Claudi Galeni Pergameni Introductio seu medicus. De sectis ad medicinae candidatos opusculum / Guinterio Ioanne Andernaco interprete

41쪽

INTROD SEU MEDICVI. caussae. Licet ipsi nihilo minus tum asscinas,

tum cocursus inquirant. Totum autem causasiis attribuunt, quarum nonullae πυκα-ρκ Πακαὶ,aliae προεγεμ m,quaedam λεκm; qu ras dam λ εργαt,reliqua μού Ποα,Graecis nominantur. Pροκαταγραὶ κω igitur sunt euidentes Latinis dictae, quae dum aduersam valetudi inem crearunt,teparantur:vifigus,lasitudo, calor,cruditas Peον γήμη α/,id est praecedetes, o siue internae, quae ab euidciatibus vel praepararantur, vel coadiuuantur ut sanguinis abunudantia nutrimenti copiae soboles est.Praecedit autem Erasistrati coincidentiam,quam Graeec GF risum nominant,quae omnium morraborum causa est coniuncta. At citra praeceu dentem nulla est. Συνεκο)χρὰ,id est coniunctae siue continentes, qua permanent postquam morbum excitarunt, hoc est cum praesentes sunt,&affectus eorum assunt:cum incresciit, assectus augentur cum decrescunt, minuun tur:& cum desinunt,finiuntur Συνεργοα,idist adiutrices quae sita virtute morbum efficeα re non possunt, sed alterius auxilio ut libido articularem morbum promouet: Z remigans tio sanguinis eruptionem seuet.Συνα Gam,hoc est cohaerentes,ac quasi dicas concaussae, quae

etsi affectum sua vi possunt generare alteri tarmen cohaeret:vt lapis in vesica,t inflamman

42쪽

C. GAL PER G tio.Porro salubris illa pars non luna, pars medicinae,sed tanqua potior ei qua medetur, praeponitur. Multo enim praestat ne quidem morbum prorsus admittere,u morbo libera ire quemadmodu gubernatori longe praesta sbilius est ante tempestatis exortum iter ab luere,qfluctuatum periclitatumque euadere. Atqui differunt rursus in ea parte,qua λι νον Graece appellauimus janitatem tueri,&morbos longius prospicere. Etenim cosueta victus roratione primum administratur:alterii medicinae auxilis ad praeuidendam futura aegritudiis nem,& praesente discutiendam indiget:siqui idem quae iam ortis affectibus medicatur, aradem quo pirius storiatur,prohibet illos con assistere. Similiter artis pars,qua iuniores me dici αναλ sari sp,tanquam refectricem appetulant,disseretiae cum illis nonnihil habet. aut

enim reficitura recreatur,nondum a naturarili habitu recessit,nec in eo est,sed iam priores, o morbo defunctus,ad sequiidam valetudinem

reuertitur.Quamobrem aliam rationem aulubrem desiderat,nec medicametariam non enim aegrotat nec eam qua sani utuntur, ut

qui nondum ab luta fruatur sanitate. Quis snt ut nec qualitate,nec numero pari cum faunis cibii possit assumere. UR EI AGI DNαDI pars medicinae, curationi morborum per

43쪽

INTROD SEU MEDICUS. victum summe est necessaria nam praeterita 3 praesentia ad morbi caussam inuenienda diligenter inspicimus. Insuper magna eius ne ocessitas est ad praesagiendum, mors, an salus expectanda sit. Pari modo medicina quae madini medetur,tum illa quae medicamentis aura miliatur,sine indiciorum obseruatione o abissoluitur quippe praesagia eodem modo desiis derant,quibus scias quae curationem non adu'mittunt,quael eam recipiunt quidem ted vehementer aut ossendunt aegrum si curentur, aut e medio tollunt. Iam vero medicina tritiesriam diuisa est:vna victit,altera medicamelis,

tertia manu medetur. Prima auxiliorum queis digerendi, apponendi,& concoquedi culta tem habent est administratio.Omnibus qui, dem aegrotis,sed praecipue febrientibus in usu

est. Secuda incisionibus ustionibus,& ossium restauratione homines curat. Tertia tenuibus a medicamentis interiores affectus 5 exterio, res senat:interim eius quae victu morbos uis rat,interim illius quae manu medetur mutuurequirit auxilium quemadmodum hae duae

medicamentis nonnunquam tuntur. Itaque 1 a rerum natui S contemplatione,superioribus

paulum intermissis, auspicabimur quoniam nec fanis sequidam valetudinem tueri hec in aegris morbi originem siue caussam cogia

