장음표시 사용
71쪽
Sgusvs INTIGER LEGI s. CAp. XI. hic mos modum egredi, & sic praedae potilis accedere Quare id aequillimo temperamento Imperator Antoninus judicari jam voluerit secundum Imperatorum Constitutiones. Vnde jam quoque apparet, hac lege legem Rhodiam ut non improbatam squod nonnulli temeee Censent) ita retro nec in omnibus illico, seu ng κεά-c approbatam, quae huiusce limitationis vis est. Rursum hinc apparet, qua de re quaelitum fuerit in specie huius legis: non, inquam, de fisco, nausiagia sibi vindicante : non de publicanis , id jus sibi asserentibus, non item de modo poenae naufragos depraedantium : Quo trisplici uomine nil causae erat, Cur aut ad Antoninum iretur, vel ab eo ad legcm Rhodiam res remitteretur: cum tot
jam aliis legibus, Senatusconsultis, & Rescriptis, casus illi definiti essent, quibus proinde judicis officium abunde instruebatur : Verum actum in specie huius legis de casa quodam singulari, utrum is videlicet ad , seu praedae speciem accederet, necne. Ac proinde , ut mnem faciam . in summam apparet, quis Antonini sensus fuerit, clim judicium de jure maris legi Rhodiae, vel potius secundum eam reliquit; nempe, non ut Imperium Maris a se abdicaret, verum ut judicis officium instrueret: certo tamen adhuc modo adhibito, nisisi qua constitutiones aeriis, vel Hiorum I p. legi Rhodia aduersarentur, quas utique potiores esse jubet. Quibus ita constitutis, ut ad pra-xim res haec reducatur, apparet, erroneum omnino esse de alienum ad hanc legem Interpretum tractatum, de comsuetudine aduersuι legem inolitά : nam imo est haec huiusce legis pars posterior, de casu contrario, puta de lege adversias veterem consuetudinem lata , vel saltem ei com
Contra jam rectὸ, ex eo quod hac lege cauetur , μου maris secundum legem Rhialam judicari oportere , ad praxim seruetur, nihil summo cuiusquam Imperio detrahi, nihil aliorum libertati officere, etsi forte lex aliqua munici
72쪽
εό DE I M p t R I O MARI s. . palis, vel etiam peregrina in usum derivetur, sic ut pro regula ea jam habeatur: Id enim saepe fit, non ob vim Imperii , ut cum victis Leges dantur, verum ultro , ob eximiam videlicet eius aequitate & dinis Hi . quidem inter
populos eidem Principi subditos, ut in specie huius legis. Sic sane 5c in municipiis, in quibus causis scriptae leges vel
etiam consuctudo deficerent, jus, quo Vrbs Roma uteretur, scruabatur l. de quib. 32. m. de legib. etsi datum istud urbis Romae dignitati, unde in omnia regimen, juraque orta erant, &sic tantae urbis, cui& alia simulacra
veteris Imperii, sub Imperatoribus, relicta fuere, quod alioquin Principi dc in Principem ipsa contulerat. Imo & hoc ipsum sub hac adhuc limitatione , ut non TAMen, i. non Iam tamen) Pectandum esset quid Romae factum esset, quam
quid fleri deberet. Et multo minus igitur cuiusquam extranei Imperio aut Libertati detrahit, ubi peregrinae Leges, quae summa sese aequitate commendarunt, inuehuntur, dein forum usumq; derutantur: siue nomine obliterato qum modo Leges olim a Graecis ciuitatibus petitae, vel etiam quae usquam egregia crant , in Xll. Tabulas relata Dei e in siue retento adhuc nomine suo gentilitio: quotios vid Iicet peregmna , pro Exemplari Iudicibus proponitur. Sic sane Romanis hodie legibus utuntur liberrima omnium Regna populique, tanquam aequi bonique fonte Quo qui allicruruntur, nae illi perquam suaves sunt, parumque sibi consulunt: cum verso hodie Regnorum populorumque statu in aliam quam Romanorum olim Impertulformam. , Iuri Romano non nisi absurde quisquam sese illi get. Et prudentissimc omnium Galfi, qui eo loco Leges Romanas habent, quo Λ quatenus fontem boni aequique: quo simul & Dignitati suae recte consulunt: & veram Iuris dicendi orbitam tenent. Quod quidem & hic M. M additum volui, aduorsus in Rationalia quorundam hac
de re judicia, qui Gallos ea re perquam inique pipulo disserunt.
