장음표시 사용
361쪽
. his vero MMπ- , hoc est tenelaticosiis eth dictus,eum deis industria obscuritatem in docendo amictaret: at contra Zacharias inter sacri lychnuchi tun ina cum et lychniis septe, tanqua inter lucidos septentrioncs positus,no potuit non oculatissimus videri, atque Uarissimus. His adde illos item suppares, Anaxagoram Clazomenium physicum, & thagoram, qui primus philosophi nomen inuenit, in mulistis male philosophatus.amue Anaxagorae quidem illud la dari solet, quod eum omnibus istavnis posthabitis , ipsaque domo relicta moneretur,ni patriam respicere ego vero,inquit, facu) igitum scilicet intendebat in coetu unde tamelonge aberat etiam mente iam de Pythagora dicere longum esset, qui nomen illud consecutus est,quod non minus vers. qvim Apollo Pythius proferre putaretur, ut propterea ipsius dicto starent auditores oraculi vice a sed dum human animos huc illucq; compellit, e in bestiarum etiam, atque pecudum corpora in t rudit, pecuinam, ut ita dicam, emisit vocem,& ad bruta abijt stulte. porro eius ambagibus,& inuolucris obscurioribus opposita Zachariae fuere Oracula noua quadam Iuce splendentia, nimirum in quibus Deo ad nos venienti nomen inditur Oriens. praeter hos synchtonus quoque suit Abaris alle Hyperboreus quem serunx accepisse ab Apolline tantarum virium se am, ut eam istio terrarum orbe gestans nulla prorsus te indigeret, diacuitates superaret omnes;quanqua haec vana praesidia vitae Graeci suo more finxeruntiscripsisse auto dicitur Oracula,quae Scythica nuncupata sunt, itemque nuptias Hebri, atque Apollinis ad Ηνpςrboreos aduentuma at vero Zacharias de Dei apud
AG us Vates eum templi substructionem finitimarum Antium malevolentia, atque invidia interruptam in idore ac ciups curam abiecisse codendi cu spe perficiendi, Ss i exci-Zacb. q.
362쪽
excitare, atque inflammare coepit animos procerum ita primHac diuitum, urgere etiam stimulis,arguere,quod in terim ipsi laqueatas sibi domos exaedificarent. de summi vero Imperatoris augustali non magnopere laborarent. Delphi. Dum hane Agraus construendi delubri curam suscipit, cum tem Delphicum templum subito excitata flamma depascitur;
Euseb. aurei tripodes, ac tot Regum donaria, opesq; immense, quinetia Apollo ipue ignarus sui fati, qui praecipiebat Aliena in cinerem abeunt quod tunc opportune sectum puto, ut discerent mortales ex eius tantum delubri adytis, atqiae corti a , quod Hierosolymae vero Numini condebatur, petenda esse digna fide oracula. praelusit autem illud incendium Delphicum ceteris Deorum senis, quae postea ἀChristianae religionis cultoribus incela,&aequata sunt Q. Hos nec aptius potuere locari tripodes, quam inter cineres.
M Alac hiae vaticinia inter oracula ritimum tenent locum , nonam ritatiS habita ratione, sed tempo- .ui poris meruit hic singulari pudore, atque pietate, ut eo nomine appellarerur, quo beatae illae mentes, ac coeli indigenae, nempe Angelus dictus. indit oracula omnino praecJara, sed illud praeclarissimum, quod est de admirando, summoq; sacrificio,quo, antiquatis iam veteribus, ipsum contineretur Numen; praecinuitq; quod cernimus, illud nor intra ludaeae solum fines coercendum fore, sed ubique te rarum, ac gentium,erutis passim infinitis delubris, atque, aris, instituendum indigitamentiS nouis, ac hierurgijs in Sibylla bracarentibus. Vaticinabatur hoc tempore Iliae spo Hellesp. tiaca Sibylla, sed celebratur maxime Cumana.accessit haec Cumana ad Tarquinium, qui tunc Romae regnabat, cognomento Superbum, ignota facie anus nouem proserenS libros, ro- gaaitq; anisereari eos velle diuina in his oracula conti-ineri dicti talis 1 verum dum nimis amplum deposcit pretiit, diabetur ipsa parui, di tanquam aflecta aetate desipiens irria
363쪽
