Petrini Belli, Albensis ... De re militari & bello tractatus, diuisus in partes 11. In quo, praeterea, quae de Re militari tractantur, obiter multa, quae ad ciuilem administrationem attinent, attinguntur; ..

발행: 1563년

분량: 340페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

quidem vocat eu Imperator amicti, in altera parentem; Hodie ve ro nostri Duces loco Praefecti Annonae deputant Comissarium ggneralem; Nohortales tamen ipsi,ut id obiter dicam,omni alia militia arcebantur,ut l. si Cohortalis,C.de Cohortat .dicto'; a cohorte arguitur exlex.antedicto in prin. licet Cl. in l. ij. C.ubi quis decuriet vel cohor.&c.dicat cohortale ideo dici,quia magis sint coarctati quam curiales, quod etiam dixit in rub. C. de cohort.melius tamen intellexit in l.j. in Glo. in ver. militare. C. ubi quis de cur. vel cohor. ubi dicito erat de curia vel cohorte, Cohortales sunt a Cohorte dicti,cui erat addicti,ut Alc. siue V tributa per cohortes exigerent,ut Io. Pirri intellexit;magis tamen Alcia adstipulatur l. iiij.C. de Cohortalibus, officium eius versatum esse in re cartaria,& scriptoria arguitur exl. quicunque,& l. vlt. eo tit. Nihil tamen prohibet es e &horii cohortes grauiole corum fuisse militiam arguitur ex l .ii cohortalis,eo. ti.ubi ea militia non seluitur nisi post

emerita triginta stipendia,& eorum filij eiusdem perhibentur esse soletunar;vnde parum differunt ab Ascripticijs;unde etiam arguitur specialem illam militiam suis e,quae & Principem,& primipilum haberet,& alia officia,uteo.tit. l.penui. Erant & inter milites Bastagarij,vil.aeternam,C.de murileg. forte qui Annonam aut vestem seu quid aliud Principis usui necessarium deserrent, est enim Bastaeto Graecis, id quod latinis porto, quod etiam elicitur ex l. 6 aeternam,de muriles. Item & militabant i fabricenses, ut l. iij. &iiij.C.de fabricen his autem demandata erat annorum confectio,& cura,vt in l.j.eo.tit. inter quos erant Primicerij, & Protectoreri quae erant officiorii,& dignitatum nomina,vtiam dixi;Exequut

67 res quoque atque texactores milites esse dicunt iura in l. iij.&in 8 l.vlti.C.de exequutoribus,& exac. Ipses denique t fbri aduocatos& Patronos causarum militare dixit Imperator ini. Advocati,ta de Aduo. diucr. Iu. Quod minus mirabitur quod l.j. C. de comit. Archia.lib.xij. considerabit, in qua vel medici Imperialis aulae militare dicuntur,aequaturque dignitate Vicarijs, & Ducibus qui administrauerulo tamen Comitiuam primi ordinis meruerint,Neque iniuria decorantur,quibus Principis salus & vita ipsa est curi, sed&ipsis Comitibus qui prouincias rexerunt aequantur,sid. l. 9 cum alia quae statim sequitur coniungas:Militabant&t Numer

xij, vll.iij.C.de nume. lib. xij.Eorum tamen vorax officium,& fraudulentum dixit Imperator eo.tit.l.j.propter quod noluit eos immunes esse a quaestionibus & tormentis, si se osterret occasio,vt ea.

l. autem eis incumbant officia & curet,dicitur ibi in l.ij.ubi N

42쪽

In tabularios formantur & denominantur; Ad eas etiam pertinet officium fiscalis arcae in prouincia,& tituli largitionales, ut eo. tit. 3 o l. in prouincijs. Item di militabant i Opinatores, de quibus in l.

