장음표시 사용
181쪽
stipiti ais xo, tam certo e longin-lo ut vix videre illum possint ii mingunt, ut miraculo sint intuenti- .is Arcus e lento 5 flexibili quodani no fabricant: sagittas lapi bibus acu-t: aut piscium spinis asperant eius pinas pro acubus usurpant uti dcrvos tior undam animalculorum filis. Tuguriola sua pellibus al-um S similium animalium content. Divitiarum ipsis magnus con tu si adeo ut ne pretiosas hi idem ei, quibus supra modum abun-nt, ullo loco habeant.
I ncis Moscorum Dux . Agnus Dux Moscorum est domi . nus amplissiimae regionis, inter ijus fines comprehenduntur multae
.itiones. Septentriones versius pertin-
it ejus ditio ad Oceanum septentrio-ialem, protenditurque a sinu Gra- uico ad by fluviumci a meridiet ontinuatur ejus imperium , securi luna cursum fluvii Volgae, ad mareispium usques ad occasum attingit ines Livoniae, habetque fere protermino Borysthene ri sic tri ab tortii Volgam. Dicunt aliqui , totum rhoe Imperium in longitudiuem pro
182쪽
s paci continentur is Ducatus,
Provinciae, duo regna. Mosci quondam Tartaris subditi erant: nam Boido eorum Princeps anno ii o subiugavit totam Mosco viam; sed Iohannes I Magnus Dux confisus discdiis Tartarorum , qui se mutuo exbant, negavit eis tributum. Progrestemporis, cum a Tartaris Precopensis, superatus esset Anameles, ultimsuccessor Boidi, qui mortuus est nae , adjunxit Magnus Dux suae ditini Permiam, eat iam dc Iugrian quae Amineti subditae erant. Crescelibus itaque semper magnorum Ducum viribus, cepit Basilius Caran Iohannes II Citrachan provincias quae nomina regnorum habent. V dicatur quod verum est Magni Duces valde dilatarunt suum imperium ceperunt magnum Ducatum Severi enseminamo locensem mi et schiensem, Presco viensem, Novoguardiensem uarossaviensem Roscoviensem
pariti a Polonis, partim ab alii
principibus: Occuparunt magnam LiVOnia partem feceruntque se terribiles vicinis. Principes de primatiae civitates acum provinciarum sim
183쪽
acet qui, ubi Metropolita habitat: a ovi ad Novo guardia sedes Ar- iepiscoporum : Gortis, Resania, ilumna, Susdelia, Casanum , Vo-u; da, ueri a Sinolenceto, quae Epi- patus sunt deinde Plescovia, Or- via, Staricia, Staboda, Iaroslavia, lodo meria, unde Imperii sedes alassata est per Iohannem H in civit tem Mos quam, Mosaiconum i - lai, Sugana, stiud, Cargapolia, tinceps habitat in civitate Mosqua uae nomen sumit a Mosco flumine, uod si milliaria altius oritur. Fuit .vitas Mos qua quondam major, uam nunc est, habebatque in circui-u novem miliari, sed postquam an-io Dodirepta, flammisque tradita
iit a Tartaris Precopensibus monia et nunc in ambitu ultra quinque mi-iaria, stabulanturque in ea cum hominum o millibus boves, aliaque alia pecora, secundum relationem. mam Possevinus, non minus judi
cio bonus , quam diligens scriptor e
rit. Novo guardia cognomen magnaeaabet, tamen idem scriptor ei at- tribuit ultrario habitatorum millia
. sicut Sc moleneto Plescoviae. Quod lini hi dissicile creditu videtur, si verum
st quod alii scribunt, ilicet quod
184쪽
i os eo VIAS eum Plesco via obsideretur a Stephani sRege Poloniae, in ea fuisses peditur& equitum millia. is numerus a de magnus eii, ut quamvis totus ex indigenis compositus non fui siet roquirat tamen frequentiam hominutilsupra dicta majorem Vbi enim prinaceps in trudit implicatque I pugna torum millia , necesse est, ut ordina rius inhabitatorum numerus mulici major sit. Voliunt quidam hane regionem praeteritis temporibus frequentius inhabitatam utile sed quo spostea tribus de causis habitatoribu infrequentior facta sit prima fuit pestis res nova in Moscovia qimulta hominum millia abstulit alte. ia principum crudelitas, qui multos, potissimum nobiles, occiderunt ter rtia excursiones & depre lationes Tartarorum Precopitarum, agaiorum, qui nunquam quiescunt , nec vicinos quiete frui sintant non de praedantur solum agros , sed& abdu-dcunt totos populos, quos postea ven dunt Turcis, aliisque gentibus Vt uno verbo dicam, Magnorum Ducum irruptiones in longinquas re- χgiones .agnam fecerunt vastitatem.
