장음표시 사용
151쪽
NERVOS A. I 47cam praecipitantur. Vui mortem ii Sam aufugiunt, vix manifesta crisi salvantur, et dissipato I OSt vi 'e,imum fere diem, aut tardius aliquando, evidenti periculo, redeuntibus SO
mno ciborumque desiderio, nec non sub te Petilis sudoribus vaporosis, aut pryalismo, aut gangraena vix foetente ad coxas, lemissime , vel interdum stabitanea quasi, nec intellecta celeritate , recon ValeScunt.
Est vero et huic febris nervosae speciei sua cum ga Stricis saburris, cum inflammatoria con 'stitutione, aut denique cum ipsa in fiammatione, vel et cum rheumatica, aut catarrhali assectione, complicatio, quam signa alibi exposita 33. Si. 89. 9o. ) manifestabunt.
92. Si febrium hucusque descriptarum So. - 9 i. ) humano intellectu causas attingere valeamus: licebit easdem in principio quaeiere , quod praecipue in locis, quae anima lium exhalationibus inquinantur , in futuros morialium in tertius praeparatur. In q o hoc principium consistati, dissiculter, Si unquam, eruetur nec aer, qui eidem pro vehiculo est,
152쪽
hoc ipso licet quam maxime impraegnatus, cognitorum beneficio instrumeniorum, ab alio,. insonti, diversus monstratur. Putridam causae istius naturam supposuerunt, qui in putrescente animalium exhalatione illud ipsum, quod
nervos invadat, quaerendum esse existimarunt; hancque opinionem videbantur putridi in fibram animalem, ac in ipsum Sanguinem e flectus quodammodo confirmare. Sed principiorum sub hac 'corporum decompositione emanantium, in putrido non limitatur indoles; neque huius, copiosiori vehiculo diluti, iam venenosa est qualitas 2 ut vel aperto in aere, sanissimum hominem, quasi fulminis ictus, lethalem in morbum prosternere queat. Ipsum adeo athali volatila, odoratus nervis admotum, lipothymia correptos promptissime restituit; ac in ipsa febre nervosa 88. , quam putridam vocant, cordis vires potenter attollit. Nec putridum tam ubique animali corpori est infensum, quin ipsa natura cuivis ex istis/ non parvum foetentissimae materiae receptaculum vel ipsi stoma-ebo submiserit; ex hac ipsa, nutrientes particulas, oeconomica certe resorptione, so Ilicite
153쪽
NERVOSA. 14 colligat; ac, Sine putriti submixti timore, in usus suos, physiologis Vix Satis perspectos, quotidie convertat. Ipsa quidem humana Species, rapacium exemplo animalium, ex putri is alimenta non quaerit: ast Vero, necessitate coamcia, vel consuetudine indurata, tum carnem,
tum pisces putredinem longe spirantes, absque putridi tormidine morbi, audacter devorat. In - numerae opificum familiae vitam putri dissimas inter exhalationes sanam ducunt; et foetidissimum in cruribus ulcuS, per annos acerrimam fundere saniem, nervosam tamen febrem inducere vix observatur.