missi opinatores.C.de exac.Tribv. lib.x. in i .excellentia,& lavi natoribus. C. de erog. mil. anno. ij. crant militaris annonae exastores, Io.tan en Pirri corrigit Opi maiores,quorum cura vem satur ut opima sint castra,vulgo vitianderios dictos. ut per eum intrac.de Mag. Ro.j.parte in ilia. Haloander vero dictas i l. correxit, optiones, non autem Opinatores, sorte motus ex l. pen. C.de apo. pu.eo. lib. ubi optio inter exactores genere masculino ponitur ibrte verior est prima lectio opinatores, siue pro exactoribus positi, siue etiam pro his qui praedia sitimant quet incensum rediguntur quod exi. vlt colligitur C.de praed.Nanicul; Ibi secudum agri opinionem, idest censualem professionem, ut Accur. ibi exponit,hinc sorte dicti quod pretia imponat Praedijs quanti aequum optirantur Alcia. vero optioties dicit qui sgrum milite anteccdunt ut pro eo pugnent,a cooptado dictos,quod a Vegetio desumpsit, optiones, inquit ille lib. ij.c. vij.ab optando appellati,quod antecedentibus, aegritudine praepcditis, hi tanquam adoptati eorum atque vicar ij,

solent vialitersa curare. ptionum mentio habctur in I. pr. de iii. fi . Ii.x. vix tamen ex ea colligitur quod esset eius officiu .Quod essent exactores, probat d. l missi optiones,sii Haloandrii sequanHir;quod& apertius coprobat d. l.pen.de apo.pu.& l.optionibus.C. de erog.

mil.an .ex qua lege. videtur ostendi '' non a prouincialibus, scd ab ipsis Ducibus othcijsque prouincialibus exacta eam a prouincialibus pecuniam,recipiebant;de eis etiam mentio habetur in l.j.C.de excoc.& transs.mit .anno, utrobique tamen legitur in vulg.codicibus opinator, non optio,vi correxit Haloander,cui valde refragantur Vegetij verba supra relat exigebat autem in casu d. l. j. Opinatores illi, vel pro sua familia quam non habebant vel verius,a iam ilijs defectis,& extinctis,alios Prouinciales pro eis grauando, non a priuilegiati s ut Accur.exponit.cum in l.sj.eo.tit. prohibeatur immunitas omnis, ne domus quidem. Augustae, de optionibus etiam fit mentio. sed alio sensu, in l. vlt.C. locat. ibi, sub diuersis optionibus foederatorum, & in auet. ut neque mil. neque te L f. scientibus, ibi, fideratos ad proprias optiones transmittant i& his duobus vltimis locis ostendituriRomanos quidem milites sui se in proprios numeros redactos , stdcratos vero in proprias Si optiones, sunt & inter milites togatost coactores, idest Receptores particularcs, quos hodie vocant, ut tribuni aerari; , qui&D generales

43쪽

Pet. Belli de re Militari.

generales. Et ut tandem modum huic cathalogo togatorum mi sa litum imponam, i militare dicuntur omnes quotquot in sacro palatio famulantur, & seruiunt, ut habetur in toto titulo de pri- 3 uile. eo. qui in sac. pala. mil. specialius etiam fiet de alijs multis sermo sequenti cap. Dum gradus de nomina militum armatorum recensebimus. u

De militibus armat militie. Titulus XI. u

In s ae post recensitos togatos tot milites, armatos aliquot recensere, quamuis non ignorem non paucos ex supra relatis debuisse in hanc secundam cla sem reponi,proiit,& non paucos,& potuisse in pri-'ma collocari; quod aliquanto alinis repetam. Romana florente rerumque potiente Republica, sortiebanturprouincias Consules,Proconsules,Praetores, aut Propraetores,qui & exercitibus praeerantevixque alios inuenies suprema auctoritate ad prouincias transmissos: rebus vero ad unius potestatem translatis, non multa immutauit Augustus, neque alii

post eum in Imperium sutacti,usque ad Adrianum.Hic vero multa innovavit: Diocletianus postea& Maximilianus multo plura adinvenerunt: ut sunt leges, ac correctores plurimi ubi commissa plurima;

