장음표시 사용
311쪽
c rationes,& ideo de hoc ad preses nolo habere sermonem, nam Vt inquit Gale.in. 8.deinge. sani.ca. 3.Scri pro res qui omnisariam pauea cognoscetes in omnibus libris eadem pertractant imitandi non sunt, hoc. n. non
est multa docere , sed multa scribere
est,'& m ullas chartas cosumere cum possent paucas,& multum conterere te pus ubi non oportet & Reatus Augus inquit φ afflictio animi est semper eisdem inuentis uti. Praetermisso igitur de toto essentia ii quod indubitanter teneo fm Arist.& Coment. dicere tertiam entitatem realiter di-H stinctam a partibus. tunc propositio allegata glossanda e de hoc toto qJ nihil aliud est st suae partes simul iu-etae, verum est constitutive, & Integrati ue,ex nullis. n. aliis causis intriniecis componitur substantia compo. sita demon strata quam ex materia, ecforma. Loquendo tamen de toto integrali coparato ad suas partes integrales teneo tale totum rem nihil aliud esse quam suae partes simuliuetae, bipedale enim in re ipsa nihilalud est quam duo pedalia simul iu-
et de hoc veritatem habet allegara propositio. Aduerte tamen in ta-I metsi tale totum integrale non dicat tertiam entitatem realiter distincta a partibus simul iunctis, dicit tamen aliud fim rationem etiam a partibus simul iunctis. nam tale totum respe elu partium habet respectum sormae ad materiam & partes ad tale totum habet resipectum materiae ad sorma,
3 3 .dc est etiam sententia Philosbphi
in. 2. phy. in tex. com. 3I. Vbi partes
tales, quae sunt totius integralis reducit ad genus causae materialis, modo si totum integrale a partibus nonesset,neq; re, neq; ratione distinctum n non posset subire respectum formae
ad materia,idem. n.oibus modis I
manens idem non potest dici mat ria,& forma, Vt clare patet intelligetati. Amplius hoc idem authoritate Arist. confirmatur,qui in I. metaph. tex. co m. I9.inquid substantia uniuscuiusq; q, semel, & ibidem subdit, ν sex semel est sex no est ter duo, neqi
syllaba non eli elementa, nec idem est ba, quod K& a, nec caro ignis, & terra,quid clarius dici potuit in hoc Loquendo autem de toto quod est species, uae coni ponitur ex causissecundum imaginationem. Lex genem,re, & disserentia, & de toro quod est. igenus, quod est compositum ex sipeciebus secundum ponentes praedicata qui ditativa esse multiplicata ad
multiplicationem formarum,ut tenuit Ioan .de Gandauo, talia tota sui.
distincta a partibus etiam simul iunctis. Nos autem ponimus taltato- .
ta secundum concepium solum distinguuntur a partibus. unde physice loquendo, genus non est una na- Mitura si cu i species. propter hoc enim Arist. in .7.phy.tex .co. 3 I. Voluit in genere non posse fieri comparati nes, quia in eo latent aequi uocationes,sed stolum in specie atoma, quia species specialissima sumitur ab ultima forma,quq si mpliciter una est in
rerum natura. Genus autem non tam itur ab aliqua una sorma, quaesit in rerum natura, sed secundum rationem tantum,no.n .est aliqua sorma in Ieru natura per quam homo
est animal, alia ab illa secundu rem ret
312쪽
A per qua homo est homo, omnes igitur homines conueniunt in sernia, quae constituit speciem, quia quilibet habet ani mam ronalem, sed noest in homine, equo, & asino, aliqua anima communis, quae constituat animal,quod est genus in quo con ueniunt praeter animam hominis, equi,&asim . nam si esset talis forma cois, tunc genus est et una natura, sicut species,& in illo possent fieri co parationes. sed in sola consideratio. ne,&abstraditione intellectus en sorma generis per abstractionem adisserentiis, sic igitur genus est unum B M logicam siderationem, Inquatum aicit unum conceptum praedicabilem uni uoce de pluribus speciebus. Nec est verum apud Peripateticos,quod quot sunt praedicata quiditativa, tot sunt formae realiter distinctae inna illis correspondentes. nam ut scribit Com. in .7 prim philosophiae. co m. II . praedicabilia substantialia sunt illa, quae adunant cusubiecto,& adunantur ad inuice, &ista est opinio Arist . contra Plat nem, sicut patet consideranti.
