장음표시 사용
11쪽
post Esram librarii nomina divina inter se pe 'utandi libertatem sibi sum.
sissent qui fieri potuisset, ut Vera illa ae genuina nominum divinorum alternandorum ratio a Maserethis ad nos propagaretur, qui tamen artificiosam hane Gersorum nec unius aetatis historicorum in Genesi factam collectio. nem ignoraverint, nec ad eam quidquam Potuerint constituere. Aliud eiusdem generis argumentum peti potest ex Iobo. Perme. hat id sive ad artificium sive ut alii volunt ad aetatem carminis, ut Iehovae nomen, quod in prologo promistue Oeeurrit, in ipso carmine, hoc est, in Iobi eiusque consebulatorum sermonibus solicite evitaretur ; nec ab hac lege meedunt libri nostri. nisi sequiorum librariorum nonnullorum incuria aliquibus in locis. Quae congantia argumento esse potest, obseura ac supe nitiosa diligentia ad Masorethas usque Iobum nosti um fuisse transcriptum. Nee silentio praetereunda est peculiaris orthographia, quae regnat in libris bibliothecae sacrae postremis,eX antiquioribus vero exulat; quam sive ut mihi quidem videtur ad ipsum autographon, sive ad exemplar valde an-
sequiores dum sunt, referendam censeas, evincit tamen sedulitate summa vel antiquissimos librarios Masoremas nostros aetate superantes textum nostrum biblicum P agasse. Verum haec omnia a me eo dicta runt, ut quo loco textus noster
malarethicus habendus sit, perspicuum fiat. Procul certe absim ab ea su
pera interpolationis arguantus 3 Quidquid ex superioribus statuas, in mendo eerte tabat.
Seribamus,sis,quod LXX. eum Vulgata ac Syro exhibent Uri U . ut omnia expedita fiant. Recte quidem; verum si olim ita scriptum fuerit, quo quaeso miramio factum est, ut librarii ad lectionem delabyentur, quae vel pror. iis omni sensu earet vel hebraismo puro foedum samaritanismuin insert Ergo sta. tuamus potius, primam amaritanorum seriptionem eum malorethi ea 'ri κeonspiraue, esse autem postea ab inter latrice manu tentatam. Glossator enim ibia, quisquis hierit, eum ex orationis serie intelligeret, de marito et uxore dies, eos in unum quasi corpus coalescere, margini forsitan nulla quam textus exhil linteonstrumonis ratione habita allevit glossema in Iem ex ambobsu illis. Quod eum' mala librarii euiusdam sedulitate textui intruderatur, monstrum illud eonstrumonia oriri debuit 'mat , quod etiam in antiquissimo eodiee samaritano, quem eonsulere possumus, in eo inlicet, quem interpres semaritanus ante oeulos habuit, expressum vidimus. Postea locum manifeste affictum varie tentarunt sa- maritini ipsi; alii in verbo plurali mendum quaesiverunt, sublatoque eo quasi tinnian singularis esset a nomine aliquo Ud in textum satis in. seliester reeepisunt, unde lectio nune in 1 oinaritanis libris regnans enata est; filii ut vocabulo rix potestas sua vulgaria maneat, 'Ua pro 'eia, seripsere crim mκ via Dpra re ex a-bobus istu fieri Mer caro si ut solus eodex nune I git. - Iam everso eui lectio umῖν innitebatur fundo, sua sponte corruunt.
