Litteræ Societatis Iesu annorum duorum, 1613, et 1614, ad patres, et fratres eiusdem Societatis

541쪽

leti nihil sibi petierat, vis quaedam vehemens. &occulta renitentem maxime,ac vociferantem, eodem de cubili , 4 capite detrahit , &asportat ad fenestram, aut deiectura praecipitem, aut longius in porniciem auectura. Magnitudo periculi excitat in misero Numinis mcmoriam, ac Beatae Virginis, quorum precatus opem, huic votum concipit , euestigi6que is funesto raptore absoluitur,& somno socius, qui ad id momenti mire sopitus, eum tumultum non aduerterat. Dies deinde aliquot ingens hominem horror tenuit, & ad omnes domus fores infesta ei fuere dira simulacra,

donec ad nos perductus anteactam aetatem uniuersam una Confessione recognouit. .

A V EN IO NENS E COLLEGIUM. CAtholici nomen de speciem ementitus Min

iter dolo malo Auenione versabatur, quom sui demum sermones, tametsi callidissime ad fallendum compositi, prodidere, ac compegere iri vincula, ubi, auditis nostrorum ad vinctos crebris adhortationibus, sic assici tandem coepit, ut colloquium unius Sociorum ambiret, quocum sepius congressiis errorem dedoctus est, eaque ratione ab Haeresi & carcere absolutus. Tetroruim criminum reus vir quidam,multos iam annos Deo illudebat, dicis tantsim gratia usurpato Consessionis ossicio, dissimulatis in eo videlicci reterrimis immanium flagitiorum ulceribus: cui Deus, leuiore

542쪽

L v o D v N a N s I s. 339 Iciliore inurenda plaga , horrcndi tandem sacrilegii salubrem religionem inussit. Sacrosanctis Panchae diebus ore animoque impurissimo ad Caele stes dapes se appulerat, reci amante, ut semper scelerum infandorum conscientia, cum, dcmisso in stomachum Diuino ferculo, ei derepente pectus intumescit, viscera exitiali torrentur ardore , ut lymphato similis, omnibus concuteretur artubus , inauspicatu: n nescio quid dentibus infringens, ac mox linquentibus animo & viribus, collabefieret nisi exceptum amici domum intecmanus asportarent. Post aliquantum temporis sui compos factus , liquido intellexit , reum se Maiestatis Diuinae vadari, ob scelestissime irr gatas Numini diuturnas immanesque contumelias : quo nomino,quem unum conscium haberet teterrimarum fraudium, Deo tacitus se adstringit vitae melioris sponsione. Iyde certum de Patribus nostris aduocat, cuius ad aures superioris aeui noxias singulas, & horrcnda sacrilegia, intimo doloris sensu exsecratur : neque mora intercedit, quin omni cruciatu eximatur. Ei misere laboranti praesto aderat amicorum unus intimae necessitudinis, qui ad cum diem Catholici pectoris umbratri Caluinianae fraudi obtendisset, cui aeger cum tam repentinae acerbaeque calamitatis rationem familiariter indicasset, is vcritus,ac meritb quidem,vl-.tionis Diuinae iam intentatam fortasse capiti suo machinam , posito infami simulatae religionis vclo , germanum Catholicum sndera mente proseΩsus est. Ex ado sescentium Sodalium decuria unum proiectae

543쪽

3 O. P R o v a N c i Aproiectae libidinis muliercula, occupatum in straro, lacessebat ad communionem flagitii, cui ab se depellendae setosum cilicium pectori praetentum

cum ostendisset,nec illa reprimeretur, hic ad validiora tela conuersus , promtum c puluinari fia-- gellum acerrime coepit nudatis incutere humeris,

dum spectaculi horrore funestum prostibulum ab se procul abigeret. In senioribus Sodalibus cuipiam vel a natura , vel prauo ab usu incesserat enfrenatus ad omnem libidinem impetus , quo Vrgente per obscenissima quaeque diu fuerat volutatus , unde veteres animi clades recogitanti acerba indignatio, & sui horror ingenerabatur. Effcr- uesccnte igitur vehementius hoc doloris aestu, prostratus in ardentes preces intentilis ab Deo efflagitat, ut quoties impurae cogitationis stimulus metem laccsseret, de firmitate membroru,OCH

