장음표시 사용
21쪽
generaliter dirigitur; captatio verSus seiunctum corporis spatium; tactus versus singula ejus phaeuomena, VerSus sormas magis Singulares. Unoquoque passu, unoquoque manuS motu NOVum OC-cupamus Spalium, idque organismo Vindicamus; quare Io-comolionem, assimilationem spatii per se, laclum assimilationem singulae figurae mathematicae dynamicam denOminare liceat. Hoc modo organa loco molionis tu animalium ordine sensim sensimque corripiendi instrumenta et in simiis et hominibus organa lactus evadunt et organa motus ad summum usque gradum perlata in res maxime individuas reseruntur; tunc vero locomolio antagonisticelantopere retrocedit, ut extremitas superior tu homine celerius evolvatur inseriore, et brachiorum musculi in foetu eodem cum thoracis musculis tempore sese eVolventes, in insanie mature capiendi facultatem nanciscantur, dum loco- molio, ingressus, cum in omnibus, tum praecipue in inserioribus extremitatibus seriori nonnisi lempore peragi po-lest. Comprehensionis instrumentum digili, laclus instrumentum papillae constituunt. Jam consideremus, quae conditio inter manus et organismum Singulasque ejus parteS, hic praecipue commemorandas, intercedat. Quodsi manum eam corporiS partem designamus, in qua simplicia systemata Organica, maSima Symmetria, Sejunctione, mutuoque aequilibrio compareant, naturae Suae physico- organicae respondentia, multas iani-Versae sormalionis leges imprimis ad eas applicandas, nequaquam mirum videbitur; quarum hasce allegamus: FOrmatio radialis organismi distinctissime in ea expressa, ita ut in musculorum positione, eradiatio ex punctis centralibusessiciatur, dum musculi pedis, ei analogi, parallela directione
gaudent, eoque praecique opinio probatur, in manu diVcio gentiam, in pede convergentiam, aut potius concentrali O-nem praedominari, quod cum utriusque partis suae intime conjunctum est, ct principem ejus disserentiam conformat. Analogia inter anteriorem ei posteriorem, superiorem et inferiorem, dextram ct sinistram corporis partem, hic qu0que volatione plani volaris ad planum dorsalu manuS ud
22쪽
pedem manusque dextrae ad sinistram distinclo palei; porro in structura singulorum digitorum et digitis inter se comparalis. Principem illam formalionum organicarum indolem, quae consistit in lypi perseverantia et modificationis
varietate, prout sunctio eSi, praeSerlim in evolutione manus eX respondentibus motus organis per lotam animalium seriem persequi Valemu8; unde sit, ut manus ossa plurimis magnitudinis varie talibus Subjecta sint. In monstruosi talibus adeo notissima illa - Di de balancement Geo rογ- qua natura pel Saepe multiplicationem concretione, nimiam evolutionem unius partis minore evolutione allerius, huic analogae, compensare Studet, magni se momenti Ostendit. Quam legem a natura et in normalibus animalium rinationibus semper et mirum in modum observari, inieralia probatur per magnum Vertebrarum numerum apud Serpentes, deficientibus extremitatibus. Porro eX manu Cognosci licet, qua ratione natura materiem minus Organicam ad limites usque organismi repellere et a partibus nobilioribus removere Valeal: Sic c. g. ungues, maXimae Scilicet Squamae corneae, extremitalem digitorum dorsalem minus
inSignem occupant, allamen a Vi Vitali ad peculiarem quandam sunctionum adhibitae; generationis crinium, magis Ve-
gelalivae in opiderint de plani Volaris, sensui dicati, nullum Vestigium reperiendum, et quod mirum, in notissima illasa milia lamberlina Stachelschwein men schen) manuum VO-lae ab excrescentiis aculeatis Vacuae sunt. Haec de relatione manus ad organismum generaliter dicia sussciant. Specialis et genetica est manus, organi sollicet iactus, ad Systema culis relatio; in manu enim sensatio per lotam cutem disrusa, organum reperit, in quo concentratur, et ad Sen Sum elevatur, ubi certa induitur forma, ut materia sormae expers in corpus transiens sormam induit. Culis, organismi terminus, ira iaspirationis stinctione transiliis ad almosphaeram maxime naturalis, in extremo peripheriae puncto, in sine extremitatum ad persectionem perVenire, et centrum quoddam periphericum centro organismi in cerebro Oppositum constituere studet.