12쪽
perstitione, ut omnem omnino crisin a sacro codiee areere, atque Intra Masorae angustiam me ubique continere velim. Id vero lugeo, opes nostras criticas omnes ex uno tantum sente Profluere, nosque in summa rerum abundantia inopes vivere. Vt enim fatear, quod res. est, ex quo sa-
dium illud, in quo iam decurro, ingressus sum, id mihi in primis molestum filii. quod me a supellectili critica iis in locis prorsus destitutum viderem.
in quibus ejus auxilium desiderabam, in ceteris, quae nullum novae opis desiderium iaciebant, me ejus eopia obrutum quali sentirem. Vt enim in i eis aperte corruptis libri omnes et interpretes anticiui conspirant in corri ptelam, ita in locis mutilis hiant, vel ineptas pannis lacinias adsuunt. Quod mihi quidem argumento est, veteris Testamenti libros omnes, si unum forte
atque item alterum exeipias ex uno exemplo sive vetere aliquo codiceled mporiu injuria male hiulto et mutilo ad posteritatem esse transmissos, e moomnes codices antiquiores aeque qui perierunt, ae recentiores quos hst mus, tanquam e communi λnte fluxerint. a Nec repugnat hilto'. aut, enim post exilium babylonicum remPublicari, Iudaeorum instaurasse dicumtur, iidem gentis suae libros steros ex urbis excidio et populi exilio tan- uuam e nausemo servatos in unum corpus collegisse memorantur. Iam Uexo easus ille, cui haec litteraturae hebraeae immenta et membra debemus vel servavit unicum tantum cuiuslibet scriptoris exemplum, vel eorum
saltem in manus conjecit, qui inter rempublic constituendam de biblioth - h et
quae ipsi nostra praes m aetate superilaucta sunt, nee quidquam praesidiimii voeabulum iam tenui minuethieo inserendum jubent. LXX eerietes ves spuriam Amaritanorum Iectionem in illum, quem e irrit, se T. fisse. vel in eodem fiate, quo interpolator amarit nus, en serie rumirum oratio. ni hausisse putandi sunt i seriptoresque Novi 'restit ta-mia sequuntur a versio porto latina vel graeeae versionis vel novi in te . Pseudrionathanu et compilatoris Targ. Hieros paeta ni exita auct--, qui eum eo tempore viverem. quo ma reisum recensio sola inter Iudaeos regnabat, voeem zmam de suo aleeisse eensendi sunt. Qui mim potnisset En- illude Ebris Iudaicis prorsus evanestere, si reeenti lim interpre tum aetate adhue in eodicibus inalarethicis aliquibus lorum habuisset y Et eum diuis egeeisse nobis videamur, nullum illi praesidium ves e eodes Samarit -M - senuinu posse illud libris Iudai is, qui nuspiam eius vestigium via leviter prodant, vana timium conjectura intrudi. Tandem, ut uno complectar, onhelosi vetusti illius et seduli interpretii, qui moto illud ignom maior esse debet auctoritra, quam valde meentium interpretum Pseudo Ionathania et eompilam Hiemsebmitatu, qui de filia tot latinias adsuere solenti Nee ι verborum tenaeissimorum Arabum, polyglom et Erpemani pro inserethis ira gia. Sie equidem sentiis, inni,cus etiam praeeepto illi inter eritieos vulgari, rvipum dam esse lectionem, quae sua natura glossam sapit, id quod prosecto pronunesandum est; quidquid autem Hii statuant, hoe tamen nemo negabit, tractum
13쪽
ea etiam sacra reparanda cogitarunt, Vel si plura sorte exempla servata susrunt, quod seculi illius a critica sedulitate alieni indoles ita serebat, nullo delectu facto, quod ad manum Proxime fuerat cxemplum ad bibliothecam saeram instaurandam est adhibitum, aut illud praecipue, quod vetustate se
maxime commendabat, ex situ autem aut casu quodam vitium fecerat. Quissi
quid horum statuas, nihil refert; bibliotheca enim sacra semel instituta illud
