장음표시 사용
51쪽
magnis oratoribus suae ipsius aetatis adnuineravit Τ. Frater
31 C. Clavdivs Pulcher, id quod Cicero commemoravit', qui otiam in Oratione pro Sestio dixit Claudium inimici sui tribuni plebei fratrem in eXercitu praesecisse Caesarem. Cum oratio illa habita sit
56 anno R. u. c. Sexcentesimo nonagesimo octavo , non dubium
est, quin exercitu, quem habuit in Italia Caesar designentures copiae, quas ipse tradidit se in Italia conscripsisse et ex hibernis eduxisse. Quibus ex rebus colligi potuerit Pulchrum debere in numero legatorum illorum honore praetori haberi, quos potestas nominandi Caesar erat'. Praetor anni ejusdem Publio fratri succucurrit impedienti, ne tabulae alienae, quibus inscripta erat lex de exilio Ciceronis e Capitolio auferrentur . siam sortitus est provinciam, ubi Omnibus acceptissimus fuisse videtur', cui rei mirifice repugnat, quod post reditum in patriam de repetundis a Servili postulabatur Gaius, quam quaestionem ille Opinor, movit X-primendae pecuniae causa, quam conterritus propraetor numeravit ne in judicium res adduceretur. Damnatus tamen 'esse videtur. bosconio in orationem Ciceronis pro Milone Τ ' quae tamen non habita, sed aliquanto post defen-vinatione, non despero. Sed hoc nihil ad is nostrum est onus. Illud velim sic habeas quod intelliges hac re novata additum otin aliquid ad meum erga te studium, cui nihil videbatur addi Osao, quam luidquam esse detractnm , alibi plurimis locis. Brut. 77, 267. Pr Scaur. 15, 33. Gla ac in Or. r. Mil. 18, I. Quo Cicero ad Quintum fratrem II, 4, 1 hie scripsit: Sontiuκ noster absolutus est a. d. V Id. Mart. h. g. I, X. . Clamomma. R. G. p. 214 sq. 219 q. Dio Cass. XXXIX, 21. Cis Lango . . III, p. 317, 333. Cic. r. Scaur. 15. 35.
Cic. Ad tam VIII, 8, 2 CD Lango R. A. III, Ρ. 346, 387. 'ir. p. 35: C. Claudii filii, qui frater morat Clodii.
81sionem elucubrata est mortuus jam esse dicitur C. Claudius, eum interficeretur Publius id, quod parum credibile est Frater horum ille erat 32 P. Clodius ulchererius ita seribere solemus nomen, quod tamen Saepissime candem litterarum habet appellationem a Claudius, neque quidquam significat aliud nisi eos, qui gentis Claudis familiae cujusdam fuerint, quare etiam invenimus Graeco auctores nunc Κλωοιον, nunc λαθῖto scripsisse. Ut frater Appius, ita Publius Lucullum secutus est ollo Mithridatico et cum hi militibus suis, qui non tam multo ante C. Flavio Fimbria duce Flaccum imperium deponere coactum occiderant invisus esset. Publius eos militiae duritiam miseratus elandestinis sermonibus ad seditionem aciendam commovere Onatus est indignatus, quod honore non omnibus anteiret et cupidine insita rerum novandarum adduc-
leo enim ex loco Asconii colligi possit, tunc diem jam obiisse Gaium, quamquam mihi quidem illud suerat tam bene declarari posse videtur ex Publii quam Gai morte fieri tamen non potest, quin, si verbo Ciceronis Pr dom. 10, 26 'Datricida adducti credamus Gaium a Publio occisum esse, quod nullo modo exstat e verbis oratoris ibid. 45, 118 providisti se Publi ne fratero accusare OSSit , Xistimemus quoquo Clodium patrem etiam et sororem 'patricida sororicida , interemisse, id quod scimus neminem umquam PutaviSSe Equidem ergo mihi persuasi Gaium damnatum judices ejus nominantur a Caelio in exilium rivisse, ter culna spatium Servilius Postularetur ab Appio C. f.
Quod tradidit rumann G. R. II, Ag. 200 quem oculus eatnno R. G. VI p. 6 ab illo legationem ductam esse quam suscepit ad Tigranom rator Appiu'. ut ithridate dederetur, non est, cur haec
vorbis Plutaretii repugnantia vera HS PutemuS.
