장음표시 사용
21쪽
phylicae principia inaudita 1 me edita , in quibus te , 2 Aristotelem ostendi physical ignaros; adeo ne , inquam , tamque magnifice de temetipso sentis,
Galene , ut qm plebeios homines verborum torrente traxeris , qua volueri , nos quoque infatuare posse speres: & tuis argumentis aliorum doctrinam eversam putes , Se geometrica ratione, qua nunquam es usus, quid a nobis de venae sectione constantius dicatur, decernere promittas GAL. Convicio ne abstineam , Eralii rate, cum hic Humontius, quod vivus perpetuli fecerat, me omni verborum contumelia dilacerare non cessee mortuus P Ego autem licet aliquid liberius contra te locutus fuerim , culpa tamen faetum hoc est sectatorum tuorum ὴ qui omnium bonarum artium ex pertes , Sc ad omne maleficii genus parat illimi odiis me insectabantur , veris sutiis me exagitabant, & me unum omni initiarum genere petebant. Quo Tum temeritatem, ut reprimerem, hac occalione sum usus 3 quod sanguinem rotantibus mitti non paterentur , tuoque nomine, M auctoritate, quae maxima tibi Romae erant, tanquam sacro clypeo sele defenderent. Toparchaveth ille ullam iuilam habuit occasionem , tam sedulam operam impendendi vel ut mea dogmata refelleret, vel ut mihi malediceret . Quod si speci fas causas afferat humani generis utilitatem, Sc ut miseris languentibus conistra discipulos meos praesidio esset , debui Di potius remedia, quae occultasse dicitur, polleris communicare, quam omne sere vitae tempus inconcinnis declamationibus contrivisse.
ERAS. Jurgia quaeso, Sc laetantiam mittamus Galene ν Mittamus
Hel monti inanium contentionum jejunitatem . Dedecent haec magis umbras, quam Vi Os. Mortales enim rerum facultates , M copias, Se divitias , Ω civilem potentiam rixa , u iniqua controversia frequenter sibi quaerunt. Verum nihil est quod nos ab illiberali, & ieiuna verborum concertatione sperare Valeamus . Λn forte spes nobis facit Pythagoras redeundi ad vivos , Se veluti tauri cornua per ocium exacuunt perfricando ad saxa , nos maledicendi arma experiemur ; quibus postea meliores in pugna fortius altercemur contendamus acrius P Uana sunt haec: ac nisi solitarias potius animas nos esse placeat , & omni sublata communione , ut olim fertur ante Orpheum, Se
riua quὶm urbes conderent ut laetum sui sse ab hominibus, mentein quisque uam in iis occupare velit, quae magis sibi videbuntur ι unum hoc luperest ex consociatione studiorum colloquio uti familiariter . Quod si rixamini, haec ipsa nobis deperibit voluptas , ὀe satius erit conticuisse, silentesque perinpetuli esse. ILL Non tantum rixari nolim; sed neque libenter alios viἐi,aut a divi rixantes , eritque mihi solitudo pro maxima frequentia.
HELM. An ne hoc patiamur Galene, ut umbris etiam contentiosi, Drixosi videamur ρ sana Erasilisatus , M illis niti simultates omittamus, eorum conluetudine nobis interdicunt , aditum sermonemque defugient nostru in ne quid ipsi veluti ex contagione incommodi accipiant. Λt umbrae concipiendo tantum offensam , A contumeliam ipsaemet sibi nocent. Nos autem etiam si quid asperius propter consuetudinem dicamus, ea tamen men te esse convenit, qua credamus omnem deesse nobis aut nocendi , aut Obtrectandi sive vim, sive animum.
GM. In idiam , pertinaciam, simultates mittamus , Helmonii 3 2 ,
22쪽
ut Erasistrato placeam , magniloquentia ego non utar mea: atque Ut Vivensi Hi saeculo mores accommodavi meos;sic nunc quantum fieri potest,iine 'mulatione,aut ostentatione vobis praestabo operam, D libere dicam, quae sentiam. ERAS. Igitur viri praeliantissimi, nisi habcatis aliquid, quod huic sermoni praeferendum putetis, quaeramus an sanguinis mimo semper aliena sit 3 an unquam conveniat in morbis Φ Ω quando vel homini. vel equo , vel mulo , vel asino sit necessaria ι nam 'iis omnibus venas nunc Ghauriri audio: Ω hac disquisitione etiam si nullum sit habitura usum , mentes nostras oblωctemus.