exemplar principatum obtinuit, quod et omnes hebraeae antiquitatis reIi- . quias in uno quasi corpore eontinebat, et, ut fieri ingenium humanum, aiaero templi loco, ubi servab8tur, nescio quam sanetitatem, praestantiae et auctoritatis speciem erat nactum. Reliqua, si forte adfuerunt librorum exempla negligebantur, sive quod aliquas tantum bibliothecae sacrae partes continerent et pro corporis mutili frustis tantum et membris haberentur. sive quod a religione auctoritatem nullam consecutae essent, sive quod imtroductis cui ajunt) post exilium babylonicum quadratis, ut vel nunc habemus , litterarum ductibus, quos a Patria chaldaicos nominant, a paucis legi possent litteris antiquioribus exarati libri. Iam cum membra haec aestum eorporis illius sacri, quae separatim aderant. alibrariis, si unum se
te aut alterum libellum, ut Danielem, Ieremiam, alios excipias, nova nulla seriptione propagarentur, et re terentur, ea Vetustate ac situ vel casu perb
iae probabile eu. Scrib. Ienae d. V. Mart. MDCCLXXXIV. PRAE-
Ne tamen in textum smata iniurii videamur, lectionem illam silentio non prae. teribimus , cuius ille princeps est auctoritas, licet nec e codicinus masorethicis exulet. Scilicet. Genes. 2. II. Samaritani omnea, eum versione sanaaritana, LXX. Vulgata, Syro utroque, et Pseudolonailiane habent; textua vero maforet hi stypis expressus, ejusque codices quam plurim, item Onkelosus, ' Aquila, et t-tus Orioenis hebraeo - graecus s. .ei exhibent IV, omissi eopula. Favet amari. tanta eodieibus genius et structura carminis, quod de industria quasi asyndeta omnia vitare videtur, si a eommate ar discesseris, qui tamen locus est e genere prorsus Ito. Posset quidem Masorethariam defensor paulo subtilior urgere, nee in libria missilethicis prorsus desiderari lectionem cum evula, quam codilaea duo, so . a scribae saltem manu exhibeant. Verum in eonstituendo te tu in oret hieo non dico texta genuino, et ad primam integritatem propius a Mente audiendi non sunt eodd. supra memorati, quorum scriptio prior, nune erasa, cΥΥ 3 ex ver- iv xx procul dubio petita fuit, nec reprehendendi sunt eodd. horum censores, qui
- ad mentem certe Masorne copulam voeabulo a scriba praefixam recte damnava. xint. Posset quidem in tamaritanis etiam libris copula en versu Ia. in hunc transi ta videri, at id tamen h. l. pro eerto non inirmem, non quidem Propter librominfamatitanorum in eopula addenda constantiam solam nlultoque minus proi'r inte pretes veteres, quorum sane tum in se spectata exigua auctoritas est. quoties de copula vel addenda vel demenda quaestio agitur, tum lapri inis h. l. esse debet, eum copulam adjecerint ii onanes, qui Lxx. interpretibus exei ptio e libris Iudaieta. vetitones susta consecerunt, quoa tempore ineo Aquilae et origenia lectionem inb
starem extubuisse vidimus. . . ,
14쪽
ropositum meum de disponenda bibliotheea hebratea nova in Wolfiani operis supplementum publici iuris facienda haud displicuisse viris, inruorum accuratissimum in re critica iudicium mecum veneratur orbis eruitus, vehementer laetatus sum. Horum exeitatus aequissimis iudiciis: I celori benevolo trado alteram partem huius Bibliothecae hebraicae nova: res complexam, quae ad Criticae sacrae Veteris Testamenti et Iudaicae gentis reliquam literaturam spectant, qtiam ut aequi bonique consulat, etiam atque etiam rogo. Equidem haud ignoro, huiusmodi generis opus, .rod molitus sum ex notitia bibliothecarum exterarum uti etiam ex commercio eum Iudaeis cuiuscunque regionis per literas instituto insignem in modum
