De Atestinorum principum calamitatibus commentarii

41쪽

38 DE A ΤΕsΤINORUMetum , atque a Caesaribus antiquitus Atestinis delatum,constantissimeque confirmatum irrupit: nemora, silvas, cauponaS, domuS,

aedificia ad molienda cibaria, feracissimos agros, possessiones vastissimas in suam potestatem redegit: Comacli denique Valles,

apprime intelligitur, Clementem fuisse pollicitum non tantum possessionem regionum , quas Romano Imperio Atestini debebant, se turbaturum non esse, sed a cujuslibet injuria eas defensurum. Capite vero v. Caesarem in Possessione bonorum, quae Allodialia nuncupari diximus, sartum tectumque ab omni molestia , & detrimento remansuriam esse declarat: Che at Signor D. Cesare, Pontifex ait , e Iuoi Eredi, e Successori rimariauo turte le

42쪽

CALAMITATIBUs. 39quas Caesar , Vicies centenis, & ducentis

millibus H S singulis annis locaverat hinminibus iis, qui suo compendio apprime se

Viebant, reliquis praedis adjunxit. Haec autem partes privati Atestinorum patrimonii erant, & vocabulo a Gothis recepto Allodialia nuncupabantur. De tam immani jaetiara, quam ad certum calculum reducere Muratorius non ausit, haec tantum in Vol. II. Antiquitatum Atestinarum scripta reliquit: ,, It Capitale ascendeva a piu millioni ri. Sed non mirum, Faventinae sanctionis nullam habuisse rationem, coacervatisque Atestinorum spoliis insistentem ad ipsorum internecionem pugnasse Pontificem, qui ad invadendum Fori Alieni Ducatum tam

atrocem calumniam excogitaverat, Ut Cardinales

a) HS Vicie centena, & ducenta millis eadere ad quinquagintaquinque millia Philippeorum reperio.

43쪽

ad ep.i8 . damnatum Crediderint. Imominiam hercle

tem dicere Clemens ausit, matrimonio Alphonium i. sibi numquam Lauram adjunxisse: ideoque Alphonsum Caesaris patrem,& Alphonsinum, quos ex ipsa procreaVerat, legitimis ejus filiis non esse adnumerandos, atque Ferrariensem Provinciam ad Roma-

nos Pontifices esse devolutam. Clementem V. & Joannem XXII. pote statem deserendi Ferrariense reanum Usu passe, superius dictum est. AIDonsi m do cum Laura matrimonium tantis, adeoque gravibus certisque probabo argUmeimiis , ut Atestinorum adversarii, si qui supe sunt, conscientiis animi terreantur. PriuS tamen Commemorare pretium operae duco Alphonsi I. aetate non fuisse mair,

44쪽

cilium Tridentinum deinde praescripsit. Data fides, mutuumque jugale pactum inter

Virum & Qeminam matrimonium tunc do finiebant: natique legitimi apud omnes habebantur , dummodo eorum parenteS Coram

testibus dicerent, illa se fuisse ratione conjunctos . His positis, maledicta ferociter quondam in Atestinos jactata retundam.

Observata legum ratione, inveterata, si malaque hominum opinio antiqui matrimonii certum est argumentum. Ab anno MDXXXI v. quo Alphonsus mortem obiit, usque ad annum MDXCVII. quo ClemenS VII. Atestinorum perniciem decrevit, Alphonsi I. cum Laura nuptias manifestas Certasque omnibus fuisse, pretiosissima illius aetatis monumenta, scriptoresque omnes testantur. Ex his autem nonnulla solummodo excer-

45쪽

pam, ut in brevitatis proposito permaneam. Anno MoxLv. Basilicam Virginum, quae Deo voti sponsione obligatae templum servant Divo Auetustino in Foro Alieni exaedificatum, Laurae sumptu fuisse pictam, monumentum in Volumine II. Ant. Atest. a Muratorio prolatum ostendit. Tengo io unis Mandato sottoscritto, Muratorius ait, di

mano d' esla D. Laura adi, Aprile delis I sque'. in cui di commissione della Illu-- strissima Sig. Laura Eustochia Estense vidiis ne ordinato a gli Heredi dei quondam Meller' Alberto dalia Penna Thesaurieri, , di Sua Signoria di pagare a Messi Fran- cesto Ballarino Spitiale it preZZo di piu & diversi colori, che lare hanno dato alliis Depintori era fra esli uno de i Doss) cheis hanno depinio net Monistiero delic Mo- ache di Santo Agostino, che gli a fato

is deis

46쪽

,, depingere la prefata Illustrisi. Signora. Nel la lista delio Speciale sopraposta si legge, se che la illustrissi. Sig. Laura Estense dd db re &c. per pio colori &c. per depegere et Capitolo de te Suore de Santo Agostino.

