장음표시 사용
21쪽
doplures propositiones proponuntur,quod fem per partitionem fit. Nam non est astu i parti- Partitio, quam plurimum propositionum de qui- tio. tius in causa dicturi su muῆ,enu metatio. Quid elt confirmatioλpraecipua pars oratio cogi
nis,quae causae probationem continet. matιs
., Quid est confutatioΘDissolutio argumento- consurum,quet ab aduersarijs obi; ciuntur, ut verisi- ratio. militer obiici possunt. Quomodo causia probaturὸ Argu montis, . Vnde ducuntur argumentaλEx iocis. Quid autem sit locus & argumentum supra dictum ne hoc dialecticorum, locos a sumentorum tradere Est,sed hac in parte multa rhetores a dialecticis mutuantur: rota enimiisc pars ad docendum pertinet, qui proprius est finis dialecticet quavis rhetores nod pauca DpQ hoc loco inserant,q ut ad delectationςM & mo tit. tu faciat:quo fit: vx cofirmatio rhetoru a nudis a. de dialecticoru arsumetalloibus do parii differat oravi Qui sunt igitur loci argumentorum Z Dupli- Ηοε. citer de his tradi poteibuno modo in genere, , De H- coissς,ut gil nullii cause genus respicias,quod uKFb. a dialςdicis abunde copiose fit, quavis Ci- ιs Uicero nec hac locoru tractatione omiserit, ' & O boe Fabius secutus est, sed nos lectorem ad dialedi tiusiubcos remittimus. Aliter loci 4d unum quodq; fine li. causi sevus accomm0dgri possunt,quod a rhe .de toribus fieri cosueuit, & hac ratione loci rhe- ρ. T istici a dialecticis differuat, c u re vera ij dς sint. picu ,
22쪽
Quot sunt causarum genera λ Tria, quae Q. pra enumerata sunt, Demonstratiuum, Deliberativum & Iudiciale. 'lIoti Quis est finis generis Demonstrati uiΘΗon inne- stas & turpitudo. i, δε- Quae materiai Varia laudantur enim & vim mon - perantur person Dregiones,Vrbes loca, tepora,fraui. an intratis,pianis, facta, consilia: sed frequentisia sima eademq; utilissima est laus personarum. IQui sunt loci confirmationis in laudandispersonis λ Confirmatio in hoc genere est quasi perpetua qusda narratio, constans amplificatione virtutu & vitioria,bonoru N maloru: qua re loci in hoc genere ad ornandu& amplificandum potius quam adprobandum, adhibetur. . In 3. Item ordinem hic sequemurλOptime pareor. 9. binaus consillio Fabii, qui monet ut diuidam usi
narrationem in tria tempora, ante vitam, in v ta, post mortem. Ante vitam considerantur hi loci : Natio,patria,parenteS, maioreS, nonnun
quam responsa &auguria. In vita, si libet, laudem partiemur in bona animi, corporis,& tuns. Corporis N fortuni bona non habet in se, veram laudem, sed quatenus his reste aliquis' ' aut secus usus est, laudatur aut Vituperatur. 1 Tx animi bonis solida laus est,&recte factis: . ' ' in quibus explica dis sequemur aut aetatis & r '. rum gestatu ordinem Iaut distributionem vi i ut . tu u. Post mortem sunt honores diuini, decre-s ta, statua, ingeniorum monumenta. . . l. s Quomo
23쪽
Quomodo regiones, urbes & loci laudantur Simili fere modo, .vetustate, a conditoribuS,1 munitione,a litu ab opuletia, salubritate, legibus, institutis, cluibus,& ingeni js in colaxu. Facti ijdesere loci sunt qui generis deliberatiuisite S rerum, nisi quod hic difficultas non raro vel
Quis est finis deliberativi generis p Vtilitas loci vel potius dignitas, ut sentit Antonius apud Ciς gene
ceronem: quod & Fabio magis placet. in de- Qui sunt loci co firmationisΘΗonestu,utile, sa: lιberacile,qbus addas,licet, & necessariu: sub tiui. quibus coprelieduntur magnu, iucundia,tutuἀ Lιb χ- Honestas qui maxime tractatur arte, sumi- de oratur ex legibus,natura,& virtutum finitionibuὼ tore.
quq pertinent ad causiam efficientem. Lib.,. γ Vtilitas & facilitas magis sunt utilitas ca. Iosi obuia fuerit,erit exaggerada& amplificadaci. Facile & possibile in circustantijs positu esto Necessarium est non solum quod aliter fieri In par nequit,sed autore Cicerone, quod permagni in ιιι.terest,pro necessario ducitur. Plurimu autem in hoc genere valet exempla . . Qujs est finis generis Iudicialis λ squitas. Qui sunt loci confirmationis in hoc genere32 Loci Varit,exstatuum diuersitate. iudiei
Quid est statusZEst principalis questio seu si abs
positro,quae continet summam negocij, ad qua gene- Omnia argumenta referenda sunt, velut ad pria ris.cipalem conclusionem.