Quod autem tu persectissimis nonnisi animalibus im-
23쪽
petrat, locis maxime circumscriptis, dum in inferioribus organisationibus culis, per quam organismuS Singularis a natura sejungitur, in tota superficie est incertus sensus exploratus. Polypus omnino eSt Sensus laetus. Quamdiu culem molus organa deficiunt, ejus sentiendi lacullas lanium passiva est; in manu humana summam acti vitalem acquirit, ideoque quod ex cule, universo scilicet Sensus organo, Sen- Sus laetus, quamVis Sero, proxime lamen ei singitur, huic sensui maximam objectorum Varietatem et infinitam facullatem in ampla sphaera continuo eVolvendi, magnamque
illam significationem attribuit, ut per eum primi lus, praesertim in insanita, plurimae ideae simplices animo adducantur. Omnes quidem sensus ex cutis sensu explicantur, ut omnia systemala ex membranis proliseris; at transitus ex coenaes thesi in peculiarem sensuum provinciam primum iactu pervius sit; ex hoc enim dynamico motus et laclus Organo, caeteros sensus Versus duas hasce directiones persequi licet. Est ille exordium duorum ordinum SenSuum, quorum alter olfactum et auditum; alter gustum et visum amplectitur; in illo ordine extrinsecus praesertim Systema Ossium, in hoc systema musculare et culaneum praevalet. Et Stoici jam sensus ad lactus sen Sum reducendos praesenserunt, thesi proposita: animum per Septem polyporum brachia in mundum exlernum agerc, et cum iis ad mundum pertingere; qua imagine, quinque Sen Sus, Vocem et genitalia signiscare voluerunt. Aeque magni momenti est relatio iactus ad animum et ad cerebrum, quam in in illo hujus capitis paucis anno lavimus. Quae sibi maxime contraria videntur, inlima hic assini tale conveniunt, et polaritatem, Verissimo vocis sensu repracsentant. Cerebrum enim, nobilissimum organum, in sphaerae sensitivae centro
Silum, penitus ossibus circumdatum, interiori ossium plano, quod in eberi osse ogonia ingeniosissime explanatum Videas, nobiliorem imperiit significalionem, dum lactus sedes in organismi peripheria, circa externum OsSium plan Um Cou- Spicitur. Attamen neminem fugit in utroque Ossa formam audere organo Ot utriusque organi functiones summa excellere certitudine. Ut hominis animus lucidissima conscientia
24쪽
prominet, ita manus organismo lacullatem dat, se ipsum et mundum exlernum perfecte comprehendendi, quod voce Germanica se begre feri si notionem primitivam respicis
acutissime exprimitur. Vel errantem animum concomitatur lactus sensus: sic in Vertigine molus, vertigo tactus cum cerebri a1lectione inlime conjuncta est. Per lactus sensum animus desinitam mundi externi cognitionem adi. piscitur, ut organismuS per lactus organon ejus doles; pari modo animus simul et corpus ope manuum laculla-les viresque cxercent. Sic persectissimo modo nascuntur artium consormaliones: mimice et ars sialuaria. Mimice est artificialis cogitationum repraesen lalio manuum molibus eXpedita, est quidem animus motus specie indulus. Sculpturae Vero laclus auxilium maxime est necessarium; operaque statuaria, Visu deficiente, solo lactuS Sensu percipi et dijudicari posse. - Imo historia coecorum Statuariorum exempla nobis nonnulla exhibet. At, manulanti aestumata, multum abest, quo minus chiromantiae et magnetismi exierminali erroribus assentiamur, quorum
illa imprimis interiorem organismi conditionem in plani
volaris lineamentis cognoscere, - hic Vi manipulationum magica vim vitalem in alterum organismum translaudere, eundemque in alienam Sphaeram trahere conatur. Nihilominus autem ex utroque diversis lemporibus magni aestumalo, concludimuS, continuum inter manum et
