute conjuncta, omnes sibi adversantes, vel a se re sire compellerent, vel sibi taedecari nolentes dira bellorum tribulatione fatigarent
Quod cognoscens Henricus, robore congregato, intervenit medius, nee est
passiis, ut uterque in unum conVeniret exercitus. Exercitus ergo Saxonicus ad M, thelrikelta Venit , Ibique Henricum cum non parvo virtutis robore invenit id
'arrando moram facio , cum illi nullam licissent in agendo praelium incuntur. fortiter, Imo crudeliter ex utraque parte pugnatur,&hinc&inde fuit diversi
trus pugnae, fugiunt isti, fugiunt illi nostri capiuntur, sed eripiuntur, host ciuntur. Ex nostris itaque primi fecerunt iugam, qui nunquam venire debutant ad pugnam, Episcopi scilicet unius nominis, sed ut ita dicam non unius ominis uterque emin ernerias vocatur sed Magdeburgensis ab incolis illius patriae interceptus, miserabiliter occidituri Merseburgensis vero despoliatus in patriam nudus evertitur. Mus dilli me non ad contumeliam, quisquis hoc legit, dixisse putet, sed ad gloriamo quod ab ipsius ore non semel audivi, quod ipsam nuditatem non tolerasse nollet pro pondere quolibet auri vel argenti. In eadem fuga sunt capti Berialia Romana sedis Archidiaconiis, Sigisfridus Arctiipraesul Moguntinus , Adelberius Zormaciensis Episcopus Sed duos illos non longe post eripuit DEI Clenaentia,
seius iste perductus est inmenrici crudelis Vranni priesentiam : qui tamen lino Iost invito 'anno divina liberatur misericordia. Interea nostri qui sortes hi is 'primo miscuerant nihil de post terga relictis scientes adversariis sertibus ibri
.sebant,naunis Vero sortibus tortius insistentes eos fiagae praesidiu petere compelle, Ibi quidam de nostris adversarium sibi videns obvium velut suum salutavit L
.ens: Sancte Petre,quod nomen Saxones pro SVmbolo tenebant omnes inolenimium superbus tantum deridere nomen exorsus, in ejus vertice libriato niti one Hoc, inquit, tibi tutasPcrrus mittit pro munere di nondum sermonem fini im cum gladium Saxonis alterius in cerebro habebat, dicentisci Et hoc habeas munus ex partem Henrici tyranni insanientis. MardeWicus tunc Moguntini praesulis Archi capellanus in eodem die post annum, urbem Magdeburgensem Archipraesul noer estuq hostium multitudine, ne ullus ei locus esset evadenc est circumvallatu iilli velut capto alludentes dicerent, quod libentius eum tunc in gratia don olim fuit aspicerent Ille sicut Vir prudens ita temperavit responsum, ut nee me actum proferret, tamen eos fallendo periculum praesens devitaret sicut tempus postulabao verbis respondit Sicut video, dicens, in cubiculo QOrrima Regis helterna nocte nullus vestrum me vidit sed festinemus ad amicos nostri , nos inimici deprehendant incautos Erant autem non longe ante parva Sax uri
343쪽
CHRONICON MAGD URGENIT. et legione, quascum in suos putarent, etiam se pene captos agnoscerent Per te,dixit, ille , quo Pultis, ego meis adjungar amicis millielmus Geronis Comitistilius, cum temere paucis se comitantibus iret, ab Everhardo, qui de magnitudine barbae agno 'men habebat, ex improviso capitur, kmenrico domino suo magna pars triumphi praesentandus a militibus suis ducitur : Ipse vero non lora Se quasi ne ab aliquibus eris piatur prospiciens insequitur,&ecce copiae Saxonummiores illi de latere veniunt, di eum non multum repugnantem citius occidunt. Mupd videntes illi,qui Wilhelmum ducebant, eius obliti, ad suum Dominum festinabant. Ille vero sui non oblitus,quam in potuit velocitate ad suos est reversus. Interea Dux Otto, Fridericus Palatinus de Somerschenburg diversiinia
tibus acriter pugnantes non ante cessaverunt, quam Henricum cum omnibus suila ad
fugam coegerim tensquefigientes tam diu sunt insecuti donec eos muro ircebu Lensi videbant includi. Sed Fridericus nesciens, quid Otto Dux egisset,ad locum pri tu tripudians revertitur, quia ille qui ligatis hostibus locum taedis obtinuerit victor habetur Otto vero Dux non longe post eodem reversus , visa nanta multitudine putabat eos hostes esse, quia valde senus erat non credebat utile cum eis pugnam incipere misit tamen exploratorem, qui sibi perquireret Verinatem. Qui cum ibi m xam secere, reputans ille, quod ab hoste plus vel occisiis esset, quia nullum de sociis quem cognosceret invenit Villior, sed non laetus quia nesciebar, ad patriam revertis tur Fridericus autem collectis ad se de diversis partibus a praelio revertentibus,m ctem illam in multa laeticia & maxime in divina laude transegit. In crastino veror copiis omnibus, quae vel secti vel hostes ibi reliquerant meliora quae potet an asportare, .cum tulerunt. Caetera vero, ne prodessent hostibus igni dederunt. Inde vero cum magno gaudio cantuque redeuntes, Smeletallan, caeteros in circuitu vicos aut v illas praedationibus&incendiis vastaverunt luod incolae illi pridie .nostros igientes spoliaverant vel occiderant.Sigisseidum quoq; Moguntinum praesulem, ovem captum cum multis aliis adhuc servabant violenter eripi ut secumq; gaudentes,i hymnos Deo canentes ad Saxoniam reducunt. Postquam vero diversis ex partibus omnes nostris convenerunt,in quid sortiter egissent, vel quanta pericula qualiter evasissent,invicem singuli retulerunt, non sine multo fletu multas laudes unanimiter DEO reddiderunt tum provictis fugatis hostibus,tum etiam pro liberatis tantissicerdotibus.