24쪽
Vnde nascitur status Ex intelione accusatoris,& depulsione defensoris .Doce ex eplo.Interfecisti Clodiu antetio est: Interfeci, sed iure, Depulsio. Qui stio,iurene intersecerit Clodiu Milo:quae eadem di constitutio seu status est, qua tenus orator eam sibi probandam sumit. Quid prs ter statum obstet uandum est Vnus aliquis piscipuus sellogismus,quem sere quaelibet controuersia continet.
Quae dant nomina Rhetores huius sellogismi partibus Status est conclusio: est enim conis
clusio propositio principalis post argumentationem repetita.
Reliquam vero jppositionii ea de qua dimicatio e :N qua ibata coclusio fit plana vocatur Grscis: Latinis Iudicatio .seu disceptatio. Altera vero que manifesta est,& ibatioe vix eget seu ratio dicitur,quod ea primum occurrat ad coclusionem,seu statum iubandu. Probatio vero Iudicationis dicitur Latine cotinens, seu firma metum, quod omne robur totius confirmationis ex ea dependeat. Da exemplum in causa Miloniana.
Propositio principalis seu liatus causae est: Milo iure interfecit Clodium, Ratio,ins diatorem ius est occidere. Iudicatio,Clodius insidiatus est Miloni. Cuius probatio seu colines sumitur a variis coniecturis.Conficitur ergo hic sellogismus. Proposition.Rati Insidiatore ius e occidere
25쪽
Asssiptio. iudicatio,Clodius Miloi insidiatus e. Conclusion. status, odius iure risus est. ot sunt soritis statutuumλTres. l Quomodo eas discerni syPer quaestione s.fi Quot sunt quaestiones= Tres. An sit,unden scitur status coniecturalis: Quid sit,unde status legitimus - Quale sit,unde status iuridicialis. Quis est status coniecturalis λ Cum de facto controuersia est. Quos locos habet hie status Duos,volunt,tem,& facultatem. Quot species habet volutas Duas, impulsio 'nem, cum ab odio tanqliam efficiente causia: &ratiocinationem, cum a spe tanquam a causa finali argumenta ducimus. Quibus ex rebus facultas spectatur Ex signis, quae sunt antecedentia, consequentia,vel adiuncta:& cinctis antiis. Huc pertinent testes,chirographa,consessiones:& caetera.
Qui sunt proprii loci consutationis in hoe
statuλConfutatio , est argumentorum dissolutio.Tribus autem modis soluuntur vitiosa a gumentatam enim peccatum est in forma,& reprehenditur consequetia:aut in materia,in qua aut ambigua assum utur,quq explicatur distinctione: aut salsa,quq iustificatione diluuntur. Sut aute iustificationis loci iide qui cosirmatioisised cu hie acerrim costietus sit circa signa duo peculiares sui loci defensoris ad cotraria i
26쪽
terpretata Oncm signorum. l JῖL. Irmqrsio,cum signum obiectum non contra
nos,sed pro nobis fa redi imus:vt, sepellim, ergo occidisti:imo si occidissem,n5 sepelijssem Absulutio, cum aliter ac aduersarius, signuinterpretamur, ut sepelij, non conscius mihi Madis, sed ductus misericordia. status Quis est status legitimus Quando contro-l giri- Mersita existit ex interpretatione alicuius legis 1 rus. aut scripti: cuius est pres cipua sstio,quid sit. cro1us Quae sunt hujus status speciesὸ Definitio coapud. trariae leges, sempium,S sentetia: Ambiguum. cice- Ratiocinatio,Translatio. νo. i Quid es definitiori um de nomine facti qngritur, ut quid sit tumultus: huius status iidem sunt loci,cui didactici generis.. Quis tst status ccntrariarum lepum c umdus liges aut sententis videmur sibi aduersari
aut cau alicuo colliduntur. Exemplum prioris: in viam gentium ne ab ieritis. Et Ite,docete omneS gemeS.
Posterioris: diliges dominum Dcum tDum. Tt, Cmni S anima potas aril us sublimioribus. subdia sit. Colliguntur, si magis latus intulluri ar ipiat. V i. In hoc statu obseruads fiunt quatuor regulε Lex inferior cedit superiori. , Lex generalis, speciali. Leci humana, diurna
27쪽
, Ruis est status scripti & sententiae Cum ex cripto absurdi aliquid existit aut ambigui,quare aliud voluisse scriptorem ex squitate collisemus: vi, Vende omnia quae habes: Sunt Eunu-ςhi qui se castrauerunt,&c. Confirmatio voluntatis, vel ex alijs locis es soribus,vel ex aequitate & natura sumitur.
