Coelestini Guicciardini monachi Coelestini Mercurius Campanus praecipua Campaniae Felicis loca indicans, & perlustrans

211쪽

Isalonga ignis exesione sic excava-tOS reor ego, nedum quia toto hoc in tractu praeualet ignis, feci quia omnia fere loca ignibus obnoxia,amphitheatralem obtinet figuram . Talem refert Forum Vulcani, vulgo la Solsata .Eandem,aetate Plinil,in vertice referebat, & etiamnum, a crepidin Voraginis in imum prospectant, bus,exhibet Vesevus. Cum it que regionem hanc quondam sco flagrasis testetur Strabo; quid prohibet Montani huius amphia theatri ignem pro artifice agno scere, & fateri 3 Cur vero restinctus fuerit ignis , ea forsan est causa, quod pabulum, dc minus apta materia defecerit. Paucorum namque annorum spatio obseruaui ego Sulphataria os, siue forame e loco motum; quoa squidem euenisse puto ob materiar, & pabuli defectum. Sed mirabiliora per tractum Puteolanum occurrent. Interim,quam

212쪽

I93 summatim descripsi Neapolim repetat hos es, multa, quae forsan consulto , aut immemor omisi, ab auctoribus, qui uberiori stylo minutissima quaeque tu Sacra, tum profana tantae urbis prosequuti sunt, depromptu

213쪽

COELESTINI

GVICCI ARDINI

Latebris Neapol it nae cryptς egredie-ti , perampla Vivis squam prope litus maris, igne ferroq; decussis rupibus , Dux Alcatae senior aperuit, ad quatuor milliaria, humili colli superimpositi occurrent Puteoli. Vnum si excipias templum Herculi olim, vel ut alijs placet Iovi, nunc Diuo Proculo loci Patrono sacru, vix aliud priscae magnificentiae Obseruabis vestigium . Sive a

puteorum numero, siue a sulphuris putore, nomine Dicearebiae obi iterato, Puteolos urbem hanc

214쪽

Io rhane appellitavere Romani.Cuis manos habuit sudatores , & proprijs legibus , ijsdemque Graec

nicis , vel sub Romanorum Im--perio vis est , quorum , & nobilis colonia , & celeberrimum fuit emporium . Baiarum ob ubcinitatem , variis & ipsa condecorata aedificijs, vicinos , & longinquos populos in sui attraxit

admirationem 3 tramina enim, hunc , pari aemulatione, sum- .ptuosisumis villis, & Caesares,&-Proceres ornauerunt Romani ;- Vnde non mirum, si quandoque - apud auctores, cum Puteolano

litus confundatur Baianum. Seclproh,qualis ab illo est nuc amoe nissimae orae aspectus, & facies Gravis aer, habitatores rari, tuguria potius , quam domus , &, inter otium , nulla redimibilis arte, aut industria, marcescens incolarum pauperies. Ludentinaturae hic olim ars insultabat ;nunc ablegatis miraculis artis is

in I a sibi

215쪽

Ipis sibi unae antiqua certamina, nucstralibus eruptionibus, nunc Cinerum aggestibus natura indicere cogitur. Ingentia , quaquaversum cernuntur templorum, thermarum, ac Villarum rudera , quae Omnia populus quonda orbis dominus ,. pretiorioribus Vndequaque aduectis oblecta- . mentis, h1c veluti in otij, & Ω- licitatis theatrum collocarat . Sed cuncta temporis voracitas, hominum barbaries attriuit.

I nunc, & vias silicibus constratas, Lucrinum lacum, Iulij po tum, Ciceronis, Virgilij, Horte-sj, Marij, Luculli, aliornmque .villas perquire. Fato cuncta cessere. Quin litus ipsum vicissit, clini haud obnoxium, lamenta-hiles, & ipse naenias antiquatae felicitati canere videtur. Et quis credet,Baianum litus, solis Caesaribus olim peruium , nunc a paucis , & pauperrimis piscato-aribus, tenui cymba percurri

216쪽

197 Cuncta denique vepribus, squa, lore, ac cespitibus implicata O, uenient. Numine forsan sic per-- mittente, Ut loca , quae populi felicitate insanientis libidinunia, ossicinae fuerunt , serpentibiis postmodum,alijtque foedissimis - animantibus usu uenerint. Sed ad in sti tutum : & ne per abrupta, ijsdem repetitis itineribus , pedes, mensque hospitis fatigetur , compendiosa balneorum - recitatione illum a taedio , meq; a debito conabor exoluere. Numero trigintaquinque recense tur balnea, quae in Puteolano, Baiano, & Cumano tractu tempore Friderici II. Caesaris inno-

tescebant . Eorum virtutes vl-' tra mensuram,ni faIlor, metrice

exposuit Εbolitanus quida eius--dem Friderici Sy ncronus. Tractu vero temporis, ob repetitos terrae succussus, nonnulla,ex pa te , multa in totum defecero .

