장음표시 사용
11쪽
genennet imird. Hunc etiam in continuatione thesauri sic iuutus est: CHRIST. LUD. Dis ΓΓHERR, qui sub verbo: SeIehrter Uid, sequentia notauit: Semper ubi vel a viris, vel mulieribus iuram tum exigitur,auia
satis de poena m iuris praemitti debet, qua praemissa dieritur: ein Sclehrter abheleget sep: Quod Qtum periurii poenam meretur, si stactum fuerit. limo, quod miror, Un. IOH PAVLERESSIVS in Disi alleg IAC. PESTEL. de usu aequipollentium β. XIV. IA C. FRID. LUDOVICI in Notis ad Orae Car. Art. CVII. textum de iuramento auisato loqui crediderunt. Quibus adstipulantur PETRUS MULLER in Not. π&ruuii Synt.
Ium C . Exere XLIX. T. IV. g. aa. lit. γ. et GOD. BARTH dogetha Cap. I. lit. o. Sed vereor, ne illi errent errorem non eXiguum. Praeterquam enim quod iur, mentum omnino omne auisatum sit, cum Omne praece- odere debeat iudicis de cauendo periurio auisatio, neque adeo ad Clerici admonitionem selam haec appellatio peditineat : Cin oeelehrter Epd ab auisato omnino vehementer discrepat. Est enim Selehrterm iuramentum corporale solenne idem ac: Sierlioersiph,et simpliciori μ minus sblenni aut simplici adleverationi Opponitur, confBERG. Oecon.LI CITI. n.Io.CARPL. Decis. I . HAR .PlSTORIS OUSing. so.n.s.Vt adeo,cum hanc denomin tionem in veteris aeui monuiuentis ostendimuS, e. g. in Priuilegio ciuitati Vbertingens a Carolo V. concesse apud
12쪽
randum,de quo sacerdos admonuit, intelligendum sit. Imo nisi me omnia fallunt, Nemesis Carolina Art. I. 7. Optime nos edocet, quo sensu olim adhibuerint Legislatores hoc adiectum, cum et in rubro articuli dicatur: Strasse derie.
Id quod etiam textus versionis latinae, quam Iustinus Goblerus Anno MDXLIII. publici iuris fecit, confirmatestui coram Iudice aut in loco Iudicisperiurium CONCEPTIS VERBIS sciens committit. v. ZIE Ri ZII Obsera. adae Art. CVII. iung. MATTH. STEPHANVS ad eundem et C MἰΡZ. d. Dec. Πλ. Minus recte STRYΚΙVS in V d. Dig. L XII. T. II. g. II. diuersis has opiniones conciliat: res tamen eodem recidit,quia ubi auisatio pra cedit Iuramentum, ibi reliqua, quae ad Corporale iuramentum pertinent, negligi non lent. g. IV. Dixi ordinario iure, eum, qui sacramenti se religione adstringit a iudice officii sui monendum esse: sequitur ergo, ut si clericus huic negotio adhibendus sit, id specialiter dici, atque si coram inferiori iudice . qui non ipse de iure cognoscit, res agitur, collegii Iciorum sententia ex usii fori Saxonici hodierni id iniunctum esse
oporteat. Quanquam vereor,ut recte asseveretur, quod nonnullis placere scio, actioniciniuriarum locum esse,quotiescunque Iudex nil tale iustus, interprete Clerico iuraturum admoneri curet. Quamuis enim iste omnino i uitatis alicuius reum insimulare videatur, potuit tamen
et hona fide id facere, atque eo potissimum animo, ut fi cilius omne periurium ab eo, quem nouit iurisiurandi
13쪽
rellisionem parui faeere, prohiberetur, hoc sise animo secisse in dubio credendus est. Sed potest, arbitror, tu
to recutari haec Clerici admonitio, praevio ICtorum lindicio non iniuncti, certe iusiurandum, Ouod hoc obtemtu in die legitimo non praestitur, pro Geserto, aut iuraturus pro contumace recte non habebitur. Dum ergo videndum est, quo cassi a Iciis huic actui Minister adstis eatur,opus erit, ut criminales causas a civilibus probe s iungamus. In illis enim frequentius longe et facilius, in his rarius id contingit. Nec dissicile est, eius rei cauς subministrare. Primo, ubi de crimine admisse qua ritur, capitis, libertatis, existimationis res plerumque agitur, in ciuili negotio , pecuniae λrte, et rei familiaris, quae quamuis etiam in pretio hominibus esse seleat, facilius tamen, quam vita, libertas et fama negligi potest. Quotusquisque mortalium est, certe ex iis, qui iure de-ini cuiuspiam enormis- rei int, qui capite, aut tergo poenas dare, aut aeternos carceres sebire malit, quam uno periurio se expedire 3 Quis est, qui hoc loco constitutus, etiam iure reus, non intrepidus quaecunque altaria tangat γDeinde et illi, qui in criminali iudicio delictum eieraturi sitiat, v lyris conditionis plerumque, leuitatisque animi maxime luspecti esse selent, quum et grauissimus qui que vix prouidere possit, quo minus in strensi negotio