Ex nostris itaque partibus praeter Episcopum Magdeburgensem, qui cecidit instiga, nemo qui dignus iit nomine periit in illa pugnata Echqstili vero partejacuerunt ibi de Principibus nobilissimis Everhardus Barbatus, qui hujus belli erat incensors vissimus, Popposimul e Theobaldus L Henricus de Lechesmundi Factum est ergo hoc praelium secundum Anno Domini LXXVIII. VII. Idus Augusti seria tertia. Corpus vero Archiepiscopi ab ipsis Magde burg translatum in monasterio S. Mariae, quod ipse construxerat est honorabiliter tumulatum. micordinaverat Mishensis classiae Criast mentionem Episcopos, Bernhardo quoque Abbate S. Iohannis Babristae de monte Abbatiae defuncto ordinavit Bernhardum minorem eidem Ecclesiae Abbaiatem. Ipse etiam in diebus suis divinae revelationis instinctu principale cum tota in Sori Ecclesia altare, quod per incendium destruistum est Anno Domini LXXIIX.
consecravit priori destructo ac inclusis multorum Sanctorum integris corporibus vis delicet Benningi, Vidiorini, Vincentii, Hilarii, Sisinnii, Florentii, Innocentii. F lieis, Timothei Apollinaris, Eleutherii, Sergii machi, Innocentii, Gratiani de Sacerdotis, Pontiani, Fortunati, Candidae Virginis Sed is aliorum multorum, quorum vel nu inerum vel nomina idcirco nescimus, quia Venaciter a nostris senior bus didicimus quod primi hujus Ecclesiae patres eorum Sanctorum quos plus ain hant deleverunt nomina, ut ipsos en invitis nullus auferret Super altare veneratur in Sareophago corpus S. Florentii Episcosi S. Martyris. Iste piae memoria cur praeia misimus frater fuit annonis Colonienus Arelaiepiscopi, uterque oriundus ex alto languine Suevorum, de Castro quod StulZlinge nominatur horum tirpe desue lderunt, genere paterno,Albertus de Arenitem sui fratres ac alii de Besenrode. HARDE ICUS Non archi-Episcopus, sedit annos XXII. Menses X.dies X. Ille Moguntinensis Ecclesia canonicus, ac Ersordentis praepositus, vir de principibuz
aneorum nobilitate clarissimus inritatente Rudolpho Rege, nostrae frui est prael,
344쪽
rusae eodem , quo decessior suus peremptus decessiit redeunte post annum die eidem successit, qui ordinationem a Godes halco Havel bernense Episcopo Pallium vero a Gregorio VII. qui&Hildebrandus percepit. Hujus Archiepiscopatus anno secun
do, id est, ab inarnatione Domini MLXXX. mens anuario, Henricus iterum con gregato non parvae multitudiniis exercitu , Saxoniam volebat invadere: reputans Saxones utpote quietem dum pax erat amantes non frequentes exire hyerriis tori pore. Saxones vero multis laboribus exercinati, fer multas inquietardines a somno quietis expergefacti, tota virtute studebant ei obviam venire, ejus imperii abir vassione regionis suae repellere. Sed ille solida calliditate Saxones ab invicem multa promittendo diviserat, ut non diu ante diem praelii ideicint, i pretiit , dc Theodoricus Geronis filius cum multiς aliis Saxonibus ad hostes transirent: bEckibertus Marchio cum sua legatione neutri parti accedens, non longe a praeliantibus lentus sederet, eventum belli dubius expedians,ut cui parti victoria cederer ei congratulando
accederet Ioria exercitus uterque convenerimi, in loco qui Flatechim vocatur, Scsic consederunt, ut inter eos rivus non latus, sed prostandus haberetur.
