장음표시 사용
71쪽
opus nouum inadsuetum Gallis svi Claudius in Oraatione apud Senatum loquitur &ea ratione immensum auxit. Quod secit idem in aliis prouinciis, & in Syria etiam, Ut ex Euangelista notum: itemque in Hispania, sed temporibus diuersis. At iam, mi Auditor, si solae Aegyptus & Gallia ad x xx. aut circitermissiones pependerunt:quid totus orbis reliquusZAn non Syria & Asia tantum Z Africa & Hispaniar Graecia & Illyricumr Insulae omnes simulὶ & multa omitto: & concipere summas vereor,sed supra centum quinquaginta mi iliones fuisse, animo hoc sentio, & ore etiam promo. C Α p v T I I II.
Centesimά ad id explendum O. OO p E s inamensascum considerol& maxime in dueligeniis ea quam Stra bo comemora CuiuS CXem plum etiam iocosum, lubet dare. Scribit idem alibi, Gyaru evenisse non insulam, sed scopul um lapauculis piscisoribus habitaram atque eos ipso illo tempore quo adfuit, Legatum ad Caesarem misi se,deprecatum uisa tem tributi. 7 cam impositossibi centum quinquaginta denarios, cum Vre centum po enthendere P. Tu ridesZ licet: sed vides quam nihil e iugerit, & saxa & rupes etiam habuerint sub tributo. Nec de magnis sane prouinciis hoc Senecae acceperim Caium Caligulam centies MS. a sumpsisse, prouinciarum tributum una rana ferre. Mediocrium dico aut tenuium prouinciarumam ampliores, quanto ampliust Et tam ego hic putabam: sed tamen alia etiam se obiici idc occurrunt', sine fraude
72쪽
IER SE cvNDus. Si magna Erarij non omittenda. Nam Augustus ille qui valde rem Romanam auxit . etiam onera, & hic quoque pro nomine suo fuit. Nam is P arium militare seorsim instituit, & ad id explendum reditus nouos tacertos. Suetonius ita: Luidquid ubique militum est, ad c pura.
iam adprinxit .definitis pro gradu cuiusque,s temporibus militia, oe commodis missionum; ne aut altare, aut inopia,
solicitariis res nouas m sent. ti perpetuo,ac sine di cubtare umptusad TvENDos eos PROSEQUENDOS QvEsu peterer, ciriarium misitare cumG VECTIGALIBUS
Novis instituit. Notandum est, duplici pecunia opus fuisse, ad Stipendia de ad Praemia: quod seorsim Sueto nius dixit, addidit liue ad Gendos, in militia scilicet; Mad Prosequendos, nempe post militiam, Sc a missione. Quid autemὶ inquies, an tot igitur illa tributa non sufficiebant alendo & ornando militi Z Suffecissent omnibno, nisi & alia publica onera, eaque immensa fuissensi. in populo pastendo.in ludis dandis,in operibus,in magistratibus & ossiciis: & quae distincte aut accurate dicere non sit huius loci. Vtinam Appiani liber exstaret, qui haec omnia fuit complexust Ita enim ipse, initio operis, ubi id diuidit & disponita Visimust bre, inquit,
qua per singulas gentes capiane item quid in cLAssES impendant, oesiquiderit huiusmodi. O sulchrum. 5 desiderabilem illum librum i feci perii scire tamen Appiunus illa potuit,tum quia & ipse in Republica. tum quia moris rationes illas imperij in publico edi. Suetonius de
Caligula: Rationes imperis ab Metusto proponiosita ed
73쪽
a Tiberisinterm fas, Pu 2LIC A vir Rationarium, sue& Breuiarium imperij, hoc idem Suetonius alibi appellatru Tacitus explicat destribitque,cum prolarunta a Tiberio sinitam scribit,quo OP Es PUBLICAE contivebantur. quantum ciuium Iociorums in armis, quot classes, regna, prouincia i tributa aut vectigaba, largitiones ac necessitares. O hunc quoque laudabilem morem l cum Princeps rationes quasi cum Republica ponit,dc ostem dii nihil sibi quaeri proprie, aut insumi. Sed abeo a meare, admiratione talium vi semel dicenda fuerunt. Nos igitur iterum suspenso gradu quaeramus quς perierunt, aut in obliuionis aquis latent. Dixi arium militare institutu nouiter ab Augusto,& ad id implendu quaestos fontes.Tres repperit Vicesima, Vicesima uintam,
Ceniessima.Vicesima suit haereditarium: de qua in hunc finem instituta aperte ita Dies, in actis anni DCc LIX. Postquam multa pecuniaria rationes proposita, b et fuissent, ad PMarium militare: placuit tandem sidit ut resima set hereditasum s legararum , a cusque o
