Lucæ Antonii Portii medici Neapolitani ... Opera omnia, medica, philosophica, et mathematica, in unum collecta, atque ad meliorem, commodioremque formam redacta. Cura ac studio Francisci Portii ... Tomus 1. 2.

발행: 1736년

분량: 411페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

ra portius De Vena Sectione .

Sed heu per quam facile illa omnia concludis Helmontis Licet sanguinis natura ex colore , 2 consistentia et aquositate , 2 tenuitate celsi multoties aliter pronunciaverim j cognosci nequeat, nunquam tamen , quantum vis mente contorquearis ostendes sanguinem in Venis non posse grave aliquod vitium concipere 3 Sc inde non posse animantem extinguere. At si sanguis sit sane optimus , sed superabundet nimis in venis , cur quaeso non erit evacnandus P LL. Audacter prosectb de his omnibus decernit Hel montius. Sed neque tu places Galene , qui scrupulum iniecisti ad ea , quae apud te notata 1eg quaeve ego etiam servavi , attendendum sanguinis colorem, ut de sanis guine diiudicemus 3 attendendam in sanguinis missione coloris mutationem.

GAL. Et haec, quae resers 32 ea , quae retulim 1 me quoque scripta sunt illis. ILL. Neque solum cum superabundat mittendus sanguis est , verum etiam cum sulphure, aut sale a 4 fixo, vel simul utrisque exaltatis in acrem falsum , aut salinosulphureum degeneraυst: vel f b cum apro percitus in parisses modo bas, modo illas impetuosὸ irruitὴ aut materiam noxiam transfert. SiquidEm cruoris portione detracta , nova statim ejus firmentatis oritur ,

non raro pηrticusarum omnium ejusmodi si me/athesis , ut deineeps spiritus eum fati volatili patitum emergant ν ω dominium suum recuperent sulphure, sale fixa sub jugo missi : unde phlebotomia cohibetur reducitur Ianguis. ERAS. Admiranda quidem , & tumida sane verba , non tamen pulchra nimis. ILL. Neque illud tibi admiserim , Erasistrate , ex sanguinis per vecrae semonem detractione necessarib consequi ejusdem in venis diminutionem. Qujn inali saepe detracto sanguine , non solum tandundem remanet,ac ante detractionem erat , sed etiam crescit in venis sanguinis copia ERAS. Nihil omninb est, quod detramone crescere possit . onsula

sanguinis a sanguine detractione , ut etiam confusa particularum omnis generis a vino detractione non mutatur reliquum sive sanguinis, sive vini: aeerum post detractionem remanet minus sanguinis 3 remanet minns Vini. ILL. Paradoxa tamen illa facile prohari poterunt. Primum com sat experimento. ERAS. Λbstineto hac vice ab experimentis;ni vel is omnibus te onerem Observationibus i quibus constat decret cere ea, ex quibus aliquid aufertur, ea autem crescere, quibus aliquid additur. - ILL. Adducam tum experimenta, tum etiam rationes. ERAS. Sive experimenta, sive rationes adducas, non erunt melioris

iis, quas quis afferre posset ad probandum Helenae potius raptu, aut ligneo Caballo , non autem Pyrrhi, Illyssis, Machaonis , aliorumque Graecorum manibus concidisse Ilium: vel ad probandum, qubd Pyrrhi potius, aut ulysin sis ira , qu m Troja arserit igni. Cum contra ego videam potuisse post Helenae raptum melius esse Tro tae : ac potuisse equo illo exornari potius, quam

a, b illis de phlebotomia fol. mihi I I. R I δ.