Itaque nostrates ad defendendum partis suae littus ordinati , illos ad se venturos in declivi montis exspectant ut ipsius opportumnale loci deis dentes hostes tapinos facilius retrorsum impellant , c Ottoni me , quo primus pugnam conserat, imperant ' Ergo dum site ordinati nostriates, adversum se venturos hostes attendunt, illi sicut semper solebant calliditate pugnaniri, nostros improvisi circumveniunt, dum a fronte venire putantur, subito post tergum re dicientibus adesse videntur Tune Re Rudolphus velocem misit Oreoni Diaci numcium, per DEUM obtestanς, ut antiquae memor virtutis, sicut dispossitum fuerat ipse bellum primus inciperet non refugiat. Cui Dux Otto respondit si sibi, sicut putabar
tur, primo venissent se nullatenus eorum violentiam formidares; nunc vero se non nosse suae legionis ordinem convertere' rogavit, ut illi quibus primo venissente
tota virtute susciperent pomittens secum primum posset, eis in auxilium venturun Denique multo aliter incipitur, quam dispositum fuisset nam novissimi fuerunt pri mi dc primi novissimi. Acriter itaq utrinq; pugnatur,sed momento brevi finitur tuam Saxones citissime conversi hostibus qui sibi venerant a tergo vultus horribiles ostendunt Sc non ante quiescunt, quam eos in fugam versos libi terga monstrare compel- iunt Victores itaque Saxones reversi , multas, sicut decedat, laudes referebant omnium bonorum largitori. Ex nosti is autem iacuit in illo praelio Meinfridus Magd burgensis praeseruis, ex illis vero Falmarus L Pragensis praesectus, cum eis Boli
morum caeterorumque non parvus numerus. Henricum autem, qui mox incepto
praelio fugae se commendavit, Ludoricus per siqvam semitis latentibus abduxit. Ex ercitus vero ejus non longe post ad ejusdem fugae praesidium coaruis, iuxta iiodda stellum quod dicitii Wart berifatigatus consedit Sibi donec cibis&requierecarentur corpora repatis avit. Nosti'ates vero qui castellum tenebant impetu scibito eos insiliunt,4 eis fugatis omnia pene, quae habebant, diripiunt, equos, arma Vast,
aureari argentea, piper scilia pigmenta, pallia dc pretiosa vestimenta. Erat enimineadem societate patriarcha, cilii partium illarum principes qui secum divitias portaverant ingentes: Distum est autem hoc tertium praelium Anno Domini MLXXX. I. Calend. Febr. seria secunda. Eodem anno mense videlicet Octobri Henriciis militiae laboribus infatigabilis.
iterum congregavit exercitum, ut invaderet Saxoniae regnum,Saxones Vero cum ingenti multitudine occurrerunt ei in loco, qui Cancul vocatur, ibique castris positis sederunt, ut fines suos cum Iadjutorio ab hostili invasione citerentur. Cumque missis explomatoribus ille nostiram vi marem cognosceret, doei cum sua virtute condi non auderet, ad artem malitiae convertit se, dolique calliditate agmen nostrum iduas partes dispergit, ur quod integrum, suis viribus dissidens adire non prirsia ni fiat, divisum per partes si necessitas compelleret V edi non formidaret praelium devitans cum universo exercitu sto contra Erphestori tenderet, veequites retro coptra Gostariam misit, qui quibusdam villis incensis ad si properarent. At Saxones per suos eXploratores iter ejus contra Erphessorte ni eum facile potant insequi, Vel etiam praevenire, Viso Post dorsum fumo illuc In era
345쪽
sestinant, at et Gostariam Jceas partes Saxoniae prohibeant. Ille vero ceptum iter ad Erphessor peragens oppidum una succensum fuerat depraedatus, cum noster exerci tu se deceptum intelligens, magna nirba peditaim simul sc equitum derelicta illum est insecutris. Cumque)am illi notti ates appropinquarent, eumq; Neuburg Episcopa
i tum intendere velle viderent, propero cursu eum per montana praevenienteS, urbem
ab incendio fortiter defenderunt. Quo ille cognito obvia cuncta comburens ia-1tims ad fluvium, qui dicitur Elitera, pervenit Cujus magna profunditate visai
Hic diversorum diversas opiniones mihi contigit agnoscere,sed cui earum veritas accedat,non licuit mihi scire. Alii namque dicebant quod bis a praelio discedebat victus, amplius eum fortunam raelii nolle tentare, sed nostris arte sua deceptis magnam partem regionis velle comburere sicque sine praelio, quasi cum victoriae gloria suas in partes declinare, sed inscium fluminis hujus pros ditatem incurrisse sicque coactum, quod non facile transire poterat, praelio se commasisse. Alii vero putabant quod industria malevolentiae hunc pugnae locum elegisset, ubi misi quibus non bene credebat aut fortiter esset pugnandum, aut turpis fuga praemium periculum fluvii su eundum. Alii vero credebant, quod ideo regiones istas peieret quod Mimensium vel Bohemorum, pro quibus legatos miserat, auxilium speraret, qui sibi sicut expectabant His en adunati, inde per Merseburi Magdeburgier universami tenter transieris Saxoniam, cuncta posset depopulari suaeque in perpetuum subiicere
b agitur Henricus castris in Elstre ripa locatis crastino mane primo suas acies
disiposuit quod nullum priaelii moram per se fieri voluit cum ecce nostri multa festin tione simul' itineris asperitate fatigati multis in via lassitudine derelictis adveniunt, audientes,quod hostes essent, e contra sine mora se ad defensionem patriae suae disponunt. Cum vero pedites admodum pauci es e plurimis non valentibus sequi conspicerentur, omnes qui non satis sortes equos habebant, ex equitibus pedites fieri jubentur,' tunc ordinati, hostibus obiam paulatim progrediuntur Episcopi vero
