De Atestinorum principum calamitatibus commentarii

11쪽

8 DE A ΥΕsΤINORUM atque ditiones respondere Videantur. Et re-Vera quocumque me vertam, nullum Geo

gio II. majestate generis, potentia, gloriaque praestantiorem Principem invenio. Utinam Fulci I. Nepotibus sicuti eadem est conditio sanguinis, sic eadem semper filisset conditio sortunae. Vicarii quondam se runt Italici Regni: Lunensem Comitatum, Faventiam, & Forum-Livii, pluresque Vicos in Smilia tenuere . Guardistallum, Pic, num ), Comitatus Rhodigii cum adjacente a) Non tantum a Caesaribus, sed ab Innocentio, &Honorio m. Principatus Piceni fuit Atestinis delatuς: Ca lamitosis etenim Italiae temporibus nonnulli Pontifi es quasi in vigilia quadam manebant, ut jura, ditionesque alienas sibi arrogarent. Sed de his alius mihi locus ad diaendum est conititutus. Decreti modo Othonis Iv. Caesaris verba nonnulla recitanda duco, ut omnes intelligant, quibus teraminis Picenum Atestinorum imperio subjellum circumscriberetur : Quapropte universorum μ' rii uosi i fidelium tam presens etas, quam successiυa posteritas noυerit: quod nos artendentes fidelia re preclara be tria, que fidelis ScCognatus noster AZZo Marchio Estensis nobis, ct Imperio Diuitiaco by Coosli

12쪽

CALAMITATIBUS. 9cente peninsula, aliaeque Provinciae, Cum in Gallia cisalpina, tum in transalpina eorum regionibus adnumerabantur. Prope taculum xv I. utebantur modicis imperii finibus : nec cogitabant Romanum Pontificem, cujus munus est ad Deum propius accedere, miserrimam familiae suae pestem importaturum. Attamen non leges, B non

hactenus exhibuist, edi imposerum exhibiturum non dubita- F, TR e atque concedimus totam Marchiam Anchone . secur Marchio Marquardus habuit, re tenuit eam rempore Serenissima Antecessoris nosiri Henrici Romanorum Impera-

o , Fideles, o serυitiae videlicet Ciυitatem Asculi cum toto Comitatu, re Episcopatu, Civitatem Firmanam

eum toto Comttatu, er Episcopatu, Camerinum cum νονσLpVcopatu Cr Comitatu, Humanam eum toto Comitatu σαψεν paνu, Anchonam eum toto Comitatu re Discopatu

Rulemum cum toto Comitatu, ct Episcopatu, Esiun cum toto Comitatae re Episcopatu, Senegalliam eum toto Comi- raris, er Episcopatu, Fanum eum poto Comitatu π Discoetu, Pesarum eum toto Comitatu re Episcopatu, Fossain-hronam cum toto Comitatu oe Episcoparu , Callim eum νονο Comitatu π Episcopatu, Sasium serratum , O R cuam Apenini &c.

13쪽

IO DE A TESTINORUM

non jura patrimonium custodire valuerunt, existimationemque Principum, quibUS maxima Romana Sedes beneficia debebat. Ex florentibus fortunis, ex Ducatu Ferrariensi , atque Comacli Comitatu, id est ex patriis focis, ex avito legitimoque regno , nulla alia calamitate, nisi hostis potentia, cum Omnium bonorum gemitu, Caesar Atestinus expellitur. Haec autem in omnium oculis ita sum defixurus, ut immane exemplum Principes omnes , qui suae famae, suaeque tranquillitati consulunt, exciret, atqUe per

terreat .

Divitias prius, ditionesque nonnullas, integrum deinde, supremumque Atestinorum imperium in Ferrariensi Provincia commemorabo; sed de saeculis undecimo

superioribus nullam habebo rationem. Henricus, m. inter Caesares, IV. autem inter