52쪽
tus, cum milites etiam lascivirent copia frumenti et nimis confiderent propter nuntios allatos appropinquantis M . Acilii Glabrionis successoris Luculli ' Quamobrem timore hujus assectus Publius ad Q. Marcium Regem, cui altera soror ejus nupserat, proconsulem Cilicis, confugit et ab eo praesectus est classi sed a piratis captus est, a quibus tamen mox de omprio veritis missus Antiochiam contendit, ubi rursus turbas efficiens paene interfectus est' ex Cypri
Ptolemaeus, cum hac in re avaritia motus, missis duobus solum talentis' aut pecunia minore quam ut ea capere Vellent piratae, id, quod sibi esse dedecori Clodius putavit βhuic non satis tulisset opis' poenas ei postea dedit regno privatus'. an primam Clodii aetatem Cicero depinxit 'obscaenissima jactans convicia', inter quae lenissimum ei intulit probrum dicens eum a Catilina accepisse pecuniam, ut turpissime praevaricaretur '. Postquam enim Romam 65anno exeant a sim unde nonag3sim y revertit, Catilinam accusavit repetundarum, sed donis corruptus ita remisse causam egisse videtur, ut reus absolveretur Sequenti anno in
Vide pag. 1. Do har resP. 20. 2. Ad quae mimann G. R. II, p. 20 μ' animadvertit, Ciceronem scivisse Publium tunc pro nummis corpus dedisse iratis, ae intelligero non possum, qui hoc comperire potuerit orator, et loco illo, quo nixa est sententia rum anni Cic. ad Att. I, 16 5: Nosti enim marinas' nunc legimus Marianas. ' D. In Pis. 10, 23. Torquato et Cotta coss. ' sc in or in toga cand Cis. Omma. C. I. L. I, P. 11.
83Galliam cum L. Licinio Muraena prosectus in brevi Romam regressus est ublius, de cujus per illud tempus sceleribus perfectis nefandis multa dixit Cicero' quae tamen adeo modum transierunt ut absurdissima et stultissima fierent, nec committere Orator potuit, ut ex Catilinae familiaribus eximeret Pulchrum, quem etiam consiliis illius rei publicae
convertendae interfuisse existimat Asconius , cum haec verbis lutarchi ' falsa esse cognoverimus. Anno excenteSimo nonageSimo Secundo, quo quaestor designatus erat'. Clodius 62 flagitium illud commisit, de quo abundant testimonia auctorum. Nam cum domi Caesaris, qui tunc praetor erat et pontifex maximus, a feminis Bonae Sacramese, quibus Severissime interdictum erat viris' fierent, Clodius caerimoniarum antistitis Pompriae uxoris Julii amore flagrans vetito, adolescens adhue imberbis habituque muliebri vestitu sal-
ae indutus occulte in aedes intravit, ubi ancilla eum accepit, a qua relictus, ut certiorem de adventu ejus faceret Pompriam, huc et illuc errans ab altera repertus est, quae cum interrogaret, quid sibi vellet, Oce marem eum eSSe Ognovit et clamore sublato currens excitavit Aureliam matrem Caesaris, quae Clodium in conclave quoddam abditum invenit et domo expulit' Quoniam tunc nondum inierat Publius magistratum, verisimile est haec acta esse initio mensis Decembris, et Calendis Januariis Attico rem narra-
Cic. De har resp. 20 42 CD. Lange . . III, p. 267. ibid.
Do har resp. 3, 5 'In me sui eodem animo, quo etiam ejussamiliaria Catilinae, si vicisset, fuisset , Pr Mil. 14 37: Itaque quando illius postea sica illa, quam a Catilina acceperat, conquievit. In r. r. Mil.
53쪽
84 vit Cicero per epistolam nec multo post addidit' sacrificiis instauratis a virginibus Vestalibus illam ad senatum venisse permissamque esse pontificibus, qui nefas esse decre-Vissent, Caesaremque jam uxori nuntium remisisse ' unc consules M. Pupius Piso et M. Valerius Messala, quorum ille amicus erat Clodii in quem voluntas hujus non tam propensa fuisse videtur, rogationem, Catone instante, Icerone, ut ait ipse , demitigato quotidie tulerunt, ut praetor judices legeret ' quam credunt nostrae aetatis scriptores' ita ab optimatibus comparatam esse, quo facilius damnaretur Pulcher, quemadmodum, ut reus liberaretur eniSI Sunt triumviri Contione enim habita de lege cui restitit usus tribunus plebei, nihil certi rogatus sententiam respondit Pomprius ne postea in senatu elocutus est, quae Vellet, Crassusque nihil dixit nisi laudans Ciceronem consulatumque ejus, et Caesar re plane abstinuit. Cum suffragium in1-ret populus, adjutores, qui Clodi erant, ponte tenebant, nec cuiquam tabella uti rogus inscripta dabatur, quo sactum est, ut opera maxime Hortensii et Catonis concursu optimatium dimitterentur comitia, et senatus vocaretur, in quo quadringenti homines censebant cohortandum esse populum, ut acciperet rogationem adversantibus ad quindecim, contiones Clodio habente in quibus illusit in summos viros nec tamen impedire potuit, quominus Statueret senatus, ne quid prius ageretur, quam lex lata esset Cesserunt au-
tota latro ot Fufius ' legem aulit ut judices rei sorte
VI i. 296 sq. cid. f. Mil. 5 1s CD. Schol. ob Oreli. P. 280 Lang. Ibne ibid. Ihno ibid. mango ibid. et II, P. 69s.