augeri posse, et nullus huius literaturae peritus facile dubitabit, egregia esse haec adminicula: Quae autem cum defuerint mihi, sicut etiam sortassis pluribus desunt, praestiti saltem quod potui, et si quid errauerim in his, et ego humani alienum a me puto nihil. Neque detrestabo sipplementa operis mei, quae potius mihi erunt gratissima, si eadem mihi suppeditentur eadem ratione, qua Partem primam Bibliothecae meae vir literatissimus recensitit in Ephemeridibus Goettingensibus cuius supplementa ad usum operis mei adhibui, quod ex mantissa simplementorum Partis primae huic secundae in fine adlina apparebiti De viris celeberrimis, Tychsenio,
De Rosito aliisque, quorum merita circa Orientalis literaturae notitiam ii. ter eruditos satis constant, certissime confido, eos pro singulari qua pol Ient Orientis notitia proque ingenti quem possident librorum orientalium apparatu, si e re sua Guxerint, uberrimam bibliothecam orientalem adorna- turos esse. Interim, cum hi ipsi viri eiusmodi laborem huc usque non su- seeperint, symbolas meas ad bibliothecam hebraicam supplendani ex quibuscunque quos adire licuit sontibus non absque futuro usu haustas esse,
syerandum euecenseo. Sed iuvat ine nunc eonferre ad ea, quae circa Partem primam B. H. meae novae monuit censorHelm stadiensis in re critica facile versatissimus. Reprehendit iste vir celeberrimus, me hac in parte istorum Rabbinorum notitiam tantum silpplevisse, de quibus iam verba fecerit Wolfius, alios autem sicco pede praeterini sita. Probe hoc scio, sed suo tempore omnia perveniunt
15쪽
Ipse, ubi tempus adest, omnes in Qnte lavabo. Nondum summa procul villarum culmina fumant, Maioresque cadunt nondum de montibus umbrae. Neque ego nego neque umquam negaui, me praetermisisse in pam te priori omnia, quae in sequenti posteriori id est suo loco et tempore mihi id, canda erant. Quod si quis velit dicere omissionem, per me licebit, sed eiusmodi omissionem, cuius necessitatem scopus meus congerendorum An Iectorum ad Wolfianum opus mihi imposuit, hine cuivis aequo lectori ut spero excusatam. Ne nimia mole exeresceret liber, Iudaeos exiguae famae transi sicco pede, et imprimis tetigi memoratu digniores eosque de interpretando sacro codice, illum anda critica sacra aliisque sublimioribus disciplinis optime meritos. Quae Wolfio debui, et non detraxi, ne istos imitari vi derer, qui huic immortalis nominis viro plumas det entes, ubi in nare tione editionum scriptorum Rabbinicorum versantur, ea, quae Wolfius iamdudum tacta reliquit, pro suis venditantinuentis. Exempla, nisi odiosa essent, haud ex longinquo forent petenda. Fontes meos, ex qui hus hausi, optima fide indicaui, ne aliorum honori aliquid eripere viderer. Reliqua sere omnia, quae monuit censor doctissimus Helmstadiensis, ita sunt comparata, ut partem primam in lucem editam plane non specteny sed occulta concernant, de quibus etclesia non iudicat, nimirum editiones bbtiliorum hebrateorum in parte secunda huius libri demum recensendas,et nonnulla supplementis nostris ad partem Wolfiant operis quartam addenda, quae hiae secundae parti inserenda eranti Hine valde miratus sum, me loco m morato fuisse monitum de omissa editione consessuum Haririi per Io. Uri adornata, cuius notitiam non demum ex recensione Hetastadiensi, sed po tius ex Perili. Michaelis Bibliotheca orientali haustam seei in Lpplementis meis ad Tomum IV. Bibliothecae hebr. Wolfianae pag. 776. num. 218. ad quem locum eadem pertineti Fortassis autem censer meus eodem sonte
usus amice mihi acclamare voluit illud Virgilii: Sunt nobis mitia poma, . Castaneae molles, et pressi eopia laetis. Dies diem docet, et eiusmodi opus literarium, quale m molitus sum. GLm in posterum augeri poterit iupplementis. quae omnibus, quorum imterest et mihi erunt gratissima, si cum humanitate, quae Criticum decet, ruinpeditentur. Caeterum vale ia B. et his utere teliciter. Dab. e musto e MN.