mdetur. tum illa tres in proximum ignem coiicit libros; ru su'; Regem percunctatur, num sex reliquos eodem pretio velit emere hic Tarquinio adhuc estu sitis ridete, tres alios pari ratione comburit. postremo dum ad reliquos emedos nihilo minore summa sedul5 inuitat,demiratus ille anicu-Iae siue pertinaciam, siue constantiam,libros,qui siupererat, . ex constituto mercatur. cumq: illa posthaec subito se proripuisset e medio, credita est Sibyllarum una, adhibitiq; Sabello Duum uiri,qui eos libros diligenter inspicerent,& custodirent;ac tanta ijs veneratio est exhibita,ut cum eorum v nubi. Attilius temere vulgasset, bubulo corio sit insutus iussu Begis, & in mare proiectus. alseruati sunt deinceps sub te pio Capitolini Iouis in arca lapideat nec aliter adiri, inspi- .ciq; consueuere, quam aut cu ciuitas seditione iactaretur, aut tetra aliqua belli clades incisisset, prodigiumue ine piabile esset factum. permansere oracula illa ad Marsicum usque bellum, quo tempore incenso Capitolio libri quoque conflagrarunt. ita monumentis ipsiS,ac tabulis, quae sata continebant, fatalis fuit ignis, partim Vatis consilio, a Vpartim casu incensis: nam quae Sibyllina nunc circumseruntur Oracula,ea ex varijs Italiae atque Asiae ciuitatibus publica cura conquisita,& collecta suisse dicuntur. at Malachiae liber per tot sectata superstes nec debuit quicquam flammae, nec tempori, suorum tantum oraculorum luco splendescenS. . s ae
. . oynchroni. FA,quae ad Iuditliam pertinent, Manasse regnante ac , . cidisse dictum est, in quo lociipletissimorum script
tum sententiam sum secutus: quoniam autem non desunt sapientes viri,qui sub alijs Regibus, atquealio tempore ea segesta esse contendunt, non omittam exteros proserre sym Euseb.
cci Q no atquc conferre. quidam ad Cambysem Persarum regem
364쪽
aegem haec testtu ut. Samiii tunc Die re se condict-runt, atque id nomen indiderunt urbi, quod ea ciuitas iustissime regeretu atque optimis temperata essire institutis,& legibus , δέκ' enim graece iustitia est, inare prine, patus; at illa vere iustitia dicenda est,sive Aila vivae cum libratis alis e creto deuolasset, Iuditham in impium arm Pythago nit hostem,ac praesidio Numinis texit Pythagoras quoqueras. tum in Italiam venit, ubi diffluentes laxu populos ad frugalem cultum reuocasse dicitur,ac pudicitiae sanxisse leges: Iuditha vero nullis Pythaamis praeceptis imbuta tam i signi filii castimoma, ut etiam apud inquinatissimum hostem Iabe caruerit: quanquam Pythagorae hortatu muli . res auraim vestes, namentaq;JRstiuiora exuisse, atque in Iunonis seno sustendisse dicimtur;at haec muliebrem munis
dum induit potius, sed i hostem perderet, qui augustissimum delubrum spoliatum venerat. - Αlijoc ipsi doctrina praestantes Me a Iuditha Xerxis
tempore acta putant; libet igitur hic quoque animaduer. Tomist, tercisi quid ad rem nostram facit. nempe si ita se res habe aperte constat qua fiduciamitendum sit in belli , di quo praesidio in rebus Aduersis. nam quo tempore tantus Imperator immensis copi s instructus summo eum dedecore utictus inijt sutam, una mulier inermis, quia diuinitus inunita, ab acerbissimo hoste victoriam retulit . quanto clinia, Xerxes, apparatu armorum aciem instruxerat Xerxes septingenta millia militum de regno conscripserati, trecenta millia doauxilijs, ut mirum non si quod pr0didit' ,ab eius exercitu siccata suisse sumina, Graeciamq; omnem vix capere immensas copias potuisse,nauium quoque decies centena millia comparasse dicitur. itaque fiducia virium veluti naturae ipsae imperanS, S montes in planum deducebat, &convexa vallium aequabat, S quaedam maria pontibus sternebat,quaedam ad nauigationis commodum pG compendium ducebat; di litto autem ponte vi pelagi,nouo tyrannidis genere in naturam saeuiens trecςnta Hellespo ro iussit verbera infligi,compedesque demitti in imum v dum. quin etiam lama est &liatorem misitim, qui stigmata Mςllesponto inureret. satis constat eiusdem Xerxi i m. rio
365쪽
G eolaphos mari suisse impactos, atq; neussos; barbaraqr
voce increpitum , quod ipsium tempestate laesisset; lueret proinde poenaS: vellet, nolIet, conculcatu pedibus viam, daret. superaturus autem Hellespotum duplica ponte, cum Soli, qui se repente sereno coelo subtraxerat, sacra fecisset,ivli prodigium expiaret, aureum craterem tu mare proiecit,& cum eo acinacem, hoc est Persicum ensem; dubium