GAL. Ut lubet. ILL. Non video quid melius facere valeamus, quIm de his iisdem
disserere ἔ quibus viventes detineri cons vimus . ERAS. Multa autem de te accepi, Galene, ab iis umbris, quae vel dum inter vivos agerent, tua opera legerunt: vel te sive vivum , sive mortuum Moriantem audiverunt. Λt Ego, qui in minimis curiosus ad eb iis , hi visus sum , ut notaveris , quod neque sa offerendar osiae, & cich rium decoquendi rationem pra termiserim I tam parce tamen de uena seca da locutus sum, ut neque significaverim, an aliquando incidenda st venuan omni ub dc in omnibus morbis id sit praetereundum . Verum quidquid alii de me dicant, quos non moror , tu tamen Galene ex hoc nunquam recte, fleeoncludenter ostendes, me in auritudinibus sanguinis missionem damnasse.
Nec satis tibi esse poteth coniecturae, quod si quandoque probassem , silenti non praeterissem . Tu enim voluisti Hippocratem sanguinem b detraxissa iis etiam aegrotantibus , in quibus neque verbum unum fecerat de kcanda Vena. At Hippocrates solers nimis , atque diligens fuit in describendis iis. uae circa aegrotantes illos facta , aut observata essent, ut monuerit etiam de opposito, deque paucis sanguinis guttis sponte ε nare sive dextra , sive sinustra prodeuntibus. . .
Prout occaso tulisset, li res tibi cecidisset, melius aiebas Hippocratem venas aperui me iis, quibus nihil tale ille dixerat suisse factum t ma verba sanguinis detractione omnino, ac semper abstinuisse uetum neque significaverim recipienda s e ne illa sit in morbis , an posthactnda . Neque proseincto rationes ullas tradidi, a quibus sanguinis missio explodenda mini viissa fuerit. Tu autem qui ex multis tempore,doctrina , sententia , atque moriabus maxime discrepantibus thominibus frequenter unnm tibi confinget. solitus sueras Hippocratem , quo, veluti clavigero Hercule monstra omnia debellante,vulgares homines deterreres; dum rationes meas de non admittenda sanguinis missione divinares , eonfixisti tibi pro Erasistrato pumilionem hominem,quem vel digito protereres,vel levi magniloqui oris sputo obrueres. 'GAL. Divinatione quidem opus erat, ut causas investigarem eorum, quae nulla dilucida oratione complexus fueras, & lic eas redargui, quas di-
23쪽
scipuli tui adducebant , ue li aliae desint, Erasistrate , iure videri possis pumilio Iru autem sorte veritus es , ne oppositum tibi accideret ejus, quoa mihi cevenit: Cum enim vidissem Romae Medicos religione quadam abstinentes ab incisione venarum , illos increpans libellum conscripsi, apposuique titulum M vena sectione adversus Erasistratumue quo male quidem , fateor , consultum est hominum oeneri. Nam postea iuniores Medici, qui statim tunc meam sententiam a lexati aj sunt, febres eunctas in principis ven sectione indiis 28re putabans , in non mediocri noxa aegrotos assciebant, ut plurer hac ratio ne perierint, quam quibus non fuerat vena secta. Qui huc erant magis ridiculi, quod ne doctrinam tuam deseruisse viderentur , aRrmabant te omisisse ho praesidii genus, tanquam indubitatum: veluti Ego dixeram in innumeris aegritudinibus omisiste Hippocraten.venae se tionis mentionem sacere , tam
ruam rei, de qua minime dubitari posset . Atque idet, opus fuit alium coniscribere libram , in quo id potissimum Medicis persuasum volui, in nulla
aegritudine hanc medicinam a te usurpatam fuisse . Praestabat enim eos sic θ credere , quam omnibus uno ordine venam inridere. Tu verb sorte timuisiti, ne si rationes reddidisses quibus morbis sere in omnibus sanguini parce dum existimasti, semper omninb alienam esse sanguinis missionem crederene homines. Quorum credulitas, ceu levibus auris humilis juncus , ad auto in xitatem sermonemque probati, x eloquentis viri h c , illac inflectitur . Sed Illud etiam inlisum est homini; ut cum adhuc non constet, an aliquid la sciendum , M administrandum sit, necne; propensior sit ad faciendum, quam ad quiescendum: contra morem veteris Academiae , quae assensum retinebat ab omni eo quod evidenter adhuc non innotuisset, & iis minime utebatur, quae