De morbo marino : dissertatio inauguralis medico-pathologica ...

3쪽

DIs SERTATIO INAUGURALIS MEDICO-PATHOLOGICA

QUAM

ONSEΝSU ET AUCTORITATE GRATIOSI MEDICORUM ORDINIS

IN ALMA

UΝΙVERSITATE LITERARIA FRIDERICA GUILEI MA

PRO SUMMI s

RITE IMPETRANDIS

DIE X. M. MARTII A. MDCCCXXX

II. L. Q. S.

PILAM DEFENDET

AUCTOR

OPPONENTIBUS

5쪽

Morbus marinus.

ita hoc nomino intelligitur assectio morbosa, qUae

apud mare navigantes navis agitationibus oritur, et qua OmneS Vexantur, qui primum mare ingrediuntur aut, quamquam iam pluries navigationi sese commiserant, tamen semper per longius temporis spatium terra commorati erant. Accidit nonnunquam, ut Vetusti quoque nautae, mare Violente tempestate concitato, iterum semper hoc morbo assiciantur ; quae autem exceptio rarissima, nam plerumque conSuetudine sit, ut corpus causis, morbum procreantibus marinum, non amplius moveatur. Sunt alii quoque nonnulli corporis assectus, quibus magna cum morbo marino sit similitudo, nam codem modo multi si mare aut suminibus maioribus minori scapha vehuntur, nausea et vomitu corripiuntur. Celeberrimus Authenrieth hoc quidem

6쪽

negat, sed S. G. Vogel cin compendio suo in usum medicorum. rem confirmat, et mihi quoque saepius

occasio oblata est, in me ipso rem Observandi. IIoc autem assectu non tantopere cruciamur quam , morbo marino , nam neque agitationes tantae sunt Stensaeque, neque navigium undis minoribus mox

in altum serri, mox in voragines praecipitari potest, quod iam moleste serimus. Agitationum autem frequentia magnitudinem et diurnitatem earum supplere videtur, nam in navibus et secundo et non admodum vehemente stante vento, semper agitatio satis magna est, et tamen a nemine morbi accesto, propter minorum agitationum frequentiam, persentitur, cum navis propter magnitudinem et molem non tantopere ab undis ultro citroque iaculari possit. - Non raro homines inveniuntur, qui si rheda, praecipue spiris, e ferro recellente lactis, suspensa et ita clausa ut aeri refrigerato aditus non pateat, vehuntur, vertigine et mox nausea vomituque teniantur, praesertim si ita in xl uda sedent ut re-lrOVerSum Veliantur, quamquam maior hominum pars nullam bonae valetudinis turbationem personitat. Agitatio haec si cum illa navis comparat perexigui est, sed oscillans es et pensilis,t haec prae omnibus ad vertiginem excitandam apta est. Agitatione concutiente et conquassante dissicilius vertigo procreatur, ut eXperientia nos

docet. Quod in rheda omnino clausa bona vale-

7쪽

s a I

tudo sacilius turbetur facile explicari potest, nam

in loco tam angusto. aer mox ut corrumpatur, Et

minus idoneus fiat ad inspirationem necesse est, et aer impurus et calidus ad vertiginem excitandam efficacissi inus est, cum in contrario aer refrigeratus optimum sit remedium, ad vertiginem avertendam et sedandam, quam rem quivis sere ipse expertus est. Quod retrorsum vecti sacilius a vertigine afficiamur, explicandum ex inconsueta motus ratione qua sensatio quaedam anxietatis in nobis gignitur, cum Viam qua promoveamur quasi non voluntarie, oculis videre non possimus, et ab omni bris rebus

nobis in conspectum venientibus vi quasi avellamur, sed sensatio haec ingrata sentiri facilius quam describi potest. Assectiones hae, modo descriptae in ea re cum

morbo marino convcniunt, ni eae quoque insueto corporis motu cssiciantur. In morbo autem marino nonnullae aliae res accedunt, quae ad morbum citius procreandum et augendum certe non exigui

sunt momenti. Ipse qui jam iter majus marinum suscepit, illum certe non fugit quot et quanti animias lectris in nos irruant, discessus ab Omnibus propinquitatis et affinitatis vinculis nobis coniunctis nOS ut exspectari potest magna aegritudine assicit, animo ita assecto quac futura sint si prospicimus, sollicitudine ficta cruciamur; animo volvimus, quot periculis navigantes expositi sint, eventus quod 3g-