Ex his apparet, illud ipsum, quod nervo sam febrem progenerat, non tam semper in pu trido, quam in alio huic ipsi facile commixto ,
ignoto licet, ac venenorum modo agente, Prin cipio consistere: quod nervoso, vitalique Systemati prae primis insensum, pro Varia tum sui, tum recipientis subjecit, regnantisque constitutionis natura, diversissimoS in sensili machina effectus, nunc excitantes , nunc vero te primem es inducat: quos illis non inepte similes 'quodammodo dixerunt, quos ex Nicst anae fu
154쪽
IIo C O N I N it Amo, in hominibus eidem necdum assuetis, in
Et revera tantos hoc principium corpori vix admotum tumultus mox stomacho infert . 83. 87. 88. si . , , ut vel fortiora in eodem venena maiores vix suscitent. Nec major sere in istis, quam in ipso nermosae principio, expellendi S, emet icorum Virtus est: si, priusquam diffundatur insectio, promptissime propinentur: quo in
ultimo tamen casu, sudoriferorum non minor in eliminando veneno emcacia ob qervatur. Atque
ex hoc quidem ad majorem ejusdem materiae
subtilitatem, ac volatilem naturam, concludere liceret; nisi variorum morborum seminia, effectus interdum tardiores, immutata, ex Sere rent; atque ipsius demum pestis, ac variola rumcontagia , rebus etiam in animatis pertinaciu Stidhaesisse, observatio doceret. Sed hic est, ubi eximii in arte viri, contaria ad paucissimos morbos restringere, solisque mariolis , morbillis, scabiei, ac icii venereae , concedere maluerunt. Amicae tamen umbrae passe dicamus, nos latius eheul diffusam contagiorum agnoscere potestatem. Ut enim et caninae ra
155쪽
NER OS A. III. vel , et iaprae certiora contagia hic praetereamus; quid in illis morbis veneni animalis communicationi faveret , quod in aliis populariter
grassantibus non saepius favere valeat, Max per
spici potest. Vegetabilium quidem , animalium
que in modum, per semiva morbos propagari, non videtur: sed quae St.b horum decursu praeparatur, infula Sa Vitae, conta ii maeteria, haec
in aliud praedis positum corpus delata, cosdem huic in solidis motus, liquidor Lm easdem, myρος erit plenas, sed observationibus nimis confirmatas, aberrationes conciliat. Nec minor dissicultas in eo est: cur rabiosi canis saliva per menses sub culo humana iacere sepulta, demum ejusdem effectus morbi, idemque, communica' bile aliis, venenum valeat generare; quam quod pestis, sebiisque carceraliῖ contagia, sub certi Scircumstantii ς praeparari, vescit, sque, aut aliis rebus suscepta, post inon tam breve tempus in alios transferri aequaliter possint. Errorem hoc in judicio subrepere , ex eo qui dem facillimum eς e concedimus lubenter: quod ex morbi epi emici causa, late per populum ex tensa, ille in plurimos uimul, sine ullius con a -
156쪽
Σ32 C 'O N T 'I N IIragiosae materiae concursu, grassari queat; est tamen praesidium in pestiferorum , - est in locorum, ubi morbi, ob contagia suspecti, vigent , -- egi in rerum ab aegrotantibus tractatarum solicita fuga, positum omne: nec aliter leges a pestis, quam a variolarum contagio praeservant . - Animale igitur productum nervosae febris con 1agia sistunt; et tam in aegrotantium Vari rum corpore, quam in atmosphaera, plurimorum exhalationibus inquinata , faventa anni constitutione, generantur. Quod si tamen has ipsas vel putridas esse, vel in putridas facile abire, ex analogia concedamus; fateri tamen
oportet, hoc putridum saepius pro vehiculo, et ascia contagiis materia, quam pro ipSo conta- aio , esse habendum. Nec effectus, in aegrotantium ἰ corpore, sub fine magis, quam sub initio morbi, conspicui , putridam esse aegritudinis causam, magis convincunt; aut ex alio son- e, quam putrido, explicari non possunt. Certe ex sudoris non magi S, qGam ex animae, ex
pedum, axillarum, sonticulorumque in multis, sanissimis caeterum hominibus, foetore, ad pu
157쪽
' N E R V O S A. IIrri clam sanguinis decompositionem concludi potest; nec omnia ,. quae male olent, ob putridum Ulere, aSSeremuS . Apparens sanguinis his in morbis dissolutio, nec constans ubique est; nec
ipsa, nec haemorrhagiae, nec exanthemata, ex alia, quam putrita causa pendere non poSSunt.
Si citius, quam alia, defunctorum hoc ex mo bo cadavera putreScant; hoc ipsum, si aliqua- lem in eodem ad futuram dissolutionem adesse dispositionem convincat: et reos tamen , et cum sanguine per vasa circulante , iam imputruisse , nequaquam inde inferre licet. Ex Pertit iani
corticis virtute, magis quidem in febre .
