Collocutiones Io. Baptistae Ferrarii senensis e Societate Iesu

41쪽

cti, surgere permittuntur impunes : Vt ΠΟ-ui Hercules suis cum Antius ex aequo congrediantur . Iamuero sua cuiusq; agminis tuba aere bellico viros ciet, mutuiq; Martis flammas canoro spiritu accendit . iam do- Palladis milites litterati voce, manu, increpante moram tuba hostile agmen inuitant, & prouocant . Iam prouocatum raucas minas resposante classico, procedit. Iam toto e soro spectatores accurrunt , dc

pugnae locum densa utrinq; serie stipant.

Iam cocurritur, &sit impetus. Iam varijs vere modis manus conserunt: sive,ut poetice dicam,

id. s. des & idiotae, sine strepitu vocis, dialecticis Barbarς sormae pugnis strictim, solide,

valide qae argumentantur: & hi liuidum hostilibus oculis, illi contra cruentum naribus argumentam imprimunt. Libet, dum illi pulsant, lita concinere. Atilia Oiri nequicqua inter se vulnera iactat, Multa cauo rit ei ingeminat, et pectore Castos

Dan onitus: erratq, atares et te ora cir his Crebra ma Iustaturo crUitat bub vulnere malae: donec utrinq; tundentium cssicaci miraculo dextram capita in tubera transforma-

tur. Qeod si victrice pugnorum petulantia repulsis propugnatoribus aggressores irrumpant: Opima spolia ex oncinis praesertim

42쪽

sertim cibariis atq; dulciarijs , nisi maturep cludantur, non sine laetabunda sublatorum at te pileolorum ventilatione, & victos exibilante triumpho, ex aggre ribus praedatores exportant: ac vcluti bellicam vi- ctores p dam, illa in vulgus missilia spargunt. in autem Palladiu comiti tones ho- .nem repugnacibus, dentifrangibulis , ac dena antibus pugnis retuderint atq; repulerint: re insecta indecore abeuntem sonoro sibilorti irrisu prosequuntur. Ita mutuis utraq; sese factio aggressionibus incessit: &qua victrix, qua victa,priscum pugilatu quotannis, inermi tamen & inno centiore ce .lancine,instaurat. Ita ciuilis per ludum L uit amicitia: dum amicorum missilia non alia mala .sunt, quam pugni: dum amicum scidus icitur foedis ictibus, urbameque fidei candor liuoribus vicissim oppigneratur. Sed hoc benc feliciterq;quod arietantiu duro pugnorum ludo excitatis liuentibus tuberculis praesentissimum praesto est Senensis cerussa remedium. Quare per urbem passim . cernitur facies non modo muliebris ad augendam, sed etiam virilis ad recuperandam formam cerussata. Vt huic rectius ungueto, quam Ouidiano, decantatum illud possit inscribi, De medicamine faciei. Animis tamen ingenuis mederi no est, Iudicro bello in uulneraris. Haec ego, aiebat Cassianus,

de Senensi memini pugilatione. Tuam hic vicissim

43쪽

1, COLLOCUTIO Ir.

vicissim, Ferrari, percontor memoriam, ecquos norit, mihi non satis copertos, moris huius bellici natales. Utinam, inquam, tam facundus promus, quam memor condus, tuam assequar memorabilem facundia, qua Seneses pugnos auribus amabiliter ingessisti. Dicam tamen. Audiui saepe de maioribus meis puer, & apud Senenses historicos legi non semel duplicem super hac origine sententiam. Sunt enim, qui sentiant,Senarum urbem, magnae instar parentis, Romae, ab angustis initijs sensim augescentem cum sis ipsis suburbanis aceolis , quibus ciuitate postea donatis mirum in modum amplificata est, solitam contermino in emporio, nempe litigioso in foro ad veteris,irbis portam salariam,prςdictς acclivitati appositam, saepe verbis manibusq; rixari: atq; inde ad vetustae consuetudinis

memoriam propagandam consueuisse nouos ausito pomoerio ciues cu veteribus ciuili pugnorum bello colludere. Placet alijs ad urbis antiquitatem confirmandam fuisse pugillatoriam eiuscemodi pugnam identidem ab Senensibus usurpatam. Postquamen imTarq u ini us Priscus, captis Appiolis, latinum bellum profligasset, Circum maximum designauit, ubi ludos fecit spectatissi mos . Ludicrum fuit, Equi Pugile'; ex Hetruria maxime acciti. Semper autem CC