minus clare constarent. Hinc Medici plerique , qui ipsi potius inclarescere , quam aegrotos a morbis vindicare cupiunt , semper aliquid circa 'llos aciunt: & commendandi essent, si ad hoc ea non attingerent, quae magni momenti sunt, & male administrata perniciem afferunt. Illud autem in te valde admirandum visum est Erasistrate, quod Romae maxime clarus fueris, quia vinciri membra iustisses; & quia sanguinem non detraxerist PopuluMni in Romanus propter libertatis amorem Vincula ab hoTaebat: & propter I guinolentam in illis saeculis gentis naturam pacis etiam tempore funebribus ludis , muniisque gladiatorum , horrendarum bestiarum an homines crudelitate 3 9 ludicra armorum arte militi profutura I ac naumachia delectabatur 3 sanguinis aspectum non solum non perhorresceba Neriam etiam ad insigniora vulnera, casusque gladiatorum gentis illius an
mus erigebatur, & laetabatur et ut non pauci decorum etiam Putarent Vi Ientas sibi in serre manus, corporisque domicilia, non iubente domino deis serere. Sanguinis, inquam, millio admittenda potius erat s quam damnanda, it apud Romanos medicus inclaresceret.
ERAS. Non mihi hoc unquam quaesivi Galene, ut Romanis clarus essem ue nec Romanis scripsi : illud tamen timui ne si rationes exposuissen . Ruibus vasa humori sera non esie incidenda sum opinatus ue crederent homines hoc unum perpetuli esse hominum vitae adversum. Verum si hoc credidissenta
24쪽
fieque tameu ullo magno auxilio essent destituti 3 nam lapisiime multa reperire licet, quae tutius id omne praestent, quod sanguinis millio praestare potest: cuius etiam graviora, la frequentiora sunt maleficia, quam beneficia. Caeterum languida sunt, & inania nimis, quae de non secanda vecta discipuli mei dicebant. Difficile est venam sa) secare, & venam proxima arteria internoscere, a maximum Imminet ab arteriae incisione vitae periculum P Ouid si haea sectio, M venae ab arteria internotio quibusdam sectoribus facilis esset, pro ut est facillima, an a morbis homines telia vena vindicari possent . Aliquis prae timine dum vena incideretur b mortuus est Sic aliquis
aquae Potu extinctus est: an propterea aquae usus interdicendus P dejectis animo vena non incidatur , vel prius moueantur , ne timeant ab iis, quae timenda non sunt.
Λliqui incompescibili in sangnita, fluxu defeceruht Quid si fluxus iste
facile sisti possit , ut re vera sistitur pMensura mittendi d sanguinis coniici nequit Θ Quid si illam assequamur quid si minus mittatur , quam conventat, Se postea si videbitur iterum Vena aperiatur Semper remanet illud quaerendum , an sanguinis missio conveniat pGAL. Hate k alia similia ridicula mihi visa sunt ERAS. Ridicula sunt sane: neque mihi imputaudae sunt ineptiae disciapulorum meorum, ut neque tibi tuorum; maxime cum nullam Ego dederim illis occasionem tam vana adducendi. Sed sive Λpoemantes fuerit e Ille , sive Strato , aut Aristogenes , aut Medius , aut alius, qui sanguinis mil- ionem modum exuperantem a caede non differre affirmavit; non est pros Sh Vana locutus . Sed neque propterea rejicienda ei. venae sectio , cum modus esse possit in ea, qui non sit excedens, & non enecet. An quia opium male udhibitum enecat, opto nunquam utemuTI UEL M. Verum enim verb neque ex his Medici plerique recte conineludunt venas secandas esse. Nequaquam hoc tantum videndum est, an v narum incisio modum non exceἀens perdat hominem ue nec ne: sed insuper
videndum quid ipsa auxilii praestet; & an unquam prodesse possit λ Neque sisene tam ridicula sunt illa, quibus neglectis. complures perierunt. ERAS. Ipsa 3 igitur rei natura examinanda est , ut etiam tibi, Gais ene , visum est . Qui illud prius diceris assumpsisse evacuationem , te detra
Λt ego sic habeo , non mediocris evacuationis perpetuli vivens animqt indigere, modo vitae iungatur muneribus, δε non sit hyeme sopitum, aut canin a,bJ De venae seS.adv.Εrali cap. 2. t e, d, e J De venae seR. adv.Erasist. ap. 2. I Rationes quas Mediei asserebant Galeni tempore pro non mittetas sanis uineisut inanes, atque ridicula.