32쪽

D Erasistrae, DiaIogus Primus.

excindi pergama . Sed audiamus rationes, Se experimenta ista tua 13 ILL. Consans ainobservatio esa cruore precitis detracto totam illicis massim ejus insignius servescere , n vovi, in partem asectum ρ ρος habere., Cujus ratio est, s b quod in maena pistb-a plures, O sanguinis , ct seri portiones in recessus, ct angustas protruso Ulle residero cogantur. Qua psi vasa perpaulum cc in ntia in massam Ianguineam impetusese regurgitant, 'famque valvi exagitant; O bile iliae impetusius adigunt. Quapropter Foc d etiam respectu, vas per multum depleri opus es; videlicet ut, praeter laticem priore ab angustiis liberandum , etiam succo ERAS. Nihil magis inco stans 3 A quamplurimi vix inflicto vulnere a chirurgo animo linquuntur, frigent, & pulsus ipsis dejiciuntur . Sed in magna aliqua plethora, ex vini potione, exempli gratia, Omnia velocius moventur usque ad iusaniam,& furorem hominis. Cur non potius placide regurgi tant 2 Cur non potius illius servorem compescunt Cur huc, illuc impetu sius, Se non placidissime , M per consuetas vias sanguinis massam adigunt8 Cur redux iste ab exilio succus est

an ma ori quantitate non in aequali, aut potius , ut aequum est , In mi

nori copia quam s anguis, qui tunc eia ab exilio reduci,spatium concedatur.- fluit per sectam venam pQui secur e, cruori minus co Eruὸ aheniens tumultuatur , usum inesse sentias , er eruptiones concitat. Hine D advertere licet, quoscunis qua serὸ bomines flatim a phlebotomia magis incalesceroue qui tamen sanguine fuscienter evacuato paulo postea temperatitis babent. Attamen g in bujus evacuationis per vena sectionem necessitas, quia licet, itari debet.

Cur hoc etiam 2 Cur tumultua tur redux ille exul 2 qui cum ob restitutam civitatem gratari potius debeat concivibus succis, turbas excitati Frequentius contrarium accidit: ac si aIiquando statim a phlebotomia incalescunt homines, est ista eorum calefactio,veluti Ilii excidium ab He

lenae raptu .

Necelsitati, nec resistit Marspi

tera

Nullam video necessitatem , qua ex detractione reliquus sanguis fieri idebeat magis sulphureus , ὀc minus salsus. Homines quidem facit morbi indost sed neque febres, neque pinguem habitum certo promittere potes eX sanguinis detractione.

Igitur a,b,e, illis de phlebotomia pagina mihi I T. He, KJ Villis de phlebotomia pagina mihi I 7. e, i, 'illis de phlebotcmia pagina mihi i I. . I Argumenta, O rationes , quidus Tho. IMII. ostendere conatur , qui mscius , dr motus consequantur sinuini, petissionean nihil babent roboris ni bit rectὸ concludor. Di iligod by oste

33쪽

I4 Portius De Venae Senione

Porro sa) venae sectio, magnum fa- Igitur grandes affectus non sa-1u remedium, si ad parvas quascunque nantur sanguinis missione: sicuti neia occasiones prasituatur , quando opus que raptu Helenae Ilium evertitur; uia erit ad grandes assectus minus escax cet occasione raptus hujusmodi everiaeυadet. sum dicatur . Neque puer lupi aspectu , sed ex semetipso terretur; licet desumpta occasione ab aspectu lupi expavescat. Cui quidem si assuescat, postea neque hanc tibi suscipit a bipi alpectu occasionem terroris. Sic )aliquis,qui peius maxime laetabatur propter te. nue lucrum 3 postea quandoqua non sibi suscipit a majori Iucro laetitiae occasionem et Sic similiter de aliis animi affectibus , Secus quoniam semel ignis suffocari potest aqua, quae ad hoc satis sit; semper suffocari poterit aqua, quae satis sit; M a copiosiori aqua citius, atque melius extinguetur , Sc suns abitur. Cui sb aecedit . quὸd juxta vulgi Neque causam video , quae han observationem quis semiliarius quiy- sanguinis crebrius mittendi ponat tu piam ρblebotomia utitur , eis crebrius digentiam. hae indigebit. univὸ s anguiue ad pbistboram evia satius igitur semper erit nunquam tandam emiso. massa reliqua denuo mittera sanguinem. Sed neque hoc v citidis as et horam assurget. ' .avim es , qu bd ex sanguinis detracti ne reliqua massa, deuub citius ad ple-

. thoram assurgat.