Vniuersidia sunt discistima ad
cognoscendum,ea quod sunt asen in remotissma. ARisto. propositio est in proce
mio mei.& communiter allegatur. Solet in glossari de usibus in causando,quemadmodum est deus, & intelligentiae, talia naq; entia ab stracta cum a sensibus sint remotissima,siunt dissicillima cognitu,nam
ut inquit Com. 2.de anima co. '2.
Coni prehensio disterentiarum sensibilium a sensu est ci compreheu sonis eorum ab intellectu. Ethiel scire debes. φ dissicultas, quae contin difficultas
git intellectui nostro in cognitio. ne abstractorum,&in cogo iti ne duobus entium materialium,prouenit ex di ueluti uersis causis. v t testatur Aris & Co.
Forsan aute, & dissicultate duobus modis existente non in rebus, sed in nobis est eius causa,vbi Com. in cininquit. cum dissicultas comprehensioni sentium sit duobus modis ,rectum est vidissicultas in rebus,quae sunt in fine veritatissi primo pran- Ecipio,&i principiis abstractis a masit ex desectu. Lex nobis non ex illis. Qissi cum abstracta sint intellecta ex se naturali ter,& non intellecta,quia nos facimus ea intellecta esse . sed quia sunt intellecta in se, sicut sunt formae materiales, dissicultas enim in istis est ex se magis,quam ex no bis. Ital Auer.ex mente Arist. elicit duas conclusiones,m dissicultast intellectione entium abstractorum a nobis est ex nobis magis, i ex illis. Sed dissicultas rerum materialium est magis ex illis, quia res materi les sunt potentia intellectae & nona fiunt actu intellectae, iii si virtutem- tellectus agetis,qui est in nobis, qui transfert res de ordine ini ordinem ,& facit de potentia intellectis actu
intellecta, ut dicit Com. in . 3. de anima. cOm. I 8. Scotus autem & Ant. Opi. Seoti
tra Com. si dissicultas intelligendi
res materiales estet ex parte obiecti. s. ex parte earum,tunc tales ibstacitiae comparatae ad quencunq; intellectum eodem modo se haberent. Consequens est falsum, sicut patet respectu intellectus diuini. ergo , dcancedens. probatio consequentiae,
313쪽
C quia da oppositum, φ dissicultas est
solum rei pectu intellectus nostri,&non respectu cuiuscunq; intellectus tunc cum istae substantiae sint eadead quencunq; intellectum coparentur,sequitur ergo φ difficultas non est ex parte earii, sed est ex parte intellectus nostri cui comparantur.&ideo tenent φ tota dissicultas in intellectione nostra dependet ex parte intellectus nostri. unde dic ut . quod licet Arist.in litera innuat duos modos dissicultatis. contingentes in in- . tellectione, tamen dubitatiue loquutus est. inquit enim forsan, & iὸeo
H quasi determinando dictum suum
subdit,non in rebus sed in nobis causa est. Sustinendo tamen via Auer.
Desensio q magis consona est dictis Arist. sa --M cile est luere ronem eorum. NaCom. tenet V Deus,&intelli sentiae non intelligunt ea qu sunt hic sicut nos intelligimus illa. scientia. n. Vt in
uoce dr de scientia Dei, & de scientia nostra,quia scientia Dei est causa entium, sed scientia nostra causa cab entibus. unde Auer. 3.deant .co. et 36. inquit. Ex eis comprehendenti-- bus,quae non sunt admixta materiς quod comprehendit minus persectum , comprehendit magis persectum,& non econtraiio, & ideo di- ait. I .co m. super. 2. met. illud exeplum Arist. ibi sicut se habet oculus noctuae ad lucem diei, ita se habet intellectus animae nostrae ad ea, ' manifestissima sunt in natura. cpostendit dissicultatem no impossibilitate. odit beati Et licet beatus Tho. in illo loco
ibom. dicit de mente Aristo. Panima nostra corpori unita impossibile est comprehendat substantias separatas
cognoscendo de eis, quod quid est, ex quo inquit salsum esse, quod di- ccit Auer. hic in coin. q, philosophus non dem rat hic ee imposse nobis intelligere res abstractas. scuti inpose
est vespertilioni insipicere lena Tn sine dubio dictum Auer. est demente Arist. Nam .'. met. tex .co m. In Pugst
viti. loquens de cognitione substantiarum simplicium inquit, in igno 'rantia talium non est aequalis caecitas, caecitas enim est, ut utiq; si intellect .uum Oino non habeat aliquis.