Iebrata Senensium dos & vis in pugnis, ab

44쪽

Tarquinio Senis accersitos pugiles argumε- to est. Alium quoque ludum Senensis antiquitas oelebrabat, ve casside elypeoq; protecti clauia dimicarent. Sed is ludus coplitru in publieo interdictus est, ne manifesto ciuium discrimine ae laneret luderetur. Conmtra vero eonsultissima ciuiliam opportunitatum patrie leges inermem ciuium pugilatum diutuno permissa indulgent, non sola quia priuata multorum odia rixasque citra vulnera & caedes innoxior haec pugna dirimit,& Senensis discordiae pugnis urbana cM cordia stabili tur: sed etiam quia generose iuuentutis bellicosa indoles hoc bellicosi mulacro & martiali rudimento absolutissimi militie tyrocmia ponit, dum condiscit in aciem ordinari, adoriri, hostem laedere, se,stq; tutari, stratagemata & insidias instrue, re : deniq; dum obfirmatur ad ictus & vuInera sortiter vel inferenda vel excipienda. Igitur quid armata valeant manu , qui tantum valent inermi Neq; vero ficulo eon cedunt Entello, bubuli caestus mortuis exuuijs vivum bouemlnecati, nostri pugiles ro-h ustiores. Ex ijs ego unum alique noui, qui gigantaeo statu, herculeis lacertis, & athletica totius corporis firmitate vel ipsos oculos propius cogredietes percelleret, nec Entelli coriaceis e stibus armato sed nudo duricorio pugno boves prosterneret et ut propterea singulari pugnorum duello cu homi-

45쪽

nibus certare prohiberetur, ne caedis iuxta humanae, ac vitulinae reus esset. Enimuero

huc Hercule sortiore existimo. quod unii illeo hic vero multiplice cornutis Acheloti pugnis

expugnauerit. Dignum praeterea memora tu est, quod a nostris senioribus, sicut accepi,enarro. Cum Carolus Quintus, inter Cς- fares Austriacus Mars, iter faceret Senis,SC-nensis ludum pugilationis dari sibi voluit. Iobet igitur e suis primarijs aulicis valentissimos in arenam descendere, quibus se toti-dcm nobili loco nati Seneses pugiles oppOnant . Presidunt illi magnitudine corporuviribusq; gladiatorijs, hi dcxteritate usuque

pugnandi. Prima enim arietaria capitum, di pugnorum incursione Germanoru stomaethum, & brachia contudunt ruthςc musculo rupercussu torpeant : ut ille dura concoquere assuescat: utq; mebra uniuersa doloris accrbissimo sensu obstupescant. Tum vero excussissimorum creberrimo e fatu pugnorum exteris in vultibus densi vibices infelici germinatu protuberant: di prccipitati uim grando verberum Germanicae formae calamitas est Conantur quidem aduersarii pugnis talionem reciprocare, ac paria paribus referre : scd in medijs conatibus vires deficitit animiq; debilitatis oppugnatoribus brachijs N propugnatore Ventriculo. Ita qui vietoriam spe deuorauerant, ieiuni esse-etu, saturi pugnis, facie tu rosissiini, recier o tuntur

46쪽

tuntur: Caesare interim cachinnabilem in risum emisissimo . Num potuit Senensis pugilatio festivius, quam gaudio plausuq; Caesareo terminari p

COLLOCUTIO III.

ΑEperat Cassianus Senis rentiam demigrare, Senen si pugilatu ad Florentinum harpalium traiicere: cum assequitur nos improuisus,atq; post officiosam salutationem se vita comitem adiungit Ioanes Baptista Donus, vir in primis eruditus, deq; re inusica & veteri & re- ceti, edito volumine,praeclare meritus. Repentino eius aduentu mecum exhilaratus praemodum Cassianus,opportunum, inquit, nobis donum ipsa te, Done,selicitas obtulit: tuas ut partes, quas ego. susceperam , tute melius exequaris.Tum Donus ad hec, Mearu

47쪽

a s COLLOCUTIO. III.

De humanissima ista lite, ait Cassianus, agemus alias, cu otium fuerit. Nunc instat Fl rentinus Harpasti ludus enarrandus: quando Hetruscos ludos in Hetrusca via persequimur. Hunc nemo te plenius edoceat, cui

parens Florentia ludendi peritiam, erudita facundia dicendi suppeditat elegantiam.

Porro in eo, qui pone sequitur, curru ambulatio sedentaria tibi si lubeat) sermonem commodε promouebit. Iuvenilem ,

inquit Donus, Patriae ludum id aetatis, ut vobis gratificer, narrando ludam perliben- Harpam ter, sed pedes. Harpasti enim ludus curulisiti ety- non est. Eundem igitur ludu tripartito tra-mo , oc dam . Primum veteris ac recentis Harpastina va- apud Florentinos natalem, denim ludendi ria. genus modumq; monstrabo. Harpastum in a Dip- Gr cia natum,sui naturam ludi Nico pronosopb. dit vocabulo. Cum enim harpaeo id il. I. Qxi sit ac rapior is ludus harpasto lignificatur , b Clem. quo pilam collusores sibi certatim pr ipere Alexa. conabantur. a Ruμd autem Athensi et Paedai te harpamim, olim aut meninda vocabatur L 3 .rix. vὰ tis a beseos , id est a proiectu , quia, qui Iu.PH. luderet,longe iactaret: b aut phenis, & phe-onom. . nida,sive sphenida apbenachiam,quod est des. c. 7. cipere: quippe alio, quam quo simulabatur,cAthe- immissa pila improuidsi fallebat. e Eius innae ibid uentorem Iubas Maurusius Phenestium Iu- donom. dimagistrum facit. d Nomen eidem phenn ibid. - dae