Longe c Iecur, ut quorundam, fert Ea quae poli sanguinis missionem

opinio 3 qui verentur ne cruoris penus corpori adduntur; quoniam minori crebra Hlebotomia ab matur: quo- sanguinis copiae permiscentur , saepe niam ἡ contra hoc mo2o fit quantitas minus recte Convertuntur in humores ejus auctior, licet cras deterior. muneribus vitae idoneos: ut crasis qui dem fiat deterior post repati tam sanguinis missionem. Sed non video , ut ex detractione quantitas ejus fiat auctior: nam ex detraSione non sequitur,

quod plus addatur , quam detractum sit; imb neque sequitur qubd. addatur

tantundem.

Ita namque cruor sale balsamico , Cum sanguis confuse educatur, cur . d)D contra putredinem praefervatiis quaeso reliquum spoliatur sale bals multum spoliatus 3 loco ejus Iulphura mico putredinis praetervativo P Ccete pingui o verri m Issaturatur. . rum scio quaedam melius praeservaria corruptione , vel pingui oleo , vel myrrha , vel succino , vel therebinthi lacryma, quam sala . Λc si sanguis spolietur sale; non video cur saturari

debeat sulphure hoc pinguifico, M incendiario intiboromia insuper se fansuinis Eius, quod neque recte subigi ,

mixtionem , D temporum san emenis nec facile secerni, ac amandari pOL dare flet, adeoque multiplici respe- sit, tantum educitur , quantum perinctu . Primis enim se quiddam bate ge- mixtum erat illi sanguinis portioni, raram mas, ejus confunditur , quod quae, pertusa vena detrahitur . Nec scia proin- π,b,c, illis de phlebotomia pagina mihi I I. Z,e, illis de pnlebotomia mihi I r.

sio Fera causa aliculas sectus semper pro eis effectum illum. Diqitiros by Coos

34쪽

seilicet non recte subigi nec Delia seis proinde, quod remanet invenis ini-nds domabile, facilius perdomatur,

aut expellitur.

Illud, statim,quam bene sedet Pape, sanguis, statim pertuso , Se

aperto vase particulas extraneas una

Congregati una congregat, Se sui portionem istam, in qua plurimae agri gregantur , soras extruditi Cur non cerni, ae amandari possis ; vena per rufa , sanguis effluens materia i sius portionem non raris multam secum foras convebit; proinde ut reliqua perdo mari, aut expelli queat.' Enim La vero vasis foramine

aperto , fla os sanguis fermentescens

particulas extraneas , quo licet, una

congregat, θ' sui portionem isam , is qua Ilurima. agregantur , foras emtrudit. tius extraneae, rebelles, contumaces, as exilio reduces, Sc magis noxiae sanguis particulae statim , ubi vena aperta fuerit, utiliora congregant i Sc simul aggregata foras expellunt PHinc ib) observare es: quando cruoririm νεGΛL. Dum haec narras, Villis, non audis , quae mecum susurrat Erasistratus, verbis his tuis nihil omnino probari PERAS. Sunt sermones isti tui veluti Cabalistici, Astrologigi , sunt omninb profani. HELM. Pea ora sane habes i Is , quae a Galeno dicta sunt. GAL. Multa quidem, Willis,sive bona sive mala posIunt, Per acci

dens contingere homini, cui sanguis mittituri& oportet distinguere ea, quae sic fiunt, ab iis, quae per se , an necessarib consequuntur sanguinis detractionem : quale eli illud , quod dicebat Erasistratus, eorum , quae in Venis continebantur , diminutio . Nam ut fieri unquam poterit, cum aliquid detrahatur , quin etiam ex hoc copia simul minuatur ejus, a quo detrahitur Mi-nUitur quidem necessarid copia , ipsis etiam annuentibus Erasistrato , Se Hel montio. Cave , Willis, ne ipsis hac in re repugnes; neve contrarium affirmes. Non enim partim hoc est , qu bd concedant detractione diminui copiam : ac mox debebunt fateri in plerisque morbis,in quibus adest plenitudo vasorum, .venae sectionem frequenter convenire. Illud autem , an ex detractione mutetur reliquum , dubium sane est. AC etiam si mutetur , dubium est, per se ne 3 an per accidens ἔ sive casu potius , Ω fortuna aliqua , vel ex animi affeetu aliquo mutetur . Et haec forte intelligit Eralistratus, dum raptum memorat Helenae, Troiae excidium, L Pi aspectum, laeti tiam occasione lucri, & alia similia. Negat Erasistratus,quia ipsis detractione mutetur reliquum , quoniam sanguis confuse detrahitur, Scsine partium discrimine . Ac etiam si concedat mutari reliquum., attameuruod maxime incertum est, nos probare deberemus , in melius, & non iu

guinis in vasis diminutionem. la a uuaedam tamen alia per accidens sive non nece fariὸ consequantur Due tuinis missonem, is fuit Troa excidium ex raptu istello,

