장음표시 사용
31쪽
32lantur, massulas symbolas , seu carum cohaesionem sopitam, aut eX majore sphaerica figura auctam, exsuscitabunt: hinc ipsi sanguini teretes illae massulae minores pro sua diametro, per canales facillime transire possint, restituuntur: repartim terreis particulis , in bendo , in b,
bendoque quemcumque acidum peregrinum obvium ι partim deostruendis, aperiendoque, ain steris suis operantur. /Unde elasticus sanguinis
motus restituitur omnemque circuitum adim-
plebit. Si invasorum superficient agant, intricatissima fibrarum series acidoviusteris roborahitur , atque idcirco vasa omnia robustiora fient, eorum elementis ad se invicem . accedentibus.
Mox fibrae ipsae cohtractae ab liquido impulso ,
arcus instar distentae sese abbreviant & in Ιε neas rectas disponunt, accedunt ad axem suae cavitatis , liquidum contentum appellunt ι ipsorumque canalium iunctio tum demum absinutur, cum omnis obstructio penitus deletur. : Quoniam vero inanem philosophi,quem memoravi, opinionem ferre non possum, veram sen tentiam illustrium Virorum testimoniis , atque , rationibus luculentius confirmabo . Inter quos Plinium nat. hQ. lib. 34. cap. 1 F. de Chalybis usu scripsisse legi us: Propinatur conira tumsabsuinit enim illa ι Julius Caesar Claudinus: μα
32쪽
prium, ait , melancholiae hypochondriacae aleae,. pharmacum esse Gabbem s quoniam continuus illiusisus semper felicem finem in aegris fit assecutus :s quidem in reserandis obstructionibus , in quibus
omnis melancholiae curandae cardo Uersatur , nulli medicamento cedat. Et de ingress ad infirm. in . appendic. seci . 2. In curatione melancholiae hypociandriacae medicamenta chal beata Mi nullum pre habere. Aetius serm. a. cap. II. amrmat: Lienosis praefantissimum esse remedium , aquam, mi num , aut poscam, in quibus ferrum extinctum fudirit , per multos dies si tam . Quod etiam coeliacis , o lenosis multum profuse, observavit Orbbasius . Ralis lienis tumoribus utilem e se docuit , cujus assectae Serapio, Avicennas, Halyabbas
fuerunt. Paulus Aegineta , aquam, in qua extim tum candens ferrum , epotam spleneticis comperere monuit. Mercatus quoque dilucide hanc verit, rem de morb. mulier. testatus est. Tantam ese,ait, abbis naturam, or escaciam , ut maguos etiam
benis,quieri scirrhos persanasse visum fit. Et alibi: incredibili Oeacia assectionis hypochondriacae Cha- Iubem prodet se s er experimento esse confirmatum , in omnibus fere afuetionis hypochondricae causis. Uiιm Gabbis commodum esse , sive in feminis ex
utero , pete in eis, ac quiris ex Ventriculo , . mese
33쪽
dolibet humore obesis, malum oriatur . seanerius lib. L pari. F. feci. I. huic sententiae adstipulmtur his verbis: Experientia diuturna, o multa constat , Chaobem ad assectionem hypochondricam. cachemiam in mulieribus ex mensium obstructione, aliosque e pertinacibus benis, Cenarum mese iacarum obstructionibus ortos morbos , e se probat remedium, o merito ob id magni faciendum. Comfirmat etiam Petrus Jo: Faber cap. q. . lib. 4.
