Petrini Belli, Albensis ... De re militari & bello tractatus, diuisus in partes 11. In quo, praeterea, quae de Re militari tractantur, obiter multa, quae ad ciuilem administrationem attinent, attinguntur; ..

11쪽

. mittere; ρhersonarum, rerum, temporum,asio. rumi multorum ratio est habenda; sed neque militibus omnia permittet, etiamDuo id faciant commodo sed considerasis,quid liceat,qui e ex

pediat. Haec ego an o meo voluens,quum a tem

pore indicti belli per Francisium Francorumgem Carolo Sabaudia Duci citra in Bris inuictiss. Caroli cuinti patris tui Rex max. Ab AL sense Dauato Marchione Vasti, Sub Rrdinan, A Gonlaga ,sita ipso Assa Duce inuitauerim,audiendis militaribus causis iuri, atque luctitia dia inenda prapositus, unde s secto meo Auditoris nomen inditum; cums , post susceptas per Afraniorum regnorum habenas, ub Reueren. Cardinali Tridentino, atque ipso Marchione Pilcaria,

uiro non minuspropria,quampaterna virtute et

momine claro,ab eo ordine ad Consiliarii bestici muntas promotus Jub eis, ac postrem ub ipse Sinus o Duce que in finem besiorum, s conclusam

pacem continue vitam egerim qui nigro ca-

ρAD ,s forente atate militiasui desumptus , canis omnibus pilis N esseta fere aetate eam destro:

hac inquam per tot annos animo meo voluens, s reputans, non inanem neque indignam mea professione, meos instituto , atque etiam pio an mosum

12쪽

mosium arbitratus hanc operam , ut de Belgo, es de Re Militari aliquid scriberem,quo sprinciapei admonerentur, quidpossint,quid liceat, quid que etiam eos deceat in estis indicendis, quia m. tiam in foederibus aut concludendis, aut obstem

dii s quid in eispossint is exercituum ductores, aut quid eis sit interdictum, quid ipses milites in

armatos hostes, in captos , in deditos deceat, ef

id inter se 'ses, quid in prouinciales tam hostiales, qua uos,quidis quodlibet hominum genus,

quid etiam in res omnes tam animatas quam inanimatas concedatur; quid denique Prouinciales

erga Principem, qui bellum gerat . quid erga ipses milites, aut facere, aut pati oporteat. Hac si

certa lege concluderem es memoria mandarem,

steraui duo hac consequuturum; primum quidem

me tot annos neque signiter , neque ociose con

triuisse demonstraturum; tum cI 'ipublica nonmultum , saltem aliquid opis contulisse . uod versi te Rex invictisspotissimum deleg

rim,cui tantillum doni atque operis dicarim, non tam audacissuit, quam obligationis mea, es de

biti. Cum enim totos meliores annos meos Ser in

nisi maximos omnium sui aut principum Car parenti tuo, tuai Celsitudini misitauerim;

13쪽

peo contra maximas tempestates, oe rerum tum.

hines delituerim, amplis insi per donis acceptis, cui magis decuit grati animi sedulam π δε--

tam gratiam,quo licebat modo,referre,quam tanti imperatoris filio, tam magno, tam inuicto,iam

silendido N magnanimo Regir ad quem aptius de besio sicriberem, quam adeum, Pigrauissima

heri , multisculis debacchata, quorum des verabatur is atque exitus,summa felicitate coUecit, et maxima aequanimitate conclusit Zad quem denique desederibus, de pace, qua ego hoc opusculum meum peregi,uerba facere oportui quam, eum Dem, qui tam diu exulem pacem,cunctis desideratam , ab omnibus deseratam, si Diuina ope expectatam , nulli pene negotio , rn-ictissimis, atque aquis . legibus, maxima iustitia,

orbi restituerit Z tanta mero integritate , ianta Principum , ciuitatum, ac populorum gratia atque titilia , ut res componere ublica quieti consulere maluerit; quam vincere. Caterum, quum Persarum lege cautum esset, ne quis fine munerea, Regem adiret, Divinas etiam , ne quis uus coram Deo 'pareret, tu mihi ου Rexoptiamus terrenus Deu maximus , non quale te

14쪽

re,tua consueta, s cunctis nota hiiaritate π b nignitate si cipe. sme T. Ag. addictum, ac δε- uotum sub iambra tuam eris sienectam meam quod si pereu inrequiescere ν exiguumι hoc muneris ex humavit laete F clementia tua ct osserentis animos ge magis , quam ex re ipse.