animum organismumque commeatum nutiquam non salis
nolum fuisse. Jam Dideroti verba hujus partis sinem ponant: se Si philosophus coecus hominem procreare vellet secundum Cartesii imaginem, animam in extremis digitis
25쪽
Longum per tempus rerum naturalium scientiae detrimento fuit severa materiae a Vi, sormaeque ab indole separatio. Modo materies, modo principium vitae in eangenS, Solum proponebatur, et materialistae et dynamici mundum, ut ita dicamus, inter se partiti sunt. Recentiore non nisi lempore abusus iii cce ponitus sublatus est, inseparabili scilicet inter peculiares Vires carumque phaenomena connexu constituto; et ut Archaeus ille, olim organismi constructor vindicata ista in materiem dominatione orbalus est, ita et . ingeniosissimi Re illi doctrina: ,, Vim vitalem ex sorma et mixtione procedere V auctoritatem suam perdidit. Materies et vis una per alteram, non juxta Se, mutua relatione existunt, similique modo et evolvuntur et involvuntur. Quare haud inutile inceptum nobis esse Videtur, quin adeo ad organica Vel minimarum corporum partium phaenomena intelligenda, neceSSarium Connexum sormalionem inter et functionem, partisque ad lolum, cujus est, relationem demonstrare; nam hoe modo lantum Vera uniuscujusque fibrae organicae, et uniuscujusque glο-buli organici significatio cognoscitur, et quoad universae
vitae, maxima scilicet et minima rerum creatarum 2m
plecte illi, subjecta sint et quoad propria gaudeant sol malione, quae specialem ipsis existentiam impertitur. Mihi
quidem specialem hancce partem elaboranti haec observata Sunt, ossiciumque imposuerunt, specificam significationem partium organi, quod organon cSt uule organon, prout DSi
26쪽
carum structura, Silus et forma, indagandi; et, Vanas mea dilationes evilaturus, proxime, pro Viribus meis documentis innixus sum, quibus et Specialem hancce rerum naturalium partem exornavit insignium scrutatorum industria atque ingenium. Forma quantumvis et functione lam inlime inter se conjunctis, nihilominus ordo scientiae separari eas postu- Ial; quo lactum est, ut lolum in Morpliologiam et Physiologiam divideremus; cujus utriusque terminos lamen BCCuralius observandi lacullas nobis non conligit, cum scilicet separatio lia ecce artificialis sit, et conditionibus naturalibus repugnet; quare Sejunctio plus miliusve peracla eSt. In Morphologia compluribus partibus major minorve dicata est opera, prout partes aut insignis aut exigui ad lotum momenti nobis visae sunt, aut cum nihil aliud communicare licuit, nisi quae in libris de anatomia humana conlinentur. Nam cum anatomia hujus humani corporis
partis exaclisSime noscatur, cumque permulta opera eam copiose et continenter tractent, superfluum foret Sexceu-lies narrata repetere; ideoque a rebus Salis Superque nolis exordiri licuit. Attamen mulla mere an atomica citavimus, cum Scilicet per contextum requirebatur, aul integrioribus notitiis recentiori tempore suppedit alis, aut cum facta cum meditationibus iis adjunctis componenda esse nobis visum est. In Physiologia caput de lactus sensu majoris circuitus evasit capite de motus lanctionibus, morphologia scilicet motum copiosissime explanante. Caelerum partium extremi latis superioris, non Stricle ad manum perlinenlium, quoad functionem et structuram per- Saepe meliliouein lacere oportuit, his scilicet intima ad manum relatione gaudentibus, aut extremilale Superiore
ex sola sere manu ConStant e. -
27쪽
Λ. Ossa extremitatum anferiorum apud piscos 7 ).