14쪽

CALAMITATIBUS. Ir Germaniae Reges anno MLXXVII. principa

tum Hugonis & Fulci filiorum AZZonis. qui ab antiquis scriptoribus ditissimus Italiae Marchio nuncupatur , in - vicis, pa

gisque nonnullis ratum, firmumque futurum decrevit. Maximus Vero cumulus At stinorum opibus in eadem Provincia accessit anno MCLXXXVI. vel MCLXXXVII. quo ΠΟ- bilis Adelardae Familiae copiosissimam haereditatem obierunt. Facile modo perspicient omnes, me plura silentio praeterire, sed graves inferiorum temporum commutationes me sestinare suadent. Ineunte saeculo XIII. Ferrariensem Rem

publicam ab antiquis factionibus labefacta-

a) Servatur Henrici III. decretum in Atestino tabulario , ejusque in volumine primo Antiquitatum Atestinarum integrum exemplar Muratorius exhibuit. Ego verba solummodo exscribam, quae ad Ferrariensem Pr Vinciam respiciunt: mmeto, Baniolo, Sanctum Martinum, Villa Comeca, Ar quadam. Diuitiaco by Gorale

15쪽

Ia DE AT EsΤINORUM tam sapientiores cives restituere meditabantur, nec ab Atestinis dejiciebant oculos. Gaudebant plurimarum regionum Principes , in sua frequentissime sedem habere, eorum naturam Valde diligebant , resque praeclare gestas admirabantur. Quo factum est, ut Civitas, imperium, quod penes eam illis temporibus erat, comitiis habitis, AZZoni vi. deferret. Quamis Vero optimus Princeps brevi plura praestitisset ad populorum felicitatem, ut procellam a Sa-

linguerra Gibellinorum fautore excitatam de-Vitaret, Forum Alieni reliquit: quod, bonis omnibus plaudentibus, anno MCCXI. recuperavit . Mortuo AZZone, Salinguerra non jure, authoritate. & gratia, sed versutia,&calliditate cum Aldrovandino I. adhuc adolescente contendens, in imperii gubernatione partem obtinuit. AZZO tamen VII. Al-

16쪽

drovandini successor, etsi acri, pertinacique bello in Federicum ii. Caesarem, Ecceti- numque Τyrannum di stineretur, Venetis,

& Mantuanis auxiliis confirmatus, integrUm regnum rursus acquisivit, annosque quatuor

& viginti egregie administravit. Vix AZZoni justis persolutis, cives ad sorum adVΟ-

lantes ObiZonem II. ejus nepotem, annos tantum decem & septem natum, magnificentissimo decreto , quod exterorum etiam

laetis

a) Plura ejusmodi decreta extant, sed ne nimius

sim , partem tantum istius, quod anno MCCLXIV. proin mulgatum suit, exarabo: Ad honorem Dei, m Sancte σμῶυidue Trinitaris, o Iaudem eius Matris Virginis Marte, O rmerentiam Beati Georgii MartFris, o omnium Sanctorum, ρο ad bonum satum Ciυitaris, ci' ad laudem re commodum omnium amicorum, ut Civitati eidem salubriter sit provisum non solum in praesenti tempore, sed etiam in fulmro. Nos Petrus Comes de Carrara , Potestas Ferrariae, in plena eontione omnium oe singulorum Civitatis Ferraris, in platea ipsius Ciυitatis , Campanarum sono more solito eongregatorum ibidem, voluntate consensu, s mandato tocius Comunis Ferrariae, re omnium ct singulorum de Feriraria in ipsa contione existentium, re totius Comunis Ferris rie, o omnes di singuli de dicta contione pro Comuni Ferrariq

