장음표시 사용
41쪽
DE PARTIBVS SIΜILARIBUS pucdo crassa, A viscosia existit. Curtius dubitationem hanc soluere conatur hoc modo Pin guedo diuerso respectu est calidad frigida. Calida 'dum est eliquata, tum enim et aere ,
ut patet ex cogelatione. Cum vero semel liquata concreuit,minor redditur quantitate,aere Una enim exit,aqueum Sc terrestre remanet. Aereum eo, quod multum a terrestri distet,non
potest condens arid concrescere,nisii et humiditas aliqua,quae kterrestris est,misceatur apeterum clim liquatus est adeps,iam quid aerei adipiscitur,unde mole fit maior. Calidam existere pinguedinem ex Aristotelisoc Galeni autoritatibus Margumentis
probare licet. Sunt argumenta haec numero sex: Primum sumitur ex causa materiali,quae ei vaporos ad aerea,putant numquodq suae materiei unde gignitur, naturam redolere Se cundum ex iudicio intellectus,nempe,quia multum est elaborata a calore, omnia enim ela borata ab igni,calida sunt. Tertium ab essediu, nam calfacit 8 humectat omnes partes cor poris,si adhibeatur.Qtiartum ab accidentibus,quippe leuitate,albedine,& dulcedine Levi tas sequitur aereum,aer omnis est calidus,ut ex generatione apparet,nam aqua extenuata Q luta* aer fit.Dulcedo siue saporis gratitudo ex caliditates humiditate prodit. Quintum nautatione,pinguedo facile inflammam vertitur,tanquam ad flammae naturam prope accς dat, nihil frigidum facile comburiturit Sextum ex exemplo de omento, ex cuius excisionς ventriculus S intestina refrigerantur & debilitantur. Mea sententia,cum de temperatura pinguedinis hoc in loco agitur, non considerand/qualitatis pinguedinis exuperantia,sed qualitas ad sui symmetrum collata, quemadmodum Galenus 1. de temperamentis temperaturam partium tractat. lnquit hoc modo, siquis r cte de partibus corporis nostri velit iudicare, medium inter duo extrema collocet, quanto
enim magis recedit ab illo medio versus frigidum vel calidum,vel humidum vel siccum, tala to calidior,frigidior,humidior, S siccior erit pars Calidum membrum dicitur sanguineum, frigidum exangue,medium,quod participat medium utrius , tale est cutis Pinguedo ma gis exanguis ei quam cutis, quare collata ad symmetrum erit frigida:praeterea, quia mena hranis frigidis adiacet 8 exanguibus coniungitur,magis augetur eius frigiditas,est itas has ratione pinguedo frigida,excessu caliditatis intemperatura est calida. Quod autem humid/existit nemini dubium es e potest,est enim omnium partium humidissima,nam est mollissi
ma dum in animali vivente existit.
Tettias ultima disputatio de causa Sciente, num videlicet ea sit frigida, vel intimida, venit excutienda. Qui pinguedinem generari ex frigiditate membranarum negant,varias a gumentis utunturiPrimum sumitur ex concoctionis modo, si pinguedo sit sinis probae coectionis sanguinis, tua a calore fit,necesse est a caliditate procreari. iquidem a frigido fit cruoditas,hinc aiunt senes non adipem,sed pituitam coaceruare. Secundum, si ex frigiditate paretium,quibus adhaeret pinguis vapor,procrearetur dipos a materia,ceu pinguedo,plurimum
reperiretur circa cerebri tunicas,perionium,ventriculum,uesicas,et in uniuersum omnes paretes exangues N frigidas, parii vel nihil circa cochepar viscera nutritioni destinata, venasar terias ,renes, quorum caliditate calculi gignuntur,& similia viscera. Tertio inclunibus pauca quantitate membranarum praeditis parum pinguedinis pro crearetur. Quapropter concludunt membranarum frigiditatem non esse causam procreati onis pinguedinis. Qui Galeni partes tuentur ad superiora ita respondent. Nam in procrea
tione pinguedinis eandem regulam, quam in pilorum generatione, obseruat Galen 11 dcvs partiuna ita inquit,generationis pinguedinis eadem ratio est, qua terra nascentium, Uxe istis quae ortae ex agrimis arbitrio,quaedam iuxta naturales causas proueniunt: Sic in ani malium corporibus contingit,cum aruo alicui triticum vel hordeum habenti caput assimiles. Alae vero herbae, quae iuxta humidiores regiones proueniunGreliquorum totius corporis pie lorum generationis similitudinem obtinent.Non enim primario,id est, pro Agricolae arbi tratu,sed pro genio loci proueniunx Haec similitudo huc refertur,nimirum quia alia pingueodo nascitur ex imperio naturae,praeter eius regulas, ut in corde alia vice versa minime in frigi' dis locis, utpote cerebro eius inuolucriS Vbi plurima secundum naturae normam crescerς debuit,hic enim inutilis foret.
