Chronique du religieux de Saint-Denys, contenant le règne de Charles VI, de 1380 à 1422

발행: 1839년

분량: 778페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

4 CHRONICORUM AROLI SEXTI LIB. XXXIV.

hucusque inviolabiliter servata ipsum multipliciter recommendans eumdem tanto honore dignissimum reputavit. Ex ceteris autem regiarum peccuniarum iniquis dispensatoribus nominatis in rotulo Universitatis, non nullis timore communitatis, cui odiosi erant, territi ne novi motus civiles in finale exterminium eorum vel bonorum temporalium orirentur, cum preposito Parisiensi, domino Petro de Essariis, de Parisius recesserunt. Quapropter consiliarii regii, annuente domino duce Guienne, Strabonem deme e militem utique consulti pectoris, strenuum in agendis et eloquencia clarum, ad prep siture Parisiensis osticium elegerunt. Grata in provisionem habuerunt Iniversitas et burgenses, et obtinuerunt a duce ut statuerentur qui ad utilitatem regni excessus, quos protulerant, reformarent et ad hoc cum episcopo Tornacensi et abbate monasterii sancti Iohannis, domini eciam Dossemoni de Moyaco, de Blaru et Ambianensis vicedominus ex militari ordine sunt electi. Cum elemosinario regis ae eciam consessore, de Partamenti camera magistri Gallardus Petit Sene et Iohannes de Longotio, ac de gremio Universitatis magister Petrus dictus Cauchon et Iohannes de Lolive seabinus Parisiensis, ceteris adjuncti sunt. Qualiter autem Universitas et cives ad finem inchoata deducerent, cum hec scribebam, penitus ignorabam. Sed tunc plures circumsPectos, graves et modestos viros audivi indecentissimum reputasse, cum tam arduum ausi fuerant attemptare, quod solum

arcanis regis consiliis et a lilia deserentibus debebat determinari. Ineptissimum equidem, inquiunt, reputandum est, quod libri cole et speculacioni dediti, lucri quoque gracia mercibus et mechanicis artibus assueti regnoruni gubernacula habeant modera i et suis legibus magnificenciam principum ac statum

12쪽

Conserve une si haute dignith. Quant auxinutres dilapidateum, destroso rora nommε dans te volede 'Universit/, quelque uias 'entre eis, Daignant la aliae dupeuple et ne uoulant pas ex se leur personiae et leur biens auhasard de nouvelles hincutes, qui ithrent Paris. De ce nomhre hiat leprhuot messire terre des risuius. En consoque ce les conseillers tu mi du consentemen de monseigneu te duc de Guientie conse-iarentes 'ossice de pi vo de Paris . e Boi gne de lara leuse, chevalier plein de sagesse renommypar a valciar et par οὐ loquelacu. I 'Universita et les bourgeois a veilli reia ce choi avec saxeur iis obtinuent aussi durauesque I'o nommat certa in commissa ire pOui rhsormer, dans l'inthre dii roraume les abus qu' iis avalent signaths.

Oti choisit is et esset 'hueque des urnai l'abb d monassere deSaintdean, les si res 'Ossemoni de Mo1 de Blaru et e vi lanied'Amieris, chevallers avxquel on adjoignit l'aum6nier et te conses- seni Quis ii, aliis que mattres Galliardineti Mne et Iean de Longueti, de la chambre u Pariment, matre Pierre Cauchon, membre del'Universith et Iean deci 'Olive, ocheviti de Paris. Je me demanda is a momentiti 'hcriva is ceci commentu'Urii versith et les bourgeois,hneralent . in leurintreprise Je me fouviensit avoir entendu dire aiora hilusteum personDages importanta, de beau- coujd'expἡrience et de savoir, qu'il finit hien hirange que ces gens-lamassent se meter altisi d'assaires qui ne devaleat ire traithes que dansles conseiis secreta uiso par te princesta sang. I est absurde, i dualent-iis, que de gens inut spheulatis et habitus . iure au mille des livi es, que de marchands, des artisans qui ne songenturiu'. 'argent, pestendent ouuerner e royaum et Platerra leuru gryla magnificetice des princes et l'htat du mici car 'est huidem-

13쪽

regium, ad quod revera videntur principaliter tendere n Deri. sionis occasionem inde sumentes, nonnulli eciam circumspecti eos sopius judicabant ad ventum sermones sub taciturnitatis tumulo sepeliendos dedisse quos et sequi animus inclinavit, ut multis seriis successivis commissarios percepi negligenter

exequi iniunctum sibi ossicium.