Nulla in re melius perspicitur principis prudentia, quam in bene dispiciendo, iquae n
185쪽
raar expeditio suo statui sit ut irrada-umosa aut utilis, S dum duei se non itur vana specie amplitudinis arridae, quae non sit ei sutura firma
abilis, sed securitatem suam tur- atura. Is enim , qui ea spe ductus utatum suum amplificet, eum aut pO-ulo aut opibus enervat, mihi simis est videtur illi qui ut muro S ccta suae domus altius tollat, con- indit fundamenta aedificii Totius nitatis caput est, conservare sed luisitiones illae, quae fiunt dimi-uendo vires proprias illi legi adver-ntur: cumque acquisitiones sintanquam insitiones , conditionem perii melliorem, non deterioremicere debent. Sicut enim fiunt insionem, aut ad nobilitandam , aut ad omelticam reddendam arborem syl-estrem , atri ad plantam in frugi - m emendandam, .ut fertilis sit ciendum, ita S expeditiones prin-pum tales esse debent, ut commoda 5 beneficia reserant, alias sunt inutiles labores, qui plus destruunt quam aedificant plus perturbationis quam securitatis reddunt. Ejusmodi sunt ordinari bella, quae noventur
ad acquirendum regiones longe dissi-xas, quXque nihil contigui cum no-
186쪽
i o Mosco Vr AEstris habent. Cum enim tam procul absunt, requirunt majora praesidia,
quam nostra facultates, ut eas cor
servemus, serunt. Omnis itaque de liberatio expeditionum, tribus capiti bus inniti debet prima est causae iae,quitas altera facilitas vincendi ter eae ita frumis victoriae. Bella autem quae suscipiuntur sine spe alicujus fructus, a sunt merae amentiae. Magni Duces sepe terminos sui imperii latarunt rara sed potentiam non auxerunt. Nemo expeditiones longinquiores, majorumque expensarum secit, quam gnus Dux Iohannes Cepit enim regna Caran a Volgam , dc Astracha ad mare Caspium subjugavit bona partem Livoniae in quibus expeditionibus periit magnus hominum numerus, in itineribus, in praeliis, adsultibus, ferro morbo, fame, aliisque inQcommodis. Postquam ea acquisivit soles fuit opus ibi habere magna praesidia που dia
deducendo eo totas colonias. Cuna ditaque homines essent longe a domu-lbus, implicati aut in acquirendo ali no aut in conservanda parte , man- i ferunt domi uxores, quasi viduae absiaque prole. Cum itaque homines in extremis regni finibus consumeban itur remansit regni meditullium an nquam
187쪽
quam cor exangHe, privatumque ali
'oloniae impeteretur, de tuere ipsi do- mi vires ad resistendum amissi itaque 'oloniam, aliaq; magni momenti lora, quae ei erepta fuere, ac necesse ha-l uit tradere Polonis totam Livoniam. Vt ad nostrum institutum reVerta- mur Mosco via magna ex parte esti occupata sylvis immensis, Sc lacubus. Syruae sunt rami Hercim quae se per totum Septentrionem dii tundit, sed plus forsitan in hac provincia, quam in alia Hic arbores immensa magnitudinis videntur, suntque propter eatrum spissitudinem Solis radiis impenetrabiles ex iis arboribus incredibi lis resinae ii eis quantitas emuit. Hic producitur copia mellisi certe inexhausta Apes enim absque cura humana, faciunt alvearia in corticibus ccavitatibus arborum. Hic est copia omnis pecoris .ferarum, ut sunt martiares Zibellini lupi ex quorum pellibus fit dives mercatura. Ex his sylvis exscinditur fere omnis materia, tam domiabus, quam munitionibus fabricandis apta. Muri enim civitatum