a J Non solum videndum es, an aliqua sanguinis milso non iadat; sed
ην profit vel prodesse posse. - - . Q
25쪽
latum: u tunc existimo aliqua evacuatione ipsum etiam opus hahere ue sea quae forte hominum sensibus percipi nequeat. Semper aliquid decedit e cor pore animalium t ac si nihil omni illi decedat, aut animal mortuum iam est, aut brevi morietur. Vita enim sine multarum partium motu minime conis . sistit. At semper aliquid decedit ab eo, quod movetur. Quidquid movetur, pro viribus. id omne impellit, quod suis motibus utcunque objicitur 3 non enim in spatio prorsus inani movetur,sed qua ferintur, corpora alia exturbat. Id autem saltem propter contactum, corporumquiastrictum non fit sine aliqua ejus, quod movetur deperditione. Et hoc ma, ni festum quoque est in durissimo chalybeo qui dum maeetur , & alia Corpora movet 3 licet lente, ipse tamen conteritur, k attenuatur. Neque prosceta re staurationis , Ω nutrimenti ad vitam prorogandam necessitatem haberent via ventium corpora I uisi aliquid continuh ab ipsis efflueret. Neque mutatio laborIs hominem non rarb reficeret a praecedenti alia laboris specie . in qua larusus ille factus est ut qui scribenda fessus est , dum ambulat reficitur έ fitque dentili ad scribendum validus nisi ab iis organis, quae praeter Participatio
nem motuum , quibus homo vivit, aliis etiam motibus exercentur , aliquia
decesserit, quod illis iisdem , dum post laborem quiestunt ; restitui possit
etiamsi alia membra interim exerceantur . Veris illimum autem est , nequa
ruam idem , aut omninb simile diiIipari In quocunque eaercitii genere : vi- elicet aliud aliquo pacto est , quod ambulando , aliud quod contemplanta absumitur ι sic aliud videndo, aliud audiendo , aliud lqquendo decedit.
Perpetua igitur evacuatione , aut partium dissipatione, sive dissolutione, translatione ν aut permutatione indigent corpora viventium , quoniam tun compluribus indigent motibus ἔ ut vivant, tum etiam. liis , quorum alius. atque alius accidit usus, frequenter exstrcentur . Haec autem in morbis saepe sunt moderanda ἔ M pro ut varia est eorum, ex quibus corpus constat natura, aliae, atque aliae fieri possunt necessitates hoc.
vel illud aliud evacuandi, & detrahendi ι M aliud, atque aliud apponendi,
Tibi t. autem, ut audio , satis est , Galene, si dicam corpora aliquam do detractione 2 evacuatione opus habere quod ex iis, quae de febrium ortu, 3e inflammationum natura a me kicta sunt, deduxisti. Atque ad detrahendum facillima , Ω omnium expeditissima via tibi visa est venarum sectio. An tutissuma etiam , 3e commodissima P An quia aliquid decedere debet, & aliquid est evacuandum , sanguis erit hoc, quod evacuendum est. & ex iis vasis, in quibus ille minime restagnat An cuique evacuationi, & detra Rioni, cuius homini necessitas facta sit, ut , morbis vindicetur, venae sinio satisfacti P - Nequaquam haec tam facile determinantur. Galene , etiam si illud ponatur, tum ex reliquis substantiis, quae corpus vivens constituunt , tum es sanguine in quocunque statu sive sanitatis, sive aegritudinis; M in quacunque aetate si per aliquid decedere . Etiam si illud ponatur in quacunque sve coeta, sive Penuria tum sanguinis, tum aliarum substantiarum semper aliquid dissipari, semper etiam aliquod debere auferri, atque decedere, nequaquam illud se
s 3 Ex quod hoc aliquid maeuaurim sit, O decedere debeμτ ὰ tarpere 'imalium , non sequituν venis sectione id fieri debere .
