Coelestini Guicciardini monachi Coelestini Mercurius Campanus praecipua Campaniae Felicis loca indicans, & perlustrans

201쪽

3182ietur 1upererat modus ; in transuersum scilicet illam euiscerare . Quisnam opus pertentarit , aut perfecerit, incompertrim . Cimmerios nonnulli, Virgilium

aliqui , Cocaesum plerique , sed

ego immanis ausuS,Cumanos ,

quibus Cryptarum usus familiare fuit, au ctores agnoscerem . Sane si Neapolim condideriant, quin Sc reaedificarunt Cumani, quid vetav credere , ut expeditior ab una in aliam urbem esset transitus, hunc quoq; perforasse montem ' Auctoribus sane , quicumque illi fuerint,promeritas laudes impertitur transeuntium stupor, & admiratio: Eius longitudo ad ulnas 27OO. latitudo ad 3 a. altitudo vero qua In ior ad fg. extenditur, ac por ei gitur . Silicibus constrata. est , nulloque impedimento plaustra Plaustris , xhedae rhedis Occur Tunt. Pulvis tamen suum in ea

munus egregie Ozercet; siquide,

202쪽

ut ait Seneca, cum in aperto res grauis siti ac molesta, quid eo in loco, ubi in se volutatus diu, ta-clem in eos a quibus est excitatus recidit, faciat, tu cogita. Non semel Petrarca, & Boccatius una cum Roberto Rege illam subiexunt, ac perlustralunt. Lice LlΟ-Cus tendendis insidijs sit aptissimuS, raro tamen , & fere nunquam a praedonibus frequentatur. Quo magis perviam redderet , e supercilio montis,forameexcidendum curauit Alphon susAragoneus senior . Orificio , quod Neapolim prospicit, arcula marmorea a latere adstat, qua

vulgus Virgilij fuisse sepulchru

credit, sed falso Veriti ne in--ter has latebras diutius commora utes rediuiuamCinaem e rio rumfabsilaim nostro faciamus exem- plo , iterum: in aperta egredia mur , & sequentem Epigraphenex Verbist Senecae concinnatam, .cilypta: orificio adaptemuSuequa,

203쪽

I34sid uriuscule exaratam Offen des, ne dedigneris rogo ; Quid namque mirum, si inter montis co- caua, & abrupta, dc qua vi pedibus facilis sterneretur via , scalpro, ferroque Opus fuit, gracilis mea musa, lubrico modulari pede carmina non Potuerit

E mula nathre qNid tandem possit in orte, Faucibus en patulis obuia crypta docer. Carterε nil hoc loritas , aut obscurius et qua,. Hac leues s cernis, per tenebra ' vides. Num parti erat fragili ligno percurrere Pontu, Ni quoque - terra plaustra veheda foret' . Audax qui primus freta; errem audacior ille, i Peruia cui potuit reddere saxa prior.

Pausia lypi in dorso, amoenissimae cxtenduntur Michaelis Μωscettulae, & Principis Petra , villae. Multa signa, ac tabulae marmore ς e Cumarum ruderibus eruta illas cohonestant. Una aut alteram Virgilij, & Vespasiani integras non sine iucunditate aspicies, quemadmodum &Ga-nimcdem Aquilae insidenrem

cxquitissimo artificio degustabis

204쪽

Hucusque Neapolitanae urbis descriptionem protrahere, debi-

tum, ac necessitas me coegit .

Modo, ut appendicis loco nonnulla su bnectam, incaepti itineris exposcit methodus ; ne scilicet, Puteolanum agrum collustrantes, ijsdem saepe repetitis vi-js, huc, illucque nunc deducam, mox subducam. Anianum itaque lacum vulgo Agnan Sc pro-. ximi ad eum monteS, quoS Vocant Asruni comitius adibimus. Egredienti e crypta, ad Vnum is milliare occurrit Anianus, altissimis undequaque conclusus iu--gist, quo euenit, Vt aquarum e coelo decidentium congeriem , non ex subterraneis scaturiginibus coalescentem lacum, illum putarint nonnulli. Atras aquas pisciculis atrioribus refertaS co-tinet. Decantatum Canis antru illius in crepidine adstat: circae , quod in miseros canes enecan-

205쪽

I86dos dira quaedam potitis curiostias usque modo efferbuit, quam quod in vera internecionis causam pervestiganda, solertes ali is quin insudarint canicidae. A Pestifcro, dc venenoso, quem ter ra emittit, halitu exanimari canes credidit, & credit hucusque vulgus; ad orificium siquidem antri se prosternentibus, nubecula quaeda apparet, eiusde solu, - ac planu ad palmi unius altituri i-- ne aeque omni ex parte operies..Hac,ex halitibus, & vaporibus, . quos sulphur, Sc alume,ceteraueminerialia, quibus hic tractus a-hudat, transmittunt, coalescere non est ambigendum. Cum Ve- .ro delicatissimi Olfactus sint ca-mes , inde a foetore, aut a Venenoso aliquo spiritu , cerebria, Vel praecordia petente, enecari creditum est. Crassistima hac indagine , tot per saecula obuolutus Orbis , haud curauit ad subtiliora litos adigere philosophantes. eos, Da-