Ex quibus verbis idem beatus Tho. elicit ab ipsa tandem veritate coaci ibi dicens .ex quo patet φ fm sniam LArist. humanus intellectus pol per- tingere ad intelligendum substan. tias simplice quod videtur sub duis bio reliquisse in . 3 deant. Clare autem patet apud oes Peripateticos, Pquaestio mota in . 3. de anima de in tellectu humano an possit intelligere abstractas substantias, non est qopertinens ad inteli in hominis separatum,existentem in alio statu . nas. de anima tex. com 2 O. dixit. quod
non reminiscimur post morte, quia intellectus passivus corrumpitur, Ssine hoc nihil intelligit anima, tum etiam,quia illa qo formaliter procedit de intellectu hominis pro statu isto, nam sic inquit. in tex. 36. in . . deant. Vtrumast contingat ali lilseparato tum intelligere ipsum non existentem separatum a magnitudine, considerandu posterius. ubi brutus Doctor dicit, q, posterius coli derandu est utrum intellin nsm non existentem separatu a corpore, posisibile sit intelligere aliqua substantiam separatam. haec enim quaestio, et inquit,hic determinari non potuit, quia nondum manifestu erat
aliquas substantias separatas es, nec quae l
314쪽
δ quae vel qualesIuntiunde haec quae stio ad metaphysicum ptinet, tamenon inuenitur ab Arist soluta,&in
pro parte testatur.in. 9. meta. in prae
allegato loco Arist. ibi hocssiluisse,& ideo expositio Averr. ibi, icet ab omnibusexpositoribus Latinis de-1isibilis iudicetur,tamen ut vides est ex mente Aristo.qui dicit ignorantiam de talibus abstractis in nobis non esse,qualis est caecitas in oculo. uid clarius potuit dici pro Com. um asseruit exemplum illud non dicere impossibilitatem, sed dissicultatem tm Redeam' initur eo, unde B e Huxit sermo φvLatiunt dissicillima ad cognotandum ide vsbus in musando eo,quia sunt a sensibus remotissima ista enim dissicultas prouenit ex parte nostri intellectus,qui in intelligendo dependet a sensu, & uia substantiae separatae M se nonunt phantasiabiles, sed solum suus estinus qui est motus sensu appre- heditur,.deo multum est cognitio de talibus dissicilis in nobis, sed non ista dissicultas in intellectione earudependens ex parte ipsarum quia ipsae sunt intellectae in actu. QuomoC do autem rationes A ver. procediitin. 2. mei. Vide quae scripserim in coeordaniijs eius, si placet. Fallit auteproposita propositio de usibus complexis in causando, sicut sunt prima principia,quorum causalitas extenditur ad omnia scibilia. nam talia uniuersalia fiunt notissima,& sunt si
cut locus lanuae in domo quem nullus Ignorat. 2. meta.cOm. I. unde de
m ratioties costantes ex primis principiis respectu aliarum dem ronum sunt, sicut clementa de compositis,
etiam cy loquendo de xlibus in prae
dicando,& si talia quo ad simpliee o
cognitionem sui sint nota,praecipuo ubi fuerint leniata, ut declaraui in speciali quaestione mea de primo cognito,in deraliae possunt formari ippositiones in ordine ad suas naturales proprietates multum occultae,& laboriosae. licet enim teste Auice ens & res pri ma i mpressione quoad simplicem cognitionem imprimantur in ala,in possunt arduae q5nes formari de ipsis, sicut patet exercitatis in scientia diuina.
Scientia quae subalternatur fleeu- β
V subalternatur sicut species oeneri. inde. n.est, quod scientia su alternata non tonit in numerum ,
alioquin diuino sesentiae speculati. uae posita ab Arist.in. 6.primae philosophiae esset insufficiens,ubi Aris. diuidit scietiam in activam factiosi&in theoricam : & theoricam demum diuidit in naturalem mathematicam,& diuinam .no. n. siubalternata scia differt a subalternate nisi Faccidetali dria,quae non facit aliud, sed alteratum solu, sicut seometria, & pspectiva. na linea,& linea visivalis sola d pia accntali distinguunc &sic de musicacu arithmetica, quatualtera est de numero,lestera vero de sonoro numero. Falla aut est Epoubi subalternatio suerit merito pricipioru tin. Na non est dubiu φ oesmentiae morales,& practic , sili, Maliaesti speculati ut pliculares sub- alternant merito pricipioη sciae diuin .na sicut scribit pricepsi prima Feu, primi cano.doct. I.1 ca. de sub-
315쪽
G tectis medicinae. p incipia scientiarum particularium,tanquam credita recipi u tur,& in aliis scienti is, quae secundum ordinem sunt ante eas ratiocinantur,&ita fit donec principia omnium scientiarum ad philosophiam primam , quae metaphy
sica est nuncupata, eleuentur. & Α-
tis inquantum est artifex illinflariis non potest cognoscere principia rempta in illa arte, quanuis sciat illa,
non scit.n .ea nisi inquantum est attifex alterius arti ideo oportet eum
recipere illa principia artis suae abii H lo loco in quo sunt magis nota.
