Symbolae litterariae opuscula varia philologica scientifica antiquaria signa lapides. numismata. gemmas et monumenta Medii Aevi nunc primum edita complectentes volumen primum decimum

21쪽

xv III non aue Oris nom ne, his famen pIurim im teresse arbitror nosse ab III MO Prasuis 'Ohamne Bottaris emissam esse hanc epsolam, muI- tum enim decoris, pretii, ct fama operi adcedat necesse es ex celebratissimo nomine tam egregii Viri, qui cum in omni eruditionis .ct doctrina genere protet; in eo certe quia spectat ad patria lingua auctores vindicandos . exornandosque, talem sibi promeritus es Iaudem, ut nusquam alius consecutus AramWiorem . Iumen claudunt tres aha vi Ia de Pictura. Diia ex his Iosephum Mariam Suarsum Episcopum olim Vasionensem habent auctorem . Scripsit primam Franei S. R. E. Cardinais Barberino notitiam illi praebens ceIeberrima illius musito opere ex pressa Navicula in Bassica S. Petri a Iotra Florentino, per quem pictura extinctae revixit. Altera Philippo Baldinuecto, vitis iniustium in pictura artibus virorum compilatis , ηοto viro scripta es in idem argu

mentum .

Demum Antonius Maria Saluinius ju-eunda suavisque mihi universoque Littera rio orbi retardationis Viri in episeola ad Laurentiam Adrianum Pisani Seminarii

22쪽

Rectorem laudatissimum qua data est, acerbam Wandembroebit mortem deplorat , salia quadam litteraria noua nunciat. His intenim Lector smere . ct Vale .

23쪽

INDEX

OPUSCULORUM

EPisola Dedicatoria.

Tab. I. II. ct III. Pag. IT

si videbitur Reverendisi. P. Mag. Sac. Pal. Apost. Ord. Praed. F. M. de Rubeis Patr.Cons. Vrc.

IMPRIMATUR

24쪽

ARCHIEPISC. MEDIOLANID F

LIBRI DUO.

26쪽

LIBER PRIMUS.

vacaneam esse earaim existillio tra- Athen.

'andi , qui primi fuerint Picturae in .. pr mr sit ventores, quae illitia, quoiss prin Plin. 3s. gressus habuerit Ars ea , dones in eam auctorὶ- c. 3. ct 1. tatem , & honorem veniret, qui hodie arti ei habetur . Ne illud quidem elegamist ,ngenii homines probarent , si oratorio quodam filo texere hujus nobilissimae artis laudationem aggrederer . Nam qui eum aliquo judicio aliena legunt , cupiunt ita tim ad rem propos tam , argumen umque Ueniri ; ae tune maxime capiunt , cum nota , ct communia , & alioram expliea a litteris sine ea , quae ante rem ipsam in medium asserti possent. Quamobrem nulla P - ς, alia praeserione mentes , opus hoc nostrum in Uε 'quanta meumque magnitudinem id proce-rnm sit, bipartito divisum sere die imus . Pars iuna communia quaedam toti.ani praecepta eo

tinctis , quae ad Pictotam faeram, sive Sevi A a Ptum

27쪽

bunt. Pars altera propositum habebit hoc , uepictores , sculptoresve sacri doceantur , qu modo mysteria nostrae Fidei , Sanctorum qu imagines exprimere possint , salva historiarum fide , ut divinus cultus artium istarum ope etiam augeatur. Ita enim de utraque agemus arte, tamquam si una , eademque esset. Atque tractando talia nos , & docendo , satisfacere conabimur in hac etiam parte sacri Conci-Scs. s. lii Tridentini deereto , quo jubentur Episcopi tradere populo Eidei mysteria , historiasque ia- cras non verbo solum, sed pictura etiam, vel quapiam alia mysteriorum eorum imagine, quae animos, sensusque hominum ad Fidei capita. recolenda excitare possit .

DE DECORO.

a N moribus etiam hominum quaeritur praeci 1 pue , & super omnia placet intuentium ani Decρ N qμM mis deeorum appellatur; splendor nom pe quidam & lumen, sive flos ex omni motu, &actione existens , quo splendore vel flore mens hilarata recreatur. Atque jueunditas , volu Ptasque ea , sicuti insita est rebus omnibus, quae cum aliqua venustate , & gratia fiunt , ita per artem transfertur, inseriturque imaginibus re Tum ς Tundem, quaa coloribus, aut saxo ars