Fernelius hoc modo huic obiect ioni responde quia cuiusdam caloris est particeps, ne pfrigidissimis, nes siccissimis gaudet, quare cerebri membranae 8 periosita non circummii duntur pinguedine. Homines, qui a mediocritate ad frigidum & humidum vergunt, ita a pinguedinem
42쪽
trans,in auitatibus ac cauernis ossium ad Vsumi Vς ' ς
Non leuis est inter Philosophos&Medicos contriniistenti
rimentum,stabiliri positi. ' V Vm 'V LQntra Aristotelem volunt esse ii,
vias,aut per difflatiori, u. Uxum est iςςe tur Vel per poros et occultaq
t pretiumrcterens.cruditans expersi comparando ad partem siu am, quam
43쪽
diram necessitate seruatur.Aristotvoris superuacaneum, non tamen inutilem. creiectaneum. Cur V 2i a
Titatibus sit materia quaedam pinguis,hac de causa fit,nculum haberetis commeatum ossis enim soliditas non facile sinit aliud extrin1ecus cou'' 'Mi umhla est,eum osterrestris substantia est,&simili humidam substantiam sibi admodum dissimilem,ut inde nutriatur: ugς xure t
seondetur,non susscere ad ossis generationem & nutritionem os esse terrestre iccum, misenim fragila foret: Secundo,terrestre est per se immobile,&si inde quid proteret, necessum fore ei quid fluxile Maereum commisceri. Hinc acquisiuit simul materi. Dinouem,quae instar glutinis siue vinculi os eas partes colligat,colligatas I conferuaerea& pin ut hum itate terram vincit fluxilam*reddit. Ita in medulla multum est iupsantiae terr ,minus aerea'.At rursus cur fit,quod, cum membranar&neruo is quamosi, sunt viscosae,&per consequens nutrimentum viscosius habeant, ex earum nu
trimento non alantur etiam offac anne ob id quod ossa nuit m Q inq; 'Imme
neruosis communitatem V minimὰ, nam deprehendimus in quotidianis laetionidus iit; menta conuerti in ossa Carserum ossis ex ligamentis facta sunt spongiosi fragilia η, 'inlam soliditatem,duritiem iobur habere possitnt, quare haec si ad usum nobis forent mutilia Medulla tenacior est,quare magis ossium sustentationio incremento apta. Quod haec medulla sit ossium verum ac proprium nutrimentum ex hoc praecipue patetiuudicum absim nutrimento nec sustentari,nec augeri possint,nec sanguis, nec aliud praetσInedullam quippiam in cauitatibus magnis,cauernis,&spongiosis partibus ossium reperi tur, quae in axitatibus exilibus inuenitur, liquidior&magis fusa est, quam quae in mancauitatibus est, hula tamen proportione respondet. Reliqua in capite de Pinguedine 'ux
Arenchyma ab Erasistrato propria cuius 3 visceris substantia dicitur. Eius
enim opinio fuit,carnem Dpellari solum eam, quae musculos constituit: quael vero in reliquis partibus est,ut hepate,pulmonibus,renibus, splene, non caro, lovis sedures πιμ, ab eo vocabatur:in intestinis autem,ventre,stomacho aio temcarnem innominatam relinquebat. ρέγχυμα autem dictum est ab eo, quod existimaret viscerum eorum molam ex sanguine e venis effuso concrescere, ut scribit Gala nus initio lib: iri simplier medicam: qui tamen neglacta Erasistrati opinione eorum visce rum propriam substantiam,non parenchyma,sed carnem saepe appellat ParenchImata eu am sunt partes similares,sed non undequas ex semine vel sanguine constantes, sed ex utra materia: quatenus carneam speciem prae se ferunt, e sanguine conflantur: quatenus mem braneae,a seminetortum habent Galenus sic de ortu cordis, hepatis, cerebria Foetus ad se se per Leatus, qui in Vuluam pertinent, sanguinem&spiritum in proprium receptaculum trahit, una cum spiritu subtilior calidior sanguis,qui in venis est, attrahitur,ex quo sangui ne omnium calidissimum Viscus,cor nimirum