ADBI. Dicit etiam Alexan. in. I. topi . in 2 section super cap. II. sunt aliqua problemata, & propositiones physicae,quae circa electionem, & suram relationem habent. Na utru omnia necessario a fato dependeat,
quod est physicum, relationem het
circa electionem,Sc fugam. Fam si oporteat cosiliari de actibus no stris, aut nouonde est initium. Si stetia
non est dubium fm Arist. Sc Com. scientia de anima tribuit multis scientiis, quae sunt practicae multa . principia .cum in scientia illa sit me
respeculativa. nam Averro. in. I. de anima,com. 2. inquit, Piuvamentum scientiae de anima aliis scientiis est tribus modis,& secundus modus
ut asserit est pro quanto dat plurib' scientiis plura principia, ut scientiqmor i. s. regendi ciuitates,& diuinae. Moralis.n. suscipit ab hac scientia ultimum finem hominis in eo,
auod est homo,& scientiam sv sub
antiq,quq sit,ia diuinus suscipit ab ea subita iam sui subiecti, hic enim declarabitur, qm formae abstractae sunt intelligenuae, & alia multa de
cognitione disposition si eonsequε- Κtium intelligentia in eo,m est intelligentia. Sili etiam medicina, quae a toto genere practica est, licet finsimilitudinem aliquid eius dicatur practicum,&aliquid speculatiuum, subalternatur merito principiorum scientiae naturali, quae est speculati-ua. Et ex hoc patet error Concilia. Opinio toris,& ali orum asserentium media Concitacinam esse vere subalternatam sciae naturali. inquit enim in dria 3 . in . 3 dicendorum, cum duplex sit sub alternandi modus videlicet ratione subiecti ,&ratione principiorum , viroqi modo medicina est subalternata icientiae naturali. nam subie-
ctum eius,quod est corpus humanum sanabile est sub subiecto scientiae naturali quod est ens mobile. vel corpus mobile. Similiter etiam subalternatur illi merito principiorum.quia ultimae coclusiones libri platarum,& libri de animalib. sunt maximae,& principia credita in medicina nam ut scribit Philosephus
libro de sensu,& senato, ubi desinit physicus,ibi incipit medicus, α ista impugna est opinio eius. sed ista opinio quo 'φ' ad primum dictum stareno potest,
quia certum est,t subiectum medicinae sormale non est colus humanum sanabile absblute, sed ab arte,&tale,ut sic est res artis, & non est pars subiectiva entis naturalis,ut bene patet consideranti. Amplius cuscientia naturalis sit mere sipeculati ua: Medicina autem sit mere practica, si esset vere subalternata illi sicut species generi, tuc sequeretur, quod scientiae practicae sola accide tali differentia disterrent a scientiis, qnaei simpliciter sunt speculatiuae contra Philosophum 6. metaph. tex. com
316쪽
λ men primi. ubi diuidit scientiam in
dunt philosophiam, dc scientiam incommuni sunt essentiales disserentiae . nam ut Avicen. in principio su logicae,& in principio suae meta. scribit, scientiae speculatiuae sunt de rebus operatis a natura,& scietiae pra-oicae sunt de rebus operatis a nobis. secus autem est de theorico. & practico, quae diuidunt medicina, quia B tales fiunt disterentiae accidentales in medicina. unde theoricum, & practicum, quae diuidunt scientia in comuni aequi uoce dicuntur cum theorico,&practico per quae diuiditur medici na, quia impossibile est easdeTheotieu esse di fierentias, per quas diuiditurdi pra α' superius,&in serius, unde theoricudieiici, di in medicina Ordinatur ad practicu, Mum e. non sc autem est de theorico &practico per quae diuiditur scientia incommuni quia scientiae speculati uet non sunt propter practicas, ut patet
Anni. Gregorius in sermone Diui Basilii ita scribit, medicinam esse studi si
c philosephiae,& philoponiae. idest di
lectionis laboris . nam quantum ad
theoricam est fiuctus philosophi , quoad partem practicam est opus labori quia pro maxima osti parte
practica medicinae ex experimento constat. Similiter etiam, ut dictu