qui paulo ante in contione eum comperisse Omnia IX18Set verba cavillans in consulatu facta, qua ira commotus poStea omni modo ei nocere ille conatus est Cum causa diceretur, testis productus est Caesar, qui tamen se nihil Scire dixit, et interrogatus, cur uxorem repudiasset, eaq1 ne SuSpectam
quidem posse laberi respondit'. nec Clodium agnoverant mater ijus aurelia et Iulia filia, quae rem Caesare vito
aes compererant quare aeus istendere Voluit se non Ilia nocte suisse Romae, sed cecidit testimonio Ciceronis dicentis se una cum illo fuisse tribus horis ante quam, ut IS Ipse ait 4nteramnae versatus esset Reliqua tunc erat ratio Judices corrumpendi qua usus est Clodius non olum opera Crassi iecunias largiens sed etiam voluptatibus pelliciens, quibus rebus isseeit, ut absolveretur sententus una et triginta, cum viginti quinque condemnarent' saeptis judicibus praesidio, ne, ut ait Q. Lutatius Catulus ' eriperentur nummi via, in ro clarissima reserenda multa addiderunt IoCassius it Plutarchus scribentes Ciceronem invitum 'buxore Terentia Pulchri inimica Clodiae causa sororis testimonium Hiceres coactum esse, seditionis antea exc1tatae accusato ublio alia etiam crimina illata esse, Lucullum aureiurando firmasse Clodium cum sorore incestum commISISSe Seneca rem protulit' ad ostendendum non magIS SUR P sius aetates quam illa depravatos esse mores et allati Verbis Ciceronis V summa eloquenti disserens demonstravit numquam illa ratione judices corrumpendi factum esse turpius quidquam, atque ut Juvenalis lepidissime de sacrilegio
54쪽
6086jocans in scripsit, ita non ejusmodi verba sunt, ut reserri possint. Plurimis locis η rem Cicero postea commemoravit
Clodium cavillans, mentitus se, cum committeretur SceluS, seque ac postea hunc detestatuti esse, Bonam appellatam esse eam declarans, quod Clodio ignovisset, popularem factum esse eum dicens a muliebri vestitu flagitio stupro, contumelias gravissimas Semper intorquens, quibus daugebat odium, in quo apud Publium erat, quem sibi hostem quam maxime implacabilem dicacitate parabat, cujus inimicitia et exilio et summis malis doloribusque afficeretur. Interea quaesturam inierat Pulcher, qua praeditus in Sicilia
degebat, quamquam tunc quoque Ciceronem vexare conatus est' et Romam cum revertisset ad plebem transire statuerat atque ea aetate L. Calpurnium Pisonem accusavisse repetundarum Videtur, quae tame causa subito coortis cum imbre maximis tempestatibus judicata non est . Cum multa obstarent, quominus transduceretur Clodius, anno sexcente- Simo nonagesimo quarto primo conatus est opera Herennii
tribuni plebei nec adversante consule Q. Metello Celere Tlege centuriata' ad plebem transire, tum efficere, ut patricio liceret tribuno fieri plebei sed intercesserunt collegae Herennii '. Tunc ublius duabus rationibus uti potuit δ'
Sacrorum detestatione acta pari et se quo jure cum plebe vivens tribunatum petivit quem damen mon indeptus est
Sat. VI, v. 337-341. De domo 39, 10 4 40, Iob De har resp. 3, 4 5, 8 II, 37:2I, 44 Pr. Sest. 54, II 6 Pr Mil. 22, 5s 27, 7 2 Iii Clod et Cur V, I-VII, 1 ad quae Schol. Ob. Cic. De har resp. 20, 3 or in Clod et Cur. III, 2, ad quam Sehol. ob in no arg. Cis Lange . . III, P. 275 Ilino R. G. p. 340. Cio Ad Att. II, 1, 5. Val. Max. VIII, I, CD. Lange . . III, p. 288. Cio Ad Att. I, 18, 4. Cio, Ad Att. I, 18, 5. Cis Lango R. A. III, p. 275, II, P. 680. Di Caas XXXVII, 51 I. ' ibid. Cic. Ad Att. I, 19, 5. D. Lange R. A. III, p. 275 Ihne R. O. VI, p. 341. ma de re difficillima ad dijudicandum summa inter doctissimos
87 impediente Metello, qui sibi persuasum esse dixit, non Ore majorum transiisse eum Qui tamen sequent anno Opera
Caesaris pontificis maximi et auguris Pomprii lege curiatad; arrogatione lata a . Fontrio homine de plebe minore
nates adoptatus it confestim imancipatus traductus est Inter spem metumque suspensus tunc ad Atticum scribebat Cicero putans ad igranem esse Clodium iturum optans
ut fieret is tribunus, quo citius ex Epiro reverteretur Atticus' modice se minis Clodii affic dicens . auxiliis fidens Pompeii ' cui dextera data promisisset Publius se nihil acturum contra voluntatem ejus, qui semper Ciceronem tueri vellet Iribunus plebei tamen creatus est Clodius anno
a u. c. sexcentesimo monagesimo Sexto adjuvante C sare, qui existimaret illum memorem se praebiturum 8S OfficaO-
ruta quae reo tributa essent, nec invito Pompedo et ad 1-ceronem vexandum', qui tamen Speravit fore ut caSum vitaret et concurreret tota Italia, si dies dicta esset, ad Uriam amplificandam. omni omnibus lollicentibus fretus opera tribunorum plebei aliquot et Domitii, Nigidia, Mem
Puta neeesso misso et sacra detestari et ab homine de plebe doptari fieri autem utraquc ratione sola potuisse, ut ad Plebem transiret, demonstravit Mommaen, cujus sententiam maxime commotus cauSIS, quas R. F. I, p. 124 sq. 399 sqq. Irotulit Secutus sum. Dio Casa ibid. et iaci
Dio Las XXXVIII, 12, Cic. me Dom. 13, 34-I4, 8, 5, 3s, ubi eon tondit adoptationem non pontificio jure esse actam et de coelo o Lin dio. cum aec curiata ferretur, et tribunatum illum VerSum.