44쪽

C. GAL PER G. scere,nec signis quid deprehendere,nec curautionem admoliri recte possis:ignoras quibus homo elementis constet,&quomodo his imis mutatis a natura quam obtinebat prius,morbi nascantur. DE ELEMENTIS HUMANIS. Onstat homo ex primis naudi quatuor elementis igne aere,aqua,&terra naturalium cum Hippocraute cosensu.Non, ex his ipsis,sed pro portione eis respondentibus constituatuci

Atqui Hippocratis sentetia, dum dissoluitur, in haec prima reuertitur oc quodque in suam ipsius naturam,homine vita deiuncto, redire necesse est:Siccum in siccum,frigidum in fri gidum,calidum in calidum, humidum in humidum.Huiusmodi uniuerseru animantium natura est, omnia similiter oriuntura desiis nunt.Conflatur enim ex his praedictis eorum natura,&in eadem finit. Vnde singula origi nem nacta sunt,eo quoi recedunt,quemadα modum Homerus hisce verbis innuit: Vos qua,vos tellus cunctos aliquando tenebit.Caeterii hominem ex propinquis humanae nauturae vicinis quatuor humoribus, sanguine,pi stulta bile tum flaua,tum atra constitutum esta

se physici proniiciant quoniam in prima sui Brinatione ex geniturata sanguine mestruo

45쪽

INTROD SEU MEDICVs rofoetus auspicium caepitIn his autem quatuor humores erant. Qui ex tribus,tu compos iratis hominem prodiisse censent haec proponiit initia:humida,sicca,& spiritus:qus Hippocra

pellat.Ea fere Latinis sonant continentia,cora tenta,& quibus animi impetus debetur.Conratinentia igitur sunt solida omnia,ut ossa inerraui,ven ,arteriae:ex quibus d musculi,& caro1 nes,tota I corporis moles conata est. Adhaec interiorum exterioruml concretiones. lara tenta vero humida sunt,quae in vasis per tota corpora dispersa seruntur. At illaec quatuor praedictos humores vocat Hippocrates Animas mi appetitionem spiritus ducunt: quos vel res tres,animalem,naturalem, vitalem,nuri merant Stoici quartum quendam inuehunt Πῖκοli,quem habitum interpretantur. Erasi istratus vasa triplicia, neruos, venas, arteriaS, , omissis spiritibus tumidis,tanquam initia totius corporis elementa constituit. Nam duplici materia regi animal affirmat languiuiae tanquam alimento, spiritu tanquam nariturae functionibus obeundis coadiutore. Non autem ea ut principia intelligit. Multa sane aliae partium species non ex tribus illis comopositae inuenititur:ut cerebrum,medulla,at post omnia.Cerebru igitur vel medullam,

46쪽

C. GAL PER G.

trimenti parenchyma,quasi adfusionem exoponas,audet appellare:sicut adipem iocineris, lienis,& pulmonis consistentiam. At ossa ne que nutrimenti parenchymata,nes ex praedictis vasis triplicib' composita esse dicere post ssit Asclepiadi hominis elemeta sunt corpus cula manantia,& inuisibilia foramina Secundum Athenaei sentetiam non quatuor illa prima corpora, ignis aer aqua,terra,sed eorum

qualitates calidum,frigidum, siccum,l liuo omidum. quibus duo caussarii efficientium munere fungiitur, puta calidums frigidum:

duo materialiu,siccum c humidum. Quintatum vero ex Stoicoru opinione introducitur spiritus cuncta penetrans, quo omnia conti isnentur Zc gubernantur.Hippocrates cum triustriam hominis elementa diuisisset,in contitanentia colenta,& ea quae animi impetum re igunt:quibus omnia post eum asserta elementa comprehendit adhaec rerum naturae cola: Lotemplationem, & morbos generantium notitia,naud scio quomodo successores ei' unam illam reuera diuinam Aesculapis medicinam paraueriit.Alii enim tum sanitatis,tum mor sborum caussam humidis attribuere,ut Praxagoras&Herophilus Alis duris corporibus, unde initia dc elementa sumpserimus:vt Era

47쪽

INTROD SE MEDICVs xxsistratus Asclepiades. Athenaei vero Raro

chigenis imitatores sipstitu tantum ea peneo trante,tum naturalem habitum consistere ac gubernari, tum morbos uniuersos hoc prius omens creati dixerui. Vndeoc neumatici tauquam spiritu laborantes nuncupantur. EXTERIORVM CORPORIS

PARTIVM APPELLATIONES.