16쪽
AD SE . I. DE CANONE' BIBLICO.
'ag. 2. Inter eos, qui senisnuam, quod Udraseanonem biblieum seripi η xum Veteris Testamenti milegerit, impugnarunt, eamque pro somnio me re Iudaieo' et Talmudieo venditarunt, fuit etiam Iohannes Eberhardus ---, Professer quondam Herbornensis, qui hane sententiam palam damnauit insita Diatriba da synagoga mam in qua Iudaeorum di senatu quodam mero olymit no post forulam captiuitatin Babyloniorum M EDra in cripto famosa traditio ex minatur. Datini ad Men. l726. 4. Vestigia eiusdem quoque pressit ori n. Haumamuis in Symbolis literariis Bramen ur, Tom. IIL Part. UL pag. 46 . quismul eitato loco varia erudite satis obseruauit, quibus ex Tataudis et Rabbin vim scriptis illustrari poteth ista sententia. pag. s. Honcampii liber media sere hae pagina a Molso adurus meus est Mogumiae I 69o. g. et constat plagulis I s. Pag. aa. Tom. IV. pQ s. viuigia nonnulla memoratorum hie a Mol ontuin et Tulun Sopherim memoratu digniora Chrsophorus viti annus in suo M- is ex scriptis HGeorum ad crificam sacram spectanta adduxit. Vid. Symbol. Iste T. Brmens Tom. III. Part. III. 489. δεν.
17쪽
Pag. 23. Iudaeos vel in ipsis minutiis saerum eodicem spectantibus maxime diligentes imo superstitiosos se proebuisse integritatis sacrarum paginarum en-stodes, praeter alios imprimis citatus Havmannus ex Talmude probare sonatus EL I id. Symbo literam Bremens Tom. III Part. III. pV. ψ83. Caeterum de uniuerso argumento, quod scilicet Iudaei ab obiecta iisdem eriluinatione co-Ptionis librorum antiqui foederis merito sint liberandi legi meretur Iohanms Ea istas Burnardi Commentatio G Iudaris eorruptionis Hieris Tesamenii falso in mulatis, quae separatim prodiit Boriae I 33. postea autem etiam Miscetaneis Vburget; bus a Daniele Gerdeso editis Tom. II. Fo r. I. pag. 96. I IS. inserta est.
Pag. 2s. IV, 7. Vitae Iohannis norini uberiorem descriptionem suppeditavit Iohannes Primi meramus in Memoriis de rebus gestis et scriptir eruditorum Iari morum: Pari. IX. pag. 3o. 48. Ver n. german Librum vero eius doctis viris notissimum , qui inscribituri Exercitationes etalefasuae et biblicae, eiusque editionem auctiorem Parisensem posthumana plenius recensuit b. Rau artentus in Relationibus da libris memoratu dignis. Tom. X. Part. S . pag. IS. 24. g. 27. Iin. I D. Cooperiis. Rectius vocatur Iosephus Cooper. Liberesus, cuius pleniorem deseriptionem Baumarinuus Ioe. cu. pag. 24. seqv. eoubuit , non tantum Cappello, sed etiam omnibus reliquis impugnatoribus et aduem saxiis integritatis textus Masore thiei est oppositus. Plenior titulus eius est sequens: Domus mosaicae elavis siue Legis sepimentum. In quo punctorem hebraicorim adstruitur antiquitas: eaque omnia eum attentuania tum vocasia ipss litteris fuisse coamua, orgumentis undique petitis demonsratur. Quae vero in centrarium ab Elia Levita Primipilo, Ludoviso Cappello, D. Doctore Waltono, Iohanne Morino et Gomonis Hunilaeo, eius esseclis et interpolatori s. tum paveis aliis in casro Eliana ν fera toriapertractis adducuntur, multa eum fidelitate examini subiiciuntur et diluuntur, quotquot suri omnia. Auctore Iosepho Cooper, Anglo Londisii I 673. 8. Commendatur hoe scriptum potissimum a Baumgarunio propter breuitatis suae laudem iis lectoribus, qui aliorum librorum inopia laborant, licet alias eius auctor tiam nihil noui protulerit, tum bonum ordinem saepius neglexerit. Ad seripta Auctui ei Cappelli quod attinet, prius, quod Criticae Derae praemisit, cuius noster mentionem fecit, sequenti ratione est inscriptum rLudovici cappelli Diatriba de veris et antiquis Ebraeorum literis, opposta D. LI. Buxtorsi de eodem argumento dissariationi, item Iosem. Sensigeri aduersus eiusdem