Inter Chundracanilios Petromyzon extremitate anteriori caret. Extremitas anterior Naiarum, Squalorum et Chimaerarum duabus portionibus constat; quarum prior ossibus talis composita annulum Vel Zonam format corpns circumdantem; altera Vero eum Zona, qua deorsum re- socii lur, articulationem format et in dua segmenta dividitur. Primum segmentum ossibus Ialis, plus minusve triangularibus, sol malum per cavit ales glenoidales condylis respondentibus primae portionis incumbit, levationem et depressionem directione perpendiculari permittit, et pinnae sundamentum constituit. Alterum Segmentum, pinna, constat compluribus radiorum oblongorum cartilagine rum, inter se et cum primo segmento per amphiarthrosin junctorum, seriebus deinceps Se excipientibus. In media talissima pinnae parte plurimae Series sunt; ilem mediae pinnae radii longissimi sunt, c. g. apud Naias; minor serierum numerus apud Torpedinem, minor adhuc apud Squales. Universe radii pinnales formant stratum simplex in-
- 6 Voce manus hic latiore Sensu usus sum, quo partes animalium manui humanae analogas Simul amplectitur.
7ὶ Mechol ΙIandb. d. vergloichend. Anat. Bd. II. Abth. I. p. 255. - Omnino pinna pectoralis pro iis habenda.
28쪽
ler musculos superiores et inseriores silum. Sitiriones sor-malione eXlremitatum anteriorum Valde disserunt, quippe quarum pars superior ex tribus portionibus constat, prima cum capitis parie juncta, media puramidis sormam exhibente, et anteriorem Secundi Segmenti partem excipientc. Hoc porro eX compluribus radiis constat oblongis cartilaginosis, duplici serie compositis; posterior secundi segmenti pars autem plus quadraginta radiis corneis articulatis constituitur.
Inter hos Muraenophis distinctissime eXl remit ales Superiores esse ulteriores costarum evolutiones ostendit; dum enim in aliis piscibus persectae exiremitates annectuntur, hic in utraque parte unum lantum adest os lenite, cule et musculis circumdatum, aeque ac in plurimis piscibus compluria Ossa tu utraque columnae vertebralis parte iucarne existunt. In Muraena serpente idem Os oblongum, quamvis apophysibus periphericis magis evolutis. Ea transitus ad communem dispositionem formatur. Extremitales aulcriores enim ex tribus sere portionibus constant; quarum media multo minima, tertia autem maxima est. Prima portio tarmatur compluribras Ossibus, Semicirculum
formantibus, et articulatione mobili cum regione cranii superiori laterali junctis. Altera portio, ossibus parvis planis, plerumque tribus, interdum uno lantum composita, Mockelii claviculae eXternae sic dictae, in segmento inferiori et anteriori primae portionis Silae sese annectit. Τerlia portio magis perpendiculariter Sila, in carpum dividitur et digitos, hi in singulas phalanges. Ambo constant compluribus ossibus desuper deorsum in uno plano sitis et mutuo se langentibus. Carpus mullo minor digilis, constituitur quatuor ossibus oblongis rotundis, quorum in serius multo majus, majori pinnarum radi alium numero respondet. In parte digitali singulum quemque radium in cxternum et in internum dividore par est. Radii ipsi vero uon dividuntur in complures portiunculas sejunctas, ut inchondracanthis, quamvis extumescentiae et inciSurae exis-
29쪽
lant. Iu Polypseri deXtro Ialere tria carpi ossa, quinque ossa sormae radialis desuper deorsum, latitudine increscentia, haec porro soliti radii pinnales sequuntur. Utraque
radiorum series triangularem formam cavitatem articularem, qua marginem SectioniS carpi amplectuntur. Ideo hic ut in animalibus ordinis superioriS carpus, melacarpus, et digiti discernendi sunt. Pinnae radius superior non raro cum secundi segmenti OSSe, quin adeo cum clavicula cxlerna articulatur, e . g. in Siluris. Eo advertimur ad monstruosis ales humanas, apud quas in humero, omnibus caeloris exiremit alis partibus deficientibus, pollicis rudimentum reperitur.