35쪽

is Portius De Venae Sectione. φ

Nos ) verb circa humores in valis sanguis eris existentes,quidquid velis. statuamus u illis , qu bd habeant tot portiones salis utriusque , tot sulphuris,

tot aquae, tot terrae, tot spiritus: Vel , si haec non amplius placent, dicamus, quod ego asserueram , bilem naturalem , tum melancholiam , tum pituitam,& quartam quandam substantiam aeri respondentem componere totam sanguinis massam, quae in venis est: vel alia quaecunque ponantur sanguinem componentia. Haec quaecunque tandem fuerint , sanitatis tempore modum

servabunt aliquem 3 aegritudinis verb ispissime non servabun Excedantiam in sanguine sal, & iulphur secundum tuam hypothesim , Uel secundum meam excedat hilis flava . Cum non liceat chirurgo sic vas pertundere , ut sal, vel sulphur tantum I vel bilis tantum egrediatur , neque cognosci possit in quo vase sit plus salis, 2 sulphuris , vel bilis , quana aliarum substantiarum I consequitur , secta Vena, id profundi, quod soramini proximius erat: quodcunque illud sit. Adeb ut licet casu fieri possit, ut aliquid mittatur diversum ab eo, quod remanet in vasis sanguiferis. M sorte commodum alia quod ex hoc sequi possit, attamen id neque promitti, neque cerili sperari po test. Ac licet supponere valeamus tenuiores , ac spirituosiores particulλs aper to semel aditu facilius effluere , & remanere in vasis crassiores , videndum αdhuc esset, an hoc prodesse potius , quam obesse pollit , Ω quando plus prosit, qu in obsit. Praeterquamquod spirituosiores implicitae cum sint crassioribus , Ω crassiores tenuioribus ue hae illas , 2 illae illas unὶ secum ferunt. Ac tu mihi dixisti. illis , sanguinis spiritum implicitum aded esse terrrestrio sibus, & crassioribus particulis , ut diu permaneat in educto sanguine; a le opus te hahuisse ignis vi haud mediocri, ut spiritus iste eliceretur . Ego autem quantum dignoscere potui , dum Crysippi ,2 Erasistrati sententiam

examinabam , ne vulnerato quidem corde , visus est sinister eiusdem ventriaculus exinaniri propter em uentem spiritum , b verum propter emuentem sanguinem 3 qui meo quidem iudicio habet particulas quasdam essicaciores,& tenuiores, quas s8iritus appellare possis, aliis tamen implicitas particulis. ΗΕ LM. Verum s enim vero , ego testor vobis, sanguini, dum invenis animalium est , minime ea onania inesse ε nec talia , qualia chrmicis operationibus postea ab ipso educuntur . Multa enim fermentationibus , Ω ignis Vi fiunt, quae prius non erant in eo, in quo, vel ex quo illa facta sunt GAL. Hoc 3 in magis comprobat inesse sanguini partes hae terraenias, quae etiam si omnes igni, vel alia causa urgeantur , non possint in unumsidemque transinutari , quoniam heterogeniae sint. Ac illud confirmatur dein here Partium varia genera in sanguine aliquam servare proportionem, & eS non servata proportione aliquando morbos fieri posse , Quod aeque explicatur . si bilem , melancholiam , & pituitam dicamus sanguinis partes esse, ac si sans a illis de libra ap. I. .

- b Galen.de Hlpn Platon.decret. lib. I. cap. s. t Principia medica Galeni, O prima sanguinis componentia comparantur cum principiis, o sanguinem componentibus Τά.miliis. a J Non cmnia, σπια a sanguina videntur extrahi , sanguini pritis inerant.