est, ista ut diuidunt scientiam in comuni sunt essentiales disserentis habituum dillinctorum : sed ut diuidunt medicinam sunt disseretiae ac- ei dentales. nam illa pars medicinae, quae a remotis dirigit in opus dicitur theorica, illa autem,quae a prinpinquo dicitur practica .iquit enim Scotus in . 6. metalli. q I. insolutio. ne argumentorum , 8c praecipue ad 'secundum, quod omnis habitus ognitivus circa obiectum operabile ex natura rei & obiecti,es directiu' in operatione, licet non ex usu habetis,sed aliquis habitus est directivus incomplete,&quasi a remotiori, sicut qui est circa magis vria aliquis magis persect ,& de propinquo, sicut qui est circa magis particularia, actus enim sunt circa singularia. unde experientia magis dirigit in operando, qua ars sine experietia. I . meta.&sic nabitus incomplete diriges com parati ue,& large potest dici speculatiuus,quia ex se non sufficit ad Edirigendum sine particulari determinante,& applicante, & ita dicit et in prologo primi sentc. in . q. de praxi,& est etiam sententia beati Tho. inqonibus super Boethio de trinitate quaest. qua quaerit. Vtrum sit coaueniens diuisio scientiae speculati uetin naturalem, mathematicam, & diuinam. inquit enim in responsione ad quintum. l, aliqua scientia continetur sub alia dupliciter. Vnomodo, ut pars ipsius, sicut scietia de platis continetur sub naturali, ut pars. FAlio modo,qn in superiori l scientia assignatur propter quid eoru , quae in inseriori scientia demonstrantur ut musica arithmeticae. Medicina igitur non ponitur sub physica, ut pars, subiectum. n. medicinae no est pars subiecti naturalis philosophiae' fm illam r5nem,ta quam est subiectum medicinae,quanuis. n. corpus
humanum sanabile sit corpus nate, non in est subiectum medicinae, ut est sanabile a natura, sed ut eli sana bile per arte. sed quia in sanatione. quae fit per artem, ars est ministra naturae. iuxta illud Gal. in . 3 .techni.
317쪽
G quod interest nere alio de natura de I subiecto. de neresse est,ut me Teius ad quod est motus,idest de na- dium inter duo loca contraria hatura termini motus,quoniam si mo beat aliquam cotrarietatem in Bltus fuerit in loco inter: idest mediu ma,& in subiecto. Vnde necesse est, erit primus locus ad quem motum ut diuidatur in duo loca quae nonumouetur. Et similiter si motus suo merantur nisi propter numerationerit in qualitate, tunc inter erit pri subiecti. Alia vero contraria in alijsma qualitas ad quam transmutatur prudicamentis quae in t unum in sutransinutatum. Animaduerte Vnu biecto,& contraria secundum se quod dissinitio ista data de medio mas medium fuit in eis unum in sit non secundum unam rationem una biecto,dc duo sis forma,& ideo fuit uocam competit medijs cuiuslibet possibile, ut inter duo contraria ista motus,& ista est causa difficultatis, Inveniretur unum medisi,aut pluri&cofusionis: unde Auer.inat.quod Vnum. Medium autem quod est in diffinitiones rerum ambiguarum. i. loco est impossibile,ut sit unu in su- ει multipliciter clictarum difficile assi- biecto. Quoniam si esset unu in su- gnari possunt,eo sia appropinquant biecto non inueniretur in eo cotra, ei quod non habet naturam comu- nem,& ideo latet, & diffinitio communis declarat hanc naturam communem,& huiusmodi diffinitiones diffieile inuemutur per regulas darietes diffinitionem,quae sunt diuisio compositio,& demonstratio. ph,
Com. 2 sic in proposito contingit. Nam medium,ut scribit Commen. in. . coeli & mundi. com. 38.in motu locali differt a medio in motu alterationis. Contrarietas. n.inuenitur in forma. i.in qualitate,& in loco aerietas,quae est in extremis,quemadmodum inueniretur in med ijs quae sunt inter extrema contraIia, tr
rietas. n.quae eit i extremis, quς sunt in loco est in subiecto, de in forma. Vnde necesse est,ut contrarietas existens in medio sit in forma, & in subiecto fm via diminutionis,&ideo necesse est, ut locus meditas diuidae in duo loca.quorum unus est quasi forma,& alius quasi materia, & hoe manifestum est ei, qui bene considerauit. haec Comen. Ex quibus clarea qui uoce,sc