uenisent tegamento e Merptis tamen aut sanguinei vadisiunctis, aut admodum pauperibus, quos hoc onere bberarui. Duo venisse in hanc vicesimam vides, Hereditares de ιτ .:,n Sbone, quant' bc quam crebra ea, Vel in Roma tuniam Quoetillic diuiti , ic q uoties per captatur svi aucupia, ad externos transsatae 3 Soluebant igitur Lepci Vicesimam:& nemo ambigat suissς incredibile Vectigal Exqiphantur tamen illa Proximi vel Pauperes : dc Nerua ac Traianus etiam, postea mitigarunt,
quod in Plinij Panegyrico diffuse est videre. Fons alter, vice quinta mancipiorum. de qua Tacitus: Vectigal Luinta σvicesima vanalium mancipiorum a Nerone
74쪽
remissum iecismagis,quam vi; quia cum venditor pendere cogeretur, in pretium emptoribus accrescebar. Id autem Aeratio militari accessisse, Dio item scribit, anno post resimam institutam. Cum etiam pecunia, inquit, opus esse , θ' maxime a Uigilum colarus iam institutas, Au gunius vectigal 2 trinquage a , in venditione mancipio rum,induxit. Dico Quinquagesimae: dc sic in Graeco est,
dum, leui mutatione, id est Uigesimaequinta, pro verbis claris Taciti,est considerandum. Magis est,ut pia tem sic fuisse,& Romano striptori accredam. Quanti hoc vectigal fuerit,is agnoscet,qui crebra mancipia in Romano orbe, crebram mutationem, & maxima deinde eorum pretia cogitabit. De crebritate, alibi dicemus: de pretiis, quis nescit Daphnidem vaeniisse. in Plinio D. Lori.
centis millibus septingenti esseniis'id cst ,septem millibus quingentis eptemdecim Philippaeis: grade pretium
in uno fluxo dc mortali homine, ει quem solus am- .marici titulus commendabat. Calvisius etiam Sabinus in Seneca plures anagnostas habuit, singulos centum missibus emptos. Qui stat duo millia quingenti Philippari. Quot aurei igitur prodeunt e talibus singulis3 quot ex millenis aliquot,qui, cottidie dixerim, vaeniebani3 Et Iurisconsulti quidem pretia seruorum definiunt: in communi aliquo viginti aureos; in artifice, medico, notario, eunucho friginta, quinquaginta exaginta: oc quanquam Romani aurei sunt id est duplices nostri tamen modica illa aestimatio, nec in venditione locum habet, quae nimis saepe excessit. Alio sine a Iurisconsultis ea sint icripta: & fortasse ad Portoria aliquis etiam trahet. Sed tertius sens,Centesim quae rerum vanasium fuit:de qua H Tacu
75쪽
Tacitus, in Tiberij rebusi Cente am rerum vanalium deprecante populo, edixit ZZrarium militare eo seu idio niti. Si omnium autem vaenalium, quae & quam infinita summa fuit 3 Si in auctione tantum , minor, sed& sic frandis. Suetonius quidem sic restringere videtur, qui in Caligula Cent imam auctionum appellat,s remisam Dine ab eo Piincipe notat. Finiui de Aerario militari: ad alia imus.
De Metallis, argenti, auri, aliarumi rerumfodinis. AVO. An de aliud igitur restatZ Lips. Aliud alia
potius, ut dixi. AVD. Hem,quousque accumulabimus Z vide ne patientiam omnem iliis excutias tot
onera ferendi. Patientiam Z imo & mihi paene fidem. L i p s. Confide, bene & firmiter imponam, & testimoniorum suis vinculis ligabo. In ista re pecuniaria, an . ipsam eius materiem, id Metesta omittam 3 nefas. magni ex iis reditus, dc in variis locis &reditus quidem innoxij iusti & sine onere subditorum. Terra, benigna illa mater, haec quoque nobis donati Cassiodorus pulchro : Iemllarijsine furto diuitias rapiunt, optatu thesaurissim inuidia perfruuntur, obsunt hominum, qui
absque et a nundisarione, pretia videantur acquirere. I terumque mox addit. Aurum per bella quaerere,nefas per maria,periculum; per falsitates,oyprobriu in μά vero natura, iustitia. Nestio tamen,6 bone Cassiodore, nescio des itiά: dc an non Saeuitia aliqua admixtaὶ ccμte, ut illi tunc quaerebant. Nam multa millia hominum huc adigebant, quosdam mercede conductos , pleroiaque damnatos ad metalla: quos in subterraneo illo cam
76쪽
Ipse Calliodorus non dissimulat: Dirant homines calion profundas,uiuuntsine veris,e klant a b OF dum
sub terris compendia quaerant, nonnumquam lucis gaudia derelinqtusnL. AEgyptiorum hoc inuentum fuit. quorum reges'it Diodorus omnes criminis damnaros,ite .i.