26쪽
rltur Venam esse aperiendam ; linendumque sanguinem ex apertione flueret
multa sane alia requiruntur, ut hoc determinetur . .
Pudet autem ea referre , quae de febrium , M inflammationum ortu sum opinatus: non quia meliora scripseris , Galene , qui potius perniciosam de febrium essentia sententiam promulgasti , sed quoniam sanguinis a venis in arterias, 2 ab arteriis in venas, aliarmnque liquidarum substantiarum mois tum si cognovissem, multo sane praestantiora de his , alii lque cogitassem ι Seposteris tradidissem . Reseram tamen illa qualiacumque ficter Int. --Λrterias putabam sa γ, dum homo integer esset, spirituuinantum recepistacula esse , easque divid I, ac subdividi in angustiores , atque angustiores arte. Olas , quae tandem minoribus venis occurrerent , quibuscum fines haberent eosdem: sed venas repleri sanauine; qui propter extremorum Osculorum con niventiam , M tenuitatem vasorum non exiliret in proximas arterias , nisi Cum violentia alicuius morbi, vel causae morbificae in illas impelleretur . Aure nc quidem cordis motui ,2 arteriarum oti concitatos , A perturbatos spiritus resistentiam fieri , & inde febrem suscitari. Quae consilleret b in arteriarum , Ω cordis motu perturbato e atque ideli febris non esset per se affectus,sed symptoma, sive e consectarius, 2 ad sanguinis in arterias dilapsum accelsorius affectus . Quod si sanguinis aliquid condensaretur , & co
gularetur in extremis venis , arteriisque 2 circa confinia earundem, tunc inflammationem fieri existimabam. Quae nihil aliud esset, quam tumor ex congesto , Ω condensato humore in extremis venis, arteriisque , ti circa Confinia earundem . Sie putabam : quae quidem nullam afferunt homini aegrotanti perinniciem & magna parte nunc etiam sunt retinenda. Sed ii sanguinis motum cognovissem , multo sane meliora in praestantiora protulissem . ILL. Nescios quis nomini,atque gloriae vestrae invidens effecit, udmotus sanguinis systema , sive circulationem eiusdem , quam non rath vel
ti manibus contrectastis non Cognoveritis . AC uterque vel rum , tuque potis. fimum Galene si ea , qua de extremarum venarum,& arteriarum communione ab Erasistrato dicta suerant, consueto fastu non ' brevisses, iacui in feRb negotio sanguinis motum perceptum habere potuisses . Cognovisti enim fanguinem natura in arteriis contineri, atque moveri; 2 non istum in dextro, d verum etiam in sinistro cordis ventriculo sanguinem potius, quam puros spi ritus perpetuli reperiri. Et his cognitis, nisi iacultatibus tuis plus juvo s visses, facillimum quoque suit glandularum naturam , atque usum perspecta habuisse.
GAL. Ita planὲ se res habet: sed cum pluries de iis partibus , quas nos proprie glandulas appellabamus locutus spetis , millis, audire mihi vi-
I eteres musta eopnoverunt, quibus faciti ea , qua δε sanquinis motua ruentioribus comperta sunt, dignoscere potuisent. a )' Marinus Matomicus prisci avi cognorit ductus proprios pleraruinque elandularum a
27쪽
sus sum vel ea , quae ab Erasistrato , vel qua Marino praestantissimo Anat mico dicta , 2 scripta suerant: ut vix aliquid memoria dignum addidisse his,
recentiores videantur . Facultates autem appellavi rerum causas incognitas 3 ut ingenuus potius , quam mendax , aut arrogans videri debeam ex illo vo cabulo. I L. An non videntur memoria digna , quae laepius retuli de cere-hro ; de hepate ; de glandulis salivalibus, de pancreate , de renibus , deque aliis multis mea posiimum aetate , celeberrimorum inrorum foecundissima, memoriae proinis . GAL. Dignissima quidem haec, M alia multa circa universam rem ana tomicam . Sed ea, quae memorasti mihi de glandulis circa os, & circa fauces positis 3 deque aliis multis partibus , quas uos glandulas proprie dicebamus deque earum ductibus, omninb Marini suut, qui librum conscripsit de eo , a quod a glandulis est , vase . Salivales ductus, sive venulas evidentes saliis vam a glandulis acceptam stillatim in os effundere nemo meis temporibusionorabat. Ab aliis item glandulis e cerebro in palatum, & e toniillis in savinces aliquid suctari cognitum erat, nec non etiam universa intestina a gla dulis litigari . At Marinus b aliaι quasdam etiam praesar ante dictas ad ir-. riganda Lemtra glandulas enumeraυerat Non tamen in omnibus Getae meatus, qui sensui paterent , existere. Cisi condonandum est , si non omnia in laoavit; ac si quasdam glandulas , quas ipse non vidit foraminutosas, Scspongiosas, fulcire vasa cum aliis veteribus affirmavit. Erasistratus verb se rejedio nomine facultatis tum in libris universalium sermonum, tum passim alibi multa docuit de aptis figuris osculorum meatuum, quibus peculiaris aliqnis liquor secernatur, ut neque in his multum habeant, de quo nimis se
iactare de oeant recentiores .