14 Cato 33 Cis Lange . . III, p. 296 Ibne R. G. VI, p. 343 Μοmm8. B. G. III, p. 218 30 sq.
55쪽
88nii, Lentuli praetorum, Caesaris etiam Pompriique promissis satis fidens' ublius confestim leges quattuor maximi momenti tulit, ne pretio emeret plebs frumentum, ne cui Ob- nuntiare aut intercedere aut servando de coelo impedire
comitia liceret, omnibus autem diebus fastis legem ferri, ut
collegia vetera restituerentur novaque conscriberentur, θquem censor nisi accusatum et concedente collega movere
vel notare posset . Quam, ut ait ipse , anni pestem et domesticam labem saepissime commemoravit semperque cerrime judicavit Cicero, questus quintam prope partem Vectigalium sublatam esse et universam rempublicam deletam lege Omnes eversas ae perditas civitatis', certissima subsidia reipublicae contra tribunicios furores leges Aeliam et Fufiam maxime salutares , muros tranquillitatis atque otii 'corruisse, collegia non ea solum, quae senatus sustulisset,
restituta, sed innumerabilia quaedam nova ex omni saece urbis ac servitio concitata δ' veterem illam magistram pudoris ιmodestiae, illud morum severissimum magisterium δ' censuram sublatam ' et exstinctam esse β. Quibus Omnibus rebus persectis, addita lege altera frumentaria, qua egentiS-
simo cuique frumentum dividendi cura Sex. Clodio tradita
Ad Q. fratr. I, 1 V, 16. Dio Cass. XXXVIII, 13 CD. ac in or in Pis Oreli. . , Schol. Bob in Or. r. Sest. . 300. D. Lange . . III, p. 297 sq. I. P-342, 36 1 367, 20, 19, II, p. 365, 478 sq. 521, 56 659 672 693 Ιhne R. G. VI, p. 344 sqq. Pr. Sest. 25 55 56. ibid. 5. ibid. 15, 33.
89 est'. Publius impetum iacit in Ciceronem, quem Caesar et
Pomprium summotum voluerunt, rogatione lata, ut si quis injussu populi civem Romanum necaret aut necavisset, ei aqua et igni interdiceretur Timore perculsus statim veste mutata Cicero auxilium implorabat omnium , et adiit consules, quorum alter nitidissimus, alter incultus et squalorissere Plenus eum accepit, neuter quaerimonias admisit Gabinium etiam obstitit, ne in senatum equites mitterent, qui pro Cicerone laborarent β, et cum L. Ninnius tribunus plebei tulisset, ut quemadmodum decisset tota Italia, vestem
senatum mutaret, consulto cum collega restitit', atque re-logavit T. Aelium iamiam AEquitem Romanum, qui omni amore inisum esset ut Ciceronem juvaret Interea Clodius contiones habuit, in quibus Hortensium Curionem, C. Vibienum qui equitibus Ciceroni subvenientibus ipsi senatores praefuissent, crudeliter violavit et in concilium extra
muros in circum Flaminium convocatum Caesarem admisit' dicentem se antea poenam Catilinae conjuratorum non probasse, tunc autem nolle quemquam ejus rei accusari δ' nec
25 sq. Cic. r. Sest. II, 26, 12, 27 η, 14, 32; r. cum Sen. gr. egit
42, 110. Dio Casa. XXXVIII, II, I Cic. r. cum aen. gr. egit 13, 32 Pr. Sest. 18, 1. λ' Dio Cass. XXXVIII, 17, 2 Or cum sen. gr. egit , 13.
56쪽
90 dissimulavit se in Cicerone insectando opera uti triumvirorum' id, quod res gesta et verba horum affirmabant , quocirca Cicero Omnibus rebus frustra tentatis exulatum ivit . Perlata lege illo ipso die domus Ciceronis incensa est, villa
direpta, partiebantur secum consule bona ejus . Vexabantur sui , neque multo post rogationem tulit Clodius ut Ciceroni aqua et igni interdiceretur, quod fulsum senatus consultum tulisset ' additis condicionibus severissimis, quibus impeditum est, quominus ne in Sicilia quidem degeret exul'. Jam autem ut sibi tant studio adessent consules, perfecerat Publius legibus suis de provinciis et earum Permutn
tione latis ut Gabinius Syriam, Macedoniam Piso obtineret, jus de creditis pecuniis et inter populos liberos utrique di
cendi potestas esset, exercitibus, aerario, omnibus denique rebus, quemadmodum vellent, uterentur ambo'. Ad Catonem, quem quoque relegatum vellent triumviri, Summovendum, leges tulerat Clodius ut in provinciam redigeretur insula Cyprus et bona regis Ptolemaei publicarentur, et ut
Cato eo mitteretur quaestor imperi praeditus praetorio, qui quoque exules ByZantinos domum eorum reduceret: Iur-
Cic. r. Sest. II, 3s, De har resP. 22, 47.