44쪽

plurima;Post Bi Tantium in nouam Romam excitatum, &tractatas an exteras gentes Imperiales sedes, Ante Gotticas illas csterasq; Barbaricas vastationes, iunge lateq; in Dioecesses & Prouincias diuisus est orbis in ciuiliumq; ac miti tari u rectorum gradus, in dignitates Palatinas atq; officia, quod latissime vidcbis in opusculo quodam in nominati auctoris quod Alci .edidit poli suum tradi. lemag. Civilique ac mil. Ita. nuncupatq; illud ipse, Breuiarium ad Theodosium. A ais vero militiae nomina & gradus notam si- I. gillatini iura nominant, fit tamen metio de t Caligato, qui est intimus eorum gradus, in t .a Caligato.C.de nup. De Tribuno Centurione, atq; hoc ipso caligato,&alijs officiis in l. ij. is de ijs quia no. inta. 1 Tribunu i tribu tribuedoq; iure,dixit Vegetius. vntiq;

ex eis maiorem,qui sacro linperatoris scripto praeficiebatur,minos res vero iis laboribus ad illum conscendebant. 1 Centuriones ro erant qui Centurias curabat,ideoq; cotenaris ab alijsdicti, De it Ducenarijs in multis legibus C.habetur,qui ut puto, vel ducentum praeerant,vel erant ipsi duccium in sita schola aut ordine. Vege. etiam de ducenario haec dixit. Primus haltatus diras centuriasidest ducentos homines duccbat,quem nunc, inquit,Ducenarium vocant, quae indago parum attinet ad legalem materiam; Neq; ta- 'men silentio praeterire cst animus qualiter Romani,dum max incflorerent respublicae & militia, sitos distribuebant milites, prout recitat Liuius prima Dcc. I i. viij.Plures in ordines inquit,Romani , ,s milites instruebantur; Ordo sexaginta habebat milites, centu- , , 6 riones duos,vexitarium unum, Prima aciest Hastati erant. t Mani , , .puli quindecim paulum inter si: distates, Manipulus vicenos mi- , , 8 lites habebat leves,&aliam turbam scutatorum, t Leues aute di- , , cebantur quia hastam tantum &gessa ferebant; Haec prima frons , , pube stentium iuuenum: Robustior exinde aetas totidcm manipu- , , s lorum,quibus t Principibus erat nomen;Ηos sequc batur, scutati, , , io omnes armis insignibus,triginta manipulorum. t Antepilani di- , ,

cti seb signis alij ordines quindecim locabantur, ex quibus quis'; , ,

Ii ordo tres partes habebat, &vnam quanq;.' Primipilum appella- , , i a bant, tribus ex v cxillis constabat, i Vexillum centum octuaginta , , i a tres homines erant, Primum vexillum .i Triarios dicebant, vulcra , , a num militem spectatae virtutis, Secundum ti orarios, Tertium , ist Accensos,minimae fidulis,&inultimam aciem reijcicbant, Ac- , , censorum mentionem facit Io.Pirri in trac.de mag.Ro.parte prima, num. S.qui mihi inmantum venit perfecto iam hoc naco qualicunq; labor uel tamen declarat, sed remittit ad ma commen- D a taria

45쪽

Pet.Belli de re Militari.

taria in iij. lib.Qtit.de appa.Procons. quae nundum mihi contigit le3ere,ut, castra sequenti. Neq; ocium, neq; csimoditas affuit amplioris bibliothecae parandae, & ut , ocarunt me mea fata ut nunc hos sequerer Principes & Duces nunc illos, alienisq; potius viverent,ut poeta inquit. Auspitijs,quam meis. Alcia.atitem cos dicit mini suos maioris magistratus, quasi ad censum additos; nemo tamen eorum locum hunc Liuij citat.Hastati omniti primi pugnam inibant; Alibi etiam Liuius primipilum primum dicit escte Centurionem,ut Li.vij.priinae Dec. Primipilum dixit Io. Pirri, dicto loco,parte iij. nu. 7.fuisse legionis caput; sed decimae; quae eratn bilissima,vel primae,ouod ei magis placet; quod ex Liuio Arguitur iunge aliter se habere, acetiam ex Caesi in commen. Li. S. T. Balventio,inquit,qui superiore anno prii Dipilii duxerat,viro somti, uec magnae auctoritatis utrunq; femur tragula traijcitur, Jucantus,ciusdem ordinis, interficitur,l. Pupius, Li.j.de bello cIulli inquit Primi pili Centurio,adducitur,qui hunc eundem ordinem inexercitu Gn. Pompei antea duxerat, rursuin Li. iij. scuto Sarnae Centurionis ad Caesarem relato, inuenta sunt ita eo foramina ducenta triginta,ctim ab octauis ordinibus ad Primipilum traduxit, item Li.eo. erat Crastinus euocatus in exercitu Caesaris, qui superiore antio Primipilum in legione decima duxerat; quid enim dixisse opportuit in legione decima,si sola ea habebat Primipilum quod & Pyrrhum intellexist e apparet ex ibi dictis qui etiam locuillum recitat ex Caesare, de Crastino illo euocato, Ego euocatos, ut id obiter dicam puto esse qui magnae virtutis atq; experimenti viri post inissionem a Ducibus, grauissimis urgentibus occasionibus,vocabatur, vel de hoc ipso Crastino eodem loco legitur, sequimini me, inouit, ad in ilites commilitones mei qui aliquando fuistis,in ii. Li.j.ae bello ciuili, quod superioribus, inquit, bellis probati ad obtinedos exercitus euocentur,& eo. Li.Erant,inquit, Senatorij ordinis L. Domicius & P. Lentulus, Vibulius Rufus,Sex. Quintilius, Lu. Rubrius;Praeterea filius Dolnicij, at ijq; complures Aciolescentes,& magnus numerus equitum Ro.& decurionu, quos ex inunicipijs Domicius euocauerat: Ilcm eo. Li. Caesar legiones in Hispaniain praemiserat,ad sex millia auxilia peditum,equitum tria millia,& parem ex Gallia numerum,que ipse petiuerat, nominanti ex omnibus ciuitatibus nobilissi ino quoq; euocato. Pyrrhus tamen ubi supra aliter intelligit. Sub Cliaribus vero curae Primipilarium no pauca accessisse demonstrant iura, quq volunt etiam