Picturas deinde Muratorius recensenS, quas anno MDCXLV. temporum nondum injuria deleverat, his utitur Verbis, , Una torcia, cherilia tre fiamme di ioco, Un Braccio Cob la mano, che sostenta in pugno ii Raggio iungo a' una Stella in sorma di Cometa, con Aquile cise coir Armi Eliensi) & altri, , ornamenti. Due Rami di Lauro incrocia-- ti insieme con te parole in meZZo Et STOCHIA ESΤENSIS , e con l' Arme del- la Casa d' Este Un Sole , che ha Ieri seguenti lettere in torno δ) Q. F. M. M. Q.

,, P. E. Haec omnia Laurae matrimonium F a aper Quoniam Fecit Mihi Magna Qui Potens Elt.

47쪽

44 DS A TESTINORUM aperte significant. Ita semper audisse, ita sibi a majoribus traditum asseverarunt Religiosae Virgines, quas superius nominaVi,

mamque mortuorum jurejurando comprinbarunt. ,, Aver pila volte sentito dire , anno MDcxLv. aram illae tenentes clamabant,

che deite Lettere, Imprese, Motti, & Armi, alludevano at Matrimonio, che era seguito tra la detia D. Laura Eustochia Estense, & Alsonso I. Duca di Ferrara. Vereor ne funesta signa obliviscar, quibus dolorem suum Laura ostendit, Cum praestantissimus carissimusque ejus ConjUx natUrae concessit: quare ea nunc ex Gyraldo, id aetatis Vivente, recitabo, , Uso vesti vedoub li, ed andava per Ferrara con Gentiluo mini avanti, e Dame in CarroZZa dietro. Ex his vero intelligimus, Lauram in Ore a que oculis Omnium non tantum viduitatis

suscea

48쪽

CALAMITATIBUS.

suscepisse sordes, sed aulicum pro dignitate

habuisse comitatum: duo etenim currus, paetriciis matronisque reserti, illum, quo Veli batur, prosequebantur. Sed progrediamur IongiUS. Perversitate equidem excelleret, qui a muliere omnium existimatione ornatissima voluntatem testatoris, & jura Vivorum eVe se fuisse diceret: improbissimus autem inter scurras apud sapientes haberetur is, qui talem mulierem insanisse, nec ad ossicium &sanitatem ab Hercule II. ejus privigno redinctam fuisse dictitaret. Gravis etenim erat apud eum Voluntas patris, observantia legum , familiaeque dignitas. Cum Laura igitur susceperit, approbantibus omnibuS, Ut inserius saepe dicemus, tutelam liberorum , quos Alphonsus I. testamento edito, priusquam eam in matrimonium haberet, tutoribus

49쪽

46 DE ATLSΤINORUM ribus Virtute & gratia, nec non nobilitate generis praeclaris regendos tradiderat: perspicuum est matrimonio deinceps confecto tutelae jus acquisisse. Testimonium etiam Atestinae cognomen vehementissime dicit: in eo etenim Principis, ideoque Alphon si uxoris propria certaque significatio continetur. A Laura autem constanter suisse usurpatum, eique datum ab omnibus, Dequentissime demonstrabimus. EXponam modo, qui fuerit epistolaris Laurae ritus, literasque ab ea ad Mutinensem Civitatem datas in medium proferam:

Magnifici Antiani & Presidenti miei cha- rissimi. Il Faltor dei nostro Molino di,, S. Felice &c. Di Montecchio alli as. Ser. tembre Is 42. Alli placeri vostri sempre iis Laura Eustochia da Este Madre & Pro curatrice dello Illustrissimo Sig. D. Alson-

50쪽

CALAMITATIBUS. 4

Aso da Este. Proseram etiam alterius ad eamdem Civitatem Atestini Principis lit ras, ut plane docuisse videar, Lauram form-lis regulisque suis te usam, quae propriae Atestinorum Principum erant: si Magnisci Si- gnori Conservatori miei charissimi. Soche se io vi strivessi &c. Alli placeri vostri Hipp. Cardinale di Ferrara. Nec dubitandum est sacras, praeclarasque hasce inscriptiones,, Ex hoc beatam me dicentis Fides tua Te salvam fecit in numismatibus, quae ab Atestinis custodiuntur, excusas, Laurae matrimonio fuisse decretus. Hanc a majoribus receperunt Feserarienses opinionem, in eaque semper prin

dentes omneS mere . .

Praestantium modo, antiquorumque scriptorum te stimonia audiamus. In