36쪽

si sanguinem ex sale , sulphure, lpiritu, aqua, 2 terra constare amrmemus. Hippocrates s sive potius is, aut illi, qui aphorismos conscripserunt

eum servata proportione humorum , sanguinis massa abundaret in venis, Mmorbus urgeret, missione utebatur per sectam venam; via videlicet omnium

expediti1sima ad diminuendam sanguinis abundantiam. Si ver b proportia non servaretur sputa si bilis excederet ue vel sales, M sulphura , millis, m

pis, minusve adusta, aut exaltata supra reliquas substantias excederent m dicamentum propinabat; quo vel per Vomitum, Vel per urinas, vel sudore, vel inferna potissimum evacuatione humor is, qui superabundaret, exturbaretur. Ego autem licet, aliquandb alias mihi proposuerim tum causas, tum rationes , quibus languis mittendus esset ut plurimum tamen Hippocratem sum imitatus : ac cum sanguis bonus esset, aut parum recederet a naturali stais tu , 3e superabundaret , tunc maxime mittendum existimavi: exceptis tamentis,in quibus missio contraindicatur, ' 2 praesertim pueris i a j qui decimum quartum annum non attigerint. Qui quoniam multum dissipant, & multa ipsis fit per halitum digestio 3 sanguinis missione non indigent ι etiamsi . naguis in ipsis aliquando abundet. Quod si crudior sanguis esset, aut supere

coctus 3 tunc alio praesidii genere utendum censui. Ac frequenter timui, nedum puri, vel vitiosi sanguinis per sectam venam missio Celebraretur; imp xior , 2 magis vitiosus e primis viis in vacuas Venas traheretur. Tu autem , millis , quid simile ais contingere de is languinis, & seri portionibus, ouae in magna plethora in recessus, & angustias protruduntur: cui periculo nelcia an largiori missione satis consultum fuerit. Quam ob rem etiam , atque etiam rogo , hoc maxime retineamus t aequantum reBius fieri potest, hoc maxime firmemus, sanguinem optimum posse aliquando superabundare in vasis 3 2 ex copia fieri posse morbos3 qui cu tb , Ω tutissime missione sanguinis sanentur. ERΛS. Quando haec est , Galene.. sanguinis in venis, per quas libera movetur suprabundantia PGAL. Recte mones: & prim b plenitudinem Vaiorum , quae non suae adhuc impedita , vel obstructaέ postmodum Verb examinabimus illam , quae eontingit in vasis iam obstructis , aut impeditis 3 ut per eorundem cavitatem sanguis haud libere fluere possit. Utraque autem alicuius respectu est; quia copia, inoeia 3 plenitudo, tisanitaso excessus, desinus; M alia similia numquam melius cognoscuntur, quanr cum respective ad aliquid , quod sit velut

Norma, considerantur .

ERAS. Ita sane.

GΛL. Quapropter 3 tibi persuasum velim, Erasistrata , duplicem

eme posse sanguinis plenitudinem, aliam respective ad aegrotantis corporis va sa , quae nimis distendantur 3 aliam respective ad ejusdem corporis vires, quae

37쪽

18 Portius De Venae Sectione.

O: ti opprimantur. Ill .us diserte quidem ab memrnisii libro primo sal htium , iucundam , quae vires respicit, minime cognovisti Erasistrate. ERAS. Neque nunc quidem capio plenitudinem istam , quae vires, non

vasa , nec vasorum capacitatem respiciat.

GAL. Emciam, ut capias. Sunt b quisese firmes , pigros , segnes , a

que agr. mobiles referant; quibus neque brachia , neque tibiae, neque manus, neque partes aliae pleniores videntur , perinde ac illis , qui ab exercitio partes eas distentas , 8c universum corpus tensum habent: quos ea plenitudine laborare amrmo , quae virtutem respicit. Nam ubi corpus tensum est , venaeque, arteriaeque turgent, & dii entae nimis apparent; veluti ab exercitio esse consueverunt,& brachia , tibiaeque , manuique videntur pleniores, tunc plenitu dinem eam dico , quae ad vasa, Sc eorundem capacitatem reserri debeat.