73쪽
SCRIPTORUM SvFFRACIA. CAp. XII. 6 Ergo, ut eo redeam, nihilo magis ista Legum Rhodiarum auctoritate, quam ei Antoninus aliique Impp tribuunt, summo Impcratorum arbitrio seu Imperio detrahitur, quam si disciplinam hodie aut leges militares , vel nauales a Belgo aliisve quis mutuaretur: dc secundum eas, controversias militares vel nauticas domi judicari iuberet.
penatorem Maris dominum exerte dici a coammis scriptoribuae. i. Appiani Alexandrini locus sub Antonino Pio. L. Aristidis, sub Marco Mutonino. 3 Oppiani, suba-tonino Caracalla. . Philostrati , qui ad
OsTEAuvAM ex ipsiusmet legis αειωmς visceribus, Legumque Rhodiarum Auctoritate, de quidem , tot atque inuictis argumentis estecimus, Imperatorem non minus maris atque terra Domιnum fusis , votot serme jam verborum, imo suscepti pene laboris, poeniteat, velut in rc adeo clara dc perspicua atquC in oculos incurrenye, mantiso tamen atque auctaruCuiusdam vice , veterum scriptorum hac in re Consensum addere juvat. Non equidem, ut per singulas nunc aetates dccurramus, quod nimium, neque huiusce operae, Ve-κ χ Tum
74쪽
verum, quod 3c ad L. nostram proxime accedit, &abu be futurum est, denunciato tantum coaevis ferme scriptoribus testimonio, qui per ea ipsa Antoninorum Imperat rum tempora , quorum rescripta h. l. memorantur , sub quibus item L. Volusius Marcianus vixit, scripsere. Quod genus probationis ad rem maxime puto , ubi videlicet Consensus auctorum ora, ν aduocatur, cum de sensu l.
I. Prodeat igitur primum AR anuου Alexandrinus , qui sub Antonino Pio scripsit circa A. D. Iso. Is certe, ut eximia, ita prolixa Praetatione Historiae suae, quam vigintiquatuor libris complexus fuerat, praemissa, Imperii Romani limites describens, non tantum passim ait, medite ranei Maris insulis omnibus Romanos tum imperasse , atque in. EGEO eliam mari, MT RTO O , ct in caetero mari s quod nostrum vocat in CT CL A D AS, o Sporadas tenuisse , item
Cyprum, Cretam, RHO DUM , Lesbum es c. Romanos occv passe , omniaque adeo isa Romanis p Tuisse , πανία Tarum,
dicit ; sed , cum de Legionum praetenturis, Romani
Imperii limiti circumfusis agit, addit, ab φυῖά Ηm .' ---σίω γε τίω γῆ, Θ Θαδ ασυ α περ νειον, verum tandem exerte scribit, Θαλάμης τε -- . Qεκν Εκ m tam c ου cνίμ, α-σων, dcc. id est, Mediterranei totius maris Imperiumst Insularum omnium tenere .