clericos omnes qui aderant: ut Psalmum 8a multa devotione cantarent admon bant. Exercitus autem uterque ad paludem, quae Vocatur Gronali convenerunt, Scquia suae vado palus erat, exercitus ambo dubitantes ibi substiterunt,& alteros alteri,ut priores ad se transeant, opprobriis increpantes utriq suam ripam immoti tenuerunt. Tandem nostri caput ipsius paludisnonlonge esse cognoscentes ad illud tendebant,quovis Contrarii aequo itinere adeundum terminum paludis pergebant. Ibi cum in tuto venissent, conseruere manus: utrumque secerunt miserabile sicinus Henriciis
autem mox ut eos vicissim misceri conspexit, seisicut solitus erat in sugam dedit. Exercitus vero tanta virtute nostris instabant, ut quibusdam terga dantibus ad illo rum castra Lllax fama veniret, qua Saxoneses e victos ore mendacii cantiaret, Rap- podo imus de summis principibus portatur Occisus, quem quiserebant, his, qui in ca- stri erant de longe fugite, iugite, clamabant. . Otto namque Dux assumpta pedi- tum turma, illis, quinoitros in fugam Verterant, aequam vicem rependit eosque terga sibi moniti antes inseaui non ante desistit, quam eosper media castra festinantes fu-vium satis cum periculo transisse conspexit Nam sere non minor hos num pars in
fluvio periit, quam in praelio. Tunc pedites plenam se sperantes victoriam, castrorum volebant invadere rapinam. Sed Dux Otto priadens in bello timens ne adhue hostes aliqui post terga remansissent, monuit eos a praeda manus interim continere, donec certi, quodn Dilus hostis a tergo latuisset securi posthia talostilia castra diripere. Itaque revernis cum peditibus invenit in loco priaelii Henricum de Lacha cum marima parte exercitus,tam quasi de victoria triumphantem dc K mel Q laeto clamore canentem. Quam multitudinem cum vidis et Dux Otto vosuit eam devitare primo, quod non eam turbam se vidit habere cum quacum tanta legione putaret tutum pugnare: sed rursus recoginans, quod DEO non est dissicile multos in paucis vincere, fomliter eos adivit, DE dante illis Spiritum timoriso cito eos in fugam convertit. Omnibus ergo aut in fluvio mersis aut ultra fluvium fugatis. Nunc ait Dux Otto eastra securi perquirite, nunc tuti quicquid inveneritis accipite, doquicquid hodie fuit horium vestra vir e vobispraestante, vestrum vocate. His vectisnondum finitis
346쪽
si CHRONICON MAGDEBURGEN . hostilia castra pervadmi, omnia quae sunt inventa, festinanter invadunt. - Sunt autem inventa multa pretiosi tentoria,mluta Episcoportim scrinia acris indirmentis, c rasis plena, multa vata aurea Sargentea, quotidiantis usibus apta, multae quoque a genti vel auri laminae, multaque maxima parra numeratae pecuniae equi quamplar, misimul&optimi, arma generis univerit mutatoria, caeteraque me a 'stimatione
vestimenta, vel Cui Meviter dicam quicquid Episcopi Coloniensis filii DF verensis alii sere quatuordecim secum attulerant, quicquid Dux Hidericus, ODmes Henricum, caeterique ditissimi homines secum portaverant, quicquid in Ediplaestri rapuerant, omnia illa nostri simul deripientes ad castra sua venerunt triumphantes.
Illi vem qui gladium effligerant, quantas calamitates in fluvio, sylvis, paludibus sustinerent, nulli est credibile cui non contigit haec omnia loca praesentialiter videre. Fluvius enim tales ex utraque parte ripas habet, ut hic nemo nisi cadens possit intrare, illic nemonis fruticetiis vel herbis arreptis repens possit exire. Musti iugientes, cum hic proni fluvium velociter inciderent, illic de dorsis equorum ripae insilirent, cladio ripam caedebant, ut equos post sede fluvio extraherent, tandemque caedendotatigati, equis derellistis armisque proiectis fugam trepidi corripuerunt.
Ergo quicquid Vinradi ubi vitri sumus in nos peccavit Esh ad pro nobis du-ἶliciter vinclicavit. Illic enim tantum nostcates fugientes amiserunt, isthic 'osti- es&nestras quas praedando tulerant iugientes hostes, iugientibus antersectis a stulerunt. Infirga vero'tiamplurimi fortes viri a rusticis securibus δ fustibus o cisi, multi nobiles cillustres sunt a personis vilibus capti, multi fame crudelissima cruciati equos gladios pro frusto panis dare non dubitabant, nec si panem venalem invenirent, ulli tuae rei parcebant. Si qui vero capti ad aliquem de nostris hominem probum sunt adducti, sanati, si vulnerati erant, gratis in patriam suam remit-t tur, vestibus&armis decenter instruisti Tunc dictum illis quod Henricum D mi seorum post Bohemos misisset, Scillis venientibus cum eodem, qui adhuc reli-ruus erat, exercitu, Sooniam repetere voluisset. Sed illi responderunt, se potius, i possibile esset, totum mundum velle circuire, quam Saxoniam terramunquamis gis transire Interea Saxones ad sua castra reversi reppererunt imminutam magnam artem se gaudii, *iod Rex eorum Rudolphus duobus acceptis vulneribus, unoethali, altero deformi, magis quam suum dolebat casum populi. Sed cum cognovit, quod suus haberet Victoriam populus. Nunc ait, laetus patior vivus & --xiens, quicquid voluerit Dominus, Quamvis autem dextera manus illi fuisset amputata, dc grave vulnus haberet, Venter ubi descendit ad ilia, tamen ut illos, quos de sua morte videbat dolentes consolaretur, se non inpraesenti morimrum fidenterio, licetur, suique postponens curam, suis Vulneratus ostendebat, quam deceret adhineri medicinam. Qua sortitudine simul Sc pietate nostri principes valde commoti, comcorditer ei omnes spoponderunt, ut si DEus omnipotens illius vitam servare vellet, eo vivo, etiamsi utraque manu careret, Saxonia nullum alium rectorem eligeret.