15쪽

Comitis Cameram. '

I Liadem Bellus perlustrans Palladis ictu :

Prostratum Martem vidit, & ingemuit , ' Atque ait, has artes peperi, Mars accipe,doctas Palladis & posthac iurgia ne timea a

milibertus a Pingon Bamo Cusiasi,Sabaudi a Taeserendarius in Petrini Belgibbel um. Non nisi Pelidae miles, vel VIyssis Homero

Cognitus; Aeneam nil Maro praeter habet, Nec nisi cognatas acies Lucane canebas

Alterius solam dat tuba Thebaidem: Quotquot apud Graios, & apud scripsere Latinos, Vnum nescio quid docent. Sistite, manca etiam quondam panxistis, in artem Bella domi redigit Bellus habenda soris

Francisii Ferrarii in Petrini Belgi

librumia. Inter Iesseae quae maxima munera gentem Rex caelitum concessierat,

Bis septilat Eoo ardebant fulgore lapilli

16쪽

Summo sacerdotis humero: s

Hinc Dux in dubijs supplex responsa petebat

Sanctissimo de numine. . ν EAt nunc gradivi seu tristia munera curas, 'or AOppressus hoste ab impis, is aqHaec constanti animo Belli praecepta tenentem Felix sequetur exitus; .. ASeu potius posito aeternam certamine pacem iExerceas , aequissima pFoedera quae sint, quae uictis uenia hostibus,& quid Regnum optime constituerit Aeterni expressit facundὸ pagina Belli . Sit Imperator sortior, Ambigeres cunctis, prudentior an ne senator, Orator an disertior.

In eundem.

Castrorum leges, Rumanam suscitat arma Bellus in antiquum restituitque decus. . b 'Artibus his fracti Poeni, iustisq; Niphates , AEt regum Latio. colla subacta iugo, Innumeri tibi debentur Petrine triumphi, Asperaqdi dextro numine bella regis. lSiue mari uincat seu terra Dux, tibi habenda

Exorto Belli cetu contentio diuis Incensa est. Bellum nam sibi quisque cupit,

17쪽

Iure suo P llas hunc um scat alma, sacratuse omniuDiua sibi a teneris, hunc propriumq; 'vocat. I Inibi Exacuit Martem Belli sonus, intonat ille i. ii bu ZAtque iterum Belluassub sua iura trahit. un a APraereptum uatem indignatur Phoebus Apollo, Nam Phoebum terris iura dedissse serunt. lo. THAt quia, Maiestas soliorum,& sceptra superba. Qua, pace, & bello lege tuenda, canit, Consilijs adhibet socium Rex aetheris altus,, III1H Adscribit primis ordinibusq; Deum . D i simil

Bernardiui Fraghetti Serenissimi Sabaudiae Tauli apud Oratorem suum ad '

Perbellξ ac bene B g L L a doces qua bella gerantur, Sive domi suerint, siue gerenda foris:

Ardua facta uirum multi cecinere poetae, i . Vnde sibi aeternum commeruere decus:

Scripta quidem ueterum uix sunt imitanda beatis 1 Ingeni js: tua plus laudis, & artis habent: Martia sine tyro cupiat, seu bellica doctus, Haec legiat, & quo sint castra regenda modo. 5 Ergo tibi a cunctis debetur gloria maior, Inclyta militiae qui do cumenta doces: Quam quibus oritatis studium fuit edere uerbis .

Facta uirum, fictis prorsus imaginibus . t

18쪽

philiberti Sabaudiae Ducis . . Consiliarij, ID E R E N I L I T A RI E T D E B L ITractatus diuisus in partes undecim.

Primus in urbe frater fratrem occidit. Praelium in coelo factum . Belia vigebunt 'sque in me .culorum.