28쪽

DE PICTURA fACRA LIB. I. y utraque humanos actus imitando essingit. Nee

ulla in re differt Artium istarum jucunditas ab illa naturali, & viva jucunditate, nisi quod

simulacra ista nec spirant, nec loquuntur, nec motum plane ullum habent, mortuisque coloribus, di imaginibus quodammodo tenebrosis inclusa sunt. Non tamen mortui colores , α muta isthaec saxa decori leges excludunt, sed Potius eas requirunt magis . Nam quidquid in artibus hujusmodi contra decorum peccatur sPerpetuum, aeternumque est , cum morum uti

que nostrorum mutatio facilis sit , hique momento pene eodem subjiciantur oculis , & subtrahantur. Praeterea corrumpitur , violatur

que decorum ipsum in moribus temere, & inopinate , sive etiam perturbatione aliqua vehe menti deformatur invitis nobis, cum alioqui decorum hoc alterum destinato animo, mani abusque nostris violetur , eximiaque species ejus ad deformitatem saepe pudendam consulto, ac voluntarie adducatur . Quae culpa , sive in juria , violatioque decori , si in rebus prosanis admitteretur, esset utique reprehendenda , sed multo magis reprehendenda est , quoties in sacra , & divina peccatur . Primum, potissimum que praeceptum circa nobilissimas istas artes veterum fuit, ut Deorum imagines fierent no hilissimi cujusque artificis manu , idque apud caecas gentes ideo custodiebatur, quia existi ..mabant ipsi possie talium artificum ingeniis cer tias, commodiusque exprimi res eas, quas ipsi

29쪽

divinas putabant . Ideoque dixit etiam Plato , stellas esse veluti certas Deorum imagines , dc saluas , quae Deos ipsos repraesentarent . Simile quiddam seriptum reliquit Plinius , & eo fortasse spectabant illius verba , eum innixas etiam auctoritati Varronis diceret , caelum quasi caelatum appellari . Neque contentus eo doctissimus , & celeberrimus quisque tempo

Tum eorum , propriis eam rem praeceptis illustravere , quarum litterarum partem absumpsit aetas, pars vitiata temporis injuria, lucis etiam aliquid afferre potest ad rem hane ipsam , quam demonstrare volumus ; indicant enim talium dicta , superstitesque litterae , quomo do vellent pingi vitia , & virtutes, adversaque , & prospera , quave figura fieri deberet effigies illa , quae conditionem humanae vitae repraesentaret. Non enim palatium , aulamque aliquam , sed fallacibus sinuosisque flexibus Iaberinium,ad eam rem accommodavere . De cori tame a hujus praecepta ita necessaria sunt . ut si artifiees ea plane agnoscerent , dc eusto dirent, labor hie etiam noster videri supervacaneus posset , quo nihil aliud effieere volu

mus , quam ut sacra mysteris digne, conveqnienterque effingendi ratio quaedam constet. Et quamquam satis probe , cis reque demon stratam esse de ri hujus vim, naturamque ar bitramur ea ima definitione , qua lucem, reflorem amoenissimum ex humanis moribus exi nentem esse diximus , addemus tamen hoc ad Iem

30쪽

DE PICTURA SACRA: LIB. I. Trena clarius meliusque demonstrandam . Deeo-xum in omni re nihil est aliud , quam id , quod ita plane esse decet , sicuti nobis spectandum

proponitur , cumque tale sit, nec demi, nee

addi quidquam potest . Est enim tale, quale debet esse . Indecorum autem orit quidquid V, ibis, his

vel infra , vel supra decorum habet, dum plus, Stob. serm. i. minusve quam deceat, effectum erit . Quae

definitiones satis ostendunt, virtutem omnem decoro hoc esse ornatam , quandoquidem ejus

exeellentia posita est in persectione quadam, quae parvo, nimioque interjectu existit. Αe M. Tuli. lib.t. licet ab honesto dissociari nequeat, quiddam ψεως tamen amplius habet, quod quale sit, verbis explicari non potest , quamquam mente percis piatur. Nam sicuti corporis pulchritudo ab bona , firmaque valetudine separari non potest . iita decorum boc nusquam ab virtute separatur. Dixere quinetiam Pithagoraei, virtutem nihil aliud eta , quam decori habitum, indecorum que duobus modis effet, ct constare, dum vel redundaret aliquid, vel deficeret, quorum

alterum plus , alterum minus esset, quamde. ceret. Decorum autem in mediocritate quadam positum esse , quae corporibus humanis ubi abesset, tune ea aegrota dicerentur . AEqualitatem eam humorum quisquis haberet, eum

commode valere dicimus , sicuti etiam humani animi motuum sanitas in mediocritate eadem sὰ posita esset. Λtque ita hujus elegantissimae dO- P3thag. lib.dactrinae Pithagoraeorum vestigiis insistentes. VirtM.