generatur. Reliquus autem sanguis crassus Icinoris formam constituit. Sic mclancholicus gnguis lienem, pirituosus pulmonem, seros sanguinis crassior pars renes. . . Oritur hic dubitatio,num superiora viscera sint partes sanguineae, an seminaIes. di quiFinspexerit colorem, dicet haud dubic sanguineas efferat quia non absumuntur in diuturnis morbis, ut faciunt sanguineae partes, sed suas naturales magnitudines, nisi peculiari morbo laborarint,conseruant,videntur es e seminales,& non sanguineae. Respondeo, absumuntur quidem,sed non Vndequa p,ut musculorum caro,&pinguedo, siquidem sunt partes nobi tes principales,quas natura ex industria Si necessitate conseruat Extenuantur,tenui V
44쪽
Arnis species variae admodum sent Asia enim est caro cordis,hepatis heni glandusarum,&dentiata liqua viscera ex fibris ac membranis variὰ inter se commixtis constant' oua
viscerum scilicet uter ventrieuli&iritabili,
Quinta,musculi cum inter parte diuiduit ii, b, 'δ ς'py ς . media pars caro dicitur, non simplicite Tombo sexta, Vera caro pars inii pari tira deperdita succrescit,ut a Vulneribus&vice ti,MA neruis&ligamentis vix uspiam reperiat ar ri&succrescere videmus.Caro concreta des si
manni vi rari de carne sententiam,siquidem is liber de defin: M
45쪽
DE PARTIBVS SIΜILARIBUS dicam: meo iudicio magis proprie,&dilucidius carnis naturam explicat, R describit, nesnon 8 mesius carnes distinguit. Hoc modo isthi caro tribus modis dicitur, ut autor est λ lenus libro decimo Methodia uno proprie,duobus improprie. Proprie quidem 5 ab Olux dicitur pars corporis nostri simplex, mollis, rubicunda, fibras musculorum complecten .
Quanquam non eas tantum complectitur, sed etiam contra caloris interni impetum V hementiam,ato externorum calorem frigus,duritie eas munit, fouet, nutrit Gignitur exsanguine mediocriter siccato,& perdita regignitur.Ob id caro pars multi sanguiniso calid/dicitur, unde carnis abundantia ex sanguinis copia nascitur. Haec caro partem plurimῖin animalium sanguine praeditorum constituit.
Ad hanc quoq; reducenda est, quae in gingiuis,in glande penis, intus in digitorumr di cibus, finibus mediiss lateribus, oculi inest. Quin L plantis ipsis circa lignosas, velut
neruosas fibras suam quandam carnem Theophrastus tribuit. Tu quos in ferro rubigis exeso carnem contabuisse,sbras ob duritiem restitisse deprehendes,ac modo eodem inl/pi dibus carie exesis.Talis si quidem caro proprie dicta. Alterum autem carnis genus est improprie dictum, 8 nomine, ut ait eodem loco Galς nus, carens, huic quidem finitimum, sed tamen diuersiam, fibras omnes cordis, ventricii 'Cetophagi,intestinorum,vesicae utriusi, teri,d si qua sunt alia his fibris cuil propri j pr.
dita ambiens,& his circumhsrens,et circumnascens,& eas muniens contra caloreminatiuus omnia populantem, is etiam contra aestum,frigus, Sc caetera foris occursantia. Damin membranis atqs fibrae non sint,tamen his carnem quandam negare non possumus, cumnis,& bene nutritis membranae huiusmodi sunt habitiores, S magis corpulentae attenuatis vero quacuno de causa sint magis tenues Tertium vero 8 vltimum carnis genus est pro pria cuiust visceris substantia, quam Erasistratus πὰρέγχυμα,hoc est,affusionem vel circum fusionem appellauit,id est, quia ex venis estusus sanguis circum vasa omnia concrescit.Ea visceris cuiust actionis causa est. Talis si crebri,pulmonum, hepatis, lienis, renum caro, siqid totum,quod venis, arteriis, neruis stomachis, praeterea folliculo fellis quidem ab hepath
ureteris vero arcne adempti reliquum manet.