Qua fide multum ille laetatus, felici est morte resolutus, ac inde translatus πω burg, scuti hodie patet ab ipsis honorifice est tumulatus. Factum est autem hoc praelium quartum anno ab incarnatione Domini LXX. Id. Octob. Feria V. Deinde mense Decembri cum principes nostri congregati de statu regni sui tractarent, ecce nuncius aderat, qui diceret Henricum ad suos de praelio reversiim jactasse, quod Rege Saxonum occiso totam Saxoniam sitae ditioni subjecitata nunc exercitu congregato adventare ita ut Gostariae Natalem Domini celebraret. Sed nostri magno exercim per triduum collecto, ei perrexerunt obviam, virtute suam desensurii triam ini'd ille cognoscens a magna spe decidit, quod Saxones dum non haberent re 'ctorem, facile vinci posse speravit. Igitur exercitu suo dimisib, consilioque mutato, misit ad Saxones legatos, ut quandoquidem nollent eta sine rege, filium situm sibi lacerent Regem seque illisi rare, quod nunquam intraret terram Saxoniae. Cui legationi Duxores sicut erat solit jocose magna seria nonnullo schemate ludenti velare respondit Saepe, discens, ex bove malo malum vitulum vidi gnatum Ideoque nec vi nec patris habeo desiderium.
347쪽
Transacto vero natali Domini proximo, ouo LXXXI. ab incarnationem mini inceptus annus erat, Henricus Xre Inaliam disponebat ingredi, ut imponeret aliquem finem rerum tuarum longo labori, scilicet ut vel Domino Papa Gregorio humiliatione ficta placato, sive via Tannica coacto vincula banni, quibus erat
ligatus exueret, ver quod igis volebat Gregorio per vim de sede Pontificatus Hecto. in ipsa sede Wiperto Ravennate collocato, quilam per triennium juste fuerateXcommunicatus libere faceret omnia quae sua tyrannidi lacerent, cum de sede Apostolica omnis suae voluntatis sevorem haberet. Sed familiares ipsius non tantum ju-tabant fore, Saxonibus recenti praelio Vehementer exacerbatis invadendos fines uios relinqtiere cum de adventu illorum dubitationem nullam haberent, si pergentes in Italiam suam patriam sine virtute militari dimitterent. Miserunt ergo principibus nostris nuncios, qui singulare colloquium rogantes, tempus e locum praefinirent, quo e utraque parte principes electi de communi bono tractaturi convenirent. ConVenerunt autem ultra fluvium, qui asara dicitur, in Mua, quae inde Capuana vocatur, quod ad urbem, quae Capua nominatur, pertineret
cogno itur. Convenerunt autem Episcopi e illa parte Coloniensis, Treverensis, Bambergensis, Spirensis, Trajectensis, ex nostra vero parte aguntinus, Magde-hurgensis, Saltaburgensis, Pathorbrunnensis, Hilhesheimensis Cumque qui ex illa parte erant secretum, quod soli principes audirent, habere colloquium voluis sent, nostri nullum sermonem conserre volebant, nisi quem cunctis, qui converi rant, magnis sarvis audire licereti clam vero sedentes ex utraque parte diu tacebant, quia&noliri, qui rogati illis occurrebant, quod illi vellent, expectabant: e illi non se rogade nostros, sed nostris rogatos venisse videri volentes, quid a nostris peteretur, auscultabant. Tandem nostri rumpentes silentium, ut omnium faceret verbum, Gevehardum petierunt SaltZburgensem Archiepiscopum, qui surgens ut erat vir per omnia prudens&honestus, Ionori quem gerebat, non minimum referens honoris vultu modesto, Voce mediocri, sensum profudit sapientii pii pectorii Episcopi venerabiles, caeterique, quos videtis adesse, Principes Saxonici, hanc operam mihi dignatissint imponere, quatenus animos Oninium mei sermonis ossicio debeam vobis exponere. Unde Vos omnes sacerdotes sanisti, caeterique primates eximii, rogatos esse volo, ut me dignemini patienter audire, Sc causae communi quam sumitatis agere, animum tranquillum, Guo Verum examinare possitis, adhibere, quod non plus nostra, quam vestrai si vultis interest, quaesum dicturus agnoscere. Vestro ipsorum testimonio fidenter inde nitimur, quod vos, quamvis a nostrassicietate discesultis, a veritatis anfore non discedere confidimus: Vestro, inquam, te stimonio probare volumus, quantis iniuriis, quantis contumeliis simus as cti dum toto animo, tota voluntates sicut decebat Regis eramus servitio subjecti. Vos ipsi scitis, quoties sigillatim vel communiter Vestrum petivimus auxilium, quo pro benivola fervitute nostra, vel hoc ex intercessione vestra redderet nobis praemium, uti multarum, quae nos impo biles premebant, levaret fasce calamitatum. Hoc quodie postulavimus, optime scitis&quid postialando profecimus, similiter optime scitis. Inde vos non incusanatiri quod VOS pro nostra causa, quamvis parum prindesset nobis, saepe laborasse, cognovimus. Quale vero praemium nostra devotioni dederit ultimum, quid opus est dicere: cum manifestum est oculis omnium, quod hoc, quod habuit maximum, nobis rependit extremum. Sacerdotes namque non tam ne nullo crimine convictos, sed nec legaliter accusatos aut in vincula sicuti trones) conjecit, aut a sedibus suis quo capere non poterat, Omnium rerum sua- eum nudos estugavit Ecclestiarum bono quibus Episcopi vel ipsi vivere vel pauperes DEI sustentare deberent, celerum suorum fautoribus dissipanda concessit. Terram