8쪽

gredimur itineris, ne prosper futurus Sit timemus, timor morbi quoque marini nos invadit. Η0c animi

statu corpus jam per se ad assectus morbosos proclivius est, accedit autem nova rerum conditio, Vitae ratio mutata, odor minime suavis in navibus,

facileque tutelligi potest, omnibus his rebris morbum non modo augeri, sed quoque moderari. Non in quovis maritimo it inire et si sit primum assiciamur morbo necesse est, nam Si omnes secundae sunt conditiones, si ventus navis cursui, Secundus et non admodum vehemens, si tempestas serena ut mullum in navis constrato versari possimns, fieri potest ut homo, qui conditionibus minus

Secundis certe afficeretur, nullam morbi accessionem persentiat. Vento secundo et non magnopere graVi agitationes noli valde sunt vehementes, et in nemine

ullum mali symptoma animadvertitur et si cursus rapidissimus sit, e contrario hac magna progrediendi velocitate valde impeditur et imminuitur alius quivis navis motus, cum propter hanc ipsam rem navis non cujusve undae motionem sequi possit, nam eas perscindens ab lina ad alteram quasi volat. Sed ubi primum adversus cursui navis sit ventus, aut vehementius stare incipit, statim navis fortius et maiore inaequalitate agitatur, mox ad unum inclinatur latus mox ad alterum, ut malorum 3pi-Ces undas langere velle videantur, mox in sublime sertur mox in voraginem praecipitatur, moX puppiβ

9쪽

mox prora elevatur. Praecipue haec scansio cum lapsu alternans pr0rae puppisque et totius navis, quae undis magnis et extensis efficitur, sensus torquet, inclinatio ad latera facilius sertur nam mox

consuescimus, hos motus cum corpore sequi, ita ut Semper Statum Celsum erectumque CorpUS Servet,

sed istis motibus modo descriptis non voluntarie celerrime in altum serimur, et maiore adhuc velocitate rursus imo petimus. Hae autem agitationes secundum navis magnitudinem valde disserunt, navis minor iam vehementius agitari potest, ut omnes ad navigationem non consueti iam morbo corripiantur, dum sub iisdem conditionibus in navi majori motus adhuc minoris sint momenti, et nulla morbi signa animadvertantur. Nunc solitus morbi marini mihi describendus decursus. Agitationes postquam per breve temporis spatium duraverant, sensus 'quidam insuavis molestusque persentiri incipit, qui mox augetur, et ex quo omnia alia symptomata paullatim emergunt, primo caput sensu peculiari stuporis et surditatis occupatur, qui cito usque ad vertiginem crescit,n3uSea Oritur, ructus Saepius emittuntur, saliva in ore conssuit, capitis dolor simul cum aucto calore auriumque tinnitu, praesertim in regione Superciliorum major sit, vertigo augetur, et lacies modo majore rubedine tincta, pallescit, et nunc levissima causa, exempli gratia Odor insuavis, animi coinm0-

10쪽

tio, adspectus undarum, quae maxima rapiditate aufugere videntur, sufficit ad vomitum qui quidem

et sponte sed tardius intrasset, statim excitandum, et Omnes, quos nuperrime edimus, cibi cum muco et bile mixti ejiciuntur. Vomitu hoc statim magnum levamen assertur, malum, quo paullo ante gravissime amicti eramus, omnimo disparuisse Videtur, sed proh dolor brevissimi modo temporis

est levamen, nam mox omnia symptomata majore vi iterum apparent. Et iam non omnes tam cito levantur Vomitu, nam sunt, quorum Ventriculus

nullo fere modo, aut non nisi maximo cum labore contenta seras ejicere possit, in hominibus hujusmodi oriania ad maiorem gradum increscunt, acerrime ipsi cruciantur et sere ad desperationem adducuntur , et si tandem venit ad vomitum, frequentissimis intentionibus frustra factis, magnopere labefacti et vires eorum fere exhaustae sunt, nisi majus adhuc detrimentum acceperunt. Post primum vomitum si symptomata ad gradum quemdam iterum DCreverunt, vomituritionibus frequentibus cruciamur et multis intentionibus frustraneis lactis ventriculimusculorumque abdominis, tandem paullulum muciet bilis, nonnunquam cum striis sanguinis, ejicitur.

Hic autem vomitus secundus multo minus levaminis secum seri, et post quemvis vomitum, adhuc baepius repetitum, minus Semper lev3mur. In Commoda valetudo nunc pervenit ad extreuiarin, et