fiunt ex trabibus simul coniunctis in i quadrante, implentque vacuum gle-ibari terrari faciunt quoque eae et idem ab -
188쪽
crassitudinis, ut omne tormentum
bellicum, quantumvis magnum , serant. Cito lammis corripiuntur, sed non tam cito cedunt quaslationi quae sit tormentis bellicis. Disputant aliqui, quales munitiones meliores sint, num ex lapide, aut ex calce, aut ex te ra Pro ultima sententia adducunt tales causis, quod citius fiant,ac minori expensa meliusque restitant quassationi, quamvis facile destruuntur, reficiantur quoque brevi tempore faciliusque mutatur si casu si occasio necessitasque requirit latus ex terraconi Tructum , quam ex lapide. Sed his non obstantibus debent praeferri munitiones, quae muros ex Lapide habent. Cum enim quatuor modi ostendendi munitionem int, tormenta,
cuniculi, ignis, excisio. quae ligone sarculo fit; murus ex lapide sorte mimis resistendo quam terra, cedendo tormentis bellicis praestabit. Sed ad-Versus cuniculos, ignem , 5 excisionem, longe excellit murus ex lapide. Et ad iungendum muro quod in munitionibus, ex lignoin terra constructis, boni est, eriguntur aggeres in 'trinseci. De aquis nihil opus est dicere. I scscovia enim est mater fluvio
189쪽
trum uacuum: Duvinae, Borysthenis, olgae, Desiae, negae Mosae, Oscae , 5 fama celeberes mi Tanais laus Inae, ad quem est magna Novogar-ta: Voloppo multorumque aliorum. luarum abundantia reddit aere magis frigidum, quam generationinimalium di propagationi planta-um requiritur, etsi frigus calore sa-ubrius este aesta matur. Pecudes parvaeunt, de segetes aliquando non per-
eniunt ad maturitatem . terra fere
ab aquis absorpta , ut plurimum levis est, Marenosa , ideoque iccitas pluvia ina moderata facile consumunt fruges Hyems durat novem menses, paulo plus aut minus, tamen hic copia est frugum , hordei pascuo-
um,in ex consequenti earnium, tam erinarum quam mansuetarum. osco via producit poma, nuces, cor
s. Aliorum fructuum vix habet notiam osci, qui ex piscibus faciunt magnum lucrum eorum siquidem maximam abundantiam habent. In - durant eos frigore de veto, sicut sit in Norvvegia, aliisq; in locis septentrionalibus, servantq; eos pro bona annona tam in praesidiis munitionia, quam in domu bus privatorum Regio nou
190쪽
quae regio fert, nempe pelles, resinam cum panno, aliisque quae Armeni perserunt in Astrachan ad mare Caspium,
Angli ad sanum Nicolai, ad sinum
MAgnus Dux Moscorum regit suo; populos magis despotice, quam
ullus alius Princeps, quem novimus: disponit enim absolute de personis subditorum, ipsorum rebus ideo dicebat Mahumetes e sirus , quod Moscus aurci soli inter Principes ellent domini suorum dominiorum, eaque de causa putabat expeditionem Stephani Regis Polonorum pisnam diri cultatibus ire . Vt in sua potentiam authoritate se Magnus Dux conservet, utitur artificio S industria incredibili. Primo non licet cuiquam suorum vasallorum exire regni fines, sub poena mortis. Hac