Soline, an Hellesponto, quod pristini facti poenitere proiectis armis. atque huc recidit tandem omnis ille conatus Xerxis, cuius introitus in Graecia quam terribilis, tam tu
pis, ac foedus discessus, S iuga fuit. cum ferὰ inter haec Iuditha unius pedissequae comitatu per consertos hostes D cem ipsorum aggrederetur, di somno, vivoq; sepultum ipsius pugione confbderet. siccauit di hic hostis flumina, uti Xerxes, sed ne Hebrςis suppeteret: voluit ab ijs sitiri aqua, quorum sitiebat sanguinem. Diagoras hoc tempore philosophus vivebat, si hoc nomine dignus est, qui non the Iogiam,modo, sed theo seu iam destruxit, ac penitus abstu lit, quamobrem dictus; sed ab Atheniensibus, quamuis ignaris veri Numinis, supplicium est impietati deer tum talento proposito ei, qui ipsum interemisset. in hanc igitur tanta temporii labem, cu agebatur de omni diuini late abolenda, luditha incidit, di opportune incidit, quae ueri Dei cultum tota mente complexa, sanctissimum de
Iubrum, aramq; ab hostili vastitate defenderet. Aristides Aristidestiae eadu aetate vixit, qui cognominatus est Iustus; sed hicostracismo eiecius est a suis.luditha contra virtus Hiero solymis gratissima fuit. quod autem ad res militares alti net, d hemistocles tunc bellica laride florebat Dux in uia Thelm-ctus, qui bello maritimo Persas ad Salaminam sudit; at hic stocles.
etiam extorris factus e patria, cum ad Xerxem confiigisset, ab eo creatus est Dux aduersus suos; sed cum videret in genti clade periculum imminere, hausto tauri langum e sibi mortem consciuit: dum ergo ille pugnare in patriam
cogitur, Iuditha pugnae discrimine patria expedit. , AchiOris etiam, qui Iudithae religionem secutus este felicior exi tus,quam Themistoclis fuit:quanquam enim Achior, cuin Hebriorum defenderet sacra, ab hoste deiectus e patria
366쪽
est , atque ad illorum castra transmissus, ut una eum ipsis interiret, ibi tamen falutem nactus est, non exitium Floruerunt item hoc tempore insignes illi tragoediarum, scriptores, Aeschylus, Sophocles, & Euripides, qui varios heroum casus descripserunt, & rerum humanarum vicimtudines,conueriIoneiq; in theatram contulerunt:atqui nihil accommodatius ad id genus carminis tunc Egebatur; cum videlicet superbissimus Dux, qui Hierosolymae ruinis inminebat, tantoque cum fastu sibi triumphum deposce bat, subita, nec opinata caede,matronae manu, suo pugionucon issius interiit. Pindarus quoque tuc Olympionicas ep ciniis esterebat ad lyram, cum haec apud nostros maiora suppeterent; sed nimirum grauioribus haec erant mon mentis commendanda, nempe diuinis. Iam si a Graecis abeamus ad Romanos, inueniemus hoc sere tempore Popiliam Vestalem virginem incesti accusatam,per forum suisse magno cum probro traductam, S in subterranea specu vivam ex lege defossam; at contra Iudithae honestis simae matronae quanta suerit pudicitia, vel ex eo copstat, quod cum summo esset decore praedita,& in ipso aetatis fi re a demortuo viro relicta, post insignem quoque triumphum nobilissimis digna thalamis, tamen coelebs Coel stem quandam traduxit vitam, victrix voluptatis etiam Coucesiae,nempe ea, quae, ut impudicum vinceret hostem. non aliis accessit armis ornata,quam lilijs, Denique quoniam alij insignem hane Iudithae victoriam sub Artaxerxe Oeho contigisse putant, ex horum sententia de exteris pauca dicamus. Plato tunc philosophiae principatum tenebat, cognomento diuinus, tametsi verae diuinitatis vel ignarus,vel certe no cultor.sapientius Iuditha philosophabatiar domi, quam ille in Academia . quaqua eu Labeo Antistius vir doctus in primis falle inter Semideos numerandum cesuit, at non caruit Iabe dictum. quinetiam Magi vita functo tanqua Numini victimas im molaruntAt non rite,ac pie litatum. quantum hic labora uir, ut sapientiam quasi erraticam comprehenderetpquam
Iuditha in sitis aedibus inuenitinam primum ille in Italia est prosectus, ut Pythagoreos audiret, ubi Philoni Crotor