reprehensiones defenso, et ad obscurum Zoharis Deum illa grandum breuis exercitatio. A relatami Is s. apud Elzeuir. - Hoe scriptum excepit Critim eius Δ-cra Veteris Testamenti, quae una cum eiusdςm Commentariis et notis crisitis in tur Testamentum primarium locum in numero scripto ua Critici huius tenet. Editioniς tempus huius Cri leae saerae non cum Is νώ ad ann rim Isso. reserendum
erit, sed Potius iam anno ioso. prodiit, uti obseruat b. Baumartanius Ioc. citat.
18쪽
pag. 14. eui uberiorem Neensionem huius prioris editiovis debemus, quae extat in eiusdem Relasioniam1 da libris memo tu dignis. Tom. X. Porri s s. Pag. s. I Cum vero nostris temporibus rarior fieri inciperet haec editio origitistis inter Geomanos. b. Georgivi Iohantus Ludovicus molisu, Professor quondam Halense.
nouam editionem eius edere curauit. Partem primam 4antum ipse edidit, quae iis bros tres priores eius complexa est, Halae IT Ti. 8. maj. Cum vero mo
te praematura impediretne Milesius, quo minus tesam coeptam pertexere posti, poli eius mortem celeb. D. Gothoisia. Schame Mergius libros tres posteriores seu Pistem seeundam huius operis Halaa I 78. maj. prodire curauit. Quatuor appendiera editioni Pari si adiectae in hac editione omissae . sunt, adtestae rem sunt laeo earundem doctii simae animadversiones ad ipsum Canini opus. Oete. Tum laudatur et valde commmdatur haec .edulo recentissima In Bibliotheca Miet uten' tbeolietiea uniuerjasi rim. XII. mg.
Pag. 28. in medio. 'solas Arnoldi Bootii et Ludovisi Canini ad L
eob. inferium dareo, quarum hie mentionem fecit, quae Criticam laet controuersiam de integritate textus hebraici veteris Testimetui eoneernunt, plu-xibus neeensuit h. Iacob. I Pheta. Et usus ici vermisHen Mytram z- nise inung do Aenianis sesterar und meiamur ger miseri rim. II. pag. 276. g. 3r. IV. g. issi arae Simon. De libro eius huc spectante, Hi ira eritique si Visux Infamant inscripto. pluribus conserendi sunt fommi Fabricis in Hisoria Bibliothreae Fabricianae. rim. III. pag. o. seqv. et b. Bavmaremiur . in Retition. eitatis. Tom. X. Part. 6Ο. pag. ' Pag. 32. Ambruni responsio quam hie Vol ius lin. IO. memorat, reemissetur a Bati Nartei lac. cit. pag. 498. 499. ' Pag. b4. Apologiae pro auctore hisoriae eriticae Veteris Tesamenti, quam D Issus noller lin. a. nepoti Simonii tribuit, Simonius ipse auctorem se professus est 5 intonius Tom. III. BGothee. tris'. luaς sub Mons GSbifore nomine prodiit,
cap. 39. pag. 489. Vid. D. Christo a. Mysii Bibliothec Anonymori et Pseuronymon
, PQ. 33. Opuscula critica Rehardi Simonii iuxta inscriptionem suam Mimburgi
68 s. q. ni tori, typis Ioa inis Calder ood. impressa esse obseritat Noluus. Prodierunt autem eadem vere Ratero domi typis Leersu Quod idem etiam asserenis
dum erit de scripto a Eich. Simonio sub nomine ficto Nieronymi se Camus edito, euius Imifus paulo infra mentionem fecit. Caeterum utriusque scripti rarioris xeeelisionem dedit Baumaraenius Relation. de Ebris memoriatu dignis. Iom. X. Part. .co. pM. so seqv. Pag. 37. IV. 9. Librum Marti Meibomii huo spectantem , in quo etiam iste auctor cogitata sua de novo Poeseos hebraicae systemate expressi, data opera , . ensent B Nartentus in Alationibus de libris memoratu dignis. Tom. I. Part. R.