aliquando iureiurando quicquam adseueret. Irim in criminalibus caussis proniures int ad iuramenta Iudices, non tantum, quod mitiorem sententiam apprehem di aequitas iubeat,' sed et quod persuasiam iis sit, melius esse, aliquot nocentes poenam elabi, quam unum inn centem puniri, vel saltem torqueri. Denique selius rei. publicae interest,ut, qui deliri perpetraui id stteatur, et P0ena
14쪽
poena plectatur, in Ciuili negotio etiam reipublicae,
potissimum priuatorum, ut quisque situm habeat. Sequitur ex his, ut, quotiescunque admissi turpis facinoris spicio iuramento amoueri debet, toties regulariter per Clericum de periurii grauitate inquisicias admonendusta Sed nec desiim huius regulae exceptiones. Cum enim, ut inserius demonstrabimus. grauior paulo perimrii suspicio sela huius ritus causa sit,necesse est, ut si quando fere nullus, aut is saltem admodum exiguus apparet huius sceleris metus, tum et ipsa cesset Ecclesiastae admonitio. Fac ergo, indicia leuissima ab actu ipse maxume remota, nec tamen Omnino nulla adesse, atque ita - selui reum commode non posse, iuramenti quidem absente sacerdote praestiti uipplemento ab omni se suspicione liberare debet. Sic et vir 'grauis et in dissitate
constitutus, de quo omnino minime ea, quae obiiciu tur, crimina, credi possunt, non recte a Clerico admone ri iuberetur. vid. STRYCL de usi iuram. in Ddie. cap. I. f. II. etiam eX mente Ordin. Carol. quae saepius iudici in
ne. Sed quis sit vir grauis et in Dignitate constitutus, dissicileest: definire. Ante aliquot annos Legioni Milbrari Praefectus von Z. aliquando recusabat sacerdotis praesentiam, Iciorum Lipsiessium sententia iniunilam, et ad ipsius literas siupplices iam rescriptum erat iudici
tembergenses, postquam is se defenderat, m. Μaio Ι7Π. ad interr. - ers Nmid Eleissen pronunciabant, ratio
nem dignitatis viri habentes: ithtgthllister vel Z
15쪽
Clericus,qui iuret,rarissime opus erit,eum de periurorum poenis moneri, quod ipse eius rei satis gnarus esse censetur. Aliud tamen obtinebit, si ipse crebrioribus et atro-- cioribus criminibus se Clerici nomine et Privilegiis indignum reddiderit, quamuis vereor, eum, quem sua con-1cientia non retinet, Clericum, statris alloquio facile motum iri. Ex transactione et partium compromissis etiam an admonitio sacerdotalis fieri possit, vix dubium mpererit, et factum memini in Cancellaria inessiensi in caula Iob. Geors Boebsters contra Israel Duunchen. Cum enim iusiuranuum dissessionis et malitiae praeuia admonitione per ministrum ecclesiae unum vel plures praestandum esset,ex sententia Senatus,qui caussas prouocationum iudicat,Term. Trin. I7IO sequentem in modum concepta:
ve6 Docum. siub C. classi benen in benen Commission-Acten sub R. sol. s. 6. befindlichen Notuin antroch u;ulassen, iura- turus in termino de eo, quod ipse propria scientia intuitu scripturae alienae scit. apochae careat, a consiliariis serio admonitus, annuebat tandem, ut pars aduersa intuitu apochae, quam exhibuerat, Suppletorium, quod vocant, iu- . ret, si actus ille eodem modo, praesente nimirum facerdote, perageretur, id quod Procurator ipsius, desiipertransigendo, acceptabat. Sed Quaestio inter Doctores . de ςa re Orci est, si quis alteri iusiurandum, adhibitis centis