Inera enim, inquit, curat omnia, ulcera mi
ligna , cacoethea , or obstructiones reserat omnes , iammo scirrhos hepatis, O lienis, o pedetentim dissolait , δ' eurai. Longior sim , si Virorum Iblustrium testimonia referre singula velim, quae in Μangeli Bibliotheca pharmaceutica leguntur pro decantati remedii. defensione , tam in obstructionibus, quam in scirrho ipse, morbisque aliis. Nam binis viribus Chalybs, Vel ferrum praeditum est, roborandi scilicet, & aperiendi a haec in volatiliori potissimum, ac proinde in sales illa vero in terreis particulis residet: quod plerique scriptorum aperte Ostenderunt. Inter novissimos Italus quidam lib. de Chidrosit Iurer praesidia , inquit, medica, non insimum sane , antiquitus obtinuu locum : qui & alibi ait: blande agit , obfructisues recludit , et cerum mim enem mem roborat, aliosque optimos, cito, ac tuto , uou
34쪽
praepostere modo propinetur, praestat efectus. Sed, quae sequuntur, viri optimi Verba ferre nequeo:
Tyrones in Ierim monitos zelim, ne corpore nou rite purgato , neque humoribus non antea diu jubactis , ac non bene dilutis , Martem umquam propinent.
In hoc enim Sydenhamo Professori Londinensi aperte repugnat, qui genuinam , Veramque methodum in praxi sedulo callebat, quem Pro fessores omnes in ipsa exercitatissimum, & Omnibus imitandum fatentur . Ipse graVissimus Auctor in disser. Epist. ad Guillelmum Cole scribens, hacc habet: Si quis objiecerit limaturam Chal bis, nisi aeger subinde fuerit expurgatus, iumlyceribus haerentem, ei, qui illam dequora Uerit, nocere pol se ; Respondeo primum, me nihil umquam 'tale in quoquam deprehendi se ; deinde longe que
risemilius esse eamdem muco , excrementitiis pamrium humoribus inSolutam vina cum istis tandem omnem elabi. Oportet ergo credamuS, Italum
istum vel Sydenhamum non legisse, vel si l git, contra Virum insignem , ejusque de Chalybe experimentum praefracte stare voluisse . Mars ergo instructus diversis viribus , adstrimgendi videlicet, & aperiendi, in tubulorum Parietes ictus non ita valide impingit, ut fibras convellat, impellat membranas, laceret , infringat , meatus magis, magisque quandoque E et im
35쪽
infarciat, abscessus, scirrhos, sanguinis,lymphaeque profusiones interiores, inflammationes, cruciatus , tormina , aliasque plurimas perquam molestas, & persaeque lethales inducat affectiones . Haec enim fabula est, quam ipse Auctor inscite comminiscitur . Non ignoro, Boerhaavium nostrum de virib. medie. p. 4 6. edit. ulti Venetae scripsisse , Ch bbem tu morabis acinis, ubi Casa sunt constricta, scirrhos infanabiles, aut mortem arcessere a quam opinionem verbis magnificis nonnulli efferunt , nec ipse improbo : nam cum Methodica consentit optime , quae, uti supra notatum est, omne laxum docet esse adstringendum , omne adstrictum la-Xandum . At inde non poterat philosophus ille, quem Oppugnamus , in universum concludere , usum Chalybis semper esse lethalem. Quippe ipse Magnus Boerhaavius aperte tradit, esia albquando salutarem. Εjus autem haec verba sunt Opere citato pag. s. In morbis laxisimis Virginum Chabbs optime conducit. Cum Scriptoribus iis, quos ante dixi, omnino sentit Homannus, qui docuit, medicamenta Martialia cumsalinis, obalsamicis maritata, commodeque exhibita non inepte pro specifico, o scacissimis ad cachexiam, o
Morosin sanandam haberi remediis. Nec praete mittendus videtur Pitcarnius, qui . tum in affectium
36쪽
ctione hypochondriaca, tum in mensium suppressione Chalybem adhibuit. Consentit Joannes Freindius in Emmenolog. p. 2I3. Gabbem etiam mi momenti sui S a potenter aperire; quippe qui corpus valide ponderosissimum sit. Haec una est serri proprietas , quam lom. I. Chem. Boerhaavius agnovit: sic enim habet: quarum I. iterum suo se distinguit pondere . a. minus simplex praece dentibus , . cum manifesta praebeat sulphuris crudi
adhaerentis iudicia , combustilis Uerae materiae , immo etero or saepe in flammas viSas couSertendae.