i. Arsidos item Atheniensis, de Marco Antonino Philosopho, oratione ad eum Vsum pag. II '. γη b καὶ Θαλets α πιν im τά rL φανοῦ- , i. terra vero es mare Praesidem sita v cat Imperatorem coronant. Et idem rursum de Roma eius in imperio sub eodem Marco Antonino, tom. I. p. I . ιυδν Θά'αοῦ α ωαπιρ v c O Miσω D1ς οικουυυμ, ὀυιωc θ ῶς υμ re ξας λοπινι- Ge τμ, ο , &C. quem alioquin locum non ubique recte vertit Interpres: tu verte sed mare insar cinguli cuiusdam per messium orbem terrarum paritersub
imperio vestro agis. Videndus idem passim tota ea oration G
75쪽
. Phliastratuu tandem qui sub Seuero Imp. vixit ad Philippum Imp. usque, teste Suida lib. 7. de vita 'Momi
IV DICI V M de nonnullorum Interpretation C VIN QN E aliorum, quamlibet maris Imperium Imperatori vindicantium , Interpretationes discussa. i. Alciati sentent1a, em que naui : et1 e ra n rist ex eopotissimum quod initio rescripti pro L. Rhodiώ accepit. L. Ignei spequacium errores. Princeps audicisur lex in lil. 3. Amayae lamin. Κυζιος an sit nomen soluta omnibus legum repagulis
potestasis. dicon quas tum hi . de juro Asel.
. Doctiss. Petiti emen rio ου interpretatis expenditur. Circa facti secis obseruiris. Icon quidquid libelgo comprehenditur, ei remedium quoque depositur. 3. Viri Clarissi. x L
76쪽
mi Selde n i dira interpretations oub manum
eruo cantur. Judicium de rebus nauticis a
tonini Rescripto ad ludicem remitti: zuo Fne Z 6. Salinasti interpremtio N emenda
tisa VpEREsT nunc vltimo loco, ut hanc legem a nonnullis etiam Virorum Clarissimorum erroribus & naeuis vindicemus,
i: qui etsi cadem nobiscum recte sentiant , desiniantque adeo, hac quoque lege Imperatori Maris dominium seu Imperium adse ri, iidem tamen in ca interpretanda non Vno gener impingunt: Quos rectam in viam reducere institui, non obtrectandi cuiquam animo studiύque , ver m ut haru lex suo dc genuino semel sensui undiquaq; quantum in me reddatur, habeantque viri deinceps veri amantes, in quo pedem figant, cδεν ΣΞ φευ γοι. . I. Ab Alciato initium ducemus, a quo& melior Iuris- prudentia proficere coepit. Is igitur, lib. 2. Dissutationum e. s cum perridiculam eorum sentcntiam esse pronunciaret, qui huiulce legis auctoritate maris imperium ad Imperatores non pertinuisse censent, Antonini tamen rescripto hunc sensum assingit: Ego mundi, inquit, dominus sum , auia orbem terrarum ex lege mea rego, lex autem Rhodia scialicetὶ maris es domima, quoniam ex ea j-m Mari reddiιur. Quae & ipsa sententia Cujacii fuit, notis ad Pauli sententias. In qua tamen quot sunt verba , tot quoque sunt nam l. I. Nam dc κοσμον Θαλ-ση perperam hic opponit. Σ. Et Dominii speciem adhuc aliquam mari tribuit, quale nullum hac lege tribuitur, sed judicium tantum secundum eant fieri jubetur: κειώεDω, inquit , πίνομω Poδων , de oppositὸ quidem ad vocem μυου. 3. S Domino voc m . ad
77쪽
Iuni CIvM DE NONNU . INTER P p. C XIII. Iad ν υρθεNκL, restringit, cum κυ ι sit, qui plenissimum rei Dominium & arbitrium habet. . Sed & νοαρν sibi, νομ curcὶ quae ei praecipua errandi causa fuit, pesperam interpretatur del. Rhodia, cum ibi, in Morti: conjunctim sit, jus quodcunque praetensum in mari , M saepe controuersum. s. Adde quod & idem interpunctionis vitium cum aliis admittit. 6. neque jam habent se quentia cum quibus cohereant. 7. dc relativum qua in interpretatione , ibi, m νόυα , qus lege infarcit. Prae quo
omni, quid perspicuum aut fluidum magis, quam si continuo ita spiritu Rescriptum legatur, Sc interpungatur:
Pa πω να, nκύ- ω, id est. Sum ego quidem orbo s& sic, maris quoque J domin s. sed tamen Im Maris ci . jus quod in mari praetenditur, vel obtinere dicitur ex lege Rhodia' nauties judicetur. II. Secunda sententia cst corum, in quibus Igneus, re
SC. Sylanianum cuius hac de re scripta fateor me non sine ingenti risu legisseὶ Forcatulus item, in Cupidine Iuriderito cap. 9. & Mendora sib I. de pacris cap. I. g Wion. Z. π. 2. S. qui haec verba , ο a νομ Q Moarc quae tamcn Igneus Graeca nunquam legere potuit, multo miniis intelligere Pita accipiunt, quasi di xcrit Antoninus , se quidem mundi Dominum esse, . legem autem etiam esse si maris. Vertim de hic sensis pcrquam absilrdus est, qui non tantum codem vitio - quo superior laborat . tum fallae interpunctionis, tum de
intcrpretationis , ac nominatim cum ita πισι sis
opponit, neque haboni sequentia cum quibus cohaercant,vcrum dc eo insuper, quod dicat Imperatorem sese & Dominum mundi dicere, mox M legem quoque Maris: lcgona , inquam, maris, quia legem mari dicero possit. Quasi vero non & dominii pars sit dixi nxi , & qui dominum se
jam dixerat, non & legem a se dici pol sc jam dixisset rDei, ide si id ita esset, saltem dixisse Imperatorem opor-κ vi tui siet,
78쪽
τε Dg IMPERIO MARI s. tu i sset, non lcgem se esse, sed legem ponere posse, vel dicere
Et quis tandem nouus hic eloquentiae flos, ut Imperator in nudo aliquo breuiq; Rescripto , figurato adeo sermone, posteaquam sese dominum mundi dixit, sese ipsiim quoque legem csse dicat' Facile equidem admitto, quod Mantea diximus , Imperatorem , pariter ut Magistratum quemcumque, νόμον εαψυχν dici, sed intolens plane cit, nulloque satis exemplo aut ratione nixum , ut ipLcmet Ιmperator sese legem vocet: Quod etsi fieri poste diceretur, non hic tamen adhuc admitti posset: alioquin enim Impe ratorcm nonniti Maris legem, at non M terrae dicendum
III. Tertia sententia est Amayae Hispani Iurisconsilii,
I .ctbseruationum I. num. 76. qui ita hanc legem interprctatur . Auamuis Mosim Mundi domium 9 Imperator, atque ita legibus Ioluim, neque tenear ex praecepto aliquo suditu reson-.dere, adhuc tamen lex sit domsna Regina maris, ides, re-ι- qua in mari acciderunt imperet, Om pertineat ad res nauthc- , neque Ascuι praeferatur cum subditorum ἀumns, sed ci ct
priuati aequa lance debet tractari iustitia ct ideo respondere tenebitur μι. Nempe , moderationis Pi incipis laaec verba esse vult, ne fiscus cum subditorum damno locupletetur
Verum, Ut omittam M. inuolucra orationis, S communes
cum aliis errores, quasi νοαν sibi, οαν Θαυ io ac) sit lex: rursum, quasi lex domina maris dicatur : Item, quasi ς, Hae ponenda sit post vocem λαανη , unde iam haeC, ea res, insequciatibus infarcit. De ipsa sententia videamus. Quibus quatis fidiculis efficiet unquam, vel ex quibus tandem huius legis verbis exprimet, differentiam inter solutam Imperatoris potestatem dc moderationem eius haC lege contineri Z Quod si ita esset, dicere etiam oportuisset Imperatorem, i αα ο ει Θαλάοσης κύειν ista, ut infra dicitur Deinde, si haec sententia admittitur, dicendum fuerit, Imperatorem aequanimitatem suam in Mari tantum hic ostentare, oc per consequens abibitatam potesta-
79쪽
