장음표시 사용
31쪽
uit, siue conceptus, siue medio, siue partus, liberam habuisse; patris hic nulla habita ratione Ωuia quoad naturam
partus ventrem sequitur. Princ. hio.Ωuid si natus ingenuus ab hostebus captus in feruit utem redigatur di posea manumittatur, an sit libertina emditionis 'M. Non ossicit citis natalibus talis captiuitas aut manimi mi jlio; omnino autem iusta seruitus. 9. I .hic. Pac. n notis.
i sunt Libertini R. Libertini sunt, qui ex iusta semitute sunt inani missi, id est, e seruis liberi facti. Text. Princ. Quid es manumissio 'M. Est de manu, id est, de potestate datio, seu dimissio.
h.e. datio libertatis. Text bid. Ruot modis proce ebat, is ubi pN. Vel fiebat inter vivos; idque tum MIenniter apud Magistratum vindicta , id est, virga praetoria qua caput serui manumittendi percutiebatur; vel yostmodum, ex ' constitutionibus Imperatorum, in Eccleujs, teste populo,& signatore Episcopo, tum minus solenniter, aut inter amicos , aut per Epistolam , aut otiam per adoptionem,S filii nominationem . Text.hie is infra de adoptionibus. Vel mortis causa, in testamento, item codicillis testamento confirmatis; idque siue directa, siue fideicommissaria, vel per aliam quamlibet ultimam voluntatςm fdeicommissaria sola . Vult. hic. Vbi expediri ootei t manumissio M. Vbique & qilouis tempore expediri poterat. I xl.f. 2.
Quia voluntaria erat issi illimis . aeuotuplices erant otim Libertini'
η . Triplices; alij erant ciues Romani, & persectam habebant libertatem ; Ahi liberi quid om erant sed non ciues, Latini dicti; Alii Deditiiij, seu, ut vult Cuiacius, Dedititiolum numero ; qui ita consequebaruur libertatem a
32쪽
terit , ut morte demum a seruitute libera pentur . Hodie , noua lustiniani constitinione, omnes libertini sunt ingenui Sciues Romani; filuo tamen iure patronatus. Texς c. b. 3. ct Noni 78. p. i
2κi ct ex quibus causis manumittere non pol ni .
AN luet cuique volenti manu mittere r.
N. Licet , vi dicitam, manumissio sit voluntariae tu risdurionis; non licci tamen cuique volenti , seu pro libi'
m, S quacunque ratione, manumittere. princiis. aeua lege itaque modus manumissoni consitus f8Z. Gemina. primo AElia Sentiaisecundo Fusia caninia,
xuis lege AElia sentia N. I. Vt non liceat ei qui non est soluendo iii staudem editorum manumittere . Text. Dine. Nisi testament Uuin modo seruum quom heredem, alium non haben , . instituat cum libertate, uti creditoribus haereditarijs satis iaciat, vel subhastationem bonorum defuncti luo nomine pariatur, pro libertatis lucro. 1. Vt minori annis viginnnon aliter, quam iusta causa manumissionis apud consilium dicta approbataque, liceat manumittere .
. .Nihil ne hic poserioribus legibus mutntum thr. In primo capite mutarum, ut procedat manumisio, quoad seruum, etiam sine libertatu instatutum, hic.. Quoad alterum, ex constitutione Iustiniani, hic.*.7. Vt liceae minori, dicto modo, siquidem annum decimum septimum expleuerit, vel decimum octauum Attigerit, manumittere , &, nouismmo iure, anno decimo quarto, id est eodem quo testamentum condere potest. Nov. 19.