Dio Casa. XXXVIII, 17, 3. ibid. 4-6 Liv. p. III. D. Lango B. A. III, P. 302 Dino R. G. VI, P. 35 I. Dio Caas ibid. Cic. r. cum sen. gr. git 7 18 De dom. 24. 62, Pr Sest. 24, 14, In Pis. 11. 26, r. Planc. 40, 5, Pr Mil. 32, 7. Cles Lango R. A. III, p. 303 Ihne R. G. VI, P. 359. Pr. Sest. 24 54 De dom. 23, 5s, Pr Mil. 32 87. Dio Casa ibid. Plut Cic. 32 Cic. De dom. 18, 47, 19 50. CD. Lalage . . III, p. 303 sq. II, p. 70I, Iline R. G. VI, P. 35 sqq. Plut Cic. 30 Aur. Vict. De vir ili. I; Cic. r. cum suu gr. egit 7 18, r. cum Pop. gr. egit , II De Om. 9, 23 - 10, 21, 55, 23, 60, 26, o, 7, 124 De har resp. 27, 58; r. Sest. 10, 24, 14, 33, 25, 55 In Vat. 15, 36, De Prov. Ons. 2, 3, 4, , In Pis. 16, 37 24, 17. Cla Lange R. A. III, p. 300 sq. 303 II, p. 707 Ihne R. G. I, P. 350. Dio Casa. XXXVIII, 30 Plut Cato 34 45 Caes. I, PomΡ. 48; App. . . II, 23, Veli Pal. II, 45 Liv. p. IV, Flor. III, 9, 3 q. Aur. Vict. me vir. Ill. 80 Cic. De dom. 8, 20 9, 2I, 22, 20, 2, 3, 25, 65,
eam aetatem cum sua tum aliorum cauSa, quorum pecunia
eorrumperetur, a Cicerone dictum est'. et tanta in potentia erat, ut Pompejuni quoque aggredi auderet e custodia erepto Tigrane, quem post triumphum L. Flavio praetori mandaverat Omprius cum fugientem persequerentur via Appia, in Sex. Clodium satellitesque armatos Publii inciderunt, a quibus pugna atroci orta M. Papirius eques Romanus cum comitibus plurimis occisus est Flavio aegre contigit, ut effugeret'. In legibus etiam ferendis, quas promulgabat pecunia
et cupidine adductu. Pomprium offendit Clodius' quae constituerat ille per bella ' tollens Iunc ille ab hoc alienatus sibi conciliavit Gabinium consulem' cui mox certamina et contentione erant cum ubito, in quibus bona illius hic consecravit ejus autem L. Ninnius' sed Clodius adeo fuisse
viribus inferior videtur ut paene interficeretur nec ludos M. Aemilii Scauri spectatum ire auderet ' Hac aetate rogationem quandam de libertinorum suffragiis laturus esse videtur, qua in perferenda versat obstabant optimates Φ nec multas alias ejus tribuni leges cognovimus acceptas, nisi describis quaestoriis quandam, quae hos in provinciis quaestum
Misso in or Cic. r. Mil. relli p. 52, Schol. Bob. p. 346 cst. Lango R. A. I, p. 19, II, P. bs III, P. 308.
57쪽
92 sibi ex negotiis comparare vetuit' alteram de injuriis publicis nagnini cujusdam Menullae causa latam , de rege Driotaro et rogitar tertiam, qua donis hujus corruptus illi regnum et Bonae Deae sacerdotium detraxit' Cum igitur in invidia sesso Clodius omprii , mentio facta est
de Cicerone revocando et comitiis factis consules ambo, praetores excepto fratre ublii Appio omnes benevolentia exulem complexi sunt, cui tribuni plebis Omnes etiam consuluissent, nisi . Numerius Rufus et Sex. tilius Serranus a Clodio empti essent'. Nec autem per servum interficere Omprium conando nec domum ejus Obsidendo, ubi se incluserat ' nec opera consulum ' impedire potuit Publius, quominus leges et rogationes de reditu Ciceronis promulgarentur ne Vi summu ' tempus terens, quominus comitia fierent centuriata, ut lege Cornelia Cicero revocaretur δ' Interea leges Caesaris tollere Clodius conatus erat' et cum magistratu abiiset, tanta certamina concitavit, utina Annio. 57 Milone tribuno plebei anno sexcentesim nonagesimo Septimi de vi accusaretur, sed opera fratris Appii consulis Metelli, Atilii tribuni plebei factum est, ut praetor deterrere
Cic. De dom. 30, 81 CD. Lango m. a. III, p. 308, II, P. 69s. Cic. De Om. 50, 29 De har resp. 13, 28 29, 27, 5s; r. Sest. 26, 56. Cis Lange . . III, p. 30 sq. II, p. 83 Iline R. G.
