장음표시 사용
51쪽
yt , Og cI Rcutobarit lapidum virtutes,dummodo vel illi vel hae sine fartis cognitae: Si itaque aliumlapidem, vel etiam vires a ri in medicina agnovisset,absque dubio illis neutiquam contradixisset. Q d vero non cognitis contradixerit, ani deo, quod docti viri est, fecerit,judicent alii. Multa
sunt&estie possunt,quae nec Erastus,nec tu,n ego, cse forth credimus, at nostra incredulitate non expu- , Μυρς--- gnatur,ut este desinant. Sed audiamus Erasti sequacium
ais, i. racioneS: Metauorum,mquiunt,praesertian aura ct argenti tincturae a natura nostramaxime alienasunt,qm venenatans qualitatem, natura nostraeinimicam continent; mordent minae orarrodunt. Illa aurem,qua corpus nostrumnutriunt, talia παν natibumfovent Pumidumradiciae conservant,naturae nostra
smiama rosa subviani potentias rem esse debent,ut in se Vflantium nostri paris transmutarico Mepossint. Similia N enim simiabis aluntur se conservantur: Calida enim calidum N in conservasione, in curatione autem contrairiumpo uim ex quibus constamus,ex iis quoque propter similitudinem, qua' debet esse materia, sistentamur. Debent igitur esse ratida Oh midaproportionara,quodin his consi'at visa rnon enim quod- τὰ culmis,sed determinate in amicum,abas ex quolibet erer' quodlibet,quod omni Philosephiarationali contraria. uis nescit,abis rus nervos ασ,abis carnosa aliis curaneaae ab orco simarimetiati verὸ,quia a na tura notra dissitasunt, tu quod elementis proxima se paucissimis, ire optime probat Erasium,
confiat amotionibuου; Corpusautem nostrum ex maxime mi G tum quodsicca dura sim adea ut corpori nostro neque nutri-V Iione, neque conservatione, neque restauratione congrua esse possint. Duo cum nec humectari,emolliri ulta ratione aut a te, aut edro natura nostra non inimico po sint, quomodo,quost,niaurae congrua se non inimica erunt' ira ratione,isquam,
52쪽
praecipua raeter nutritionem, bur acquirent,quomodo muta- buntur,sc. His,ut veritati militantes, resposum aequissimum opponamus, protestamur nos, nebulones pessimos,qui quid pro quo, vitriolum, antimonium& ejus.
modi non vera nec proficua medicamenta pro vero Auro potabili proclamant, vendunt, aliisque obtrudunt, vel scriptis ebuccinantur,detestari,omnium proborum Commercio&honore mdignos pronunciare & asserere, tum quia falsa dicunt ,1cribunt& faciunt ipsi, tum quia alios emungunt bonis, raptorum instar,& multorum damnorum & errorum cauta sint. Verum si antedictus author cujus innominati verba recitavi) bonum cum malo, legitimum cum illegitimo,usium cum abusu, Confundat,jam non audiendus, imb refutandus est, ne Erasti errores errasse veritatemque oppugnasse frustra sitis chartis videatur. Propositio nostra estin hoc capite, ut patet, de auri viribus medicinalibus occultis, quae
quomodo auro asscribi possint, si quaeratur λ Ego vicis sim quaero; Quidni auro Cur non auro magis, quam ulli ex vegetabilibus λ De cibis hic non loquimur aut
potulentis, quomodo aurum devorari aut potari de-Deat,utin siiccum&sanguinem transferatur, quemadmodum Cibi,olera,carnes, vinum,&futabdi. Hoc e- 'nim esset stulti imaginari: Medicinales virtutes auri, non alimentales,& aurum medicinam fieri posse, non alimentum corpori humano, demonstramus. Omnia itaque ante relata contraria nobis scopum propositum non attingunt,imo longissimeinde aberrant. Nemo,ut opinor negabit inesse vino optimo Rhenano vires medicinales,etiamsi pro alimento liquido usurpetur, separatis nempe aquosispartibuSapuro spiritu,qui non am-
53쪽
ptius est alimentosus,sed potius medicamentosus,fimere calidae facultatis,quamvis actu sit humidus instar aquae purae,atque inde fiigidus quae qualitas propria est aquae: existimari possit. Hic spiritus, in vino uvisque latens,est potissima ejus forma & efficacia, qua serparata, aqueum quid remanet, materiae vicem obtinens. At unde haec forma introducitur in uvas, quae ab initio gem acie apparentes ne minimum de illo spiritu,quoad sensem habuerunt 3 Deinde vero cum racemi grandiores facti, sed adhuc immaturi sunt austerique, propinquam potentiam hunc spiritum mox aucupandi acquirunt. Unde igitur hunc inspiratum calorem obtinent 3 An ex nihilo aut casu Neutiquam. Ex Sole ejusque radiis, qui seccessii temporis emittuntur in Mascrudas,easque maturant cateiaciendo dc virtutem for-A--m malem immittendo. Ad eundem modum in argento vivo,vel inminera, ex qua fit aurum per naturam ab initio non fuit vis auri calida, sicca, humida, frigida&hu- .mida absque aequatione. . Postea vero Cum calor Solis . vel Qbterraneus, ejus vicarius ex reflexione, per mille forte an nos inciperet agere in hanc mineram vel axgentum vivum, produxit formam auri aequatam , quae quomodo medicinalis non sit, haud video. Ratio enim experientia, duo illa optima Medicinae a linumque artium teria,unanimi consensuli evincunt,&auth ritates innumerorutestium attestantur. Cum humana curiositas partim,partim necessitas in medicinam adhibuerit*utiliter mi nistrari probaverit omnia undecunque petita simplicia naturalia, iron solum vepetabilia, sed animaliumpartes, rejecta, stercora, imo veneno- .si,serpentes,Viperas,aconitumpardalianches & hujuL .