lorumque acie, sibi quidpiam decerperetur. Iusto sui refrenandi studio concepta obsecratio iucunda Numini cecidit, & habuit exitum, qui optabatur: enim uero c&ra postea vehemens libidinis titillatio corripuisset hominem, & is ad facinus accingeretur , repentina eius oculos caecitas inuoluit,qua non eximeretur,quoad vesanus ille motus

plane concidisset. Nemausi Arecomicorum de cem H retici,obducto Catholici moris simulacro, in latebris deinde Caluinum pro numine reue bantur multos iam annos, quibus adscititia persona detracta est, & Catholicorum germana indacta. In Hugonoxis indecim,ad Romanas leges a. ductis,post longam tergiversationem,emicuit mulieris

544쪽

.L V GDUNENS i s. J Ilieris aegrotae alacritas & animi fortitudo, in profitenda ratione assumti ab se Catholici dogmatis,

Caluinici conciliabuli Patribus summis quibus.

que palam, atque inexspectatae huius mutationis causas anxie sciscitantibus. Quod scro tandem ausa est , id ei pridem erat decretum , nisi vanus quidam matris metus, seminae Caluino addictissimae, professione Catholici nominis auocaret : nunc ver5 quod sui consilij esset aperte enunciantem,rcbantur, aut se ratos simulabant Caluiniani, a coniuge fuisse blanditiis nactuve adductam ad cum sermonem, qui non esset ex ipsius animi sententia. Eius voluntatis haud dubiis conjecturis explorandae gratia, eo accesserat Capitalium rerum Duumvir Nemausensis, praeter Caluinianae scholae proceres, apud quos primum questa est, cum multa sua iniuria , vocari ab Hugonottis in dubium, suone, an alieno ex sensu asseruisset,nuncium Caluino se remittere, quasi mulier id aetatis, conditionisque, ipso paene in articulo subcundi iudicij Diuinii, de re omnium maxima, videri voluisset in cuiusquam gratiam ambigue locuta: deinde grauiter , & contenta voce , pronunciauit certum sibi

esse in Catholici dogmatis sententia vivere, atque pro eo tuendo sanguinem profundere, si se Deus hoc beneficio dignaretur. Ab tam luculento edito

suae Fidei testimonio rerum caducarum mentio nem non admisit, nec cogitationem ; de coniuge ac liberis omnes sermones alid auertit, uni Diuinarum rerum commentationi a fixa penitus,

quo caelestia meditandi accenso studio ad deci

545쪽

inum producto diem, ipsa religiosissimῆ occubuit. Omnium qui ad hunc diem Caluiniani Euanthiij

praeconium fecere in Gallia, intelligendi ac dicen di sine controuersia Princeps, Ieremias Ferricrus, cuius unius viribus Hugonotica sententia maii-

me tota Francia nitebatur, ut eorum partes mP .gnopere sua destitutione affligeret,si ad nostras traduceretur , ita , qui de Patribus cum co congressi momentum illud habebant exploratum , cupide adiecerant animum studiumque suum ad eius periclitandam , & eo concitandam voluntatem, Quod ut maiore fiducia molirentur, sindebat hominis liberale ingenium, & non modica cruditio , quae duo si adhiberentur, summoto antegressarum opinionum praeiudicio , ad dispiciendam veritatis lucem , abesse non poterat, quin ut ea ipsi copioso splendore affulgeret, is eam agnosceret, ingenueque amplecteretur. Neque secus accidit, quam illi ex hominis persp cta indole prudenter coniecCrant, nam ubi secum agi deprehendit liberaliter Samice, eo quoque non grauate mentem appulit,qub inuitabatur, & quod suasus erat, semota omni

pervicacia,cum otio,& animi quiete,vim rationii a Caluinismo reuocantium accuratius expendit, neque illis cogentibus id quo de agebatur, suum a

sensum Hepaim. Exinde per aliorum negotio ruacausatri , Nemauso Lutetiam eunti redeuntique multiplex cum nostris eo de argumento, locis idoneis, sermo fuit, ut demum eius ad Catholicos transitio decerneretur. Eo certe animo studia sua conserebat in partes Romani dogmatis, ut explodendi