nostram multis jam vicibus igni serroque vastavit cognatos sive milites nostros in nosti is finibus innocentes occidit, cum nulla fuisset ei causia bellorum, nisi quod servos volebat habere filios liberorum hominum. Saepe ipsum saepe vos singulos Sciniversos suppliciter Oravimus ut gladio deposito, causam nobis cum judiciis ageret, nos vectium per omnia judicium secuturos animo libenti spopondimus. Quid his
omnibus perfecerimus, Vos ipsos in testimonium Ocamus. Ergo nos qui nunc
adium , cum omnibus quos tenet saxonica tellus, vobis o sanctissimi Christi sacer- inca dotes a
348쪽
dote , ' Pilis o nobilissimi principes Ic fortissimi milites, humiliter sis lagmus,
ut omnipotentis Dei memores nostrique officii, vos quod estis animai tam patioris non pel ditores vocari, vos verb quod gladium ad defensionem, non ad interneci nem accepistis innocentiun cogitetis,in nos vesti os fratres in Christo, vesti os co gnatos in carne, ferro I flamma amplius persequi ne velitis. Quod hactenus in
testiarum a vobis perpessi sumus, vobis donantes peccatis nostris imputabimus, e correptionem divinae pietatis appellabimus: dum posthac iniuriarum de vobis securie Te possimus. Gladium I ii nem deponite, & sicut decet tomines Christi: nos
cum Christianis causam rationibus, non caedibus agite, is quod ante cruoris inii-sionem postulavimus, nunc sitiem vel cruore nostro satiati,ircvstate. Multas qui dem nouis aerumnas Dominus vester Henricus crudeliter intulit, multis calamitati-hus nos ultra modum fatigavit, ct tamen ecce parati sumus eum nobis regem, sicut olim fuit, accipere ecce parati sumus ei fidelitatem iubjectionem jurare, Sc juraia tam fideliter Solibenter servare. Tantum vos hoc veris adsertionibus adstruite, ut nos salvo nostro ordine, is laici possint facere hoc sine fidei sacrae detrimento nec nos ab isto campo reoedemus, donec Omnia, quae dixi, compleverimus. Si vero ii stras sententias dignati fueritis attendere, verisin manifestiuac ex scriprurarum est, monio firmis rationibus ostendemus, quod Dominum Henricum nec clerici nec laici regem habere possumus, cum animarum nostrarum salute. Nunc ergo vel vos ii
his, quodiuste possit regnare, probabiliter ostendite, donos sub ejus regnum socios fideles accipite, vel nodis, qud reces ille non possit, Veraciter probare permi rite dc nos contra rationem ut hostes persequi desinite. Quoci si objicitis, sacra
. mento, quod eijurastis, vos esse constrictos, imili modo confirmabimus, allo sacramentojure vos ad nostram persequutionem posme compelli. Haec igitur est sum ma nostrae petitionis, ut Dominum Henricum Vel Vos posse jure regnare nobis pro- habiliter ostendatis vel nos vobis, eum noli possie, veraciter ostendere sinatis,accum res alterutra fuerit de monstrata, nos igni, ferroque persequi ces tis. Tunc illi responderunt, se nec ad causam traitandam convenisse, nec se tantae esse sapientiar, ut tam magnam rem ex improViso agendam praesumant accipere. praesertim cum non ad se solum, sed ad regem etiam, cunctosque regno ejus subditos
Rogabant autem, ut ab initio februarii qui tunc erat usque ad medietatem
Junii pax ex utraque parte daretur, intra quod tempuS, Conventu ficto, eadem causa, quam nostri nunc agere Volebant, communi totius regni, partis utriusque coi
1iliot a staretur Nostri ver,dolos illorum percipientes, quod propterea tam longum pacis tempus habere volebant, ut hi, qui domi remanebant, euent tuti, donee illi, qui in Italiam pergebant, contii meliam ficerent apostolicae dignitati retholad runt, se nec decipere nec decipi velles, sed firmam is integram pacem dare ac petereusque ad terminum temporis praedicti Cumque illi Teutonicis omnibus nostrie partis adjutoribus pacem sedare promitterent itane dixit Otto dux, nox tolidos esse putatis, ut non intelligamus consilium vecta Ee calliditatis raetitis vestris partibus a nobis pacis securitatem, donec apostolicam possitis inhonorare dignitatem dc nobi pacem vestram promittitis, donec illum, ut nostrum caput est pro vestro libitu, si Deus permiserit male tractetis. O quam bona pax datur cornori, dum liter abscisbcrudelius illuditur capiti Ergo nobis Ic nostris omnibus date, mi ODis vestris omnibus accipite pacem, aut integram aut nullam. Musdsi plenam pacem nobis&nostris omnibus amicis magnis is parvis dare non vultis; pergite iter quod caepistis: hoc tamen antei dicto, quod in finibus vestris hospites cito non gratos