uxoris dotem esse pro debitis Primi pili fisco obnoxiam, ut.l.satis

notum

46쪽

pars prima. Is

nolim .C.in qui cau.pig.ta.contraha.l. iij.C.de Primip. U.xij. Et no. in.l.si non verum.C. de don.inter vir.& vx. filij etiam pro eisdem debitis usq; adeo obligabantur, ut neq; possent paterna haereditate abstinere; aut saltem cogebantur etiam absenti paternum aes persoluere t.l.vit.C. de Primipi.unde & credi debet eum pecu

niam publicam ex ipso officij genere administrasse,illa sorte quae in stipendia militum qui primipilo parebant erogabatur, cui sensui parum differunt quet de hoc ipso primipilo ex Vegetio notauit Alcia in tit. deprimipi.apud que Vegetium lib.a .cap. 8. late quae ad Primipili dignitatem atq; officium pertineant intelliges.s V II M A I V M.

Praefect. praetorio Galliarum. 3 Praefest. praetorio Affrica.6 Praele I. praetorio, cui comparetur ex hodiernis magistratibus. ν Praefectipraetorio praerogati . I

De praefecto Prstorio. Titulus XII.

V P R E M I ouim magistratuit,erant Prs secti Prael rio, ij erat numero quatuor; f Praefectus Orietis, Illirici,' Italiae, i Galliarunt. Aditus est postremo a Iustiniatio quintus,qui ' Praefectus suit Aflricce,de quo eli in C. specialis titulus; De Praefecto prYtorio,haec Tacitus scribit, vim praefecturae,de Seiano loquens,modicam antea, intedit,dispersas Cohortes una in castra' conducendo,rt sinaul Imperia acciperent,numeroq;,&robore,&v isu inter se,fiducia ipsis,metus caeteris crederetur, ut ibi latius vi

qua apud dictatorcs fungebantur Magistri Equitum; Alij eiuncomparant illi quem hodie Magnum appellant Cancellarium, ut Budeus:Aliqui vero Magno contestabili, quae dignitas habetur solum in Hispania, & in Gallia.Ego vix posse eos alicui ex nostri aeui magistratibus comparari censeo,cum sint in aliquibus similes& in multis absimilimi: Habetur & de quatuor Praefectis mctio in Auc.Vt ordin.Praesec.f. renovamus, colla. s. videlicet Orictis mirici,Helaia,N Libis,quos & carpetis vehi, & Donu vocibus excipi,

47쪽

Pet.Belli de re Militari.