Quod si haec accidant universo corpori totius quidem plenitudo aderit,sυe quῖ ad vires, sive qui, ad vasa. Si verb contingant parti alicui, in qua gravitatis sensus percipiatur , quaeve ad proprias actiones sit languidior , imbtamen tensione in vasis; partis illius virtutem, atque robur respiciens plenitudo tunc aderit. Quod ii praeterea adsit tensio illius partis , Se vasorum, quae ad illam pertinet, distensio , atque ampliatio; tunc plenitudo illius partis ad vasorum capacitatem referenda erit. His similia ventriculo etiam saepe accladunt , qui vel tensionem, Sc periculosam tunicarum ampliationem , 2 pro tractionem a nimia cibi , & potus copia patitur vel propter virtutis imbecillitatem etiam a non magna copia gravatur : illam dixeris qub ad capacita tem ventriculi plenitudinem ι hanc verb qui, ad vires , roburque eiusdem . . - utraque autem plenitudo, sive qub ad vires, si vo qub ad vasa evacuatione indiget: & ea quidem , quae sanguinis est , venae sectione I quae Verb Venis triculo , exempli gratia accidit, Vomitu, aut inferna deiectione curatur . Sed cum infesta adest degravans plenitudo, videndum prius est,ne c crudus per corpus collectus sit succur . In quo advertendum diligenter es, qua tum valeat, robustaque sit virtus; im quantiam humar 'se fit refrigeratum. uan exoluta ab id genus assoctibus virtus , adhibita fanguinis missise , in extremuis malum recidere fuit ut nequaquam n Da restitui possit. Quod ubi evenit, periculum non leve consequitur ; potissmum fi febris accedat statu asiis ues-actoque mau assecto ue aut toto adeo corpore natura molli , tu' temperie humido et Q odi enim hominibus multa aecidit her halitum digessio , restantinaque Θneopa , etiamffebris haud magna inυadae I Si verὸ horum nihil sie, caeterum fems fuerit, reρDis natura frigida ue tum natura quisque hominis frigidior , iis perfanguinis missionem, O totum corpur graviter perfrigeratur , accidunt nonnuus, qua ad gravim sequuntur refrigerationem I 'Vtomata . Quoeirca, qui se assecti sunt, eos sanguinis missione vacuare nou comenit ,Ddf-onibu me criterque excalefacientibus unctionibus ἔ tum posionibus humorum erassis tudinem incidentitas, ae modicὸ calefacientibus . Ne quaeso credas, Erasistra-

s 3 In eruditate bumorum non essanguis istrabodussecundum Galom

38쪽

te . me semper la plenitudine sanguinem profudisset

ILL. Pleraque ex his verbis quidem discrepant , re autem maxime consentiunt iis, quae a me scripta sunt: videlicet in a 3 santuinis Ascrasia , in qua principia nobiliora, ct activa I spiritus nempe , sal υolatilis ,ώ sulphur depressa, uri absumpta sunt 3 particula verὸ aquosa, ac terrestrest p raepollent, sanguis baud quaquam emitti ,sed tanquam vita thesaurus prae servari debet. Sed ubi principia activa minime sunt deeressa contra pleth eam, aut sactam , aut incipientem , sive in homine, live in iumentis , prisma, ac communissima indicatio eli sanguinem mittere. HELM. Verum beneficium hoc aut nunquam, aut vix semel. vel M. In toto Vitae curriculo phlebotomia praulatur : nam ut aiebas Willis, post sessemel aut bis detractum sanguinem fit inevitabilis ulterius mittendi nece15 tas 3 & qub plus mittas 3 ed eius sanguinis copia cresceti Tibi autem Galene ex ejusdem millis monitu in humorum cruditate & frigiditate , cum regio est frigida, & hominis natura frigidior, considerem, ut parce sanguinem , M repetitis vicibus mitti iubeas ; nam , ut inquit, ex parca sanguinis detractione id, quod e reliquum eli effervescere consana

est observatio ι ω statim a phlebotomia homines fere quoscunque maris d liacalesceret , . GAL. Sed haec constans millis observallo Erasistrato maxime videtve inconstans : A ego ad rifrigerandum potius, quam ad calefaciendum sangui nem detraxi.