88. ), quam putri am cognominant, quam in nemosa versatili s 87. , proficua, ad anti's tkam eiusdem agendi rationem praemature conclusum est: cum maiora, quam hic cortex, anti septica, in eodem morbo parum, aut nihil proficere, et alia, quae septicis potius adnu merantur, remedia, cantharides, salesque Vola tiles a thali nos, quam plurimum praestitisse, ob servatione edocti, profiteamur. Sed, si ex communi contagiorum actione, eo . zuadem ex putrito ut statuamus originem, nDR
158쪽
inducamur; oportet tamen, ut pro morborum diversitate, et ipsa disterat eurundem natura; utque unum prae alio in certas corporis partes invehendo, propria cuivis Sympio mata, qua dam sere necessitate, inducat. Sic nervosae febris contagia, quam maxime in sensilitatis , ac irritabilitatis organa furere, ac nervorum in partes sibi subjectas imperium nunc augere,
nunc deprimere, nunc vero subvertere con SUC- Scunt. Sic morbillosum virus tum oculis, tum saucium, narium, pulmonumque membranae mucosae potissimum insidiatur, ac variolosum acre
Caecitates, philii sesque ulcerosas frequenter post se relinquit. In hoc vero singularis contagii , nervosas e X- citantis, posita est natura: quod non modo cum variis affectibus, gastricis, inflammatoriis, sed cum ipsis variolarum , morbillorumque contagiis, inflammatoriae licet indoli faventibus, facillime confluat, ac ea in partes suas abire, omnemque sere prima tum deponere habitum cogat. Sed et in hoc, infaustum nervosarum contagium , variolis morbillisque ferocia antecellit: quod, cum hi morbi, quos
159쪽
N E R V O S A. Issis mel mortales prehenderunt, in eo ς secundo insultu rarissime invehantur; illud ipsum, venereae luis et scabiei contagio in hoc simile,
eundem frequenti Dς mulctare hominem queat. Interim qui carcerum, infirmisque nosodochi ri in incolis opem diutitis et avsistentiam pra
si iterunt, hi facile a contagii, meliculosis potius, ac non assuefaciis hominibus insidiosi , periculo qHodammodo immunes vivunt: quam
familiaritalem caetera contagia cum nemine contrahere solent.
Cum vero subtilioris contagii hae in febre
producenda actionem mmus suspicarentur, alias longe iam dirae aegritudinis causas Medici aecusariant : quae tam zia vix non omnes ad morbum magis disponere , quam eundem faceruq reunt . Sic ciborum animalium frequentem υς ira pro Suspecto non amplius habebit, qui febrem nervosam apud plebem ultimam, quae vix externis carnem labris gustare consuevit, potissimum generari, ac antequam in carni VO'ros proceresque homines propagetur, diuti Us do minari animadvertet. Ex animalium epidemicor C. Orbo enectorum carnibus malignissimas febras
160쪽
d 6 CONTINIA:in miserorum familiis oriri conspeximus 'utique et sed aliud nunc erat, quam solius carnis ingestio, quod morbum, a g stricis bene diversum, in iisdem generaverat, Carnium, pisciumque putredine insectorum noxas, - multa exempla loquuntur ; quin igitur, qui morbus ex istis producitur, ex Solo, quod putridum est, principio originem trahat, putridique mox nomen mereatur. Cerealia corrupta , quaeque alia sub gravioribus charisti is ab esurientibus malesana devorantur, maximis in civitate morbis occa sionem largiuntur; sed febris, quae sub iantis calamitatibus in populos invehitur maligna , exhauciis eorundem cor ribus saepe ex alio, quam indigesti alimen ii principio, communicatur: quod in hominum, inedia, desperatione, summaque immunditie obsessorum , angustis carceralibus, ac mephitim undique 'spirantibus tuguriis inclusorum societate progeniem agno
Si febrium nervosarum in paludosis, uliginosisque locis proventus uberior observetur : hoeri et corruptorum simul cum vegetabilium reli- viis insectorum, ac animalium exilium actio-