Tot talesque ab accolis , ab

217쪽

Εbolitano scriptore eis tribuuntur virtutes, ut nec βῆ sculapius tot morbos agnouerit. Vulgatus est libellus , & ideo a recitatione me abstineo. Illum tames aliquando legere contigerit eo deuenies,ut his in balneis,aut latentem , aut liqhiefacta AEsculapium credas ; adeo unicuique morbo adaptata pharinaca autumant miseri languetes hic ex-ms dari. Vera an talia sint, quae de eorum virtutibus circumferutur,sicuti nec mihi ita nec ii

spitibus unqua experiri mnthi

. gat enixe deprecor. Antequam peruenias Puteolos, variae aedificiorum substructiones per litus maris obueni--unt. AUrificum ossicinas extitisse volunt incolae r mercium tamen conditoria fuisse, ex loco, reor ego. Iam in Puteolano suburbio aderis, nulla aedificiorum venustate conspicuo. Quin

urbs ipsa, vix quo ad eam perlustram

218쪽

199 strandam alliciat , profert. He cimis templo superinductum est Episcopium , Diuo Proculo, Vr

dixi, Sacrum. Pauca tamen squς remansere fragmina,Οper sissimam molem extitisse euim cunt. Calpurnium quemdam, aut conditorem, aut refectorem

fuisse , mutila in marmore inscriptio demonstrat. Ea fuit ar te constructum, eaque industria inuicem compacti fuere lapides, ct saxa, ut ab unius saxi mole vi cieretur eductiun. AEternitatem tamen a conditore tam avide exoptatam, sua edacitate perui- Cit tempus ue unde non mirum si adoratum quoque in eo Alcide, inermis Christi miles, solo nutu , ac Voce fugarit, & tectum, sibi cedere vltro coegerit.

219쪽

Sινucturam spectos siua hinc pendentia saxa, Firmius hoc nullum dixeris artis opus. Alcidem decuit tali consistere templo , - ἡ- ramen imbecis deputit ore senex. Amplius haud elavam i es inuicte Deorum, Sed tibi faemineam denuo sume colum , T A etenim iuuatfortes domuisse gigantes, Ex quo te Prociam fecit abire pro L. Descendenti, immania, & ad passus quingentos in mare procurrentia, obuenient rudera . Puteolani portus,hae, moleS fuere, quarum opportunitate coro

nata illa bellua Caius Caliguia, in oppositam Baiani litoris

oram pontem extendere cogita. uit . Amentissimi tamen Pri cipis deliramenta, sua ςquor imstabilitate repressit: Ne tamen impossibilia excogitasse videretur , aduectas undique nauesi de triremes, ferreis obfirmauit catenis. Sicque ligneo constrato ponte,triumphali repetita pompa , nouus hic Romanus Xerses, de domito, ac subacto mari in

220쪽

anum, super illum incedens p regit triumphum.

Ad pontem Caligula .

Tramite qua longo excurrunt a litore moles, aerias raucis no murmuνst lingis alum

Iusani fune Callignia vestigia pontis..HMem pede comprosit stultioν ipse maνi eius haud poterant bacchates aequoris unda,iatiam sub dementiρrine e frena pati. Bine foron disiecta in litus mu murat unda, Ceu dotiat durum his aquora ferre iugum.

Horti,quos ex Africane victoriae manubsis Petrus Toletanus Pro rex instituit, subsequuntur. Vt ob recentem Puteolani agri conflagrationem palantes Puteolanos ad pristinas sedes reuocaret,illos cum adlacenti palatio in modum arcis construstodesignauit prudentissimus simul, ac pijssimus princeps. Verum frequentia potius arborum , & aquarum copia , quam spledore , ac fastu inclarescunt. Columnae tamen porphyreticae , & aliqua signa marmorea non contemne-da in sis visuntur. Vnum erit