Cio Ad Att. III, 10 I. Dio Casa. XXXVIII, 30, 3 Plut Cic. 33. Vid pag. 70. Cic. De har resp. 15, 32, Pr Sest. 33, 2, 34, 4, ubi Atilio cognomen eat aviano, 38, 2 40, 87, 3, 4, In Pis. 15, 35 ad quae Asc. r. p. 1 et Schol. oh. p. 288, 303. D. Lange R. A. III, p. 308 sq. Ihno R. G. VI, p. 363. Plut Pomp. 49 Asc. r. p. 47 Cic. De dom. 5, 3, 25, 67 Dohar resP. 23, 49 Pr. Sest. 32, sis, In Pis. 7, 6, 12, 28, Pr Mil. 7, 8. Cic. r. Sest. 32 6s, In Pis. 13, 2 s. R C r. pag. I. io Ad Att. IV, I, 4. D. Lango R. A. III, p. 10-314. Ihne R. G. VI, p. 363-368. Cio D dom. 15 40, o har resp. 23, 8 Cis Lange R. A. III, p. 10, Uno R. G. VI, P. 364.
93tur. 40 in judicium rem vocaret Quoniam eo tempore summa erat annonae caritas et Cicerone auctore in senatu
agebatur de Ροmprio Meligendo, qui cum summo imperio
et potestate rei frumentariae provideret, duae ejus re cauSa
latae sunt leges' quibus Clodius restitit' postquam jam antea hoc instigant multitudo tumultuata est M. Nec multo post aedilitatem petivit Publius' quam me adipisceretur Milo
prohibere conatus est de vi accusando iterum' iterum autem illum adjuvit Metellus praedicando ne fierent judicia, antequam aedilibus factis creati essent quaestores Cum arsisset domus Ciceronis, per Scatonem quendam emerat Publius aream, cujus in partem porticu vicina Q. Catuli deleta ipse aliam medificavit latissimam partem consecravit LibertatI, ut uit Cicero. anagreae, cujus ex Graecia statuam deportaverat Appius' et cum Ciceroni lege Cornelia revocat bonis restitutis senatus decrevisset. rem ad pontifices esse reserendam, qui, poStquam apud eos orationem suam de domo habuit Cicero. declaraverant, sine ulla religione huic aedes reddi posse ne eas possideret, Omnibus rationibus Impedire conatus est lublius Nam postquam senatus sonSultum, cum primo intercessisse Sex. Atilius et per tres horas contra Ciceronem locutus silere coactus esset Clodius' factum est ut ex verbis pontificum quibus tamen jus suum confirmari apud populum docuerat Clodius, area potiretur Cicer cudus damna etiam sarcirentur, vi et armis aedificationem Publius
58쪽
94 interrupit et domo Q. Tullii incensa, Ciceronem ipsum aggressus, ignem subjicere tectis quoque Milonis conatus est LCum interea is impedivisset, quominus aediles curules crearentur, tandem Metellus effecit, ut comitia a. d. X Cal. Febr. haberentur Θ crearetur Clodius aedilis curulis anno seXcentesimo nonagesimo Octavo . Quo magistratu praeditus
confestim de vi reum socii Milonem et C. Cato tribunus
plebe tulit, ut de re quaesti institueretur extra ordinem ε; Pomprius cui tunc adversari jam studebat Crassus, advocatus aderat Miloni, contra eum autem testis productus est Vatinius et causa a. d. IV Non. Febr. tranquille admodum
orata dies prodicta est in a. d. VII Id. Febr. quo Clodius,
qui interea obstabat, quominus de provinciis quaestorum referretur et ornarentur praetores, atque opera tribuni plebei legi curiatae se imperio horum intercesserat postquam ViX peroravit Omprius locutus est, sed tanto clamor adversariorum interpellabatur, ut interrogationibus solum uorum Pomprium sedere, Crassum laudare posset, rixa autem orta
nihil persectum est. Quae res a. d. V et V Id. Febr. actae Sunt in senatu, qui censuit haec contra rempublicam acta HSSe putanda, auctore Pomprio, cui tam violenter restitit Cato, ut ille sibi persuasum ess diceret Ciceroni tribunum instigari a Crasso, ad quem oppugnandum Se OPias XPiceno et Gallia exspectare a. d. IV. quoque Id. Febr. Senatus consultum actum est, ut sodalitates decuriatique discederent lexque de iis ferretur, ut, qui non discessissent, ea Poena, quae est de vi, tenerentur', a Clodius diem Miloni
prodixit in a. d. XII Cal. Mart. et Non. Maj., quo tamen
Pal. II, 5; Cic. De har resp. 6, 12, 7, 3, 4, 8, 16 Pr. Sest. 39, 5. In iis 22, G2 ad quae Aac. r. p. 13 sq. r. Mil. 14 38, 32, 7 Ad Att. IV 2, 3, 45 3, 2, 3 Ad sam. I, 9, 5. D. Larige R. A. III, P. 318, Ιhne R. G. VI, p. 374 sqq. Cic. ad Att. IV, 3, 3, ad Q. fratr. II, 2, 2 Dio Cass. XXXIX, 18. Dio Casa ibid. Cic. r. Soat 44, 5 In Vat. IT, I, Schol. Bob. in or Cic. r. Mil. reli. p. 288. Cic. ad Q. fratr. II, 3, 4. Cis Lango R. A. III, p. 23.