Per hanc carnem cerebrum animalem spiritum elaborat,pulmo aerem,hepar chylum sanguinem,lien crassumac faeculentum sanguinem trahit 8 sibi concoquit, renes aragulis
portionem ad se nutriendum idoneam,& otium, quod vesicae mox transmittunt.Caro hae onanis ceu si oebe quaedam 8c farctura, ut ait Galenus tum viscerum vasa firmat,ec spati horum media opplet,lum fibras ipsas tam musculorum,quam partium aliarum,quibuslibrii
undiq; circumices a est,munit,roborat,et praesidium est,ne facile contundantur,aut rumpan tura ad haec impedit,quo minus frigore rigeant,aut aestu contabescant.H1c animaduertenduve alium tribuere musculorum carni motricem facultatem Cadenti etiam aut cubanti caro fit ubsterniculum molle dum vero contunditur, fit operimentum penicillis similimum, cum vulneratur Propugnaculum,contra frigus calfacit,contra aestum est umbraculum. Fernelius ita distinguit,inquit enim molliores esse partes, quae carnis speciem obtinent
Haec caro nullibi simplex inueniri potest, quae per se ipsa constat, sed solidioribus villis adna
ta,atql circumiecta,ui siua,S multitudine concreta ex se moles uniuersa carnis nomine desig natur. Uniuexsi autem eius generis ambitus in tres tribui secari solet differentias, una υρsculorum est, quae Proprie caro dici debet, altera glandularum&testium, tertia visceruntiquam Graeci parenchym 'Qcant. Haec videtur Fernelius sumpsisse ex Lanes ranci Mediola nensis libro manu scripto dcchirurgia,ubi ita de carne loquitur:caro generatur exsanguissegresso a calore coagulato,Pinguedo ex sanguine subtili a frigore coagulato Caro est calide humida,cuius tres sunt specie8,quae superius annotatae sunt. Ex superioribus colligere licςx carnis duplicem esse speciem, admodii inter se tum gene rationis modo,tum materia, tum usibu disserente. Siquidem videmus viscerum principali
um, ut cordis,iocinoris, lienis,renum, testium 8 glandularum carnes simul cum partibus si milaribus in utero materno a principi formationis animalis procrearia formari. a. prehendimus in tabe vel corporis emaciatione hanc carnem minime,ut musculorum, mem
branosarum partium absumi. 3. Haec caro praeterquam quod nutriat, Zorobur addat par tibiis solidis,& propriam consequitur facultatem,quam impartit toti visceri,quod constitui lut hepaxi
46쪽
ΗvΜANI CORPORIS. Ventriculi testinorum,vesicarum similium,a generationis animalis exordio II gignitur, sed partibus sipermaticis absolutis fanguine materno affluente &attracto ore gignitur. Secundo absumitur,&rursus producitur. Tertid conceditur adnuisitione' ' Iroburillarum partium,quibus adnatatur.Hinc Galenus appellatearnem nindium' tem solidam&humorem,ita Method; cap:3. caro musculorum totasian uine nita de generatione' natura carnis ta docet Caro e similaris pars omnissim sanguineorum animantium communissima,calida, humida at mollis, dum in sua natu eo guin cuius colorem equitur,nata Aristoteles eadem in secundo de par bda. prolixe disiputat Materiam habet in generatione foetus sanguinem partium nobilitate diuiditur Purior pars menstrui carni gignendae destinatu exoti
Post foetum aeditum ex nutrimento singuis, exsanguine caro coalescit per assimilatio Nem partis,cui apponitur, pro nutrimenti bonitate gignitur sanguis bonus, proind