206쪽

I87 Dabit itaque veniam hospes si Mercuri j cothurno, dc alis paru- per depositis , huius in crepidine ,

antri, hastam Mineruae ex osciI- laturus vltro procumbam . Canibus, nedum, sed & cunctis animantibus respiratione indigis , eadem sors , idemq; fatum hoc in antro obueniet, siI caput reclinare , aut Os iamdictae nubeculae admouere contigerit. Ne vero a pestiferis,aut veneno sis haliti-i . bus exanimationem fieri credas, exsecti canes, dc excisum eorum Cranium testati sunt: praecordia sit quidem, & cerebrum nulla saligine, aut signo, venenum comitari solito, commaculata, reperta sunt: quin diu seruata, haud corruptioni fuerat obnoxia . Ranae, Vermes, Limaces, & alia id genus animantia, nulla , vel non admodum frequenti respiratione indiga, aut luperuiuunt, aut tardius exanimantur ; Vt inde certo certiui appareat, Ob r

207쪽

I88 spirationis defectum interire , . Canum frequens eo in agone , Oris aperitio, & oscitatio, aerem exposcere, non Venenum arcere videtur; quis etenim nescit, animantibus , periculo in extremo obuersantibus, hoc a natura ingeri , ut quod illis confert ad leuamen , aut nutu , aut Voce , Sumis conatibus annuant,& exposcant 3 Nubeculam vero illam , minime ad respirationem conferre ex eo liquet, quod ad primu illius iaperficiei contactum, candelae,& faces extinguantur accensae. Nubeculae crassities ,& calor, quin & sensii bilis illi admixta humiditas, utrumq; haud dubie praestant. Vnum est quod

mireris, nubeculam scilicet, eadem semper seruare altitudine , &aequa su perficie extendi, nec voluminibus cum aere immediato confundi ; ex quo coli igitur , non a plano antri assiugere,

sed ab imperceptibili quodam spis

208쪽

Ι 89 spiraculo e lateribus prosiliro . Coniecturam obfirmauit experimentum. Cum etenim quaq; versum accensas admouissem faces , & fumus post earum ex tinctionem totam per nubecule superficiem se extendisset, euenit, ut e repente,citatissimo cursu, orificium versus, instar aquς decurrentis, ferri incaeperit fumus : nil minus si a tergo, ut sic loquar impe Ileretur. Minutissimam deinde paleam serico alligatam filo ad ferulam suspendi, quae perpendiculari immobilitate motum manuS, eam huc ,

illucque per nubeculam ducentis , obsequeretur: vertim cum e regione orificij, in fundo sci licet, ac remotiori antri parto deuenisset, everberata est: &eadem, qua fumus, semita orificium versus contendere caepit; ut iam certo constet ea ex antri P a r te, Va p oreisnubem esto r m antes prosilire. Talibus obfirma-

209쪽

tus experimentis meam exposui. de Canum internecione sententia m . Alij aliter, ut libuerit,philosophentiar ; non etenim hac in parte philautia detineor ego: ibcet cum praeter institutum haec

aperuerim, Mineruam , iuXta ivetu S adagium, monere toluisi

se aliquibus forsan sim visurus.

Sed Mercurio iterum nomen demus. Multa circa Anianum sant ludatoria, varijs adiudicata morbis. Iniectos ex antro in Aniani aquam canes, reuiuiscere putat Vulgus, qui tamen vulgari credulitate seducitur. Postquam enim exanimati sunt, nec Oceani immessitas diuulsos spirittis euocabit; antequam Vero in totum opprimantur , nedum huius , sed cuiuscumque aqua aspersione, Vires, ac primaevum spiritum paulatim adipiscuntur; non secus ac hominibus syncope aliqua interces1iS, aceti, aut

aquae frigide asserto impertitur

levamen. Ad

210쪽

rsti

m Antrum canis.

Assolet Uic varios natura otiendere lusus, Dum serobe ouossemus cito inde canes..Hine fuge blande canis tuto ;require recesius, Pro tecto tumulum nam tibi crypta dabit. Scilicet alma euos odit natura latratus, Hie Misecreto ludere sola cupit.

Septentrioncm versus incede-ti, montes vulgo degli Uruni R gijs venationibus reseruati Occurrent . Hic, ne in subterraneis tantum ludens videretur, montes ipsos suis lusibus adaptauit natura. Exactam Amphitheatri figuram , qualem inter hos mo tes , nullo architectante, ipsa es for Inauit, vix unquam ars assequetur . Hinc merito Magnus

ille Alponsus Aragoneus, ac si

parum esset , exoletum triumphandi morem restituitae, hunc locum pro amphitheatrabibus ludis coram Friderico tertioImperatore innovadis delegit. Po-Pam , ordinem, & magnificentiam Pontanus descripssit. Ab ignita aliqua eruptione, aut 1 I lon-