habebitis nec res vestras ut velletis, ab Italici reversi custoditas inveniet v. Nam hoc nolumus vos caelare, quod cum primum poterimus, Unum rectorem habere,
Iumus, qui e nos ab injuriis sortiter adjuvante Deo defendat, Sciis, qui nobis
injurias fecerunt, aequitatis vicem rependat milites ergo plebei adversae partis conclamant, nostros aequam remos erre, suos principes equum nec praebere nee libere serosthac ad pugnandum minus fore paratos, quam hactenus fuissent, quod causam ustitiae cum Saxonibus esse conveniss)nt, plus nobis illum conventum,
quam intritiis praeliis victoriam prodesse quia quod nunquam credere poterant
349쪽
nomos' in liter)umsam postulare, simul dc offerre, ipsi presentes audissent. Sic
ab in in se discedunt, tantum per septem dies altrinsecus pace data. Huli I US igitur intrante Martio, intravit Italiam, seminaturus d ibi sicut in Teutonica secerat terra, discordiam, quo nullam rinni sui partem dimitteret, ubi civilium bellorum venenis pacis quietem non corrumperet. . Principes vero Saxoniae cunctis gentibus Teutonicae linguae non minus inimicis quam amicis, legatos miserunt rogantes, ut Henrico filioque ejus excepto Quem libet alium rectorem eligerent se ei, quicunque esset, fideliter servituros pollicen tes: quatenus omnia regni membra sicut olim fuerant, in unum sub uno rege com
Mense autemJunio, exercitu collecto, perrexerunt in Orientalem Franciam. .m bis vel incendiis eam vastando, multas, quas sibi fecerant, injurias vindicaVeriant. Nam flamma latum facientes iter, venerunt non longe a Bamberg, ibique SueVOS veteres amicos habentes obvios, de communi negotio regis conitituendi Communi consilio tractaverunt, despost multos tractatus, ut Hemannum regem
eligerent, unanimiter omnes consenserunt.
Sed cum Saxones domum laeti gloriosique rediissent, nullumque dubium dei iendo rege retinerent, principes adverta partis, artis antiquae non obliti, quod eleetiam regem valde timebant, electionem ejus, ne perficeretur , modis omnibus distiirbare quaerebant. Ottonem ergo ducem solum sibi loqui rogabant, multisque pollicitationibus ei,
ut in electione vacillaret, persuadebant; non tamen, ut certum quid eis promitte ret, efficere poterant. Sic eo dubitante, magnaque parte ejus dubitationi adsenti ei tu tota praeterit aestas, despene tonam Saxoniam commoverat ejus instabilitas. In Novembre vero mense iterum vocatus ad solitoquium, cum jam totus esset inclina ad nostrorum partes hostium Dei misericordia faciente, ne tot suos labores, Cum Pro patria toleraverat, in ultimis temporibus perderet, equus, cui sedebat, in plano Lampo cecidit, ipsique sessori crus unum ita contrivit, ut fere integro mense, nisi
Portatus, ire non posset. 'gimr ad se gratia Dei monente) reversus se peccash, dc diViria pietate correptum es intellexit. missis itaque legationibus dive sis hostis ibus renunciavit, docivibus suis se semper re fidelem concordem fideliter repro imisit. Unde principes Saxoniae valde laetati regem suum Hermannum magno cum eriPudio Gostariae susceperunt paucis diebus ante natalem Domini. In natali ero Sancti Stephani a Sigirido Moguntina sedis Archiepiscopo in regem honorifice est
inustus, cumjam M. 8a annus incarnationis dominicae fuisset incolit .
- Hujus etiam ordinationis anno sexto coadunato apud Moguntiam malignam cum Consilio Henrici videlicet regis excommunicati . legatorum Guiberti haeresiadicii ,α supplantatoris praestuiripaeGregorii simulq; fautorum eorumdem,inter cetera erroris sui promulgata catholici Eniscopi diversarum ecclesiarum eis non consentie DS,ab ipsiS damnantur&deponendijudicantur.Unde idemHenricus rexSaXOniam,
niens Sc Magdeburg civitate minaciter ingrediens, se suscipi regaliter exegit, ubi d pro HaesWi Episcopo qui interim cum Hermanno rege&Ηalberi adenti Episcopo in MDaniam secessiaret Hartureum Ileresseidensem abbatem proBurchardo quoque Hai reherstadensi Hamagonem constituit ordinari. . Sed non longo post tempore Henrico rege a Prou incia esstigato, legitimis Episcopis sedes suas sine contradictione repete ribus, Uterque suppositus locum dedit, nec deinceps injustitia cathedram usurpavit. Eodem anno Hermannus rex nomen regium deponit, ac statim a suis hominibus in
iobsidione castri sui Liniberninterficitur. Ipsius etiam Archiepisconi Harmici diebus . annoDomini MCXIX.Hierosolyma capitur a Christianis,Godeirido duce mercitum . mente ilhelmus etiam rex Angliae sagitta interfectus est Henricus vero fraterra in eodem loco pro remedio animae suae volens monasterium constipuere, apparuit ei obduo dracones ferentes eum, dicens: nihil sibi prodesse eo, quod suis tempori bus omnia destriicti hiat, quae anteces res sui inhonorem Domini construxerant:
ιmulta etiam alia diebus ejus configerimi digna memoria. Erat autem HardeWicus