367쪽
itiatae librum de ea disciplina centum minis mercatus dicitur; sed dum in eam regione demigrat, hoc stulte didici ci homines transmigrare in bruta. deinde Aegyptum adiit, oleumq; secum, ut narrat Plutarchus, meacaturae gratia vexit, ut viatico praelio esset; sed Oleu ipsium, operamq; pe didit, siquidem lectis Moleos libris, unde lux oboriri , oleis rat menti, in tenebris permansit.perstrictus est, credo, Ole dore illo E Moseos vultu manate.qui & in libris elucebat. in Siciliam porro aduentati Dionysius tyrannus vittatam navim misit obuiam, S egredientem in littore quadrigis albis excepit; sed mox in suspicionem venit, atque ex eius manibus vix elapsus. ceterum post illustrem illam victoria quanto dignior luditha triumphalibus quadrigis sui te sed non tam ipsa gloriosum putauit,equum fignare, quam is-stum, nec candorem quae liuit in animantibus, sed in animo. Hac etiam tempesta te , Camillus belli ea virtute sibi Camillus gloria comparauire Faliscos enim obsessit, VeioS edomuit, Gallos aenones urbe pepulit, quibus & Romanoru vexit. Ia extorsit, quamobrem assertor est dictus hoc est patriae libertatis vindex. atqui haec laus ludithae propria est, quae immineti exitio vel inermis eripuit suos. Sub idem quoq; tempus & Herina poetria celebrata est dicendi genere , Herina. numeris adstricto,&Demosthenes soluto. quam foecunda Demo. Itum his suppetebat ex tam illustris heroinae iacto panegy- sthene rici sermon is materiesi sed cautum est, ne altera id fabulis inquinaret, neue alter res gesta S matronae, quae ciuibus ae- tulerat vitam, eo calamo conscriberet, in cuius crena V nenum tegebat lethale,quo perijt.
Esther puella Hebraici singuini ex captiua uxor bar- Iosephus.
hari regis ArtaxerxeS suille putatur cognometo L Nicepist.
gimaaus, qui di Assuerus diuinitus genti data videtur, Suidas.
368쪽
quo tempore suprema clades imminebat ac satis apto no sturno, sed illultri viso significata est Mardochgo per sonaticulum, qui porro excresceret in amplum fluvium, ac demum in lucem, SoIemq; vertereturi, discussa videlice eoru temporum caligine. nihil autem opportunius est factum , qu m ut illa se importune,&iniussa ingereret Regi; nihil ad salutem accommodatius, quam cum ad eius conbectis cecidit intermortua. Sub haec e pora magnam Solis des etionem contigisse narrant; ad noui videlicet Solis exortu, hoe est ad Estheris gloriam, Spraestatiam quandam lucis hoc planeta perstricto, superatoq; Iam ex exteris non a iuconstrae libet quam Vasthim ipsam reginam, cuius repuridiatae obtinuit locum: illam arrogantia deiecit e solio, hae animi demissi ac pietas in regia collocauit sede . quippo Vasthis ad regium epulum inuitata superbo quodam fastu ire neglexeratinon meruit regiam prolem parere, quae R gi non paruit; cuius genio dum fastidiose indulgere detrectat, toro caruit geniali,ac dum lectum despicit conuiuale, perdidit coniugalem. 2 Mardochgus autem Estheris patruus cum somniassiet; se draconis specie cum altero dracone pugnare, ac vince re,in spem venit, fore ut Amanum, quem insensissimu habebat, superaret. cum aliquando in Regem coniuratio es- sit facta, per ipsum eruperat e Iatebris; quod du annalibus consignatum Rex sorte perlegeret, Amanum ad se acce filum sententiam dicere i ubet, ecquo tandem honore dignum existimet virum,quem Rex ob rem praeclare gestam remunerari vellet; ille ad se decus pertinere ratus pronu ciat, eiusmodi virum insigni equo insidentem purpura, &aureo torque ornatum per urbem ab uno ex regijs purpuratis circumvehi oeortere, eodemq; praecone summis la dibus extolli. annuit Artaxerxes,& cum primum illucest ret,illhet eum honorem ab ipso deferri Mardoch o. obstupuit hic Amanus,exarsitq; qua dolore incredibili, qua pudore; quippe cogebatur, eum, quem destinauerat in cruce agere, in equo circumagere sublimem; detrectare tametis imperium non licuit.at non hic ultimus actus tragicae scena fuit3 enimuero Rex Amani supplicis ad Esterem preces Diqitiam by Coos