16쪽
tis Elemnibus praestandum, detulerit, quod non Valere
putant, nisi in iuramento Extraiudiciali, cuius sorma uni- 'ce a partium arbitrio dependet. Donet Com. Ub. 2 . cap. o. inine. Notatu dignum est exemplum, quod refert Amnaeus Robertus Lib. L Cap. i. rerum iudicatarum senatus
Parisenses, coram quo Titius iuramentum litis deciserium Meuio detulerat, sub hac forma,ut Meuius praejente S eerdote infulis sacerdotalibus insegnito taedis ardentibus, in ecclesia iuret, manu sacris libris admota, Meuius vero se dicebat paratum iurare per Dei viui nomen, coram Iudice, tafhtis etiam sacrosenctis euangeliis. Quid ad haec senatus Parisiensis λ reiecit insblitas illas ceremonias, tanquam superst itiosas, et abusivas, satisque iudicauit, si Meuius hoc, quo declarabat modo, iuraret. I. U. Cogitaui aliquando an huius ritus origo sorte in eo lateat,quod vulgo creditur, iuramentum, Purgatorium inprimis, in caustis criminalibus torturae, eiusque spiritualis loco esse, quae non raro Clerico praesente suscipiet expediri solet. Sed nunc subsisto, nee id asseuerare audeo. Qi madmodum enim inconcinna est haec iurisiurandi appellatio, ab ita vix dum mihi cogat, utra com siletudo alteram antiquitate superet, illan quae Clericum equuleo admouet, an quae iurandi actui adeste ivibet. Id negari non potest , in usu esse iciis, etiam tunc, cum in equuleo rei confessionem tortor exprimit, Clerici praesentiam exigere. QEod cum alias saepe, tum eo casu fieri solet, cum is, qui in torturae loco confessus postea reuocat b quae confessus erat. Sed si curate rem intueamur, quid opus est, imo quid attinet, Clericum tormentorum spellatorem esse, cuius emcacissima alias et facundissima colloquia certe minus valent, quam camisi-
17쪽
eis fidiculae et ingeniosa crudelitas. Ea de re olim iam grauiter conquestus est Ill. GRIBNERVS Disp. de repet, tune tormentorum confesse infriante β. XXVI. Et nune quantum ad Electoratum Saxoniae attinet, id immut tum est rescripto Regio ad Dieasteria anno I727. dato, quod si hic apponemus integrum, lectori non ingratam rem facturos esse confidimus. c)
a Vnde sorte non ita perperam egit sacerdos, de quo Ludovic in Proc. Crim. C. II. I. 17. p. s7. refert, illum re se e hoc o cium, Abique et existimationi ci nescio quid istris,mi m ruisse, propterea, quod sentensia his verbis concepta erat: Inquisvi NrmitteIst ber Torturae spiritualis iii Nirages. Negari tamen non Imtest, iussit Consistorii huc usque iniunctum fuisse ministris ecclesiae, ut in ipso aelia torturae adsint, cum eniman. 17o9. hic Lipsae famosus saccularius Iacobus Walibrum equuleo subiiciendus esset, ad requisitionem praesecti eiiisdein circuli a Consistorio Electorali Super tendenti, Thomae Ittin iinii ingebanis, ut ablegaret Diaconum hebdomadarium, hoc modo: undi ber gre se sintiliann allhier ιuerlertiun gegeben, masen in Inquisition-Sachem, IMob sadbi unn beres. iussi Xt
siae ministros Ciuitatis ossitiensis ex quibus aliquis ad Torturae lacum desiderabatur a senatu ex hac sententia Scabinatus Lips m. i Sept. Diqilirso by Corale
18쪽
duum consellionem repetit, Parochum nonniinquam arcesci limbent. Quod patet ex sententia Dia. Scabinor. Lips Mense Maio 1696. an Elabi und fandi initur ιu Sera. Solli, irenti et auisse veni Drt ver Tortur vor ober natu hersesben in Eusebefraget imird, uber die Oerichigi risim und den actuari ein absonbirlidi ex M-
nling. Datum Presben am 9. Octobr. IT2T. mini tamen relanina esl,oc ipso anno admonitorem sacerdotem et ante aetuiri torturae et ea finita, ubi consessio cruciatibus elicita, tieuhrgiotre Iistenda esset, ex sententia Diin. Scabino in Lipsiensium a
Iudice quodam adhibitum fuisse.