M. Qui vel eo tempore quo manumittit iam est, vel ex mauumissione fit non soluendo. Si quidem scindandi aniamo manumittit. Sine quo animo , eda bona mauumit-
33쪽
manumittere 'abi patrem, matrem, filium siliamve, fratrem, sororem naturalem, paedagogum,mltricem,educatorςm, alum num alumnamue, aut collactaneum, aut seruum, non minorem decem di septem annis, procuratoris habendi, vel ancillam in matrimonium babendi 'gratia manumittat . Modo hanc intra sex menses, citra iustum impedimem tum, in uxorern ducar. Tex.6. F. Luid f ha eausa prauxim modo sint, non vera eaussa N. bi allegatae semel probentur, siue verae, siue falsat . sint, manumissio non retractatur. 9.6.
ne lege Fusia caninia tollenda
Vis mosis mons mssioni est is utus fiat sere Fusia Caninia AVt plures seruos habenti de familia a duobus usque ad deeem, partem dimidiam; a decem ad triginta, partem tertiam ; a triginta usque ad centunν, partem quartam 3 1 eentum usque ad quingentos partem quintam; plures autem quam centum ex maiori numero seruorum, manumitere non liceret. Cainin Institutienum is
M. Non; sed tanquam inuida de libertates impediensi nec molientibuq idem, quod vivis permissiim, concedens, a Iumniano sublata est. Text.hre.
is qui sunt sui iunis, vel alieni
fratus seeundum riuit tem is familiam ex Po iure censetuν
34쪽
T IT VIII. DE LEGE FUSIACANI NA, &c. i s
aeuomodo riaque secun/um rus cruris per sena diuiduntur 'becundunt statum ciuitatis in ciues & pere rinos; secundum iamiliam in personas quae sunt sui, vel alieni iuris
Cux de priori diuisione in ciues est peregrinos hic non vis Imperator I
Quia ad ius publicum per inet; dς iurς autςm priuato itantum agere instituit. Sur kq. Tu. I, Lui sunt fui iuris , vel alieni tat. bui iuris sunt patres familiarum; alieni, qui vel sunt in potestate dominorum, , t Rivi, vel in potestate paLrM,Ve
Gur ήicitur hae diuisio esse ex iure civili 'N. Quia, licςt potestas dominica sip ex iure peruium secundario,partia ex iure naturae seu gentium primario,Vir que tamen iure ciuili informata,& varie mutasa est.Schuet .
Ωua fuis otessu iure gemium dominorum in servos R. I. Vr in ipsos ius haberent domini vitae necIS. 2. Vt quicquid serui acquireb nx, dominis acquirerent, nec ipsi bona haberent, sed in bonis essent. b. I in 1 hic. Luatenus Metotestas iure ciuili limitata est y N. Vt non liceret domino seruum proprium sine iustia causa magis quam alienu occidere, & si eum durius quam ferri posset tractasset, cogeretur bonis conditionibus, id est iusto pretro, eum vcndere. TexLLcψ9.2. Deinde ut seritu, interdum fructuario,interdum bonae nclei possessori acquireret. Insiore qum perso Mi lib.2- Pt.p. S. . .=.
QVi sunt in potesate parentum R. Sunt liberi nostii, quos ex iustis nuptiis procreauimus, vel qui postmodum yia potestatem nostiam
35쪽
Quotuplex es potesas patria ρφ. Duplex; vel naturalis ex iure gentium primaevo deciscendens, utrique parenti communis; vel ciuilis & legibus Romanis inQrnania, patri, non qua pater est ; sed qua paterfamilias est, peculiariS. Qualem hic potestatem intelligis fouilem; secundum quam non mater, sed pater id potestate liberos habet . In quo consistis polsas patria tue. Naturalis quidelm in reuerentia obsequioque filias iniungendis & praestandis; ciuilis olim quidem eadem erat cum potestate dominorum in seruos; hodie similiterita coarctata, ut, quoad filii petaonam, in pietate potius, quam atrocitate consistat; quoad bona castrensia vel qu si castrensia, liberi pleno dominio, aduentitia quo ad pr prietatem acquirant, tum in ijs vfilmstuch. pater.l. in suo. Isde liberos is posthumss. l. per quas per obιucq. Rui hune sub potesata patris m. Non solum filii & filiae primi gradus sub patris sui. sed S ulterioris gradus liberi sub aui&proaui sunt pol state ; puta ex filio, non ex filia nati. '