Vinani corporis partes earuminia nomina primus Aristoteles docedire simul scribere instituit. Temporis aute processu medicis quom ipsis posterioribus de iisdem tractare pergprecium visum est: non ut dedita opera quandi δ que particulam ostenderet,sed ex appellatioinesiumciente ear notitiam haberent. Quourum in numero maxime fuerunt Erasistratile latores Apollonius Memphites,& hoc prior Xenophon. Diuidunt igitur totum corpus Aegyptii quadrifariam in caput, manus,thorace, crura.Alii has quatuor pariss in pluures diducunt,nempe in alias totius,non ut ii ilarum particulas C A PI TI S igitur tota larutitudo pars ipsius corporis dicetur. Huius par 'ticulae sunt hae:Anterior supercilia excedens, pilis vacua, inter trano aurem sita,FRONs nominata. Hac stuperior capillis intecta, ic T. Partem inter viruialibet oculum,

48쪽

C G ML 'UR G. Maure positam Trum PD R A appellanaus. Media iter occiput 5c sinciput est V KR EVnde velut a cetro circulus pilorum prouenotus existit post verticem a posteriore capitis parte adus aendines O C CI P a descedit. A priore sub tota fronte auribus oculis,nase, ecore ad mentum sic circuns ripta a superociliis incipiens F AC DE s dicitur. Vbi enim frons a superioribus descendens desinit, s VisPURCILI ,ceu termini eius eminentes,& opilis consiti eam excipitat In quibus autem finibus frons tempora contingit, ibi, hi ssitae sunt: quaru pars exterior AVRICVLΑ dicitur:parte constat superiore pinna,inferiorare fibra. At interior pars serina anfractui co Isinae similis desinit in os,quod auriculam plane imitatur.In huius medio rotundum raunaeia,seu meatus auditori ad C E RE B RV pertendit. O C Via superciliis subiacent,quorirum partes superius inserius Q interiores tu

nicas contegentes P A L UES RAE appellan itur. inmittuntur inuicem crebro od extreumo tactu ad visus recreatione v ne quid ex trinsecus de insperato oculis incidat. laxime vero,quemadmodum in somnis,uiseriar vires istutis auertedae gratia,quo melius homo conquiescat.Extremum ambitum genae superio ixis antiqui Cassi rura vocavere. Vtrius plin

49쪽

los Graeci βλεψ, seisue ab origine ipserum noriminant.Facti autem in hoc int,ut viserium spiritum,vet,ut quidam aiunt radios ab exterariore parte effuse perspiciendi gratia dirigat. His ita 'lapsis,vel retortis,nequaquam antramans similiter vel rectum,vel longum viderare potest. Interiores oculorum termini supe irioris,inseriorisi palpebra communes anguli sunt: alter iuxta nasium, iuxta tempora al: Qteri hic paruus,ille magnus. Quod in horum medio cosistit OCVO CANDIDUM. Hu ius rursus medium iris circulus coloribus varius occupat. Vnde quo si nomen acilesti lola ride nomen accepit.Humor oculi interior 'quo videmus P Via La A est. Quod ea amobit Ni RVM dicitur. N ΑΔ VS oculos interdilacet:eius partes ut in sitae, A RE S vocantur,quibus aerem reddunt animantias accidipiunt. Exteriores autem partes PQ N V L AE 'sive Ag ΑΕ nominantur. Quod autem nares

discriminat, INTERSEPTV invocamus. In utraque nasi parte sub oculis quaedam sita, proprie . N . V A nucupamus:vnde quira i dam nomen sertiuntur. In morbis enim haec attolluntur ob hominis cruditatem vel nauum stam .His aute superiores inter nasiima aura es AE,priscis etiam Gavi ΑΕ diciatur:

quae bene coloratis o ingenuis pudore suffudi:

50쪽

Q GAL PER G. sis rubent. Hinc, A XI DUAE ad mentum

Iestendui,& panes ipsius extremae quasi

bicornessint. Em T V M id omne est,quod labro inferiori longa orbiculatim figura sub; iacet. trema pars malarum sub naribus μυα Graecis, Homero υπον appellatur. Quod intra labra describitur,l ab eis constituitur occontinetur, O s est: Videntur enim haec quasi connata,post diducta os efficere:quare etiam veluti nuper diuisa apparet. put GKRV LX excipit nutus posteriores partes recti valentatesque nervi,quos Graeci τίνοντας appellant, possidet.Dein sub ceruice S a P vi AE pro αminent,quarum verticem ακρώμιον Graeci nominant. At a si imma costa paulo interius qea media est, C DA VI civi AE excrestunt. Hinc H V in V sitrini incipit. Superius humeri caput verticulatissapularum ossibus inseritur. Inserius brachio iunctum CVBIαΤ Δ quo piatinis vocatur. Cuius exterio αrem partem Attici κορωνον 5 ΔΛ κρανον nominat. Dein BRA CHI Μ costat, D IoacCI BIT O,quo dc homines metiumr.Vbi hi coeunt,manuit iunguntur,m L A est. Opis posita eius pars Hτακαρ moli,nomen latinita

te necdum donatum. Inde recta quin y ossa ad digitos tendentia Z UM A M explent, a quibus ipsi DIGITI Oriutur:Graeci κον ρυλους