장음표시 사용
11쪽
sed & a magno animo proficiscitur, & majora alia , ut mihi meis de studiis sperandum est, subsequentur , si hoc Tibi non
12쪽
Eruditissimo , Amplissimoque Viro Alberto Halter
Llustrium Virorum fama,cum ubique terrarum diffisa est, hoc potissimum habet, ut e rum gloriam cujusque gen ris , & conditionis hominibus notam efficiat ; immo vero,cumde litteris agitur,ad illos etiam perveniat, qui eas tantum a limine salutarunt, aut primoribus labiis attigerunt . Quod eum optime tibi perspectum sit, nihil sane , miraberis, eruditissime Hallen, cur mihi tam tum honoris tribuere audeam, ut ad te scribam Epistolam . testem meae obsequentissimae erga te voluntatis: mihi, inquam , qui licet aetate, 6c ingenio non sim cum caeteris, qui Romae vivunt . Medicinae cultoribus comparandus tamen ope , ac praesidio commentariorum s
13쪽
I4rum, quos, doctis Viris plaudentibus, ad communium studiorum utilitatem edidisti, confido me in re Medica non mediocriter profecturum. Quid nit Antonius Codchius nemini ignotus, tibi Vero notissimus, quem Numine dextro studiorum meorum optimum ducem, ac magistrum sum nactuS,- tanta eos copia eruditionis aliundare testatur , ac noVis adeo experimentiS, ob
servationibus, argumentis esse tam luculentos, ut ea de causa hujus te aetatis, quae floret maxime laude litterarum,secundum nemini censeat. Boer avii institutiones adhuc lumine carerent,
ac Dustra id expectassent, ni boni superi Hallerum tandem dedissent, qui eas optime illustraturus, pulcherrimarum rerum thesaurum nobis optantibus aperiret. Dicam quod sentio snon assentandi gratia: Ubinam major, quam in his tuis commentariis, aut in rebus quam difficillimis pertractandis ingenii vis, aut felicitas in solvendis, aut facilitas in explicandis i Haec sunt mehercule , quae ita me tibi addictum reddidere , ut gloriae tuae praedica M , , quan, tum fieri per me potest , a ilificandae desis derio exardescam. Nec vero istud aut mediocre est, aut obscurum , aut hujusmodi , 'ut silentio praeteriri possit. Nam cum 'Μediqis j ii 'ue vulgo celebrioribus tanta contenti e decertavi,
14쪽
13 quanta numquam antea ulla in causa: et jure , quidem, ac merito. Quis enim causam, quae
optima sit, lucis in sole defendendae suscipere nollet, Iubenderque pro viribus sustinere t Caecutiunt plerique hujus saeculi Medicorum, qui si sorte gravissimorum hominum scripta vel non intellexerunt, VeΙ etiam quod turpius est
pervolutare , & cognoscere neglexerunt, ad
suam tegendam vel inscitiam , vel ignaviam , Munt id onaeae supervacaneum sibi videri, quod lucubrare scriptores aetatis nostrae , Re typis edere voluerunt Poede mihi humanissime Habler, nimis ac bum, nimis asperum est indoctos istos, etiani ita magnis, clarissimisque civitatibus triumphantes intueri ; qui non modo freti popinlaribus auris sest etiam plausu virorum principum celebrati ubique se jactant, atque adeo inscitiam cum incressibili temeritate conjungunt, non sine magiio sapientum dolore, iracundia. Quoniam vero se sola virtus contenta est , neque insani vulgi honoribus eget, ad Te, Vir clarissime redeo ν quem cum audiverim multum προrae insumsisse in Merhaavit, Lugdunensi Pro- fetare observationibus illustrando , enixe rogae rem, & obtestarer, ut, quaedam estidisti, ad meta
mitteres. si mihi, ut sunt .ad manum non es sent ne, qui gloriae tuis faVeo , tuorum
15쪽