95res non in judicium vocata est A. d. IV. Id. Febr. P. Vatinius et M. Tullius Albinovanus P. Sestium adjuvante
et auctore Clodi accusaverunt, pro quo tunc oratIonem
illam habuit Cicero; reus omnibus sententiis s. d. V d. Mart. absolutus est nec multo post M. Caelium Rufum, quem accusaverat Clodia' soror Publii, defendit orator contumelias in Clodiam et Clodium aciens, quas injurias ub-lius, qui interea in magistratu Megalesia aciens servis Inludos admissis novos excitaverat tumultus ulcisci conatus est contendendo prodigiis quibusdam nuntiatis deos ratos esse. quod haberentur loca sacra et religiosa profana δ' et in ea causa esset domus Ciceronis in qui cum Clodius diem se ei esse dicturum minaretur ' orationem habuit de haruspicum responsis, qua non magis quam Senatu conSulto, quo decretum est, eum contra rempublicam esse acturum, quICiceronis domum violasset deterritus est Publius, quominus opera fretus Pomprii. quem consulatum petentem tunc cum eo reconciliatum adjuvit Τ aedificationem ter
Dio Cass. XXIX, 18 os Plut Pomp. 48, qui tamen ea alio tempore acta credens nonnulla quoque a verbia Ciceronia dissentientia tradidit et aliter commemoravit Cic. De har resp. 26 55, Pr Sest. 495 49 104 In Vat. 17, 40. I; r. il. 15 40 25, 8 Ad Q. fratr. II,
383 sqq. Cie. Ad Q. fratr. II, 3, 5. Cic. In Vat. I, 3. Cio. In Vat, 17, 41. Schol. ob ad Or. r. Sest. relli p. 298. Cio. ad Ἀ Dalr. II. 4, 1. me die non satis constat epistolae hoc loco aliis , aliis II, aliis prid. Idus Martias legentibus. D. Lango R. A. III, P. 325.
Vide pag. 106. De har resp. II, 22, 23, 24, 12, 25, 26. Dio Casa. XXXIV, 20. λ' Cic. De har resP. 5, s. ii ibid.ra ibid. , a ibid. 8, 5. ibid. 24, 1, 52, 25, 3.
59쪽
tiones habuit cum Cicerone de tabulis ahenis quibus inscripta erut lex de exilio hujus ' et de monumenti cujusdam titulo R. et contendebat uterque alterius facta contra leges esse' subveniente Publio M. Catone, qui Romam revertisset; quo mox dissedit Publius servorum causa, quos ille in urbem apportaverat et hic Clodios appellatos voluit ' Pom- prius sibi conciliasse videtur Clodium, qui tunc summa ope pro eo laborabat' spe legationis aut Bygantium, aut vel ad rogitarum vel utriusque . quam spem verisimile est Publium fefellisse, nam nullo loco officii ab eo peracti ejusmodi mentionem actam reperimus, et per insequentes annos Romae mansit, ubi causas nonnullas egit necusans anno
septingentesimo, quo erat frater consul Procilium quendam qui a. d. III Non. Quinci condemnatus est duodetriginta sententiis absolventibus viginti duabus postquam libitus diserto epilogo mentes judicum movit abstinente re Cicerone, ne offenderet Clodium' qui eodem anno cum eo M. Aemilium Scaurum defendebat '. Cum secundo post anno praeturam peteret Publius Milo consulatum, certamina altericum ulter rursus erant, nam competitores hujus ille adjuvit et promisit se in magistratu infimae plebi consulturum per leges esse δ' ac Milo maximo apparatu ludos fecit ψ unc
Dio Cass. XXXIX, 20 Cis Lange R. A. III, P. 329 sqq.
97 Clodius Ariciam prosectus est et redeunti cum comitatu servorum ad triginta Milo a. d. XII Cal. Febr. nam ne tunc
quidem comitia facta erant hora diei circiter nona non procul a Bovillis occurrit magnam ducens manum gladiatorum armatorumque rixaque a novissimis concitata Clodioniinitabundo respicienti humerum trajecit e Milonianis quidam, quod cum cognovisset dominus vulneratum et latentem e taberna, quo confugerat, extrahi et per plurimos ictus confici jussit, quod flagitium Ciceronem non puduit virtutem appellare L Corpus servis interfecti aut graviter vulneratis in via jacens Sex. edius senator sustulit et Romam secum attulit, ubi cum luestu et maerore uxoris Publii Fulviae acceptum a plebe luctu sere tumultuante, ut combureretur, deportatum est in curiam Hostiliam, que tunc etiam flammis consumpta est'. Ciceroni caede illa de levatus est metus, in quo per totam fere vitam ublii erat, ut Spatium temporis numero dierum aliquamdiu finiret ab illo facto praeteritorum Milonem damnatum Massiliam exulatum isse scimus. In matrimonium duxerat Clodius Pinariam,
POStea Fulvium, quacum Summa in concordia vixiSse Videtur, ut apparet ex ipsa narratione de morte ejus M. P. Clodius inde a puero menti effrenatae nemine cuStigante nimiunt indulsisse videtur, quare, ut primum adolevit aetas impotentia uni nil cui numquam insitu SSet OnSuetudo et necessitas urendi, in exercitibus versatu contentiones habuit cum principibus, quorum justa et legitima potestas ei, ita ut in junioribus fieri solet, summae nobili-
r. Mil. II, 30. Sc. p. 32 sqq. 36. D. Cic. 0, 27, 28, 29; ius. d. b. g.