Ιvo I cIvM DE NONNUL. INTER p. c. XIII. Npotestatem in terra sibi semper vindicare, quod absurdum. Quinth falsum est, κυρίου appellatione hic denotari absolutam potestatem, quam describit aequanimitati oppositam: Iam enim diu est, cum κυρίου seu Domini appellatio , oli in quidem odiosa & ab Imperatoribus nonnullis spreta, his, hoc tempore tribui coepit, non quasi index , solutaeq; potestatis omnibus legum repagulis, verum Ceu titulus iusta dominationis di Imperii. Sexto, toti Iuris- prudentiae aduei satur haec sententia, quae nullam talem a solutam Principis potestatem, imo icmpestatem, agnoscit, qualem ipse vult, quod Vlpianus nos' ostendit. Tandem, quod antea quoque euicimus, non quaerebatur in specie huius legis de Principe, vel eius fisco, verum de Cycladii incolis, eorumque seruis, qui compendium ex naufragio quaerebant, de quibus ideo Eudaemon querebatur. IV. sententia est viri doctissimi Samuelis Petiti,qui Miscedan. yco II. quamlibet de ipse eiusdem nobiscum super Dominio maris ad Imperatorem pertinente , sententiae , nouam tamen emendationem in hac lege tentat, ω, ut illi locus esse possit, geminam querelam libello E daemonis contineri putat, ac proinde de duplex ad eas Imperatoris Antonini rescriptum praesupponit : scilicet pro illis , o a νομ. - Θαλαμηe, reponendum putat , ὀ a ovisu nie θαλαμηc , hoc sensu, diuerebatur Eudamon sie naustagium fecisse, dr praeterea merces μή in naustagio furiste direptino Ad priuae resondere Antoninum, se quidem orbis dominum esse, si D-envento imperium esse in mare, neque a se legem vento dici posse , ideoque nefaceret naustagium Eudamon a se praestari non potuisse . Quod ad alterum vero attinet, jubere Antoninum , ut ex lege Rhiata judicio experiatur. Inuitus Cum vi xo doctissimo, cui ego factum discupio , congredior, scd quando huc semel prolapsus sum, ad institutum perrinci, genuinam huius legis ut sententiam ita M lectionem undi- quaque tueri. Igitur Obseruo primum, id ita illi excidisse, tum ob L vitium
80쪽
. Det IMIE, IO MARI s. 'vitium interpunctionis, de quo toties: tum ob miniis pedispectam horum verborum, νομο- - Θαλαασης, significutionem: ex quo gemino ferme sonte aliae quoque sente tiae erroneae enatae sunt. Quod rem ipsam attinet , tenem dum est, Eudaemonem non de naufragio quasi ei remediuquaerersi conquestum, sed de praeda tantum seruorum p . blicorum. Nam etsi duos casus suos in hac facti specie me moret Eudaemon, puta naufragium 3c depraedationem, ivt 3c superioribus capitibus eos alio fine distinxi) attamen aduersus deprςdationem tantum remedium ab Imperatoreis postulat: ideo videlici tantum naufragii mentione facta , tanquam eius quod praecesserat, quodque posteriori ca iam praebvcrat : idco etiam id ita implicite & inuolutε
licet, quae in facti speciem vel etiam querelam conseru tur, seu narrantur, eo pertinent, quasi ad ea singula Imperatoris responsum vel remedium expetatur vel .exspecte tur, sed eo saepe tantum, ut Casus plene figuretur, Cum omnibus circumstantiis suis, antecedentibus M consequentibus, id genus aliis. Et quidem necessarili saepe, ut in huius legis specie, ubi non satis erat Eudamoni ad atrocit tem facti, seu praedae denotandam , memorasse sese dir
pium , verum insuper naufragii factam mentionem oportuit eo quod atrocior fit praeda , quae de nautagio fit, improbius furtum & latrocinium , de quo supta. Tandem si haec sententia admittitur , quid quaeso frigidius esse possit responso Antonini' haud aliter, atque fi minuam 'oliarum quis apud Principem questus esset, is vera responderer, non potuissese GHere quin is moreretur. Et tam n v
ro doctissimo, qui de modo orarum post haec , me edita
scripsit, Pag. 2o . Petiti emendatio ita placuit, ut si is non, Occupassci, non aliter cogitare aut excogitare sese potuisse asserat, & hoc quidem argumento, quod venti in mari imperent revera, di ideo veteres Romani tempestatib. I, stias immolarim N aedes voverint,& Antiphanes ComiCus