369쪽
ces eum vim interpretatus esset illatam, ipsum in eandem. quam aduersario parauerat, crucem tolli iubet. nullum is spectaculum terribilius datum, S quod documento esset regiis Satrapis, ne aduersus pietatem,ac religionem superbo tumescerent fastu, neue humanis rebuSinsisterent, quae variae, perplexatq; freto, atque aestui simillimae sunt. desilitum Hebrsa natio pendere animi, ac suspensa periculo teneri, cum Amanum de infelici arbore pendente, ac suspendio aflectum vidit, Mardochgum vero eius loco, dignitatis gradu sustectum t neque iam de sua Cruenta strage, ac caede, quam ab hoste sibi metuebat inferri, solicita deinceps fuit, posteaquam hic Regi gratiostis est factus, ac rubuit purpura.atque id quidem satis accommodate sub Artaxerxe gestum, qui, quod alteram manum longiorem haberet, Longimanus dictus est. ut ea videlicet extenta facilius, ac pro-plius Hebrgam gentem posset amplecti. Paullo ante quam haec agerentur, Romani insignem retulerant triumphum Romani de Volscis,& Aequis; sed illa omnis c apitoli1 pompa prope nulla fuit prae hac, iqua Mardoch us per Susianam urbe inuectus est; quem etsi alienigenam,& captiuum eo virtus extulit,ut a praecipuo Regis dy nasta praecone triumphantis
more circumduceretur; atque is equi fraena teneret, qui a rea indomitus exultabat audacia; denique ut hostis ipE virtutem, qua Oderat publica voce testari cogeretur. scripsit postea Mardochqus ipse totam hanc suam, & regiae neptis histori m eo tempore, quo Hippocrates in Thessa' Hionortia de re medica scribebat, sed ille corpori consulebat, hiemaiore Cum gloria gentis suae vulnera colligabat. .sυ s. - ς φ
ESTHERI, AC MARDOCHAEOex aliorum sententia
Vanquam ea, quae narrata sunt, ad Artaxerxis temporal, qui Longi manus appellatus est, spectare via dentur , uti diximus, tamen non desunt viri docti, qui ad Tt d eum
370쪽
. eum et: erant , qui dictus est Mnemon, ab insigni videlicet Euseb. . memoria, qua pollebat; 'η- enim grice memor est. Beda. S vero is dolecitari visus est praeteritarum rerum record tionei, quod Mardochaeo maxime profuitis nam cum Rex .earmales rerum gestarum sorte perlegeret, incidit in eunia, et locum; ubide coniuratione quadam regni procerum, quae facta fuerat in ipsum Regem, consignatum erat literiS.Ca Maia tigi opera patela in lucem emerserat, clandest
nis in siid ijs detectis,& periculo explicato; quod cum in il
.gis mentem reuocatum esset, statim ad eum remuneradum excitatus est. Praecipuae per id tempus in orbe terrarum -Nrbes linorabant; nam Syracusas Dionysius Athenas tyranni oecupauerant; sed Iudςjs maxime, qui captiui tunc
- -erant, horrenda calamitas imminebat , Amano videlia. Cetram gentem ad interitum , atque exitium t v aut .
ibi vero illle meritas luit per Estherem inuidia: atque Im- et l Pietatis pCenm, d huius patruus eius muneri tuflectus esit, omnia sunt in decus,& gaudium veria. Accessit tunc qu quo superstitioni ulterum vulnus , quippe celeberrimum:Liud Ephesiae Dianae t maplum. subito incendio eo agra-
.uit; itaqua cum Esther. vii ldardochςiiisninio sigmficatu est ua: liquidissi naum suuium primo, tum in dolem Conueddi' eit, Diana hoc est Dira incendii istimo scedata est, taculi umori praesit,caruit fbnte,qua restingueret flammam. 1 debrabatur hoc tempore insignis rhetor Isociates qui Helenam laudandam sibi proposuit, scilicet ea, quae . patriae Ries diu; ignorabat, cum de his ineptitu scriberet,ih.sthere rasorere, quae non modo pulchritudine, omnibus anteces ret, sed omni sonesta te afflueret, quaeq; suam genim ab imminenti clade diuinitus liberasset . eam si ante oculos sibi constituisset, nihil sibi visum esset Helena, quam artis coloribus ornabat, foedius, atque deformius. Sub idem tem-
Socrates pus Socrates in primis, & post eu Diogenes Cynicus phi-
Dioge- losophabantur, sed apud Elthere maxime pudentem,&in nes. regnum iam evectam in summa liberati populi gratulatione, neque Socrata cum sum cilium, neque Cynicorum impudentia locum habuit. ι . I