Eore congelaicit o liccescit,fito caro una cum illa, cui amlutinatur. Non ita ne amia calci recipienciam ut aptior L alor ergo sit efiiciens commune iuxta illud tertium axioma omnia
quae in animantibus generantur per calorem fieri: specialis autem eatis admeid si siccitas,omnium proxima est sanguifica cultas.Disceptant tamen inter se autores calor ne an frigidum esticiens carnis dicendum: at nobis haec susticiant. Avicenna definit carnem
esse locorura ivacuorum repletioiaem membrorum robur. Haec de causaessiciente unc deforma, tuae ex materiei potentia prodit,&est temperamentum Galenu infle ipecifica facultate venenis resistit mro raris Araiae e Iiecifica factilicisse in AlctibMSCraiias Utamininimcilis. xterum quantum experientia conseq
lopius caro terrestris animantis persecti de medicamentos a faetilici 'imposita calida est&sicca, attenta enim duehit.&α
cis pensilibus usus sum carne bubula, uti Phita
Verrucas prorsus absumebat imposita qui ' idem praestat Adde, quod frequenter in articulotum 'μ'
bu colici excrementis adeo exsiccatis, ut a natura se his Ac ' 'l' '''QV cessuiUris antiqui Galli cyathos tres vel quai dati In
Ocri aetas in carnibus conuenit, non senum ti sis
cierum carnisi facile lici possint,tamen,quia Llob πάι ς rni musculorum,vasorum, neruosa ui '' UR RHu pius uius fine stili
iri M. A. a. ,-- 'μ μ tum tactus impartiri aditatis particulic L , Quintus
47쪽
DE PARTIBVS SIΜILARIBVS Quintus,ut illinentur fibrae,ne in distentione frangantur,musculis num motus debetur primo,sunt enim motus organa ob spiri tum,qui est instar animae,quae sine organo non agi Fibra sequenti motione ita exsiccantur, ut rigeseant,ebosia videri alicubi possent Argu mento sunt in vulneribus & quibusdam animantibus fibrae ob motus frequentes induraia Sextus, ut ceu tegumento calore foueat partes se idas Caro enim tegit ossa, neruos, venas,arterias,&c.quas parte suo calore sanguinis caliditate adaueto fouet, et munit aduer sum externia frigus ivtris p immoderationibus, nempe frigoris 8 caloris aequaliter prodeuinstar balnei,quod humiditate sua siccitatem ex aestu natam irrigat, calore frigiditatem ex ν
Septimus, caro in ablatae partis locum,quae restitui nequisicedit. Octauus usus est,robur addere musculorum fibris, quibus agglutinata est. Nonus,praebet pabulum calido innato,& impedit quo minus humidum radicate deu3 siet caro enim nihil aliud est, quam concretus liquor, solidis partibus adhaerescens, quo in de solidae partes prompte suum nutrimentum depromere possint, unde in acutissimiso di uturnis morbis non tantum in musculis, sed Sc in aliis partibus visceribus primariis excep ti, consumitur. Praeter hos enumeratos,siis uniuersales, sunt 8 particulares, de quibus in historia singularum partium carne praeditarum. Exempli gratia Galenus, de usu partivult carnem di
gitorum,corum rectituGinem corrigere,nempe, cum circulo quid comprehensuri sunt, ut is recte faciant. Proinde in ipsis articulis perpaucam, plurimam inter articulos in partibus me
disss natura carnem produxit. At haec substantia non est carnosa,sed potius pinguis, & merri
neruus sanguineus a quibusdam dicitur. Est membrana omniu amplissima, partium subiectarum tegumentum, munimentu, ornamentum. Quia mem.