17쪽

34 D E A Τ Ε S Τ INORUMLetissima fuit acclamatione comprobatUm,

ad patrii Principatus gubernacula tractanda

una nobiscum ,stituimus, ct volumus, re duximus inυiolabiliter observandum, di per hane nosram Legem municipalem, per nos, o beredes, o destendentes , uccessores nostros perpellis decernimus observarie quod Magnificus Uir, & Inclitus Dominus ObiZo, Nepos, & heres olim bone memorie Magnifici Viri Domini Agonis, Dei & Apostolica Gratia Estensis &Anchonitanus Marchio, sis Gubernator ci Rector, o gen ratis re perpetuus Dominus Ciυitatis Ferrarie ct disrictus in omnibus negociis pr idendis ρο emendandis π reformandis ipsius Cisitatis e districtus, ad sue arbitrium voluntatis. Et jurisdictionem, potestatem, atque imperium intus, er extra, ipsius Civitatis gerat, o babeat dominium addenai, faciendi ' pereipiendi, proυihndi, o disponendi, prout eidem placueris, re eidem utile visum fuerit. Et generaliter possρ ervuliat sicut perpetuus Dominus Ciυitatis Ferrarie re disrictus, omnia π singula facere di onere ad suum beneplacitumo mandatum, ita quidem quod ipsa Cisitas ρο di bictus, re homines habitantes nune ci in poserum in ipsa Ciυitate Femrarie m dis ictu, eum plena iurisdictione dominii, eidem D milio Obioni Dei gratia Esens I Anebonitano Marchioni, sicur suo generali Domino ο perpetuo, obediant O intendant . ue omnia di singula supradicta habere locum volumuso perpetuam firmitatem nou Iolum in persona prefati Domini ob χοnis Esensis re Anchonitani Marchionis, donec vix rit , verum etiam post ejus decessum heredem ipsius volumus in locum suum Gubernatorem O Rectorem I generalem Dominum Civitatis Ferrarie ct diserictus, ρο habeat dominium σimperium oporesarem Oiurisdictionem plenam, sicut superius

continetur, in omnibus Oper omnia in persona Domini Obietonis. Di iti od by Cooste

18쪽

vocarunt. Talis autem brevi tempore ejus fama percrebuit, ut nullus ObiZonis nomen audiret , qui magnanimitatem , clementiam , gloriosaque gesta in memoriam non revocaret. Qua de causa Mutinenses anno MCCLXxxv III. publico decreto, amplissimaque legatione Atestinis se subjecerunt . Rhegienses autem , quorum Respublica acerrimis jamdiu dissensionibus lacerabatur,

anno MCCXC. salutare Mutinensium exemplum sunt imitati. Anno MCCXCIII. Obigo evivis excessit: eique AZZo v m. fuit haeres. Majorum is laudes aemulatus, anno MCCXCv. recuperavit Argentam , quam plures annos Pontifices Ravennates iniquo jure retinu rant. Adeo autem Certum manifestumque

jus erat Atestinorum, ut Obigo id aetatis R, vennae Pontifex, nullam se in posterum ea de causa controversiam habiturum assimaritSed

19쪽

Sed sdem fregit, nam ut illegitimum rursus habere posset imperium, Romanorum Pont, ficum opem paulopost imploravit. Quare Bonifacius um. expiationis memorabblis auctor, & deinde Benedictus xI. Ob- nuntiatione dirarum, minis, armisque A ZZOnem adegerunt, ut florentissimi oppidi amissione, suae tranquillitati consuleret. Etsi autem ad Atestinos jactandos plura miscere non dubitassent Pontifices hi, qui, uti dictum est, ex Italiae calamitatibus, necnon ex Caesarum infortuniis, Principum infirmitate , populorumque ignorantia ecclesiasti-

a In Iudaea lex erat, quae bis singulis saeculis sundos redire ad veteres dominos, servosque manumitti jubebat. Ideo quilibet annus quinquagesimus, annus rem il-sionis, vel Iubilaeus appellabatur. Iudaeorum legem egregie ad Christi religionem anno MCCC. Bonifacius accomodavit: Christi etenim sectatores criminum laqueis irretitos, auctoritate pontificia, quibusdam statutis temporibus, in libertatem vindicari posse censuit, dummodo saera loca peragrare, aliasque pinnas subire non recusarent.

20쪽

CALAMITATIBUS. 1

siasticam augendi dominationem occasioneSarripiebant, eorum Cupiditas non eo usque proruperat, ut Provinciae Ferrariensis imporium deserendi jus sibi adsciscere cogitarent. Sed quae ad tempora, in quibus Versor, nequidem excogitata fuerant, patrata fuerunt inposterum. Anno McccvIII. AZZo mortem occinbuit, ac Fulcum filium Fristi . quem ex Concubina genuerat, haeredem testamento reliquit. Quamobrem Aldrovandinus, at que Franciscus legitimi AZZonis fratres ex patrio imperio deturbati, cum abs sese tam atrocem injuriam propulsare non possent, funestissimo omine Clementis v auxilia implorarunt . Amplissimae ille praedae spem propositam aspiciens, breVi mora interposita, Legatum misit, validumque exercitum coeptis Atestinorum adjunxit. Franciscus egre-