I6 operum jucundissimo lauctu diutius carerem, simulque labi occasiohem permitterem communicandae cum aliis doctrinae tuae, quae in eisdem operibus maxima continetur. Nunc judbcium de quodam opusculo meum legendum ibbi , atque , uti spero, approbandum exhibeo . Prodiit nuper in lucem oratio Bolanica, quam philosophus quidam e Medicorum Coblegio in horto Academico habuit. Hoe unum captu mihi dissicile visum est, quod ille ait: uoties . dum obstructionibus . Der Gabbem medebamur, eas nos mi ras, scirrhinn, aut camcrum insanabilem permutatas i quoties nos. hydrarrarum, o caetera , 'Pae ab eo. sum per me icamenra, sumus execrati, dum tantos ab iis v
dimus fluctus, tempestatesque excitatas , ut quid consilii eaperemus , nesciremus t Qua quidem in , re fugit philosephum ratio, mea quidem sententia. Rus enim observatio sutilis est , quippe
quae non ex accurata historia , non ex enume ratione juvantium, ac nocentium, non ex cadaverum sectionibus deducta sit. Utinam vero ex iis, quae diximus, prosecta effet. Tunc enim de indole morbi perbelle ille . atque caeteri judicassent; essentque cautiores in quibusdam tra ctandis medieaminibus; neque ille tam prae ceps in assirmando fuisset e Chaobem in cancrum ,
16쪽
o scirrhum permutare obstructiones, O bdrarg)rum fluctus , tempestatesque excitare . . - ,
' Jure optimo culpanda ejus opinio est, quem non puduit duo. illa medicamina ex Chemia evplodere . mortalium generi utilissima, ac nobilissima scientia , cujus unius est virtutes terrae multiplices investigare . Saepe cogitabo de illa vulgari observatione , quae non habetur in ante dictis ; praesertim vero cum Scriptoris illius observatio in duobus illis medicamenti gener, bus non parum mihi videatur experientia labefactari, quam Scriptor ille Vel, ut par erat, minime attendit, vel numquam vidit. Quibus nos documentis si vellemus insistere , Chimicam scientiam longe profecto salutaremus, ejusque praecepta , quae a graVibus auctoribus nobis tradita sunt, contemneremus. Nam falpurn dicere exibona ratione , turpe non es, falsium mero palam, negare sat est, teste Quintiliano. Verum studia nostra locabimus in defendenda viriliter veritate, & fideliter pro Chemia certabimus. Chemiam, sive spargiricam,quae ad salutem humani generis, atque Ornamentum haud contemnendum inventa est , jam dudum sopitam, in lucemque deinde revocatam quidam dixerunt, non secus ac fulmina tormenti bellici, ad communem lanienam, atque perniciem. Hanc sciem
17쪽
I8tiam a Daemonibus filiabus hominum datam in pretium amoris putarunt nonnulli: qui error sane antiquissimus ex eo duxit originem , quod illi sensum Scripturae genuinum assecuti non essent Genes. 6. 2. Scriptorum catalogum non est facile texere, qui de hoc argumento disserinerunte praecipui tamen sunt, Osuualdus Croblius , Beguinus. Joannes Harimannus, Joannes Petrus Faber , Le Mery, Le Mori, Bassilius Valentinus, Paracelibus , Rogerius Baco, Ray- mundus Lullius, Joannes Rudolphus Glauberus, Joachimus Beccherus, Ettmullerus , Boemhaavius . Hommannus, Poterius, & alii. com plures. Inter mineralia siquidem, quae eruuntur ex visceribus terrae, quae centrum, seu ma trix elementorum omnium appellatur , & inquam elementa projiciunt sua spermata, & semina , quae terrae sinu BVentur, ac digeruntur, chalybs. & hydrargyrum computantur . . Priusquam Vero utrorumque mineralium Vires, naturamque investigem, de obstructione , scirrho, nec non cancro, quantum brevitas hic necessaria permittit, quaedam notanda judicavi: ac primum de obstructione. Obstructionem Hermannus Boethaavius in aphorismis de cognoscendis . Curandisque muctis numquam satis laudatri definivit , db
18쪽