CAPITULUM II.

De prima eommoeione populi Parisiensis oecasione prepositi domini Petri deissariis

orta, et per sordidissimos vim proeurata.

Domino duci utenti similiarius assistentes non deerant, qui notatos inexplebili cupiditate excusabiles continue a15rmabant, dum super sibi impositis audirentur Grum quoquerelacione comperit prepositum Parisiensem dominum Petrum de Essariis pluries recognovisse, quod duo miliones auri regia auctoritate tradiderat, ignorans tamen ad quos usus dux Burgundi illos converterat. Ut fidem verbis saceret, eccunialis recepcionis cedulas sibi concessas et proprio signatas anulose ostensurum dicebat, indeque ejus odium incurrit inexpiabile; sed domini ducis Guienne sic promeruit graciam, quod

domesticorum consilio, cum rex egritudine solita laboraret, eumdem ad se venire precepit sestinanter. Civium Parisiensium magna pars, cui acceptissimus, ut Pater populi reique publice Zelator precipuus, anno exacto suerat, nunc nescio quo ducta spiritu, nisi quod cura novandarum rerum mobile vulgus sepius agitatur, in eum rancorem cordialem, mortale quoque odium conceperat, et instanter requiri secerat ut alter loco ipsius subrogaretur prepositus. Quo faciliter concesso, ut superius dictum est, et prenominatum Petrum tanquam exulem proscriptum et irrevocabilem reputantes, in

14쪽

CHRONIQUE DE CHAR MVI. - LIV. XXXIV. T

I Lavait parmi les familier de monseigneu te duc de Guienne des gens qui ne cessatent de lui tapete que ceu D'on avait laxἡ d'une eupidit insatiabie sauraten bien se justisier, si on uoulaicles entei re. ilia'assiliarent a si que te piavo de Paris messire Pierre des Essaris, avait plusi r sol recorin auoi remis par otare duio deu mil-liotis 'or a duc de Murgogne, satis Quoi cependant 'emploiqu'en avai sal ce prince AH'appui de ces assertions te prέvo s'en-gageat . monuerdes resus que te duc tui avait donnhs, et qui rataient revetus de in signature Ii se sit par l. iiii ennem morte duraue de urgogne. mais it se concilia e meme temps les honnes graces duduc de Guienne, qui te manda ei tolite Min aupias de lui, 'apias lemuseil de se similiere, M.qu'il vi te mi repris de in maladie. L plupari de Parisiens, qui l'anni pies dente avalent monim: beaucouid'attachement murrae pr/vo et e regardaten comme lephre duieuple et te principallabsenseur de la chose publique, dominos aiora parve ne sal que sentiment, qu'on ne mut explique que parcet amour du changement quia mente torioursu multitude capri-cie e , avalent consu contre lui, proson ressentiment, une haliae mortelle, et avalent demandε avec instance'u'o nommat . in place

15쪽

CHRONICORUM AROLI SEXTI LIB. XXXIV.