Archiepiscopus forma egregius, divitiis, largitate praesuis contemporalibus excellens, potentia i dignitate honorabilis ; omni popido Scelero acceptus, pira ad
350쪽
ipsum heni nitate madium quoque habens extollendae dc amplificandae
quaedam ipsius ornamenta tollens in pretia redegit. Unde callium UULvordiae situm in orientalis nancia, cum omnibus praediis opertinentii filia Ottonis ducis Suevorum legitima Francorum traditione emit,
absque contradictione omni vitae suae tempore possedit. Ipse etiam sponte regimen dimittente Berialiardo juniore abbate S. Johannis Baptistae substituit, ei veneriabilem Hildiboldum accersitum de caenobio Hirsangiae per quem e locum illum probabiliori
monastica conversationis correxit ordine. Denique Anno MCII incarnationis do
minicae venit ad curtem suam ad dero,cum praefata Beatrice,d aliis quibusdam primcipibus, ubi dum quadam die caenasmet incolumis 'aetus, eadem nostes, hoc estis Calend.Julii, obiit, repentina morte praeventus. Ipse quocue nocte longe hinc , id est, in Magdeburg civitate, frater uiuam verac fidelis talide illo in somnis territus est visiones, quae opto, ut non illide quo facta est notetur vel fuerit pro damnatione sed omnibus Ecclesii e illius aut alterius provisoribus pro admonitione. In choronamque majoris Ecclesiae visius est sibi cunctorum utriusque sexus illic per venerabilia sua corpora quiescentium convenis se caetus, inter quos aderat velut irato vultu in tuendus ipse loci advocatus Princeps Mauritius. Illic praefatus Arctiiepiscopus Hardi rigus in medium deductus, is a cunctis, eo quod res uiae Ecelestiae illisa dilecto tradi,tas Ottoneu postquam ipse regendas susceperit, male dc nou pro posse, ac secundum
traditam sibi divinitus temporis prolixitatem, rerumque facultatem, dc potentiae magnitudinem,utiliter dispensaverit, adiudicatus Episcopalibus indumentis est spoliatus , aede choro ab iisdem expulsus d exclusus Ille autem,qui haec viderat,expergefactus,
mane convocatis sanioris consiliit tribus narrat a quibus dum propere ad commovendum Archiepiscopum diligitur nuncius, in medio itinere index momu&jam incurru advectitii ejusdem iscopi fit illi obvius, a ovibus mutua relatione cognoscis tur, ipsa, qua haec visio ficta est, hora fuish deincius. Hoc igitur terribili nullo Clutari, piis blito viatico, praemunito exitu pontificis detur evidens exemplum, ct commonitio isteris, ut pareant quibuslibet Ecclesia donariis fidelium oblatione, ac devotione Deo consecratis,in qui in ossicio boni serviec fidelis constituti dispens tores domus Domini, talenta ipsius susceperunt lucranda, perpendant quaesti, vel territi Evangelico exemplo, quid mereantur, qui ad lucrum sibi commissa, saera de sacro sacrilega temerinate inutiliter distrahere non verentur si servus piger, licet sibi tradita sanat integra Dotnino reconsignaverit, judicio Lamen d malediistioni subj cuit, eo quod bono taedio des ibore illis superlucrari noluerit. Sunt autem quidam Episcopi desecclesiarum praelati, qui sub Occasione acquirendorum praediorum aut quorumlibet secularium negotiorum Ecclesiam suam respicientium, non de suis impensis aut exterioribus, vel censualibus eiusdem Ecclesiae bonis multiformiter cor quisitis, quae circa parentes suom amicos typo anae gloriae ct iactantiae expendunt, non de his inquam causas Ecclesiae agunt,sed dona fidelium, scilicet ornamenta domim omnipotenti varia Deo dedicata. antecesibrum suorum banno in eosdem Ecclesiastici decoris Ic honoris usus consignata,sine divini timoris dbbanni re Dei tu,quai de ipsi, Domini de sanctorum ejus gremio abstraeta diripiunt, desin diverus ut dixtinus,seci laribus Ecclesiae causiis velut licenter,sed o utinam saltem vel in his fideliter expendunt, dc diversas indigentia sitae necessi natisq; excussitiones fratribus aut aliis fidelibus in causantibus praetendunt. Quod an liceat, aut expediat, ipsi videant, qui, dum licere sibi omnia putant, pia facta vel decreta antecelsorum suorum infringere parvipe dunt, di sua quoque simili posthac ratione ins ingendi posteris exemplum&oc si nem tribuunt. Nam, ut in authenticis legimus ibris, patrum auctoritatis ficta pari
condemnat sententia, siquis Domino sacriticet de rapina, quod unum atque iden aes cantu excerebretur, vel filius coram patre suo Victimetur, confirmat sapient id, lutidem siquis raptim defacrificio ad dissimiles, incompetentes vel seculares, licet . si ecclesiasticos usus distraxerit, cum quisque delua substantiad justis laboribus suis, non alienis Dominum honorare praeceptum noverit. De illorum autem iscillo nescio quid reseratur , a quibus ornamenta vel thesaurus Ecclesiae, ad nullam ipsius utilitatem, sed aut in parentum amicorum erogationibus, aut illicitarumroitum, persae momi aiadarum abutionibus dissipatur, profanatur . Qui pro