M. Quia ipsa filia per nuptias transit in familiam viti . Ideo familiae suae squam propagad caput: in qua nata est, di quae per eam non propagatur,finis dicta. Uultun s. 3
N tu, primus modus consituenda patria potestatis,2 quo modo de iuntur N. Nuptiae, siue matrimonium est coniunctis viri &nriit: eris,indiuiduam vitae societa e nn continens Tis. Modestino sic : Nuptiae sunt colaiunctio maris S faeminae, S consortium omnis vitae, diuini R humani iuris communicatio. I. I .aede Ritti Nuptiarum a Lualis eoniunctio is ea ureuis in definitione in elligitur f
36쪽
M. Non Corporum quae extra matrimonium esse potest sed animorum .Qitia nuptias non concubitus,sed conqsensus facit. t. Nuptias. aede regulis lacriti aeualem consensum intelligis 'Non in futurum, sed in praesens tempus collatun Quod in futurum tempus collatus consensus Ponsalia faciat, norat
Quid sunt donsalia de iure eivili rha. Sunt mentio & repromissio, seu mutua promissio turarum nuptiarum. LI strido al.Ωuatenus Ioeum habent sponsalia ' . Apud Romanos tanquam contractus preparatorius. Iro solennitate requirebantur; hodie praecedunt,ut vel tolatur nuptiarum impedimentum, vel, si tolli non possit, ip-
aeuomplicia sunt sφonsalia'. R. Jure ciuili Unum tantum genus est sponsalium . Ca- nonico iure duplicia faciunt sponsalia;vel de futuro, Vt vo-Cant2 quasi concepta per verba futuri temporis quae sunt ipsa modo ex iure ciuili definitast vel de praesenti; sic dietα quasi concepta per verba praesentis temporis, quae sunt, quas definiuimus; nuptis aeuid disserunt utraque sponsalia quoad essectum pN. Quod eorum qine sunt de futuro effectus sit tantum spes nuptiarum,& ius matrimoni j ineundi, ideoque dissensu solui possint: sponsalia autem de ptaesenti pro vero m trimonio habeantur, S solui non possint.
Cur dicis nuptias continere indiuiduam vita conse eluia. nem p
Quia nilptiae iure ciuili stante matrimonio thori se parationem non admittunt. Quae iure canonico licet a mittatur ; tamen indiuidua illa vitς consuetudo nuptiarum ' est intentis.
Cur nuptias dieis eonsortium esse omnis visa pM. Quod eadem fortuna coniugeS V tantur. Cur diuini o humani iuris eommunicationem stha. Humani quide, quia iure mariti uxor utitur, domicilium eius & soru sequitur,dignitates participauDiuini Vero, d quod ,
37쪽
quod sacrortam priuatorum viri squae Romani olim habebant praeter publica) fiat particeps.ssius sunt necessaria ut nuptia sint iusta seu legitima 'N. Duo; I. Vt contrahentes, secundum leges, sint matri- Ω Onlj capacCS. 2. vi contrahant legitimo modo. e Luo omuino rure rapaerias ad nuptias considoratur 'M. I. Secundum ius naturale ex potentia coeundi. 2. Secundum ius gentium ex potentia consentiendi. 3. Secundum ius ciuile ex iuris ciuilis communione.
Qui erro recte contrahunt nuptias '. ,
M. Mas&scemina. Puta I. Ιj soli qui generare possunt; ut arceantur castrati, quibus spes generationis est praecisa, non spadones ob frigiditatem ad coitum inepti; ut quibus Ob eam spem nuptiae iure ciuili conceduntur. 2. Qui consentire possunt; non suriosi, s licet furor superueniens non Visi et praecedentes nuptias.) 3. Iure quidem Romano soli
ciues Romani,non peregrini, non serui. Qui tamen omniano iure gentium S canonico nuptias recte contrahunt. aeuot persona nuptias contrahunt M. Nuptias contrahunt iure ciuili,itidemque diuino, sin-zuli. 9.6.7. hic. Qua atate recte donsalia se nuptia eontrahuntur 'Iu. Nuptias rite quidem contrahunt mares puberes, Ac Gminae viri-potentes; in sponsalibus vero, modo infante maior contrahat,aetas non est definita. l. ΙΑ. Τ δe Sponsat.