546쪽

dendi sollemni exsecratione Caluinismi theatrum deligeret Nemausum ipsam, bi H rcsis propagandae, ardore incredibili, & summa dicendi gloria,

permultos annos fiorentissimum nomen , inter perpctuos suorum plausus inibi conciliauerat: suere tamcn amicorum graues sententiae, cur eo tempore, ac loco, ad tantam celebritatem res non adduceretur. Homo id aetatis, experientiae, auctoritatis, cruditionis, consilii, & grauitatis cum ab veteri sententia rituque post multam deliberationem, discederer,potuerat secum pertrahere in idem coii-lium quidquid est Caluinianorum in uniuersa Gallia, si quidem res iusta rationum trutina penderetur : sed ea vulgo non sunt Hugonotorum ingenia , quibns tam facile receptum ab errore persuadeas, quam liquido ipsos errare pervincas , adeo praefracte tuentur,quod semel animo combiberint, ne non satis acuti, & intelligentes in iudicando ille videantur. Tantum vero abfuit, ut Nemau-

sensis populus sanum & maxime prudens doctoris sui reuereretur iudicium , cuius in verba velut in sacra Pythici oraculi effata, pridie fuerat iurat; rus,ut sinant ac obscuris sermonibus dissipatum est, iam alia omnia eum de Fide senrire, caeco impetu rei omnium grauissimae abstrusissimaeque diiudicandae temerarium insanumque sibi vindicaret arbitrium; quia scilicet apud Caluinianos audacia & ferro potentioris partis est decernere , quid caetera pars in Fide sequatur. Tota igitur Nemau sensi urbe plebeiorum cietur rumultus , animos clam facientibus Hugonotorum proceribus, &

547쪽

dogmatis Ferrierum ex mortalium numero exscindendum ; ferro ac igne piandum scelus , quod impius in sacram Christi Lamiliam coiis ciuisset;

occupandam prius vesani capitis ainentiam, quam turpi labe suos nuper consortes inquinatet;& acerbitate supplicij obstruendum, caetcris de suo corpore, ad hoc genus impietatis exitum. Ferrierus, cui plus satis multo ex usu notum esset suorum nuper tribulium ac collegarum ingenium , cum inaudisset concitatos in plebis animos, furentemque sua sponte procellam occultis malevolorum fabris vehementius accendi, clam in potentis. &Catholici viri aedes perfugii causa dcmigrauit, di- .ro alioqui membrorum laniatu satiaturus truc lentae plebis , hostili saeuitia ferro de igne grassantis, immanitatem. Ferina rabie instincti hominc, ubi horum suis aedibus abcsse audiunt, ipsas iri α des innoxias, & carum instrumentum acerbi oci ii tetrum virus exonerant, penuariam cellam , vel corrumpunt, vel cum supellectili eiiciunt per se vestras ; heram ipsam , puerperio proximam ex lecto contumeliosei deturbant; geminam eius Prolem, teneram adhuc,cum matre incendio communi domus ipsius destinant ; inde malleolo & facibus in suburbanam eius villam,infestis omnia due leturi flammis , prouolant; qitos nisi villicus su plex inhiberet precibus, eam labem suo futuram periculo denuricians , eodem tempore urbana ocrustica res omnis Ferriero deflagraret. Verumtamen ne sanctae religionis aestus ipsos nequidquam

548쪽

eis prouexisset, proculcandis late frugibus, petulanter destingendis vitibus, arborumque tum siti culis tum ramis , non modicam consui nunc operam, sui semper,ac veterum facinorum memores;

ut quiferro ac igne noui sui Euangelu semen citi

nuper D cerint,caede ac incendio eiusdem auertcnda carbunculatione graiiciatur. Is intcrera, cuius Virius maxime petcbatur iugulum, siam salutem Cathoi corii scptus claustris, &praesidio vallatus, non sine trepidatione, tegebatur, lic animatus tamen , ut si maior vis inde se abigeret, ut incolu- mis non possct euadere,quacumque patcrct exitus in Patruum nostrorum eniterctur contubernium. vii eorum in oculis,& ad ipsorum,ut aicbat,pcdes,