sum domino duci uienne odiosum publicabant, cum pii genitoris peceiiDiales receptas sic inutiliter consumpsisset, donec ipsum audierunt quinta feria post Pascha aprilis die vicesima tercia celebratum, ducis jussu cum militibus et armigeris armatis castrum sortissimum sancti Anthonii occupasse. Qua tamen intericione locum illum regium sere inexpugnabilem, omni genere armorum et instrumentis obsidionalibus

munitum, per quem eciam multa hellatorum agmina, invitis civibus et in dampnum civitatis, poterat introducere, tam subito preoccupandum elegerit, cum id scriberem, ignorabam. Dicam tamen inde horribile inconveniens sequium, magis deflendum tragedorum boatibus quam hystorice contexendum. Sed quia non modo laudabilia sed et note subjacencia posteris tradere ex osscio suscepi, mox quidam turbati capitis viri, ex ignobilibus proavis ducentes originem, et ad eorum perpetuam ignominiam merito nominandi, videlicet duo abjecti macellarii fratres cognominati Legoves, Dyonisius de Calvomonte et Symon Caboche, qui sordidissimo niacello Parisiensi excoriandis peccoribus inserviebant, omni die rem, prout erat, per urbem divulgarunt. Aderant et cum illis aliqui, quorum nomina ad

Presens non teneo, et precipue quidam medicus famosus, vocatus Iohannes de recis, vir eloquens et astutus, provecte tamenetatis, et jam vergens in senium, cuius consilio usi semperfuerant in agendis. Et hi omnes, ut preteritorum motuum civilium et sedicionum incentores et rectores extiterant, sic et nunc publicaverunt quod hic apparatus fiebat ad destructionem ville et ut rex cum primogenito domino duce Guienne ex ipsa educeretur viribus. Iam vanis eorum querimoniis scabini P risienses pulsati mercatorum prepositum Petrum Genciani,

16쪽

mω in appel&Iean de Troyes, homme loquent et ruia, di i sortavania et age et ouchantiresque . la vieillesse, doni illa avalent ou-jοur pris consei dans leur entrepris es. Ces misἔrabies, qui avalent excitfides revoltis et diridicles meutes prc dentes, publiἡrent partout que cette prise de possession a ait mur, et de diruire Ia ville et 'etileve de force te mi et son sis alii monseigneu Ie duc de Guietane tis avalent dria fores par leum aines clameursum lchevitis de Paris 4 dbposer, commerit arata di plus haut te pesvo des marcha s, Pierre Gentien, pessident de a motanai rorale fous pretex te qu'il ax ait alidi des nouvelle monitate d'or et 'argent, et iis avalent sal nommer . sa placein notabies urgeois nomm Andred'Eperneuit Asti de murauiure eum pro eis, iis althren aussito uou er c nouum magistrat, se sirent remetire malges tui la bani thre

17쪽

30 CHRONICORUMAEARMI SEXIM LIB. XXXIV.

novum auream et argenteam antiqua multo priorem , ut superius dictum est, deposuerant, et in eorum avorem Andream de Spernotio, famosum civem, substituerant loco eius. Quem protinus adeuntes, ut prosequerentur inchoata, ab eo quamvis invito obtinuerunt vexillum ville, quod estandardum vocabant, au toritatem eciam monendi quinquagenarios et decanos ut armaticum sibi subditis viris ad plateam communem Gravie convenirent; nequamque propositum conceptum peperissent et esse tui mancipassent, nisi clericus publicus urbis scriptum prepositi signare manu propria reiteratis vicibus recusasset. Nec minis nec terroribus ad hoc potuit induci, dulciter semper respondens rem acceleracione minime indigere, seque scire Prepositum, scabinos et summos urbis defensores domino duci Guienne juramentuli prestitisse de civibus non concitandis ad arma, donee sibi per biduum antea significassent. Sic igitur mandatum reddit invallidum, cui et non obtemperare eciam ex

plebe humili sanxerunt quamplurimi ipsa die. Ac ubi sequenti luce, apprilis scilicet vicesima octava, graves et modesti viri, qui quinquagenariis presidebant, summeque

auctoritatis cives ex more super deliberandis arduis ad domuni communem villa cum mercatorum preposito et scabinis inermes convenissent, et quam male retroactis temporibus impetuosi civiles motus omnia ministraverant Hiendissent, arma sine

auctoritate regis vel ducis Guienne sumpta persuaserunt deponere. Dixit et qui perorabat universos debere domum pacifice residere, mechanicis operibus et negociacionibus vacare consumtis, neque moveri vanis rumoribus et forsitan adinventis : Quoniam et si quandoque, inquit leserit obstinata non cre-

dendi duricies, et leviter credidisse persepe multis suit exicio.