ex binibus captos, sue quis regem ostendisset, ipsium s io'
tam cognationem interdum, auro est odiendo deputabant e
simul facinorum poenam sumentes, simul quaesium
uberem ex eorum labore capientes. Atque hi tali interdum numero, ut Polybius ad Carthaginem Novam, sedinis in Hispania, nim minus x L. millia hominum scribat, due in opere versari. Plinius etiam notat, Censoriam Ub. iiiis
luem fuisse 'diimulorum aurifodina in agro Vercellens,
qua caurbatur, ne plus quinque millia hominum in opere Tublicani haberenti. Nec id credito miseratione aut cura pereuntium factum: sed cautione, & dispensatione operis, ut ne in una condiictione Publicani totum at rum exhaurirent. Itaque lex in elocatione dicta fuit, denumero operarum. Strabonis locus est, qui abdicare a Rep. aut Principe Argenti omnes fodinas videtur, I linquere tantum Auri. Verba: Eo tuis τά γρεῖα, h. i Nου με Γι δ:αοοῖα, ουτε ο Itbα, ουτε es Giς αλλοις το, αυλ'Nἰς ἰλωπιῶ μιετας ori τά δεμορσάετμτα-Sunt autem in nunc Argentinia in His an iis, non tamen publicae,neque ILLIC neque in ALII s LOCIS, sed ad tuom redemptu sunt redactae. Auraria autem pleraque publice exercentur. Ambigua mihi h c sententia est,uelitne venditas Argentarias priuatis, certa pensione aut illatione; an dumtaxat elocatas, ut olim solet. At in Aurariis aliter, quas ob lucri magnitudinem ipsi H L Prin-
77쪽
Principes exercent. Ex hac quoque metallatia parte igitur, magnum uberemque factum quaestum, & nostra aetas doceat: maxime cum pulcherrimas foecundis simasque Fodinas varie haberent. ut in is laniis, Ga bis, Norico Salasis, II ico,Pannonia, Thracia, Macedonia, Proconneso quarum singulatim testimonia dare possim, sed fidei meae nunc hoc credes. Habuit dc Italia, putatque Plinius, aliam nullam saecundiorem metal&rum quoque tellurem esseta e sed interdicto Patrum cautum, ut ei, Velut parenti,parceretur. Praeter haec, fueruntdc Cretaria, dc picaris, & Salinaris, raria, Ferraria:& nullum genus quaestus c terra omissum. . C A P. VI.
De Urinario vectigali σ Ch Isargyro, item de
I A M dc alia video. Avo. Bona venia Lipsi, etsi mi- dc audio,tamen taedere incipittot illationum. Quid faciemus his opibus , & quin potius erogamusZ L i P s. Alia, alia: &ab Augusto & pristis ad nouiores, atque
adeo auidiores , veniamus. Exordium a Vespasiano nam Caligulam consulto omitto,qui multa dc in fana instituit sed mortua cum ipse) a Ve pasiano, dico: qui, ut communiter de illo Suetonius, Avxi T tributa prouinciis , nonnullis Dv PLICAVIT. In paueis verbis quanta accessio rerum, attritio subditorum ZEt quidni ille selita augeret, vel duplicaret, qui instituit&excogitauit etiam pudendat Nam Vrina vectigalcommentus est, quod idem seriptor tradidit:o notus, cum filio pecuniam ad nares admouistet, in ea re eius iocus. Origo
78쪽
huic Vectigali&caussa,quod in publico amphorri aut .
dolia stabant ad Urinam reddendam: quam Fullones, opinor, vertebant deinde in suum usum. Tune ridesὶ A v D. Largiter. & vah Vesipasiane,non alia tua se citas in excogitando Z L ips. Sed Principes etiam secuti tenuerunt, siue auxerunt :& videtur hoc fuisse tris e il- .lud Cis γrum historiis decantatum.Georgius CC drenus quidem eo trahit aperte. Chryser gyri pensio fuit, inquit, talis,m quisque mendicus aut pauper, meretri tue: iam emerita, omnis simus items libertus, i mrent in rem rium pro URINAc sTERCORE, iumentorum etiam scanum siue in agris,sive in vidis habitarentu. Et homines quidem Utriusvis sexus, Nomisma argenteum; equuΥ, mu'
lus, bos tantumdem; a in s canis, solus sex. Cum Cedreno Constantinus Manasses iacit: Chrysarrarum a sit Anacta Jmperator. quod era , ut omnes viri, μ'
mina, pueri, serui, liberi, nummum argenteum ab nomine sTERCORis ET v RiNAE si codarent. em muli,equi,
boues. Proh ctiacta fidesiquanta haec pecunia fuisse debuit, ex omni genere paene viventium r& quq unquam Capitatio accessiit Miror, & simul indignor, haec tam foeda dc tristia a Constantino nostro Magno instituta: si
tamen ille. Nam Tosimus asserit,& cum Culpat: ' Eua- . Vin se,.