modi infinita alia, etiam ab ipis homine desiimpta, ut .
54쪽
a AT .. 11 aureum Galeni emplastrum s non ex auro,sed stercore humano factum, aureum dictum, quia centenis aureis recompensatum Galeno dicatur) cranium, mumiam, sanguinem, quid non ) ipsam cicuta m,opium,hyoscyamum L sexcenta alia;quae etiam theriacis,Mi inridatio & magnis compositionibus induntur cum totius mundi applausis,quare selum aurum a Deo aut natura neglectum foret aut minus dotatum,ut posse taut deberet Pro medicina usurpari 3 Si respondent, ipsium non posse digeria calore humano. Hic victusjaceo: at facise resurgam, ipsesque adversarios posternam suis propriis armis,nisi mihi demonstraverinsiquomodbomi am' dicta calore humano evincantur & digerantur. Imo
contrarium illis prorius obitrepo,nempe,quod li a calore humano quid digeratur, non esse medicamentum, ut d senμοῦ sed alimentum, Lactuca, lac; ova & ejusmodi digeruntur facild, hinc pro cibis, non medicamentis, niti forte aliquando medicamentosis dantur: Idem de aliis oleribus,tit acetosa,beta,brassica, borragine,&c. nec non devini & potus varii generibus statui potest, ea nunc alimentorum, nunc medicamentorum vicem obtinerC.
At de juniperi baccis, elleboro, cicuta, napello&hujus
farinaealiis idem dici non potest,quod humano ventriculo pro cibis esse queant,quamvis turdus, stiamus, b veS,mures montani iisdem nutriantur&pinguescant,uti ab experientia constat Humanae naturae non tum olitum; si dosin excedat,sed etiam crocus, optimUma-ias cordiale mediramentum Condimentum cibo-rum,nec non manna, inter benedicta lenitiva celebra
ra,si hujus libra una aut plures, illorum drachmae totidem assumantur,extremaenωxii flaisse leguntur. Unde O mmab domus etiam optima, abusii pessima evadere pose, & V p
55쪽
craelato pessimavicissim bono usii optima,ut in theriaca Andromachi patet, quae optima bene administretur, Aquantitate decenti,alias pessima dc noxia;&e contra vipera,alias pessima veneno, praeparatione in theriacammis ratio,Cur aurum dicatur, --,-- non posse digeri,quia nec debeat digeri ; quod venenosam qualitatem habeat adjunctam, manifeste falsiim est, dc si haberet, aeque tolli posset, ut in venenatis jam
dictis: cum contra,cordi consertando stab veniat & contra venena suppetias ferat,non ut venenum propulsans aliud uti arsenicum exterius cordi admotum pro amu-
leto.contra pestem praestare dicunt sed Alexipham cum unicum & proprium cordiale,1 DEo datum a natura productum,&a Sole coelesti inspiratu. Aliqui infe-
ω .m.. rutauru absq, ssimi, arsenicalibus in terrae visceribusino . produci, dc in auri minera seperesse venenosas qualitates adjuctas,atqudeo no esse eXpersVenenositati,,quo modocunque praeparetur aut usiarpetur. , O Medici mediam pertundite venam, ubi hellebori vix centum plaustra tantae insaniae sussiciant,ut uno ictu omnis scaturigo ejus erumpat. inando aurum dicimus, aummimelligimus,quando rastrum, ras rum,non allia pro CaepiS, aut pepones pro cucumeribus accipientes. At istis, Criticis pro virgula censeria rastrum,pro cerebro caepa, A pro corae pepo occurrit. QDndo de homine sermo est, ' non desecundinis,unna,stercoret sanguine mensi ruo. inter quae crevit in utero materno,accipiendus est. Ab illis enim ab obstetrice& matre,dum infans esset recens editus,satis purgatus fuit,sic aurum,si crevisset inter tales fimos sub terrae visceribus,ut pc contingit,an non
ab illis, antequam Aurum merum dc purum dici possit, per tot examina ignium& aquarum quasi februatum α' lustratun
56쪽
eu A DR AT O . STdu stratum,exquisitissimὶ liberatum est3De metallis im perfectis quibusdam haec forte dici queant, at neutiquam de perfectis,quae sunt ideo perfeci adicla,quia ab his fumis S substantiis co rodentibus per naturam sint expurgata, per artem quoque segregata, quae ideo incorruptibilia habentur, quia nihil faecum corrumpentium talium in se habeant. Idem itaque dicunt illi bis pueri, Cum aurum perfectissimum metallum hac labe imperfectionis polluunt,tanquam demonstrandum s-bi lumerent triangulum abs lite tribus angulis,aut circulum perfectum non rotundum. Eant igitur nugatores ad Utopienses malo feriatos, ibique suam caninam exerceant racundiam,quamdiu velint. De experientia& authoritate alibi satis dictum est,tum a nobis, tum ab aliis. circa ad rationes descendemus magis con- spicuaS., CAP. IX.