ERAS. Ambigua oraculi responsa audior raesus e Halim penetram, magnam peravertet opum tam cxel illud aliud Apollinis . Ais ta affarida Romana vincere posse.

At, Galene . ea , quae comparantur , debent ene ejusdem speciei. Motus m

tui , sive vires viribus Vsuperficies superficiei, magnitudo trinendimensa corissori, & sanguinis quantitas capacitati vasorum recte Comparantur. Tu verbanguinis molem, sive quantitatem, corpus scilicet trinendi mensum, viribus comparas ἔ cum tamen trina dimensio, quae sanguini convenit, nullo pactuviribus aptari possit. Vel praeterea mihi videris, Galene,accipere sanguinem veluti plumo hum , a cuius pondere viginti circiter librarum robusti , At bene valentis hominis vires non opprimantur; valetudinarii Verb opprimantur: ut expediat sanguine, veluti a plumbo aliquid fletrahere, ut infirmi hominis vires pondere, x sarcina leventur. Λc qui mittendi sanguinis indicationem pluis xies sumendam duxeris a virium constantia 3 nunc eandem sumendon praeci pis virium infirmitate i, cum sese graves , pigros , 3e aegre mobiles sentiunt

i γ Neque secundum millis eius verbis non re a Galem ὀθνεpar sua

39쪽

.α Portius De Venae Sectione.

Recte quidem pondus comparari posset viribus , nam pondus motum uendam corporis lignificat, & Vires motum etiam quendam significant. Sed

anguis non est veluti corpus grave extrinsecum homini, & nihil pertinens ad hominem: a quo si magis, ae magis detrahas: magis, ac magis levabitur homo , quoniam minus, atque minus graVabitur a minori, atque minori exintrinseci plumbi pondere . Sanguis est quid intrinsecum homini ἔ est quid per tinens ad hominem : & vires corporis nequaquam sunt independentes a sanguine , non iunt quid distinStum a sanguine I quodve a sanguine maxime non dependeat. Ea , quae ad invicem hac ratione reseruntur , debent esse omninlidastineta aut saltein in eo secundum quod referantur ad invicem , & compa-xantur distincta esse debent. Neque plane dixerim vires ventriculi distinctas omnino esse ab iis, quae in ventriculo continentur ι maxime si nihil vitiosi, neque nimii contiis Neatur , quod ejusdem tunicas plusquam aequum est distendat, R eam faciat Tepletionem , quae Ventriculi capacitatem respiciat ι quam tu in venis sangui Dis plenitudinem, qud ad vasa appellas. Et meritb quidem , ut audio , iunior Asclepiades in eo a volumine,quod se de tuenda sanitate Composuit, vomi tum damnavit, forte non tantum eorum mensus consuetudine, qui quotidi εejiciendo vorandi facultatem moliuntur; sed quoniam vomitu ventriculus fit imbecillior . Ventriculi enim vires ex parto consistunt in iis liquoribus, qui In ipsum ventriculum ad cibothm dissolutionem,& praeparationem confluunt. Qui cum semiela talis ci his simul vomitu rejiciuntur . x exinde fit postea ventriculus imbecillior. Neque in hoc saltem casu in quo ventriculus ouan tum vis imbecillis, non est tamen repletus cibis, sive nequaquam ea laborat Plenitudine, quae ad ejus capacitatem referenda est ι neque vitiosi quicquam Continet, reprehendendus est Asclepiades: quin potius est commendandus. Si imbecillis est ventriculus corroboretur; atque laidius, 2 minori copia fit habenti Ofieratur: nam si xomitu non repletum ventriculum , neque alienisuicquam in se habentem tentes, imbecilliorem re laes . Ita sane dicendum de sanguine est , qudd non sit veluti plumbum , quod Mullam habet connexionem cum corpore viventi, neque robur hominis sit