ac in iudicialibus sedibus consistere conceditur.Neque enim,ut id obiter dicam,quod hodie per Italiam praesertim,Mediolani, usurpant etiam de plebe,& de fabris ditiores. curribus per urbem vehi passim melioribus illis seculis liccbat, scd maximis,& principibus 7 viris.1 Praefecti praei erat inter caetera pruilegiu ne ab eius sententia prouocetur, cum non secus eum credat Princeps iudicaturum quam ipse giudicaret; Item ne minores, per eius sorte sententiam laesi ab alio quam ab ipsonaci rellituantur, nisi sorte a Principe, ut l. viai. U. de ossi. praesec praeto. Quod manifestam habet rationem, ' ne magi oris magistratus factum inferior cognoscat; Habet etiam potestatem condendae legis, si non sit ambitiosa, sed generalis, de quae iuS anterius non corrigat,l. ij.C.e .litu. Est etiam ei data potestas submouedi iudicis .si causa subsit, ut eo .li. l. iij. cognoscitque de ipsius iudicis iniuria, & iniusticia etiam si militari viro sit facta, neque de ca cognoscet Magister militum, ut codcin tit.l. iiij.

Praefectus νrbi auando primo institutus. : a Praefecti urbipotestas.

Praefictus aeraris.

Praefectus vigilum.

Praefectus Iabrum.

ctus castrorum.

Praefectus laborum.

P fictus operum.

Teae senti nomen generale.

De praefecto urbi. Titulus XIII.

E Q v IT V R praesectum praeto.& dignitate & titulorum ordine.is.& C. praefectus urbi. De eo haec scribit Tacitus,t Antea profectis domo regibus ac mox magistratibus, ne urbs sine imperio foret,in tempus deligcbatur qui ius redderet, ac subitis mederetur, seruatque a Romulo, Dente Romulium post a Tullo hostilio Numam Marcium, &ab Tarquinio superbo spurium Lucretium impositos; Dein.Consules mandabant, Duratque simulacrum, quoties ob serias latinas proficiscitur qui consulare munus usurpet. terum Augustus bellis Civilibus Cillinium Mecanalem

48쪽

. Pars Prima. I 6

natem equestris ordinis cunctis apud Romam, atque Italiam praeposuit. Mox rerum potitus ob magnitudinem populi, ac tarda I guauxilia,siumpsit e consularibus qui coherceret seruitia,&quod ciuium audacia turbidum; nisi vim metuat, Adiunctusque est in cura annonae Praeninus Annonae, Ita tamen ut hic nouerit superioris gradum agnoscere quod in l. j. dicitur C. de off. praesec. urbi. t Cognoscebat hic praesectus de omni crimine intra centesimum lapidem commisi sic in Mediolanensi prouincia concurrit hodie Capitaneus,quem vocant iustitiae, cum prstore quolibet atque ordinario omnium Ciuitatum Iudice, solum inspecto quis in cognoscendo praeuenerit, ut in l.j. in prin.ε de offi .praesec. vr. cognoscebat & de querimon ijs libertoriun in Dominos, vicissimque dominorum in libertos. De eoriun in seruos saeuitia vel impudicitia, de tutorum maioribus fraudibus. De numulariorum fide.Curam ctia habebat carnis, tam & quietis popularis ,inaxime dum fiebant ludi , & publica spectacula; unde & stationes militum per loca apta

disponebat;Negotiatione etiam atque exercitio,ex causa, interdicebat;Quae tamen omnia cum intra terminos sibi concessos administrar , extra eos nihil expediebat; poterat tamen delegare his qui intra limites erant ut ea gererent; ut in l. vlt. ff.eo. tit. Inua urbem vero cuncti erat magistratibus excelsior, & in omnia corpo ratorum,& collegiatorum corpora cognitionem habebat, ut legitur in l. iii. V iiij. illo eo. tit. Constituerunt postremo Principest Praesectum aerarij cuius fit mentio in l.Arrianus, in princ.sside iv. h. Et i Praefectum vigilum,de quo habetur in tit.& l.vni.C. de offpraefec .vigil. Hos a Graecis perfectos Noctilina vocitatos miratur tinperator in nouella constitv xiij.tit.de plebeis praeto. in princ.

Erant,& l Praefecti fabrum a Praefecti castrorum, timorum..t operum; at a tque aliorum consimilium, t Cum sit nomen generis,ut praepositus,atque alia eiusmodi.s V N N A V N. I Maginer militum praesentalis. a Prisset.Praeto. ωrbi O mgistri equitum,ς peditum equalis dignitas.