Quid est ambigitum Cum dictio aliqua aut oratio scripti plura significat, Vt: Non cognouit eam donec peperit, ' i a Iudicantur ambigua aut ex phrasi & figuris, aut ex ipsis artibiis unde sumuntu
Quis est status Ratiocinatiuus p Quando res us non habet propriam legem, iudicatur ex . aliqua lege propter similitudinem, ut Qui interfecerit, patrem, culeo inluatur: matrem qui isteriacit,eadem poena plectendus videtur. Licet habere magistratus & iudices ,licet ergo litigare,& causas agere. Quid est trassatio λ Cum reus lite detrectat, quod aduersarius no rite agat.Iuriscosulti exceptione vocat, ut si sis debiti alique appellet a te tempus,aut plus petat.Si accusetur patronus a liberto, aut vocetur quis ad iudicem non suu. Quis est Iuridicialis λ Qui nascitur ex quaestione,quale sit ,&disputat virum recte ans cus aliquid factum sit. ' Status Qui sunt loci confirmationis huius status Dribo
Natura,lex, consuetudo, aequitas seu aequum, Malis.
28쪽
Qui sui loci inficiatiois Iide ci co firmatios Qui sunt loci ρprii defensoris λDefensori duplex est status,absolutiis N assumptiuus. Absolutus,ctim iure esse factum dicimus fAssumptiuus, cum defensio per se infirma est, sed asumpta extranea re, iuuatur. Qui sunt loci status assumptiui γ Concessio, Translatio criminis,Comparatio, & Remotio.
Quid est Concessio 3 Cum reus postulat sibi
Qust sunt huius partes Duae, Purgatio, &Deprecatio. Purgatio: e cu negamus dolo factu esse cuius tursu partes,Fortua,Imprudelia, Necessitudo Deprecatio est lim simpliciter misericordiam petimus. Quid est translatio crIminis cum nos alio tum peccatis coactos dicimus. Quid est Coparatio Cum ex duobus necessalijs id fecisse nos dicimus,quod erat satius. Quid est remotio criminise emotio crimi nis hoc a Translatione diflet,quod illic crimen tranSserimuS , quasi retorquemus in illum, a quo aut piopter quena accusamur. Hic autoritate aut iussu alicuius personet,aut Iegis,inductos nos fuisse dicimus. Fem. Cuid est peroratioΘExtrema pars orationis. raras. Quibus rebus constat Perotatio Enumer
Quid est enumeratioTotis,smoru argu muto
29쪽
rum breuiter & summatim comprehensio,quae Grice ibila affectibus in hae parte utimur)Vehemetibus illis si mouedis di impelle dis animis adhibentur,quq Gr ce vocari diximus. Quomodo hi affect' diuidutur quod alii admisericordia spectat,Gr ce Ii alii ad india gnatione, q Grice vocatumquoru miseratio reo est necessarsa, indignatio accusatori.
DE Di SpOSITIO NE. avid est DispositioῖEst apta partium ora
tionis di locorum seu argumentorunt distributio. otuplex est Dispositio=Duplex. altera est paritu orationis quas supra sex esse diximus:que rursum duplex est: una, qua ars ipsa & reru natura adseri,ut primo loco sit exoris diu,inde narratio. Altera,qui oratoris iudicio relinquitur:incidui enim nonuqua causs,in q-bus prstermisso exordio, a narratioe aut firma aliqua argumetalloe incipiedu est:vel ubi nar ratio exordio & cofirmatioi melius subijcitur. Non raro etia colatatio confirmatione pcedit. Alia e dispositio locoru N arguine toru, quoruin cofirmationibus& cosutationibus sicipuus usus est. Nonihil in in exordijs erit obseruadu. Quid obseruadu est in exordiis Id totu serὁ pedet ex varietate causaru, & oratoris iudicio. Nec facile prscipi potest unde exordia sum edasut,sed ex gener causs exordiedi ratio peteda equare Λntoius apud Cic.totius cause natura θὲ spe
30쪽
specta ultimo se loco de exordio cogitare ait. . iEst ne tamen aliqua hic collocadiratio λ E, Fere.enim initio ponitur exordij .ppositio, qua
Graeci vocat.Hinc sequitur . ratio jppositionis,qus duo Enthvmema sed in- uersum coficiunt. Deinde Fbatio alia, aut amplificatio,aut aduersaliua.Grsci suba ungunt quae est conclusio Enthvm malis:quaequum sensu eadem sit cum propositione,ta me vel bis S figura orationis nonnihil variari debet. Ultimo loco est seu petitio.. Quomodo disponutur loci co firmatio is Nee id pceptis tradi potest. Antonius aute monet, ut primo &nouissimo loco firmissima argumeaa collocetur,mediocria vero i media turba coijciatur. Id quod & autor ad Here nisi praecipit. DE ELOCUTIONE. QVid est elocutioΘEst idoneorum verbo
rum &sententiaru ad rem inuenta a
commodatio,Grscc dicitur. Haec est prpcipua & maxime propria Rhetorices pars, que prsceptis & arte multum adiuuatur. Quomodo diuidis elocutione λ In sermone Grammaticum,hoc est Latinum & planum: in figuras,& in amplificationeS. ιQuomodo lis tres species ad oratione accomodaturλQuia Ois oro vel ad docendu tatu m-stituta est,uel ad delectandu , vel ad concitadu. Hinc oriuntur tres figurae, seu characteres,dcdicendi genera. .