An omnes uxores prbmisue licet ducere '
M. Non; prohibita quippe est coniunctio nuptiarum. I. Ratione cognationis siue naturalis, siue ciuilis, id est, adoptionis. 2. Ratione amnitatis. 3. Publicae honestatis. . R uone delicti. F. Ratione potestatis,&omcij. Momodo ratione cognationis naturalis, o ciuilis t R. inter ascendentes & descendentes in linca recta in infinitum, etiam soluta adoptione ex qua erat ciuilis cΟ-gnatio. 6. I. hic. 2. In linea transuersali, rursus inter eos quisue ex cognatione naturali, siue ex civit seu adoptione parentum S liberorum sunt loco, fJ- . Inter iratres & sorores siue germanos, siue Uterinos semper; inter adoptiuos quamdiu durat adoptio. 9.2. ΘDq. hic. .
38쪽
Quomodo prohibentur nuptia ratione affinitatis fui. Ratione amnitatis squae de iure ciuili est coniunctio inter virum dc consanguineos uxoris; inter uxorem dc conis sanguineos viri) eςdem locum habent prohibitiones, queratione cognationis naturalis,etiam dissoluta assinitate. S. 6. hic. l. 1 Fast ..e Ritu Nup Aae quρtumgradum proclibita sunt nuptia pha. In linea transuersa squali ad quartum; ita ut duorum fiatrum vel sororum,vel ex fratre de sorore liberi iungi posisnhvltra gradum quartum linea in quali. I. hic. Quid uicis de duobus eo riuignis 'he. Duo etiam compriuigni, id est, mariti filius ex alia uxore, Se uxoris filia ex alio iuro, uel contra, recte contra
Inter quos prohibentur nuptia ratione publiea honestatis '. N. Inter uirum senato ij ordinis eiusq; filium, & libertinam, uel uilem mulierem. Inter flatronum eiusq; filium delibertam .ι. q. Fri RitIupt. Quod sublatum Nou.78.2. Inter sexagenarium & quinquagenariam quod sublatum. ἰδ'n.C. ἀνηυ ijs. 3. Inter patrem quondam adoptiuum & filiam adoptiuam emancipatam. q. Inter uirum & filiam uxoris post diuortium ex alio procreatam. 9.9. Mia. I 2. , si inor.L. de rit.NuprJ.Inter susceptorem,& eam quam de sacro sem te suscepit,i. 26.C.h.LQuς iuris Canonici prohibitio est. Luomodo ratione deli ii nuptia prohihentur tht. Inter raprorem & raptam S eam cum qua deliquit. I nica S. I. . e ruptu virgis. Quod iure Canonico quoad raptorem acta ab eo poenitentia,& per redditionem mulieris purgato uitio,cessat; etiam quod ad adulterum, purgato similiter uitio. Nisi adsuerit promissio nuptiarum,& mach
natio ita prioris mariti necem. poen.θ .Ext.de raptoribus Ωuomodo prohibentur nuptia ratione potesatis is ossicis r R. lnter administrantem in aliqua prouincia& inde
oriundam, uel ibi domicilium habentem, nisi uel ante desponsata fuerit, uel finitum sit ossicium. i si quii ficium 37. F ιοή. Que prohibitio hodie non obseruatur. a. Inter tuto rem elusiae filium , & pupillam quondam ipsius, nisi redditis rationibus, S tempore, quod ad restitutionem in ini B a grum
39쪽
eum trivium,emuxo.Q d ad omnes reddendis rationb
us obnoxios extenditur. l.62. . eoἀ. . Conueniuntne omnes hae prohibitiones eum ture Canonito p
se. Ius Canonicum in linea descendenti cum iure ciuili conuenit. In transuersali peculiares habet prohibiciones . I. Ratione cognationis naturalis prohibet nuptias usque ad quartum gradum,sed secundum istius iuris computati nem de cuius a computatione ciuili differentia infra diacendum sub titulo de gradibus) inclusive. 2. Ratione assi nitatis scuius tria faciunt genera) prohibitae ibi sunt nuptiae; in primo quidem genere, similiter secundum eandem computationem,ad quartum gradum inclusive.Secundum S tertium genus olim quidem habuit prohibitionem, licet non tantam;hodie nullam habet. ef ar ff..ic.nu.4. 3.R tione ordinis, eodem iure prohibentur nuptiae siccis Initi tis, etiam Subdiaconis, & religionem solenniter pru fessis.