ratione Aurum adeo lentriculo indigestibile, Cordi irituum mitalium ossisinae siccurrat, tactuo' actu si indum,eidem calorem seippeditet, C
evirixtem medicinalem instilla contra asiersutium opinioneI. LIA M P L u R. IMI ex vulgo hanc nostram de auro deisquisitionem videntes,eam protius inutilem a
bi tria. . untur,tanquam nemo Iaaec ignorarit,antequam
Theognis nasceretur, putantes, si modo auri copiam H ' habeant
57쪽
habeant,se optime ejus vires inemendo,pomposὲ se ostentando aut luxuriando , reipsa demonstraturos:
bus,nescio an plus sit ingenii vel prudentiae,quam
anulis, qui herbas & avenam optime noverunt aci suos ulus communes tranSferre depascendo,at quae utilitas
illarum in medicina vel hominum operibus aliis existat, plane ignorant. Bosaeque castellum aliquod videt,
ut Veteranus miles,at ille oculis colorem externum solummodo, hic intellectu disternens, cujus sit figurae remunitionis. Ille actu reflexu destituitur,llic utitur. Ille in praesenti saltem ejus imaginem sentit, hic quoque longo tempore post: Imo tanta diliarentia inter visum utriusque quanta inter somnium dormientis dc aditones vigilantis. Bobus dc mulis itaque adsita pascua demissis, nos auri virtutes interiores alacriori animo rimabimur,non minus laetabundi jucunda illa id libero homine dignissima speculatione, quam servi illi avaritiae
vel luxuriae,qui ideo aurum in oculis & mente gestant, Juna quantum ejus habeant,tantum apud alios auth ritatis uris,gratiae, favoris,obsequii,eruditionis & existimationis consequantur,licet revera sint stolidi, elingues, hoc est, sui Stratonicus de quodam) nulli, masi, magnilises: Verum audio eosdem instare adversarios, qui verentur, ne coelum ruat,aut Elephantos cum potu ab rbeant,se non habere strutiocameli ventriculos, quasi aurum possint digerere,ut ille ferrum. Fateor,tales plerumque esse delicatulos, qui nec manum nec mentem multum fatigarint laboribus, studiis & curis, ideoque tenerae concoctionis haberi , quibus caven dum inprimis, ne aurum crudum vel indigestibile devorent sic in obs ructiones ab auro factas,morbum priori deteriorem, incidant. His ut satisfaciamus oco
58쪽
ninibus aliis, sententiam nostram clarius proserre hac de re constituimUS.