VII I. Liv. p. VII; Voll. Pal. II 47 Quint. V. 10 Plut Cic. 35 Dio Casa. XL 48 ΑΡΡ. . c. II, 21 Schol. Ob Oreli. p. 275, Victorinus, relli V, p. 77 Lango R. A. III, p. 36 sq. 363 II, p. 397 Ihne R. G. VI, p. 450 453 sq. Omma. R. G. III, P. 337.
Ephesum venimus a. . X Cal. Sext. Rexagesimo et quingentesimo post pugnam Bovillanam. Ad Att. V. 13, 1. 'Post Leuctricam Pugnam die septingentesimo sexagesimo quinto ' VI, I, 263. sine uxore, quod numquam sere' Cic. r. Mil. 10, 28.
Plut Lue. 34 Caes. 9 Cic. 28 Dio Cass. XXXVI, 4.
60쪽
tatis 3 superbia elat, miserrima dominatio esse videbatur, nec est dubium, quin per id tempus conceperit odium inexpiabile in potentissimum quemque, cujus vi et injuria vexarentur infimi cives. Nec fallere adolescentem, ut erat peringeniosus' in memoria suae ipsius gentis cognoscenda versantem potuit, Sp. Cassium, Appium decemvirum, Sp. Maelium, Gracchos, innumerabiles fere alios, qui causam plebis amplexi essent, a principibus interemptos esse nec, licet insolenter facinoribus gloriati sint scelerati, ad ejusmodi committenda flagitia adductos esse eos nisi cupiditate sola dominandi invidentiaque in alios. Quibus imbutus rationibus cum Publius ad rempublicam accessisset et jam questor sacrilegio illo libidine indomita commotus se inquinasset, ut ei adversarius exsisteret loquacitate et tacetiarum studio impulsus est Cicero, qui ipse contra leges Catilinae conjuratos oppresserat. Qua ira cupiditateque ulciscendi ductus nimia, quam in rebus Ptolemaei regis satis ostendebat, Publius implacabilis actus est hostis oratoris, qui in
republica administranda viam long dissimillimam sequeretur; et ita ex partibus plebis postea erat et sua ipsius voluntate et necessitate permotus. Qualis re vera fuerit in rebu gerendis, dijudicare non possumus, neque autem Obliviscendum est, vitam ublii depictam esse a Cicerone viro ei inimicissimo, quo usi sunt auctore posteri scriptores inmemoria reddenda Clodii, nec tanti, quanti Cicero, bonos, ut ait iste, eorumque reipublicae administrandae rationes aestimamus. Fieri non potest, quin, cum oratoris in Publium, Gabinium, isonem, alios non magis his quam ipsi turpia legimus convicia, quemadmodum integritatem vitae ejus per
hanc aetatem certe rarissimam ingeniumque summum admiramur, ita Os fastidium quoddam subeat morum, superbiae, implacabilitatis, ignaviae, querimoniarum, per qua Suam salutem bono reipublicae exsequat, et calamitatem justae poenae sceleris malum omnium ad totam civitatem everten-
dam aptum appellat identidemque appellat, omnium d6nique rerum . illi repugnantium serae virtuti quam in libris tot tantisque claudibus extollit, it verbis. quibus coustantiam praedicat M. Matonis inscius se ipse, modumque, quo Peridem tempus e gerebat, acerrime judicavit Cicero. Tibertatem illam populi Romani, qua totiens gloriabantur, non magni faciendam nec quid fuisse praeter potestatem nobilissimi cujusque provincias diripiendi imperioque lucri causa
abutendi, inter hujus aetatis doctissimos viros sati constat, nec est quisquam, qui existimet bonos illos finem bonorum eSSe alium a quaestum et pecuniam putasse. Quae cum ita sint, contumeliae Ciceronis in ublium res gerentem jactae merse putandae sunt nugae, et si laudes conferimus, quibus ille Milonem extollit' cum summa severitate, quam in Graechis adhibuit judicandis , sacere non OSSum , qui Pru dentiae civili facultatique ejus ea, quae fierent factaque Ssent cum sequitate aestimandi diffidamus. at per urbem armatas
duxit Clodius manus Quid ' Caesar bellum intulit patriae
maximis exercitibus ὶuamquam hac aetate hunc collaudant omnes. Non est dubium, quin Clodius legibus suis per totum fere vitam senatui optimatibusque adversatus infimae plebe libertinisque, quinetiam servis consuli aerit, id, quod, licet opera magna ex parte inviti ejus usi sunt triumviri laudi dandum est ei, qui constantiam multitudini amicissi
dis et sua utilitate sola adductum esse Publium, ut eas sequeretur partes qui faventi ad iotentiam adipiscendam aptissimae viderentur moribus ejus si nonnulla exprOmere conamur, fieri non potest, ut infitias eamus illum vita vel summis flagitiis inquinatum esse, quoniam satis OnStat