ILL. At sive Erasistrati, sive Marini opera ad nos non perVene
GAL. Ego tamen multa retuli tum Marini , tum Erasistrati, tum alio istum , quae suis esse s tuissent, nisii Veteribus gloriam eripere voluissetis. HELM. Ac tu , aliique multi, millis, nomini atque gloriae invidistis mea 3 Ω nullas mihi retulistis gratias, quod vanum omninb de quatuor huis moribus , Ω de quatuor qualitatibus , & de Lemperamentis commentum 3 inanem humoristarum doctrinam; atque decipi eos, oui. febrium essentiam in calore ponerent, ostenderim. Cumque docuerim febres non in solo nixucd expulsivo , si de motu alterativo consistere,& multo minus in ipsa ali
ratione, & diathesi, ut alioqui putarunt scholae; sed in parte materiali detu pati indignatione Archei dei indatur enim ' pars Archei materialis sa peritam, suscipitque iconem,sive ideam indignationis ) cumque multa docuerim, de variis rerum sermeruationibus, Plerique vestrum tuque ipse, Willis, vel mutatis vocibus, & nulla nominis mei namtione saeta , eadem docuistis , vel - ii alis a ) Gal. lib.de lib.proprius capsi. bo Galaib.de semine cap.6. λ , vice Gal.tum in libris de natuIal. facult.tum alibi. ἀὶ Helm .de febrib.cap. q.
28쪽
si aliqua addidistis , illa sunt deteriora, aut s altem haud meliora iis, vae Galeno, & discipulorum ejus caterva dicta sunt. ERAS. Haec de febribus, V de humoribus , 2 de fermentationi hus disputatio non est, quae brevi digrestione explicetur , neque ea in pra senti opus est: transseramus igitur illam ,& pergamus quaerere , quod institueramus , an sanguinis missio unquam conveniat PEt quidem pro illa afferenda satis non est admisisse,viventia corpora
indigere evacuatione.Nam hoc perpetuum est, utcunque corpus vivat. Et aegra , 2 integra corpora 3 & emaciata , 2 plena, aliqua indigent evacuatione . Et multae semper ab iis , quae continentur in vasis sanguiferis , ad alia vasa necessariae sunt tum partium transmigrationes , & transfusiones 3 tum decensiones variae necessariae sunt. Et multa ab aere, aut cibo , & potu desumpta vasis sanguiferis continud adduntur . Nec non etiam ab aliis vasis corporis
viventis , M partibus ejusdem multa continub transeunt in vasa sanguifera . Estque non solum sanguinis, sed multarum, aliarum substantiarum perpetua quaedam circulatio. Quandoquidem - nequaquam id omne, quod e partihus , vel parte aliqua decedit, statim extra corpus pellitur, k omnind ah in ditur ab eo: ut est id , quod tenues, & sensu minime perceptibiles abit in auras ue 2 id quod sub sudoris, aut lachrumarum specie emittitur 3 vel ut sunt illa, quae sub furfuris , aut piuguis subitantiae e nonnullorum capitibus, auta narinus , vel ab ore sub muci, aut sputi specie redduntur; & ut sunt ea, quae Ir urinarum Vias, vel per extremum intestinum una cum impuritatibus ci i, 2 potus ejiciuntur , & si quae sunt alia , quae omninli abscindantur , δε deis cedant e cou ore. Sed quaedam partes priusquam extra corpus ferantur , sic decedunt sanguine , exempli gratia , ut vel spiritibus, vel lymphae, vel si Ilvae, vel bili, vel semini, vel nervis , vel aliis partibus totum corpus coninstituentibus addantur , ad certos adhuc naturae usus; & quaedam ab his deceadunt , quae priusquam omninb expellantur , aliis partibus , Ω ipsis etiam vasis sangui seris ad naturae etiam usus iterum adduntur.