Tot sis. Exp. de Cieritis contagatis .
Ωuas triplex ista a nitas '. . Prima est,secundum ius ciuile,modo definita; altera, quando primo generi additur persona altera. Tertia,quando secundo generi persona additur. E. gr. Primum genus assinitatis est inter ptioris uxoris cognatos, S Virum; & inter Uxorem ptimam & cognatos Viti. Secundum genus et inter cognatos primae uxoris S secundam uxorem: ite inter eam quam duxit frater uxoris meae, & me. Tertium inter cognatos primae uxoris, S cognatos viri cui secunda
N. I. Computat gladus assinitatis eodem modo, in consanguinitatis; quos in eo non agnoscit ius ciuile. a. Amnitatem constituit ex quolibet coitu illicito, ius ciuile solum
Luid circa prohibitas nuptias prater ea viron iure peeuliare es 'N. Qused utroque iure nullo modo admitti possunt nuptiae quae naturali iure prohibentur; quae ciuili solummodo
prohibentur, Magistratus ossicio admitti possimi; quae sola c nonica institutione prohibentur Pontificis Romani ve-
40쪽
Lua requiruntur ut nuptia legitimo contrahantur modo '
M. Requiritur ad id. I. Consensus contrahentium, iser que plane liber; olim tam in sponsalibus quam nupti js, stipulatione tantum, hodie pacto saltem expressus. 2. Si contrahentes sunt in potestate parentum , eorum praetcrea consensus requiritur: in filio, etiam milite, sine artatis dia .stinctione; in filia vique ad annum vigesimum quintum. Principio hic. Nou. IIJ. f. Aliud.
aeuatenus requiritur uterque consensus y
Contrahentium quidem ita,ut sir de substantia,etiam ante copulam, iure ciuili. Modo scemina sit deducta in do mum viri, & habeatur affectione maritali. Eorum qui habent contrahentes in potestate, consensus similiter iure ciuili est de necessitate, & quidem ut vel praecedat, vel in linso actu staciturnitate patris scientis quid agatur pro con- . sensu habita) interponatur: nisi Pater sit mente captus, aut ab hostibus, ut ubi sit per intustam triennium ignoretur.
De iure canonico volunt vulgo non tamen sine contradictione) hunc consensum magis esse honestatis, quam ne cessitatis. Vult. eod. hic. late n. 13. Θseq.&uo tuplex potest interponi copensus insponsalibus,'nuptijs
N. Duplex: vel purus, per verba de praeuenti, squi statim
habet consum mandi necessitatem) vel conditionalis, eam necessitatem non habens, nisi post eucntum conditionis: nisi copula accedat,perquam purificetur conditio,quamuis vir ab illa se nolle recedere expresse protestetur. Schneid.
de Nupt. Ircit. n. 36. per c. cum tuas. 6. Ext. de cond. Appos. aeuales debent esse conditiones, ut suspendaut matrimonium pH. I. HCnestae sputa si pater consenserit.) r. Possibiles. 3. Non aduersantes substantiae matrimoni j; puta ne generetur proleS. Hae enim vitiant matrimonium: inhonestae&impollibiles habentur pro non adiectis. Schneia. eod.n
ρην cap. . Ext. eod.Ωuis est escius legitimo modo contractarum nuptiarum '
Quod nuptiae dicantur iustae, & legitimae, liberi iusti, legatimi, R in potestate patria. Contra ea contractae, si veniunt simpliciter contra pnaecepta iuris . pure ciuilis puta C Ontiactae cum peregrinis, illegitimae, inutiles,' . . B 3 imo