48쪽

dae sinen nido Iulius Pollux imponit. Miror b lib.deesse, qui medium somniet hoc piis genus in- Iudo

ter paruam magnamq; pilam : utq; Sipontim paruanus putat, paganica maius, minusque soller plia c. 2 cum grauissimi scriptores, a Clemens Ale-- c Ibid. landrinus, b Galenus, e. idemq; Pollux pam d Hie- uis adnumerent. d. Verisimile est, hanc, cq- roum. terarum instar, c6sutis pelliculis serὶs coria- Μereu ceam, incluso tomento intus laneam fuisse, de an.

nempe posthumam & pr postera pecudis fi- omnin 'liam, quippe quq corio lanam supponeret. L. a. e. s. C terum ideo vocat e Martialis harpastu pul e lib. 3. uerulentum : quia loeus in Sphqristerio lu- Ep. is. soni huic dicatus Iapide nullo, aut later , LT. D. sternebatur, ne ludentium vestigia lubricus 3 r. falleret i deretue. Quare molli solo paui- f-μ-

mentatus innocentem assiduo ab attritu euria

puluerem excitabat. Nisi suspicari quis ma- ibid. Iit, lapideum aut lateritium pauimentsi par GaIbb. eo fuisse puluistulo inspersum, qui resiliente Isa re. pilam non retardaret, pedes vero constabi- LI E liret .s pile ludo ad calida balnea prepara- 3I. te nudi sepius exercebanture deinde statim indedi lauabat Iam ipsam ludendi rationem , siue inrma. ludicram sphaeromachiam, quam epistyrum g IuLaliquis appellat, in graphica veterum Scrip- PHLibtorum narratione videamus. g Binae iuum Ssymmnum tu se numero & virtute pares, e re- M. ab gione disposite intra totidem lineas termi- Alexa. nales, siue metas cosistebant . Exinde media oeniat.

49쪽

a GaI. ibid. Labor

tasNoxa Cocinis

nitas,

scyrum vocabant: eiq; impositum harpam quisq; contendebat aduerse intra lineae spatium, trans hostile agmen, immittere. Eam lineam qui harpasto contingerent, Victores abibant. Itaq; dum pilam certatim nitebatur arripere, alij alios proturbare, protrudere, prosternere: ac pleriq; omnes non indecoro puluere & sudore sordescere .a Ex ijs, quae hucusq; diximus, conficitur, harpastum

celeres vehementesque inter exercitationes numerandam esse: quippe quo corpus attenuatur, augescit calor, ex integro robur virescit, brachia in primis humeriq; roborascunt. Quinimo pugnacissima congressio ad mutuam prohibendam pilae capturam ea demum ludi pars est laboriosissima, utpote cum athleticis motibus nisibusq; cumq; totius fatigatione corporis coniuncta. Idci co ut prospere valentibus & robustis harpastu valetudinem vegetat, & robur affirmate

sic ijs, qui sunt capite colloque imbecillo, qui

obnoxio thorace, qui renibus lumbisq; prystruidis, magne ossicit. Vt intelligamus , plenum hunc laboris, & sudoris ludum non puerorum aut senum, sed virorum fuisse, iuuenumq; qui lacetis vigerent. Illud habeo postremo loco subsicere, in eo lusu curasse priscos, utOmnes corporis motus decori so-rcnt, quiq; palostram saperent: qualis celebratur a Demoxeno apud b Atheneu ado-Rscetis cuiusta septamdecim annoru in la- Mado

50쪽

dedo concinnitas . Hic ego non potui, quin Doni veterem in re noua, seriam in ludicra,& multiiugem eruditionem demirarer . Is autem caeptum ita sermonem persequitur.

Potestis hinc vetusti ac recentis harpasti disecrimina interpretari: quorum illud insigne, quod vetus paruam pilam aequabat, recens vero modicum tumescit in sollem. At unde, o & quo tempore in uecta Florentiam est no- - , bilissima exercitatio λ Sane originis obscu- Flritas vetustatis argumento prςclare indicat, ab Romanis olim tecum suorum deductam fuisse ludorum colonia Florentinam in urbem, nostrumq; in Arnum id exercitationis

a Tiberi corriuatum. Hic autem Iudus, que Recens Prisci varie. nominabant, nouum iam no- a Calcemen habet a calce : quia &si pugnr sepius, nomen quam calcis, ictu sollis ultra hostile vallumia impulsus victoriam parit: huic tamen ludo

nomen pugnus no facit, ne pugnorum con-

flictu pugilatum Florentia, non harpastum ludere videatur. Inuolutam eius notionem Defini ita definiens aperio. Florentini calcis ludus tio publica est exercitatio primariae iuuentutiri quae duas in acies pedestres & inermes diuisa, amice venusteq; certat unico mediocris

di aerii sollis ictu oppositam metam gloriae causa traijcere. Cum ludo huic exercendo Locus areae conseptum excurrere in longitudinem eiusq; debeat cubitis septuagenis binis supra cenm dime. tena, in latitudivem vero Senis vi tra octo