3. in igne fixum quidem , ita tamen , ut fumet , scintillas quasi combustib re materie spargat , pomdere assiduo minuatur. q. ductile sub malleo , in flamenta distractile , non Cero in subtilitatem, quin dehiscat. aut fragilitatem prodat. Durum sonorum . s. ignitur ante fusionem diu funditur igne magno , omnium metallorum dulicillime unitum penitus frigidae aquae tactum fert. 6. solvitur facillime . omni sese , rubescens cum iisdem, sales Olmentes facillime perdit , in scorias consumitur 1errugino fas hinc etiae Calet a rubigine praeservari. .. facillime destructile inter omnia metalla , illico
abit in scorias. 8. magnete trahitur trahens illum. 9. corpori humano Si medicato optimum, minus inde remotum , quam alia metalla . inque eo fere hypotest. Haec ultima proprietas dilucide nobis
37쪽
aperit,quanta polleat virtute Clialybs in humano corpore ad obstructiones ejusdem eliminandas. Quin etiam experientia saepissime edoeti sumus, non solum in obstructionibus, verum etiam in aliis morbis ejusdem usum esse quam minime salutarem. Sane haec medicamina, quae ad genus pertinent adstringentium, in selidas potissimum partes agunt; &, . quod mirabile est, in nimia solidorum laxitate, post ejus usum Vidi ginum color e pallido brevi sit rutilus, roseus ;quod Van S ietenus p. 24. in suis quoque commentariis perspicue observaVit. Cum per serrunt,
ait, ingesum, corporis exercitia augeatur in hae puella vis firmarum partium in fluida contenta, imcipit timens subsidere facies , amoeno, roseo colore genae , tibia pessunduntur, redit debiIus migor toti corpori. Et doctissimus Freindius in Emmo nolog. pag. 2I Nemini quippe obscurum esse ambitror Chal bem tum gravitatis suae momento, tum attenuandi mi obstructa vasa posse aperire ; hinc enim sanguinis lentescentis, unde oritur obstructio , cohaerentiam tollit s inde humores impetu quodam per capillaria propellit. Ergo neque inflammationes , neque cancri, neque scirrhi enascentur in corpore, si Chalybe utamur, quem certissimis documentis innocuum esse deprehendimus. Boerha avius noster tom. I. Chem. pag. Π
38쪽
homine , inquit , praefantem largitur, o sine noxa fere medelam. m caetera violentius agunt. Haec de Chalybe, ejusque usu saluberrimo dicta satis esse possunt ad inanem paucorum Opinionem convellendam. Nunc de hydrargyro aliqua dicam is Hydrargyrum volatilitate, fluiditate, gravitateque partium globosarum in minimus canales delatum, propter eorum angustiam, in minimas partes diViditur 3 una cum sanguine mixtum , ejus massulas ita propellit, ut ipse celeriorem motum acquirat ; hinc potentia quidem sua premente humores attenuat, effringitque, eosque sibi invicem adhaerentes facilius per cylindrica , conicaque vasa appellit ; atque ita vitales , & naturales actiones in corpore nostro perficiuntur. Sane'uc tua pertinet, Alberte Halter, docta sententia , qui p. Id. tom. 6. ita scribis :Ab obstructionibus oriuntur morbi chronici plerique . Sed cu structiones , quatenus obstructiones sunt, sa-uantur omnes Mercurii miribus. De quo eleganter Sextus Lucilius in prima.
Adlit, qui phialae mentri sublimis adhaesit,
Duplex Mercurius mulcano instante ue rebellem Nam morbum irretit morborum Protea, ut olim
Sontem Papetidem S thica sub rupe ligavit. Quod unum superest , oro te, Eruditissi
39쪽
me Halter, ut hanc meam Dissertationem au spicio tuo , & patrocinio tueare . Vale XIV. Kal. Novembris MDCCXLV.
IMPRIMATUR. Si videbitur Reverendissimo Patri Magistro Sae. Palatii Apostolici. F. M. de Rahis Archiep. Tars Rcessi. I M P R I M A T U R-F. Raymundus Patombi Magister Soeius Rmi Patris Mag. Sae. Pal. . Apost.