pro Catholica Fide mactandum se, Deo in iniam. conssecraret. Vbi vero serentis picbia nonnihil ardor deferbuerat, opera Catholicorum cultum,vel e mutata, Nemauso elapsus est, tutumque ac honorificum receptum habuit apud Belliquadrenses, ad Rhodani ripam, itidem in Arenaicorum Vol. carum finibus. Fratri tamen ipsius, clarissimo mcdico , non adeo felicitct aliquot inde iebus ccssit alieno vestitu tentatus exitus, cui nempe, intcr c fugiendum agnito, intcntata sicariorum manibus atrox lapidatio perniciem propemodum ultimam attulit, sed Deo propitio tandem inter diram faxo rum procellam euasit. Ea defunctus clade Ferrie- rus, qua Christi Crucem, germanam utique Ca tholicorum res seram, per ipsa rudimenta Christianae professionis sibi desponderat, operam euestigio contulit ad lucubrationem dignam eo verita-M in iis

549쪽

ut ergo ex ipsius officina prodiit luculentus iustimodi commcntarius, quo facti sui eam rationem reddit, quam necesse sit probari ab sapientissimo itin& arquissimo quoque arbitro,ubi etiam resutat su-sssime ac validissime certa quaedam Caluiniani dogmatis pronunciata, quibus affercndis olim se intemperatius ipse iactaueret.Massiliesibus & concionaria in primis , & reliqua omnis opera diu, ac utilissime nauata est: neque minus frugifera Rho dant utriusque ripae accolis , Cauatibus & Volcis, per frequentia oppida, & pagos non pauciores. In 'Monbrianensi ora Caluinianus Minister,praesente eius loci Dynasta, hostrum ausus lacestae, ubi ad

ignominiosam infantiam paucis adactus erat,prae inium temeritatis tulit Satrapae indignationem, suique abdicationem ministerii,noster autem praeter eruditionis elogium ab ipso Dynasta Haereti- co , eiusdem beneuolentiam, conuiuium , atque bospitium promeruit. Parte altera biennii viii Discipuloru nostroruad sacra mensa prouoluto,& segnius rem gerenti, occursabant frigidae Caluinianorum cali illatione, aduersum Eucharistiae veritatem, quas nuper ex illis audiuerat, quarum inanitatem quod matur

non reiecisset,ipsae sic instruabant in eius animum i &ferme assensionem iam exprimebant. Sacerdos cum sacrosancta Hostia ei iam adstabat, eam porrccturus in ipsius os, scd infelici labra &dentes tam obstinate occludebantur, ut is omni licet conatu enisus latillum non diduceret, quo ca-

550쪽

su impietatis suae admonitus , in Deum , & in Eucharistiana,quam potcst religiosissime, Fidem excitat, eiusque suo Lelere nunc eo ipso loco violatarsupplex postulat veniam : neque ut mora , quin es recludatur os , multaque mox religio erga illud Sacrum diuinitus infundatur. Adolescetis grauioris flagitii rcus pudore prohibebatur, quo minus foedo viceri medicinam Consessione accerseret, iamque ira enses aliquot hoc pacto illi cellerant, cum Stygio in selliis hospite rusticus, Omnis litte raturae ignarus, ei seducto devia, & aequalium

coetu, Cominem orat occultum illud facinus, & aliquot expressum idiomatis acerbius exprobrat.Grauiter attonitus tam inexspectato eueniti puer, hae-rcre primum ac pauere ; dciti culpam agnoscere, ac Iccipere poenitentia expiaturum ; sed quaecumque illum causa tam salubri consilio abstinuit, dein-c ps haerebat in luto, cum ille idem seuerus monitor, in adolescentis conclaue insinuat,clani omnibus occupat solitarium,& increpitum asperrime, Deo se auctore denunciare ait,diuturnae contumaciae iustissimam poenam,duru & propinquum ipsi

e caelo imminere letum , exindeque apud Orcum aeterna supplicia, nisi des ubi id animum adiiceret ad conceptu pridem scolus eluendu . Puero vix una, qua alioquin ausuro expromere flagitii turpitudi

ne,necessaria suerat intelata potentius a Deo ma

china, quae se adigeret ad Christiani officium, quo religio iissime defunctus est, postea quam ci iam praecise fuit edita Diuinae iussionis formula. Septenis Missionibus vicina oppida exculta sollcmnibus