In his autem omnibus id fere semper perpetuum est , quod nihil deced re videtur sub forma , specie , 2 natura ejus, a quo facta est decessio ; & nihil addi videtur sub forma specie, & natura ejus, ex quo fit additio . Quod ao quidem dupliciter contingit. Primum quia nihil est,quod partes habeat omninb similes inter se,nisi sorte aurum, de quo mihi sepe locutus es , Helmonii , vel purissimum argentum I vel mercurius; vel quid aliud his si mile: in quibus fortassis est etiam aliaua partium dissimilitudo ; sed quae sensibus , & hominum industria, ut in oleribus, pane , vino, sanguine, alii Lque , notari nequeat. Cumque neque eadem , neque omninb similia sint orispana , aut renum , aut hepatis, lienis, pulmonum, cerebri, aliarumque paristium a neque ubique iidem, aut omninb similes, & aequales inter se sino
s I stuaecunque corpora visenti emper aliqua indigera evacuatione, o partium decessone . a Multae sunt in viventibus plerarumque sub antiarum circulationes O transfusiones.
Ea quis decedunt e corporibus animalium , vel adduntur Uub alia specie . ct forma decedunt ,sve adduntur.
29쪽
meatus I & pori, quorum innumerabilo est in universo corpore muIlItudo3 fit ut ex dissimilibus particulis sive sanguinis , sive lymphae, sive alterius liquoris aliud decedat in hepate , aliud in liene, aliud in cerebro, aliud in pancreate, aliud in renibus, aliud in coeteris glandulis , M in aliis corporis partibus. Quod si haec non lassiciat partium sanguinis aliorumque Iiquorum construesionis organorum , Ω meatuum , & pororum dissimilitudo 3 addere
possumus mutationes, & alterationes, quas suscipere possunt substantiae ob Varios motus . incursionesque 3 Ω corporum permixtiones ad invicem . Quibus Comprehendere etiam videri velim , quas appellastis fermentatione, , de . quibus tamen nunc minutius , Ω exacte quaerendum minime est: tum quia huic quaestioni non sunt necessaria I tum ne nimis digrediamur .
Illud autem ex his consequitur . qubd dum animal bene se habet , quacunque ratione aliquid decedat e sanguine , exempli gratia , id, quod invasis sanguiferis superest , non est omnino , quale fuerat , priusquam illud decemisset . Non solum quantitas minuitur languinis i s substantiis , quae a sanis
guine , dum animal integrum est, multifariam decedunt , verum etiam id, quod sanguinis reliquumest, non remanet, quale prius fuerat: &. ex hoc etiam non erit ejus similis usus istanc fit, quod sanguis arteriarum non sit omnino similis sanguini
Nam postquam sudor exempli gratia, satis, atque satis prodiit e corpore substantiae, quae in corpore sunt reliquae , vel non habent, Vel in minori certe copia habent id , quod sub hac specie decedere possit. Et postquam urina.