E L L v M. antiquum esse hominibus negotitima, & ciuia ipso pene humano genere exortum , satis in sompertoluit. t Cum enim duo essent tantum ex communi illo Onanium parentegentianti stati es, alterum in alterum insur trexisse narrant sacrae Iiterae Gen. iiij lIta ut vere dici cum poeta quodanii possit, s se, , sit Fraterno stri madhetat sanguinegi hin Mod alibi de Romae conditoribus 4 a scribitur. limo &at,te orbem ipsum a sumino illo opifice persectu, tfactum esepraelium in cocto scribitur Apoc. xij. usque adeo terrae. A 'ac

19쪽

Pet.Belli de re Militari.

ac cito dissest ' & inconcessana pacem esse, quam non antecedat bellum, placuit Deo. Nihil cst igitur admiremur omnibus seculis ab ipso orbis initio,populos, Reges, ac careeros Principes bella usque iii hanc nostram aetatem produxisse, quod sacrae Bibliae, G ricorumque, ac Latinorum annal la testantur. t Neque esse hoc malum desiturum, donec orbis ipse deficiat monemur sacro et quio, prout habetur Matth. a . &Luc. I 3.De bello igitur& reipsa militari quaedam scripturus,ipsam prius nominis vim & proprietatem perscrutabor.

Bellum dedictum.

Duellum. Terduelles.

Milites cur dicti O militia. Exercitus νnde appellatus.

Bellum unde dictum . Titulus II.

E L L v M a Bessuis dictum credidit Festus Pomp. quasi ipsum bellitis magis quam hominibus conueniat: unde & Cicero, Cum sint, inquit, duo genera decertandi, unum per disceptationem, alterum per vim; cumque illud sit proprium hominis, hoc belluarum, confugiendum est ad posterius, si utii superiore non licet. t Duellumque prius vocitatum idem Festus; dixit, 'non quasi duorum, sed duarum partium: unde &hostes perduelles, ceu pertinatius duellantes, ac repugnantes: Hinc alibi Cicero, Qui proprio nomine, inquit, perduellis erat, hostis vocabatur, lenitate verbi tristitiam rei mitigante, cum prius hostis diceretur,qui nobis peregrinus dicitur. Sed neque inepte derivabitur a bello quod est pulestrum,cum sit sermosa, & terribilis castrorum acies ordinata: siue etiam ita per antiphrasim dictum malis , quasi minime bellum aut pulchrum, prout & Militiam a mollitie dictam idem Festus autumat,quamuis aliud visum sit Iuriscon sulto in l.j. in s.ff. de mil. test. 1 Miles vero a malo est dictus, quod a sitis arcet, vel a millenario, ut est in l.j.in s.ff.de testa. mili. ubi & t exercitum ab exercitio nuncupatum dicitur: unde & infert

Vegetius nunquim debere eum obliuisci unde sit dictus. Nihil

vero

20쪽

vero aliud est exercitus, secundum eundem Vegetium, quam peditum atque equitum ad gerendum bellum multitudo collecta, cui applaudet te in I.ij.f.exercitum.ffde his qui not.inia.

r Calamitates hominum d bello exorta.

Bella unde exorta. Titulus III.

R r o I v x M ipsim bellorum inter homines ab iniuria processisse credendum est, siue infercnda, siue propulsanda: Nam ut Paul.de Cast. exorditur in consi.cccxcix.cuius initium est, Priusquam iura fierent,lib.j.Blo rudi seculo,ante iura condita,nullo iudiciali ordine suum quis consequebattire , sed aut Regia manu, si Regis erat facultas, vel auctoritate propria &bello suscepto: q, tam diuino,quam naturali, ac gentium iure concedcbatur:quod ibi latius P .prosequitiir,sed& omnes hominum calamitates a bello ortas dixit Bal in I.j.in j.oppo. C. de ser.fugit.

Bellum triplex. . . R. Besta quinque modis iniusta. Belium internum o externum. Arma militia laterna.

Belli species. Titulus VII.

R 1 p L x x esse bellum dixit Bal.inl.ij.nu.7I.C.deserui.inuasionis scilicet, sensionis,& recupcrationis, quod ad instar interdictorum possessoriorum desumpsisse credi potest,quae sunt adipiscendae,rc- utinen/ae,& recuperandae possessioius, quando &pro his ab initio csptum est disceptari. At gl.inc. ia quod autem.xxiij.q.ij.quinque modis dixit 'bella iniusta heri ex persona,vt in sacerdote: ex re, pro qua non deceat: ex causa, quia voluntaria,non necessaria: ex animo & intentione, ut vindictae &vltionis gratiaeex auctoritate si ea desit:&ista quinque prosequi- Λ a tur