E fana est,ex eo intelligitur simplicem es e,planam,tentrem,albam,neruosama at* ob id sentientem.Siquidem per cutem dispersi nerui dant illi sensum , sentit absq3 motu
voluntario Cutis naturam inter omnia generata mediam es: consequuta, siue temperatu ram, siue substantiam consideraueris Generatur enim ab extremitatibus vaserum per sub tectam carnem dispersorum,haenamc dilatatae coniunctar* in cutem degenerant, neruo rum tamen maior Pars est,Vnde confletur, nec tamen nerui prorsus naturam retinet, sed in ter carnem sanguineam neruum,exanguem media existit, ita, ut inde conflata esse videa tur. Quantum cuti neruola caloris mollitiei abscedit, tantum rursum illi excarne utrius pqualitatis accedit. Est igitur cutis extremorum media, praesertim manus cutis. Haec est pro pria cutis temperatura. Praeter hanc consequitura aduentitiam a corporis temperamento
temperaturam. Siquidem cum spiritus & vapores in corporis extima ipsam cutem conflu utit eam ita assici neces .est,Vt eadem moderatione,qua totum corpus, videatur praedita esse,nisi ab extrinsecus Occurrςnxibus aduentitium consequatur calorem.Hinc lius cutis con iactu de totius temperament FQΠηcere licebit. Nonnulli existimant cutem non es e partem
similarem sed his similarem, eo, quod ex diueris natura partibus confletur rat quia ad sen sum simplicissima pars existitia Μςdicis similaris vocatur pars. Praecipuum,unde cutis confl xur, est neruosum, nam hac ratione ob densitatem nimi rum difficilius admittit externa,et facilius caloris innati dissipationem prolithet Adde quod ob neruosam substantiam exquisitum Requirat sensum, cuius beneficio homo naturae aduer se fugit, antequam in corpus irrepanz PQstquam ex neruosa substantia cutis tot adipiscitur commoda, quid obstat, quo minus cuti undequas sit facta neruosa et primo si cutis veno fam S arteriosam substantiam non haberet cum neruosa permixtam ob sensus acuitatem
homo nimis reformidaret calida, frigida,dura &aspera Secundo ob duritiem & cutis den
48쪽
guium insertioni estii, , , Te CXrima supersci tota cutis hum , is i ii
opua sint tangendi instrumenta iretioli scribendum erit. Seeundo euti, seri Palpebra labia,buccae,nares,mouericli,4 2 2emst glandula,quae desectationis gratia id Qrςumosi non tantam, atq; Christiati - Hii ςfx,quod ludaei
t ea elephas Praecipi; qui cutis corruoatione αρας
CVII non tanti in differt ratioti. .hi, te Q 'd F sunt. subiectis partibus. uamuis enim nisi Per fibras venarum, 'teriarum,&nehuo uri 'βireminimesubricus requirebatur contactu, Osri ' sp xl in loci
imiucininum,&per consequens exsiccationem prohibeat. Non'
49쪽
DE PARTIBVS SIΜILARIBUS VΜANI CORPORIS.nulli cui tribuunt alium usum cura, utpote sentiendi actionem: at quia sensius tactusso minime assitio. 8. neruosis competirpartibuS,hunςVium ψminx ς' iacia sit,
catur cuticula&cutis efflorescentia,quae nil aliud est, quam verae cutis cat tis sordibus exsiccatis.Spermarica non est,nam regeneratur,esti ea, quae pullula perbe Ue acute diuellitur,&per intertriginem discerpitur a Te I tum sensum refrenare: nam cutis, cum exactisisimo sensu est praedita
molli: MI 'frigida,aspera,Sinaequalia absit formidin: optam est Qq dsen acumen fringeret. Tale
insensibile naturam adepta.Ad cutis nutritionem ca oris difflationem&sensi immanifest3, ut caeterae partes,cutis non consequitur vase,sed fibras vasorum a subiectis partibus illi communicatas Fallopius scribit venas Marterias per cutem dii sipatas, at id quidem deprehendere nequivi.
50쪽
STEALOGIA TERRESTRIVMALIQUOT ANN mantium traditurus, necessum esse duxi teneralem alio animalium diuisionem hic praemittere, ad spe descendere,quouis ad ea peruenem,quorum siceleta hic I scribere constitui. Sic enim via ad rei quorum animantium
ratior expeditior Adqciam Mea, quae amnitatem cum iis habent.Animalia sunt aut terrestria, aut aquatilia,aut ambigua errestrium alia sunt volatilia,ut aues, insedia ali uot
-- grcs ili ,Vt quadrupedia: alia reptilia,ut serpentes Cres:
talpa lacerta,testudine nemorali In quadrupedum speciebus recensendis sequemur Galeni ordinem & distincticidiori,