Trium manus segmentorum tertium, phalangibus digilorum formalum, est longi SSimum. Diversa manus ellammatio in singulis amphibiorum ordinibus, vitae generis et praesertim medii, in quo Vivunt, varietali innititur. Sie apud T lndinem digiti Vix quartam tertii segmenti longitudinem constituunt, apud Sauros e contra et Batrachia aeque longi sere sunt ac anti brachium et os humeri. Ca pus compluribus OssibuS parVis, subrotundis constat, a margine radiali ad ulnarem usque transverse silis. Proteus tria habet ossa cartilaginosa, in duabus, Triton et Salamandra septem, in tribus, Nana. Busoque quinque in duabus seriebus Sila. In Emyde novem carpi ossa duabus seriebus; unumquodque irium primorum ossium melacarpi peculiari, quartum et quintum communi taloque carpi osse gaudent. Pollex hic magis evolutus quam in Testudine, ubi pollex et indeX in communi carpi osse positi sunt. In Chelona carpus decem ossa habet, tria in prima, Septem in altera serie, ita ut carpus hic valde evolutus sit.
In Crocodilo septem ossa duabus Seriebus POSila Sunt. Ossa me lacarpi absunt Proteo: sequuntur Scilicet ossa carpii res phalanges extus magnitudine decrescentes, quarum prima musculis circumdatur et per culem occultatur. ννο-
30쪽
fetis igitur et hae ratione piscibus maxime propinquus. In Testudine graeca prima phalanx item anteriori seriei ossium carpi sese annectit. Quae Inutilatio ad comparationem cum situ ducit et efformalione pollicis humani, cum
me lacarpus scilicet pollicis pro primo pollicis internodio haberi possit.
In Nana pipa me lacarpi ossa longissima, in Testudine brevissima. Iu Batrachiis quibusdam me lacarpus pollicis duplici crassior et talior sit, quam in eorum seminis, lempore, quo collum oppetunt; porro in extremi talis partera diali gaudent Osse exili, ut scilicet pollicis rudimento, quo carent seminae. Plurima amphibia quinque habent digilos, quorum quisque oblongis tribus internodiis articulatione mobilibus praeditus. In plurimis Basa rachiis quatuor nonnisi digiti persecti; in Sirene quinque digiti, deficiente extremi late posteriori; in Proteo tres; apud Pipas exilissimi, apud Ausones crassissimi, in Cheloniis quinque digiti sunt; apud Chelonem et Emydem pollex et digitus quintus, in Testudine Vero graeca Omnes digili duobus constant articulis. In Superioribus Saurorum generibus medius quinque digitorum longissimus; pollex duos, Secundus et quintus digilus ires, tertius quatuor, quartus articulos quinque habet; phalan X ungui sera antrorsum acuta et curvata est. Chamaeleontis tres digiti interiores a duobus exterioribus sejuncti, hi illis ut pullices oppositi sunt;
qua ratione forceps formatur, qua scandendi 1acultas ad
C. Extremitas at tum Superior ' .
Apud omnes aves duo an librachii ossa persecte evoluta existunt, ulna et radius, qui ratione, qua humero au- nexi sunt, eundem tantummodo motum exercere possunt, quo firmitati ad volatum necessariae respondetur. Ulna plerumque radio validior est. In avibus celeriter alteque volantibus radius magis retrocedit, praesertim in uirundine