18쪽

CHR0NIQUE DE CHARLES VI. - LIV. XXXIV. 1

19쪽

Nec vos decet, more rondium, quibuscunque flatibus sexi- biles esM'. Quid, obsecro, stulcius quam quibuscunque sa - lis aures cordis habere patulas et tanquam certissimis adhi- here sideria, cui quot homines videatis tot inter se varianeia cernatis studia omnes ergo publicatis uno eodemque animo vertia proferre nil prosecto hac existimacione stolidius. Eti ne possitis de incognitis recipiti sentencia alli, vos in vosmetipsos debetis colligere, et quasi e specula mentis librato judicio intueri satores horum rumorum, si hostes an amici, infames an honesti sint, gerentes semper animo quod, si qui prodicionem in villa in vel ducem Guienne attemptaverint, nociorum a PPrehensio, incarceracio sive detencio vobis com- petit nisi de consensu regis ni actionis inique principibus proferre salubria quasi asino

surdo narrare sabulam idem fuit. Nam tumultuosis clamoribus u In vatium, inquiunt, nunc occulte, nunc publice regi regni optimatibus et consiliariis exponi secimus inconveniencia, uolue ex salsis Proditoribus proveneruiit. v Cum autem in cave verborum addidissent , Et propter negligenciam eorum juste properandum est nobis ad vindictamo, mox quasi furiis agitati sere tria milia abiectissimorum virorum, quos Secum

traxerant, armatorum ad portam sancti Antonii deduxerunt, et eam infra et extra civitatem obsidione cinxerunt, ne dominus Petrus de risartis inde effugeret. Ex militari ordine minime dosuerunt, quorum consilio dirigerentur in agendis. am mox eo lom temporis cursu, domini de Heleyo Leo de Iaquevilla et Robineius de Malliaco milites, similiares ducis Burgundie, ad id se libere obtulerunt, non sine admiracione multorum. Sed michi sollicite sciscitanti quo ducti spiritu, responsum est quia predictus de aquevilla assectabat ut fieret capitaneus

20쪽

preter l'oreille . inutes sortes de contes et decies croire comme articles de sol, quand vo ooyegriu'autant in a d'hommes, aulant in d'opinion diverses quoid uous Ous imagineet, uous publim que votis tectous dans te meme sentimenta ilis' a rien dei plus demison nable que cette peniae. Our ne pas vom laisse alleri a des jugementa thmdraires, ous deve volis reueilli en uousu memes, et examine de sangδroid, aveo stre rhflexion, si ceuxis qui iament de paretis bruit soni decennemis o des amis, des misA rabies ou de honnetes gens Ille lautias oublier d'ailleum que, si uinuelque trahison a it commis contre la ille o contre te duc dei Guienne, ille ous appartient mini de salsirii de dεieni les cou- pabies sancte consentement diroi. Vouloi parier mison au ches de I sedition, 'itait4'adresserades inurdsci iis iapondirent . cos ages consciis par de clameui s

pias de trois mille mi rabies qu'iis avalent armct, et s' postiarent endedans et ei dehors de mur de Ia ille, asin 'empecher messire Pierre des risaris de s'hchapper On vi dans ceti corionetur destaevalier se metire a la tete des seditieux, entre autres es si res de

Helis, Mon de Iacqueville et Rober de Mailly, similier du duc de

Murgogne, qui a grandiatonnement de tout te monde, Osfrirentd'eux emes decies seconder Ie oulus connalis Ies motis de leui conduite, et 'appris que ledit Mon de Jacqueville ambitioianai leposte de capitaine de Paris, qu'il obtint en esset plus lata, et queles deo autres noui rimatent une haine implacabie contre Pierre des

SEARCH

MENU NAVIGATION