R ea , quae cum utina commixta prodeunt satis , atque satis fuerint secreta divasis humori feris; iam quod in his reliquum est , non remanet, quale prius fuerat ante secretionem : vel quia decesserunt partes, quae congregatae in pel- vim renum urinam constituunt , vel quia decessernnt illae, quat praeviis nonnullis mutationibus , laci Ilus quam reliquae in urinas abire, M transmutara
Plerunque autem accidit in integra animante , ut etiam si secundum nais' turae necessitates muItum semper decedat, 2 dissipetur, k multae fiant su stantiarum transmigrationes, & circulationes ab his vasis in alia, illud tamen, quod reliquum est ejus, ex quo factae sunt decessiones, tale omnind videatur, quale prius erat : quoniam eodem sere tempore, suo quaedam decedunt; alia adduntur similrter reficientia', Ω restaurantia , sive restituentia illud idem ι quod decesserat: in cujus locum succidentibus aliis similibus substantiis , videtur illud tale , quale prius videbatur . Sic cum ex succo uvarum , aut alterius fructus aliquid decedit,quod vel in sinces, aut in tartarum , aut in vini flores , vel in aliud quodcunque illud sit, cor gregetur , vel qnod mutatum sermentationibus in sinces , aut in tam tarum , aut flores abeat, reliquum prosecth succi uvarum non remanet 3 qua te prius fuerat. Vel, ut ex iis deducere licet, quae me docuistis Helmonii ,
atque V illis , dum destillatione phlegma, atque spiritus ab aceto: exempli
30쪽
gratia , decedunt; id quod reliquum est , non est proseeto quale prius fuerat; neque acetum dici meret uta Ceeterum, dum sanguinis,aut aliarum substantiarum semper cordis motu in circulum aBarum secto vase aliquid detrahitur, id , quod superest in vase, omninb remanet, quale prius fuerat: neque detractione corrigitula aut in melius mutatur reliquum . Non minus ac si a musto mustum auferas, vino vinum , vel ab aceto acetum ; reliquum mustum , Vinum , aut acetum erit 3 quale prius erat. Neque aliud detraSione praestiteris, nisi qisbd reli- uum mimis erit. Et praeter hoc , quod reliquum minus eii, nihil omninbiud necessarib consequi inr ex quacunque consulta, & siue delectu partium
HELM. Sanguis igitur, aut alius humor per vasa fluens , Ω nullibi stagnans si bonus eli, sinendus, sin malus linendus etiam : quoniam Consus sanguinis a sanguine detractione reliquum minime corrigitur . Nunquam igitur mittendus sanguis. Verum - a enim verb ego multorum hominum, sive a grotantium , sive nevalentium curiose sanguinem examinavi: Λc tandem cognovi sanguinem in venis nunquam putrefieri . quin simul ipsa vena putreat 3 ut in gangraena,M in mortificationihus. Nee non etiam cognovi vana esse Medicorum de sanis guiue iudicia ex vario colore sive viridi, live flavo, sive subfusco, sive nigro desumpta z necnon vana esse, quae ex majori, aut minori consistentia riuiadem , crassitie, 3e viscositate , aquolitate , 2 tenuitate indicia desumuntur Sanguines enim ejusmodi colore, materia , consistentia valde dissimiles, quosque Medici dixissent putridos; medicamenta mihi dederunt aeque utilias ac quilibet alius sanguis 3 qui medicis videri posset optimus. GΛL. Memini 3 me aliquando docuisse, neque sa ex colorem Nessust enodore ueque ex confisantia et neque ex conglaciatione 3 usque ex duritia . nequa ex asenitate, aut Ievitate , alitique similibus de medicinarum facultatibus recti Medicos ratiocinari pose. Sunt enim nonnulla in pleri sque ex his dissimilia ut vina quaedam alba , quaedam nigra quorum tamen Vires aclnos sunt similes. Hoc idem docuit Clarissimus Medicus Diocles in priamo ad listarchum de sanitate tuenda libro; ubi haec scripta reliquit: s b aqui ergo omnia sapore eodem , odore , colore . aut alio id genus praealta , virer easdem obtinere exstruant, baud rem opinantur : nam multa osendere quis
possit dissimilia fieri ab his, etiam si, quo ad praedieta attinet, inter se conve niant . Neque fine si quid aisum , axi urinam moυet, aut quamlibet atra habet facultatem: ideὸ tau es e quodque es putandum , quod vel calidum sit, vel frigidum , vel alsum : quandoquidem non dulcia omnia , aut acria, aut salsa, aut cetura id genus easdem habent facultates . B a Sed
a) Gal.de simpl.medicam .facult. lib. 2.C. 2. b ) Diocles apud Galenum de alimen. facult. lib. I .c. I.
I J Psseetam venam , id quod sanguinis reliquum est in visis 3 nisi alia
ca a occurrat, remanet quale prius erat.
a ) Vana sunt secundum mim plerornmque de singuine iudicia. et J Medicamentorum vires, neque ex odore , niti e ex colore , alii seque si militus dignosci posunt.