Physicorum ex Aristotele dicherium est,utio d& homo generent hominem, hoc est, quod sol infundat semi ni humano vim illam generativam & vivifi-Cam, nec non calidum nativum, unde generetur homo; quod absque dubio verum esset,si anima per semcng nerantis in genitum traducatur,si vero coe litus immittatur,ut vetali mum est , minime. Quomodocunquelit, quod Sol,coeli quasi cor,cum corde humano ma Ximam maie3u
sympathiam habeat,non absque ratione credibile est. Ut enim ille calorem dc lucem stellis coeli sic hoc incmbris&visceribus corporis humani calorcic spiritus vit Ies suppeditat. Ad haec,Sole coeli,quasi imagine de idolusiit in terra produxisse, Aurum,negari non potest. Non
movemur nudis vocabulis, quod Chymici auru solem vocent, sed ipsus rei proprietatibus,quae fiant, Quod Aurum metallorum purissimum claristimum , ne Cnon magis maturum existat ut cap. I. & 6. di tum
quodque in illis locis potissimum inveniatur, ubi major
vis dccalor solis regnet,ut in India, Arabia,ubi obri 1um& purum naturale inventum est, & adhuc invenitur. In aliis locis,qub magis ad septentrionem recedant Coaurum in ortu sito primo plus imperfectorum metallorum adjunctum habet,quae si peraqua eparatorias 5 Cineritium , aliaque examina inde separentur, masIaprobata plus quidem amittit imperiectae sit bstantiae, at non minus perfectum aurum est, quam Indicum dc , Arabicu: Ut patet de Hispanico, Ungarico,Germanico, alibue, quod illi aequatur persiissiciens purgamentum 6c examen. Au rum itaque natur Solis est filius,&Aram
erus ille a Eein, qui vellus aureum Iasoni seu Medico 'H α qui
59쪽
Da gracu Lo qui est Iason exposuit in luco Martis. Qu9d si ita est, fia
lius de patris natura Plurimum obtinet, sic Calorem innatum selarem in suis visceribus absconditi ore vultuque patrem referens seboles, plerumque ejusdem
mores,noc est,uitia vel virtutes imitatur. At Aurum coalorem rubeum solis ostendit, nec non puritatem &lucem; ut argentum lunae albedinem dc nitorem. Quod . Mir lio . si ea herbarum genera Heliotropia seu Solisequia rectEvocemus, quae nocte flosculos hios languidulos claudunt , de die ad selis orientis calorem motum aperi uiu de circumvertunt,ut in flore selis ec in tybi, seu cichoreis quotidie Videmus, quidni aurum verisimum. Heliotropium existimemus,quod ad orietarem meridionalem solem saltem obvertitur seu genera tur,calore gaudet,nec igne corrumpitur. Ut enim lateres &vitra in igne ardentissimo cocta & facta, post omnem violentiam ignis facile perferunt,sic aurum a solis aestu. satis maturatum non pertimescit alienum quemcunque calorem. Ergo si aurum plurimum virtutis de sel impetravit, non mirum est ,si cordi unico approprietur. Eia raula d si dicamus,hominis appetitum potius aurum de-
μr ρ si siderare cocco Quodam raptu,quam alia mundi bona,
id videri debeat illi,qui rei circumstantias penitius coni adi υν, Mi sideret. Albertim Magnus dentibus & craneis humanis aurificam vim asicribit,quia suis temporibus in suturis
id di h ibi di dentium cavitatibus mortuorum,aurum saepe in- Rramimo ventum refert At delii, fides sit penes lectorem. De a dearum tibiis vere narratur,quod in aquis retentae alliaciant pisces, quos illae absque labore captant & devorant.Sic Panthaera belua suavitate suae pellis seras ad se attrahi
60쪽
a D R A f O. attrahit,quas venatur in praedam. Quid jam des iac
hyaena,chamaeleonte dc pastinaca marina,quae similiastutia utuntur,dicemus ZAn Creator omnipotens cordi
humano illa potentiam infudit,ut autu appetat, usqῆ virtutem medicinalem ad se trahat in languoribus, ut pinguedo vel medulla ardeae pisciculos3D e gallinae ossibus tradunt,quod Cineritio admista aurum ex naturae proprietate abserbeatit,& in se fugant,an forte ejusmodi quid cor humanum essicit 3 Nihil hic assirmavero,ne nimis absilrdus videar, sitam cuilibet censuram relinquens. Sed ad rem. Aurum actu frigidum tangimus, ponderossim,durum & terreum animadvertimus;qua ratione,cum aqua&terra abundet,atque ita frigidis& ooctis. siccis qualitatibus excellat,alienum a veritate Videtur,
illud cordi, viseeri calidissimo, quod calido Zc humido
sanguine purissimo nutritur,confortatur,& vires susti- pit, neC non spiritus tenuissimos generat, vitae instrv.
menta & motus,similitudine totius substantiae vel proprietate occulta vel manifesta convenire; cum frigida.&sicca morti,calida dc humida vitae propinquiora sint,&. magis amica. Ad quae ex ante dictis respondemus,aurum habere multum materiae seu elementorum graviorum,si ad pondus respiciamus,& parum levium,at si ad qualitatem&formam,tum tantum est caliditatis, quantum Digiditatis,dc tantum humiditatis,quantum siccitatis in eo. Hinc cum materia sit palpabilis,no auteforma, ideo auru actu magis frigidusentitur, quam calidu , gravissimum potius, quam leve: quemadmodum,
similiter spiritus vini actu fiigidus est &humidus,licev potentia calidus & siccus; imo ipsa aqua fortis de regia, piper, ZinZiber, euphorbium, pulvis pyrius, ZI similia. potentia proxima calidissima actu friea reperiuntur.