19쪽
richten Don einer Braunychinuisse Boeyammiure. Part. L pag. 42. heu.PV. 38. Aduersariorum integritatis textus hebraiei Veteris Testamenti agmen claudam duumviri doctissimi, moram hie mentionem facere eo libentius nisiui, quo maiorem famam et gloriam seriptis suis conciliauerim sibi prae ant cessoribus suis, licet non inficiari possit, postreiorem priori palmam gloriae sere praeripuissα Sunt isti Carolus Fra insus mulligansitu et Beniamin Kentucottus, viri in re critiea Veteris Testamenti memoratu dignissimi. Reeensenda mihi erunt hie utriusque sta ipta historice, quae ad Critieam Veteris Testamenti sperunt. maehuc proxime pertinent, cum posterioris merita in collatione codicum Manulcriaptorum Ueteris Testamenti et nova Bibliorum hebrat eorum splendidissima etaione adornanda insta suis locis sint praedi eanda. Prius scriptum,. quod remo at μιν in lucem publicam prodire curauir, sub limior Prolammma in Seripturam Iaeram, editum est Parisiis IS98. et postea I 48. 4. quae recensentur ab auctoribus lationum tinensum H libris thesogicis germanic. Tom. VI. Part. I. g. 638. δερ Pollicebatur in hoe scisipto eruditis. sese post aliquod temporis i spatium editio. nem bibliorum eriticorum hebrateorum in lucem edimrum esse, in quo textus ma- serethicus ex variis codicibus manuscriptis hebraicis Par onus correctius exhibendus sit. Obseruauit simul ibidem, eodiem munusciriptos hebraicos, quibus hue usque in deseribendis editionibus saeri eodicis usi fuerint Philologi, maximaritiorum et mendorum mole esse referetos, id quod praeeipue de iis codicibus in nuseriptis, quibus doctissimus Rabbinus Iambus Chajim in adornanda secunda Bibliorum hebraicorum editione usus fuerit, asserebat. Ipsum hoe
alterium ei occasionem praebuit longius procedendi et regulas eritieas eonstituendi. quibus in sua editione critio uti vellet. Recensuit quoque diligentissime praecipuos sontes et subsidia, ex quibus materia obseruationum suarum criticarum sit haurienda, quo imprimis refert Pentat lium , versionem graeeans Alexandrinam et latinam Vulatam. Tandem aliquando opus istud longe exlpet fatum criticum omni nitore typographico instructum sub titulo, Biblia habrata eum notis eruitis et versona Iesina noua ad notar triticas Iacta auctore Carolo Francisco
multant, Oratorii Dyu Sacerdote, Parisis quatuor Ionias in solio prodiit, quae δino textum hebraicum sine punctis exhibeti Nesarum tristearum recentior editio prodiit postea Francofurti ad Moenum i 777. in Quarto maiori, quae inserupta est: Caroli Francisci mubstantii - Notae eriticae in uniuersos Veteris Te
menti libros eum hebraice tum graece scriptos, cum integris eiusdem Protegomenis ad exemplar Pari ense denuo recussia, Tomis duobus comprehensae. Recensuit editimnem istam vir doctus in Bibliotheca Mutaviens theologica um Uali. Tom. IX. png. s. τ . et in Bibliotheca Lemgoviens. Part. XIlI. p. a l. 2 6. Omnibus ae sin gulis sere libris Vetris Testamenti praemissa est in hoe opere ab mutuantis imtroductio crusta in eosdem, et vix dubitari poterit, quin in his Protegomenis biblico
20쪽