19쪽
f. VI. Haec de criminalibus caussis. Quantum ad Iudicia chiilia attinet, negari non potest, et in iis nonnunquam adhiberi sacerdotem. God quamuis olim infrequens fuerit, hodie tamen saepius fieri laquuntur, quae plena
sunt eiusmodi exemplis, rerum iudicatarum volumina, ob licet rarius, quam in criminalibus quaestionibus, id euenire Eleat. tino cum in illis ordinarium fere sit, coram clerico deierare, hic secus erit, et nisi aliud neces sitas, aut singularis ratio velit, eius praesentia nihil opus est. Quam cum exigunt ICtorum collegia, inserere stalent 2lennem formulam: Puta res itaten Sachen Tum vero res hoc ex Jre creditur, cum peculiaris metus aecedit, fore, ut qui iura peieraturus sit. Quandoquidem vero non una caussa existit, quae id suspicari iubeat, in procliui est, plures omnino, in quibus ea re opus sit, eastis contingere posse. b omnium vero maxima oritur periurii sitispicio, si is, quisicramento se deuincit, ne prima quidem diuinioris G ctrinae principia, certe iurisiurandi indolem, et periurii prauitatem, non doctus est. Quod ubi ex Actorum vo-Juminibus patet, et selent ICtorum collegia, hau er he
ste ibia linterri ten re. pron clare, et cum ille adim-randum adigitur, ut coram clerim id fiat, imperare.
20쪽
Iudaeos singularis notanda selennitas admonitionis,quam Summum tribunal Appellationum Cellense r pit, nimirum, ut ad actum iurandi adhibeatur minist er ecci siae christianae, linguarum et hebraicae et Rabbinicae inprimis peritus, qui ex religionis iudaicae dogmatibus iudaeum seruandi Christianis quoque iuramenti conium cati vid. DberiAppellation-Seri re DrdiiungP. a. Tu. I. f. M. nebit her illo. I M. publicirten
hes Nec aliud obtinet, cum singularis mimi leuitas, aut peruersa de Deo,rebusque diuinis optinio undiquaque pellucet, quod hoc Potiuimum temp. re fieri neces est, quo eo res redit, ut
Esse aliquid manes, et suterranea regna Nec pueri eredant, nis qui nondum aere lauantur. vel etiam si quando reus reseruationes, ut vocant, memtales sibi fingere videtur, tunc enim ab iis se cauere iubetur per sententiam. c Sed quamuis caeteroquin male non audiat is, a quo iurandum est , iurabit tamen praesente Verbi diuini Ministro, si grauissima quaedam illi aduersentur indicia, nec tamen possit res sine iurisiurandi praestatione expediri. Fac actorem reo iurame tum cletulisse, cum vero ille id praestare paratus est probatione rem omnem consecisse; cum iuramentum semel delatum sit, non potest reus, qui iurare gestit, sine furamento condemnari , quo casti clerici praesenta omnium maxime efflagitari selet. Ρerinde ut in eo, ruum sententia, etiam quae forte minus recte iurisiurani necessitatem imponit, in rem iudicatam transiit, nisi dixeris, nouum hoc esse eius gravamen,qui iurabit,quod
ipsi aduersus iudicatum imponi non posui, vel si ex horessibus quidam idem asserit et fatetur, quod coheres imC a rei