3 Praecedit quis caeteras paribus,ne qui prius est dignitatem adeptus , a qui prior literas obtinuit.

P rapolitissacri cubicua aqua es dignitate cum praefecto Hrto.

49쪽

' r Pet. Belli de re Militari De officio magistri militum. Titulus XIIII.

RAEFECTos seqtiebantiir t Magistri militum praesentales, qui & multi erant, tum equitum, tum peditu;alijque in Illirico,&Thracijs,alij per Orientem,per Occidentem etiam alij,scripsit de eis,cste risque Romanis magistiatibus antiquis, is de quo supra est habita mentio in Breuiario ad Theodosi α&est in operibus Alciati post trac. de Magistra . ciui.&Mil. 1 t Praefectorum vero omnium, tam Praetorio, tuam urbi, Peditumque atque equitum Magistri, par ferme erat& aequalis dignitas,3 tita ut cum ad priuatam contingebat eos redire fortunam,is esset potior qui prior in promotione,& codicillorum adeptione inueniebatur, iuxta l.j.C. lepraesec.pratio. Ii.xij.Et ille est facultate sedendi:loquendi prius decernendi potior, cui est splendor adepti inagistratus vetustior,quod est no. ad omnes qui aequalis sunt offi cij,& dignitatiqui dicitur in l.ij.illo eo.tit. t Sacri etiam Cubiculi Praepositus ut id obiter, dicam quem hodie magnum Cambellanum vocat, antedictis Magistris atque etia Praefectis, est dignitate aequalis,Ita ut intercos sit ille,officio deposito,dignior,qui prius eum adeptus sit. Alterqtie sit posterior quem recentius examen probaueri quod dicitur in l.j.C.de praepo.f cub. '

a Magistersit imorum. l . ta e

De ossicio mag.scriniorum & aliorum mag.

Titulus XV. '

Ο s T supradictos, magnae erant auctoritatis: Magistri scriniorii,de quibus est tit.& l.vni. C.de mag. sacro.larin. lib .xij.sub quorum potestate erant i Magister memoriae qui ..

50쪽

ui annotationes omnes dictabat,& emittebat,ac precibus respoliebat: t Magister epistolarum,ctuus erat curae legationes,cosulta tiones,& preces ciuitatum: t Magister alter epistolartim Graecarii,s qui vel Grsca dictabat vel ea latina reddebat: Magister libelloruqui cognitiones tractabat,& earum preces: de quibus magistris fit mentio in l. eos,C.de excusimu.li.x.ubi & de eorum priiii legio tractatur,quod & fit in I.iij.C.de prox.sacr.strin. ot vero in quolibet scrinio seruirent:habetur in l.hac parte,illo eo.ti. Magne,&6 potestatis,& dignitatis erant i Magistri officiorum,quem & vocat

7 Imperator vim excelletiss.in l.vit.C.de off.mag.oss i Eius vero Oia ficio spectabat, inter caetera, admonere Principem quemadmodust haberet militum numerusalem & castrorum c clausurarum cura,vt dicitur in l.iiij.C.eo.tit.sub eius etiam cura erat schola omnis scutariorum prima & secunda.Item & gentilium seniorum,s gitariorum omnium,scutariorum, Clibanariorum Armaturarum, Iuniorum,Gentilium Iuniorum, Agentium in rebus,ac deputat rum eiusdem scholae:Menseres etiam,lampadarij,scrinium memoriae,scrinium epistolarum,scrinium libellom,scrinium dispositi num officium admissionum, omnes ij dicto officiorum Magistro

parebant,ut in d.libello post Alcia de magist.videbis in dicto uiario ad Theodosium .

et cimitatus qidd. v aa Comitum ognitas. I a Comessacrarum largitionum. i i Pes 4 Comites commerciorum. H l in i v iII et s comites metallorum. s Comites, rationales*-amm. ','

Practem thesaurorum. 8 Nagiriri vestis linea. o Magistri visisyriuata.

io Procuratoresgineriorum. ii Procuratores lanificiorum. et a Procuratores bassi orum. II Procuratores monetarum.

i Praepositus bassagarum.

SEARCH

MENU NAVIGATION