I9cens , quod ι obturatio canalis, transiitum tollens liquido , per eum trans jiciundo , vitali sano , vel morboso, orta ex excessu molis transiturae jura capacitatem quos transmisiιri. Est autem duplex obstructio, eorum sententia , qui Medici habentur accuratissimi; quarum unam oppilatiram , ab humore vas infarciente a attenuati Vam alteram, per collapsum vasorum , atque Viarum dicere latent. Cuique Medicorum notum est, has ab humore crassis , deside, tenacique proficisci: deque his sapienter Thomas Warthonus Adenograph. cap. I I. scripsit, ac quinque modis contingere assirmavit. Primo, in ipso aditu jucci lactei in orificia Cenarum lactearum. Secundo , in transitu eiusdem per mesenterii glandulas. Tertio , in transitu sanguinis ex arteriis in Senas per earumdem glandularum subsantitam. uuarto, in
canalibus aqu- , Uel θmphae ductibus. minio , tu nerCis. Canalium praecipue de nomine , in quos minutae sanguineae confestim impelluntur , Ocyusque deseruntur , qui obstructionibus magis obnoxii sunt , arteriosi , Venosique sere unanimi consensu nuncupantur. Perpensa generalissima obstructionis idea, istiusmodi aliquod eXemplum asserre decrevi in dissert. de Chlorosi, quae, Deo dante, proximo anno in lucem prodibit . Dum ergo arteriosi, & Venosi canaliculi,
19쪽
qui per uteri substantiam serpunt , obstructionem in virginibus patiuntur , morbus Virgineus , seu Chlorosiis confestim accidit : cujus aetiologiam repetere libet a sanguinis impuri,
humorum viscidorum, ac minus motui aptorum abundantia, tum ob deperditum tonum, Vigorem , ac Vim solidarum partium, maX, meque Viscerum chylificationi inservientium, quae sunt ventriculus , intestina, hepar , lien , ac Pancreas: tum ob ipsarum sanguificationi inservientium robur labefactatum in machina nostra ; ut sunt arteriae, Venae, cor , ac Pul' mones. Nam dum partes nostri corporis fibrosae, & vasculosae minus possident motum oscillatorium, non fiet illarum contractio , adeo ut in arcum distentae abbrevientur in lineas disponentur rectas , neque accedent circa cavitatis aXem, neque ad humores valide appellendos erunt idoneae ; atque ita sanguinis circuitus tardior, lentiorque evadat necesse erit ι &hinc separationum aeque, ac excretionum negotium saluberrimum imminuitur . Unde lardes excrementitiae viscidae, biliosae, salsae , s rosae, quae in hepate, renibusque secerni, ac D ras ejici debent, maxima ex parte retentae. im, purum plane , ac intemperatum reddunt Tangulanis serum, & succum nutritium. Temporis de cursu
20쪽
cursu fibrae motrices extremorum in cute VasO-rum , ex Ru chii injectionibus stupendis primum rite cognitorum, proprio ac naturali dest, tuuntur robore 3ε γ& sic tam sudor , quam Santoriana separatio impeditur ; unde in corpore reticulari Malpighii, sive reticulo cutaneo, cuti- curam inter, & cutem circumpositis, a tincto sero pallidus, & subalbidus, immo plumbeus, livescens , hut virescens color cum aliqua corporisi tumescentia deprehenditur; quo fit, ut ipso nutritio impediatur . Similiter contingere vides remus obstructiones , si cadavera sedulo introspiceremus , quorum sectiones si quis optaret, Sepulchretum anatomicum Boneti adeat: max, me autem eas videremus in imi ventris. Viscerbbus, praesertim Vero in binis meserat is, arte riis, quarum superior per tenuia , inferior percrassa intestina perreptat, & utraque arcum, imsulamque constituit. Cerneremus has quoque in ramo dextero, simistroque coeliacae, quae ProXime supra mesentericam eX aorta prodit, arcum facit antrorsum, deinde retrorsum flectitur; qui quidem rami per lienem, pancreas, Ventriculum,& hepar proserpunt; quorum diameter in principio ampla manisestatur, in extremitatibus Ve ro in angustionem pergit ., Dum igitur massulae. sanguinuae, quae. in cunica impelluntur Vasa per . dia-