Hieorum librorum Veteris Testamenti permulta Meurrant, quae assensum eo aliorum Philologorum omnino merentia. Lieet vero is non sim, qui praestantiae huius lita aliquid detrahere audeat, id tamen non negandum est, mubigantium nostrum in peruertenda integritate textus imasorethici audacissimas saepius maniis
adhibuisse. Hine non immerito b. D. D. Georgius uia tu in Billiotheca them ιogica sesecta rim. IV. pag. I78. de hoe opere sequens iudicium exposuit: is/us,ace ob virtutes suas laudandum , ob vitia autem, quibus haud caret, vituperandum, est. Adiunxit se auctor ad tales erisuos, quales Cappellas, Morinus, Simon ni- Mersa alii fuerunt, ac facultasa sua de eodue sacro eiusque effaris iudici di usus es non Aut debebat, sed ut voluit. is Ut vero de veritate huius iudicii eo melius conster, nonnulla breuiter hie de praecipuis et fere singularibus misigansii placitis et hy-
possiesibus adseram. Omnes. fere codides manuscriptos biblicos hebraicos haste. tius cognitos duranat tamq-m incertos, nimis iuniores et recentiores, a se inuicem ita distrepantes, ut vera temo textus hebraiei ex iisdem dianiri nequeat. Maseram uniuetiam et studia Musorediarum pro ridiculo et sere inani labore venditat, qua hypothesi imprimis nititur sententia eius de recentiori aetate punctorum vomitum hebraicorum. Imprimis omnem operam adhibuit, ut praestantiam Pen- Mevehi Samaritam quacunque occasione eonfirmaret, quippe cui primarium t eum inter sit dia intime interpretationis Ueteris Testamenti assignat, eumque omnibus fere eodieibus h. rateis et nostro tenui maserethico longe praesta ei dum esse censet. Hi ne occurrunt in opere eius praestantissima et aeeuratissima Perim Dueli Samaritani excerpta, quae omnino laudem merentur, qua ab eruditis Criimeis exeepta sunt. Ad emendationas eius erutias quod attinet textus saeri, paratissimum sese ostendit emendandi, resecandi, inserendi tum Voces, tum segmenta, tibi eunque vel minima obseuritas textus Masorethiel ipsi appareret. In diiudicat da Masora et hypothesi de textu Pentateuehi Samaritani Morini vestigia sere pres si, in critica aurem tractatione et lectionum variantium examine propria sua primet pia seeutus.est, quae interdum ex sententia summorum Philologorum veritati r spondent, saepius autem per abusum illegirimum precaria evadunt. His ita com- . paratis non mirandum est, quod varii lique doctissimi viri surrexerint, qui sese
conatibus misigantu audacibus sortiter opponerent, et integritatem textus hebrabei Veteris Testamenti eontra eundem mascule tueri eonarentur. Primus ex horum numero meretur nominari Sebas 1 Rarius , Philologus Traieclinus, cuius
Exercitationes a rejus Corol. Frantisti Hovbstantii Protegomena in Scriptinam δε- cra n quinque annis 276 I. et sequentibus prodierunt, et postea quoque a Io. λινPhs suis Optisculis Belgii Alerati υνω - philo itis Tom. I. num. 4. II. II. insertae sunt. Legi meretur earundem recensio doctissima in D. Emoli Bissiothee. theolog. nov. Tom. V. Part. 2. pag. I P. I 78. VII. Part. I. par 78.
VIII. Part. I. pag. 54 l. fgu. Postea eidem Houbigantio se opporuit Iolcanno Chrisia r Milius in Examine existos misigantianae in eodium hebraeum, cuius