grius ex professo negat,& hunc ut hostem optimi Principis invadit. Sane videtur a Vespasiano exemplum, quicumque auxit id produxit. Avo. Phui, phili haec talial & odor mihi nares spurcat. L i p s. Quid tu aue tisti Z viri proceres & rei p. primi hoc munus colligendi ambibant,non abier Euagrij verba quam militarem aliquam Praefecturam,autCiuilem magistra sum. O indignitas i sed Princeps dignitatem addebat, qui & in Sacrum H 3 aura
79쪽
. aerarium hanc pecuniam recipieba r. Idem ille Euagrius notat: nec miremur Iuuenalem iam olim scripssse, de iis quos fortuna amaret: Conducunt foricas. cur non omnia ' cum sin tactuales ex humili magna ad factigia rerum Exto ii, quoties voluit Fortuna iocari. Atque isti pudendarum sordium lucrique exercitores aut conductores sunt, quos Foricarios Iuristonsulti appetunt. Avo. Mihi rjdere hic lubet res humanas.Li Ps. Quid itar Avo. Nam qui pulchriores ludi sunt, quam vel institui tributum in haec talia i vel collectores eis . honestissimos admouere 3 An istud non est illudere dc insultare non dicam dignitati,sed libertatir Lips. Tibi sic videtur, & nobis hodie: dc tamen, ut nunc quoqu mores aut cupidines, aliquissetieriorum fortasse fuisset inter illos Foricae cadidatos.Sed aliquid occurrit. quid turpe & pudendum item, id dignum sitio auctore. Caligula ex capturisTro titularum vectigali ituit, quan tum quas uno concubitu mereret. ItaSuetonius: sed quod credo cum illo periisse etsi postea quoque su b Heliog
balo Lenonum vectigal, m meretricum, oe exoletorum. Ista foeda,lc Romano nomine indigna: nec sustulit tamen optimus Imp. Alexander Seuerus,sed dumtaxat in1M prid. Sacrum aerarium vetuit inferri, ad inmurationem Theatri, Amphithea tri Circi deputari. Ex quo vere dixeris , magnum & hoc Vectigal fuisse, cum ad tantorum operum restitutionem conserret. Sed mittamus,Mfiniamus.Nam ad posteros Imperatores & Gr canicos, non lubet ire: imulta & ij inuenerunt aut collegerunt,& quidam eorum diuitias mirandas.
80쪽
LIBER's EcvNDvs. 63C A P. VII.
AV o. Qui vero id potes'Imperio iam tenui, diui
so,& sic minuto Z L i Ps. Potest: nec in rationes aut vias omnes pecuniae lubet inquirere, ipsam tibi da- . bo. Basilius Imp. vixit sub annum Christianum o gentesimum) a Zonara scribitur , implesse totum Merarium , s imos aditus via que, pecuniis eonferti ipatis.
Habuit, inquit, in thesauris Duc ENTA MILLIA munis auri. malterius pecunia NEC NUMERus iniri poterati, adeo ut terra eam infoderer, aerariis aut reposito
riis ubique is repletis. Quin s ARCvLAs habuit lapillis gemmisique pretiosis plena ,cum aliis, tum illis qua candent, O qMas ag irems proprie appellamus. In quibus ducenta illa millia talentum auri, quid reddunt Z ipses misi reducentos inrisones. Vbi nunc argentum illud infinitum & innumerum ego non arbitror infra auru sui . se. Vbi gemmae & lapilli in arculis titidem, aequasse. O mira, o relicienda, nisi e dictis & dicendis fidem caperent, dc mutuo sibi attestarentvo i Enimuero hoc grade in Graecanicis, Iudaeus etiam scriptor longe post, affirmat: cuius Itinerarium, Beniamini nomine, Arias Montanus edidit, vir pl urifariam doctus, Enobis per-
amicus. Is ante annos circiter CCCC Europam,atq; alia, peragrauit, & scribit se Constantinopolim quoque venisse .is ea urbe,inquit,vidi res atque OPES INENARRABiLES. Deferuntur enim in Principis palarium quo annis Tributa, quibus T V R R E S implentur coccinea purpu rea ivecte,sauro: ita ut NULLUBI TERRARvM par