quid distinctum , & Independens a sanguineiadeb ut quantumvis vires lanis gueant, modb sanguis non superabundet respective ad vasa , t de qua plenitudine postea dicemus) neque alicubi vitiolus restagnet, nullum ex eius detractione vires levamen accipere possint, neque Virtutis augumentum aliquod Ox missione sequi debeat; quin potius maior ejusdem costernatio. HELM. Λli as, Galene , qud vires erunt imbecilliores et, plus sangui- Ris, Veluti plus plumbi , detrahendum erit. Ac licet detur hoc, Erasistratri sanguinem respective ad vires esse veluti pondus plumbi ; cum multh maj rem gravitatem percipiant languida corpora viventium a brachiorum , ane Gurum, quam a languinis pondere, rescindenda illis brachia, aut crura erunt:& pr . a Cornel.Celta. I. cap. 3.c x rires animalis non consis ut in aliquo emisπὸ distincto . Onruine. a j Neque vires ventriculi confisunt in aliquo omnis. aisium ab iis,

ruis in venaericulo continenIur.

t a J Ascletiades damnabat vomitum, in quare

40쪽

In Erasistrato Dialogus Primus. 2I

R prosectδ quandoque id latius erit: nam omninb sine brachiis , & siue cristibus diu superstes esse poteli homo , cum omninb sine sanguine, neque m

mentum quidem vivere valeati.

GΛL. Praesenseram , Erasistrate, dissicultatem illam oportere nos accipere vires, roburque hominis, veluti quid independens, & dillinctum 1 anguine ; cuius copia aliquando respective quidem ad vasa superabundans non iit. sed quoniam gravis est sanguis, & vires possunt esse magis, atque magis languidae 3 aliquando illius non magua copia , respective ad vasa, marigna , A ex ens sit respective ad vires. Atque ideb libro de plenitudine instendere conatus sum, neque ex incremento, neque ex sanguinis decreme in vires necessarib augeri , aut minui. Nam, ut optime noverant, qui me

tempore pymnasticam docebant, aut exercebant, potest homo magis san guineus esse , 2 minus, aut magis, quis ante valentior , potest esse minus sanguineus, 2 maris , vel minus robustus: potest demum tantundem sanguinis habere , ac prius 3 cum neque ex hoc necessario sequatur , qubd aeque va Iidus inturus sit. Quandoquidem robur corporis nequaquam omninb a iam guine dependet 3 nam ad motus quosvis facilius. Sc validius edendos concurrit , M spirituum animalium , 2 nervorum , δε musculorum , coeterarumquct partium constitutio. Λc etiamsi omninb a sanguine vires dependeant: cum

possit is magis minusve esse eituitosus , & frigidior, aut aliter vitiosus : fieri etiam quandoque potest , ut singuinis quidem decrescat copia: sed quoniam

Itium, quod in eo erat corrigitur , corporis vires crescant. Caeterum his postea minime sum usus, dum de curandi ratione per saninguinis missionem librum conscriberem e verebar enim ne obiiceretur , mi sione sanguinisqub ad vasa non superabundantis spirituum animalium , ne vorum , musculorumque constitutionem non fieri meliorem , neque eiusdem vitia corrigi : Se probandum prius esse , quod tacite supposueram , sanguinem esse veluti pondus extrinsecum respective ad vires , ad hoc, ut illud postea concludi misit, sanguiue , qui vitiosus non sit, quive vasa non repleat , aut distendat, plusqu.tan aequum est , infirmam corporis Virtutem gravari. Qua omnia ex his , quae dixeram, neque ex incremento ranguinis . neaque ex decremento vires necessarid augeri , au diminui, minime probari

poterant. .

HELM. Si plus tamen, atque plus auferas: videbis, an praestet hr inthium excindere, quM omnem sanauinem detrahere t e I GAL. Quamobrem O in eo libro , Erasistrate, de rami ratione aliistet sane rem explicavi istam: atque docui a non sollim nutrimentum antinmantis partios ex sanguine usea ι sed calorem quoque nazuralem pro quo nunc intelligere potestis id omne, in quo vires consistunt perseverantiam exsanguine obtinere '. quemadmodum ex lignis comburi idoneis presserantiam,

in durationem babet , qui in ficio est ignis ; a quo adas totas catiscere eo piciri

a Gal.lib.de cur. ra per sang.mii S. P. . t a Ex aliquo in animante sanguinis incremento veI decremento, non sequi r necessario majus, minusve robur.

SEARCH

MENU NAVIGATION