De dysenteria : dissertatio inauguralis medico-pathologica ...

21쪽

;iacula objiciuntur. Itaque sensim toti ira tui crassorumum tenuium, multo magis sensibilium intestinorum, tum:orporis sere omnibus tunicis serosis negotium secernendi latur, quod quidem Sanguini Vim nervorum Omnino ne- essariam Subducit, unde solutio sanguinis imminet. Dys-nteria epide mica ex gastrobiliosis et febribus intermitentibus provenire potest. Hic ansam dat irritatio tunicae

nucOSae proprio secreto adducta, illic sensatio perversat receptivitas nervorum abdominalium morbosa. Si dys-nteria ex catarrho gignitur, tum hic in sorina phlegmi- adnitidis bronchio-intestinatis apparet atque eX Statu uiu,:oso immediate provenit.

CHARACTER CHEMICUS.

In chemia quamquam in his decenniis summos laceunt progressus, tamen in chemia pathologi ea nondum co,erventum est, ut dysenteriam haec disciplina dilucidius Xplicet.

Sedes quidem frequentissimae, Sed parcae cumeniris doloribus existunt, subri et tenesmo conjunctae,uibus materiae illamentosae, cruento mucOSae, Seu Stri menta interdum adipi simillima dejiciuntur. Dysenteria modo Sine prodromis, praesertim si diesialidissimi noctibus frigidis excipiuntur militibus, rure astra habentibus, ex somno pavidis sensatio insolitae lenitudinis in abdomine hupervenit; paulo post aliae 2.

22쪽

sequuntur molestiae), modo praemissis antesignanis mani isestis incursat. Haecce diversitas partim a morbi indole partim ab aegrotorum constitutione, partim a cauSarum remotarum natura pendet. Derepsent se incidere Solet dys-0nturia, si indolem inflammatoriam acutam, hypersilieni-leam quae Vocatur prae se seri, corpora juvenilia, robusta et irritabilia invadit, vul ab epidemia contagiosa naSciturIHis in exemplis stadium prodromorum pl0rumque deSi de ratur, aut si apparet brevissimum , digestionis sinctio la besacta, vires satis integrae reperiuntur. Alia est ratio, si dysenteria naturam malignam nervosam biliosam portendit; plurimum quatuordecim dies prodromi antecedunt: horripilationes, musculorum dorSalium rigiditas cum cephalalgia Hos sin ann), an orexia, oppressio praecordiorum et regionis' hypogastricae, nati Sea, ivomituritiones, imo vomitus ipse, lingua oblimata, SqUalida, lutea, vel albida, sapor multifariam alienatu S, amarUS, putridus, languor tendorque artuum, morositas, flatu lentia, iventer tumefactus, ciborum injectionem sequuntur incommoda, tormina vehementia, cupiditas alvum dejiciendi =ὶ διαρροί si δυσεντερι . Aphur. seci. VII. NO. 75.), modo aliquid saeculenti, modo nihil excernitur. Post aliqu0t

dies haec symptomata accrescunt, dolores exasperantur, teneSmUS accedit, pulsus spasticus et subrilis evadit, tene Sinus quandoque per totum tubum intestinatem extenditur, inflammatio, gangraena et prolapsus intestini recti ob- Servantur, quae Supremum dysenturiae fastigium denotant. Ubi vero prodromi naturam catari halum aut rheu'maticam indicant, horripilationes si sequentes, nec non Sen sibilitas contra temperiei mutationem adaucta; extremita

23쪽

um dolores vagos et tendentes aegro ii accusant, e OryZa0.e iussis Symplomata, Vel adeo Sedes alvi aquosae; au. roti sunt languidi mirumque in modum caduci; non lun qnam pDSt aedeSSionem frigoris apparet tenesmus: dysialeria incipiente' omnia eodem gradu Symplomata ea arrhalia evanescunt; serius ocius gravitas in ventriculo

is ficilis atque tensio dolorifica a regione umbilicati ad

ectum usque Vergen S. In nonnulla manis0stae dySenteriae Sympio mala, ut eneSmum, tormina, Sedes, 'animum intendamus necesse est.

Tenesmum epruinies) Sensum illudentem, ac si eXretiones alvi des salix beso ins) immineant a dolore unara essente colico Vel adeo inflammatorio straneli 00s di noscere dei,cuius. Alvi d ectio aut ten0smus initio iam

.Xiguus esse poteSt, ut aegroti nec in unum neque in al-2rum animum intendant, eoque magis, quod non Semeler diem apparens semper largam trahit evacuationem, uam tum saepius redeuntem fluidiorum vidimus; eva ua-iones tempori certo non adstrictae nonnullis horis ante

enesmum apparent.

Nonnullis diebus praet0ritis dolor exiguus in regione imbilicati antecedit omnem dejectionsem; tenesmus ficer- ior fit atque inanis, nec non sensu plenitatis gravitatis- sue in abdomine cum tensione ilium conjungitur. Deniliae tenesmus sympto uia characteristi eum eVasit, et aegro-uin defatigat nisu plerumque inani et saepius redeunte xlvum dejiciendi πo0δυμια του co0πατω . Galeu. . Ae rotus credit alienum corpus in recto eVacuandum eS80, id quod accedit stimulus ad vesicam urinariam Vergen S. Tensio clunium et pectinis pubetenus cum S SU, tam-

24쪽

quam quiddam corporis Solidioris inesse putetur. Coelius Ed. cit. p. 526.)In dyssenteria mitiori dejiciendi cupiditas est rarior

' dolore subito cum pressione ad infimum antecedente: hi dolor ovanescit atque aegroti per aliquod tempus no

premuntur Aegroti in gradu adeo diffiditiori evacuation

psersecta post aliquod tempus levantur eXiguaque requie est. Cels.). Praeterea dolor urens in ano adest urii

Plin. histor. natur. L. XXVIII. Cap. 9.) ab irritatione in

flammatoria tunicae mucosae proses tu S, et in summur augetur in percipiendo teneSmo maXimos afferente cruciatus; quocum preSSio ad ima consociatur, ac si toturventris contentum eVacuandum sit. Laboribus autem intentissimis non excrementa, sed productum iunciae mucosae pathologicum, cochlearis quidem magui aut parvcopia, in gradu graviori nihil secernitur. Ivitio in decursu leviori dysenteriae tenesmus poSomnem dejectionem, vel maXime exiguam remittit et mitigatur: in morbo creScenie perdurat aut acerbior ex adiita ut multi aegroti cum Sen Su comparent, quasi culte aut serrum candens per anum protrudatur. Quo magi irritatio inflammatoria sursum extenditur, eo longior tempore an tu praecedit tenesmus nisui desidendi atquex sensu dolorificio r0gionis umbilicatis pro fidiset videtui Si tenesmus pergravis vesicae constrictorem assidit, is hiariam prov0uat, preSSio perpetua nonnunquam archo piosi S. prolap8um alii commovet, cujus tuni ea mucosa rubrest, calida et iurgida; nonnunquam sphineteris constri ctione spasmodica contrahitur, unde sphaeelus interdui

prodit.

25쪽

Dolor .colicus eadem ration0 crescit illi tenesmUS,

t torquentis est naturae aut torminibus similis; in gradu raviori mirum est in modum auctus, tamen remittit utlesinit, simul ac t0nesmi prodromus redit. SedeS est alerumque in regione umbilicati, nonnunquam in coloitque imprimis in flexura dextra. Sin ustro irritatio in-lammatoria accrescit, tum hae sensationes Saepius fiese)Xcipiunt, ut fere coeant. Ceterum tantum gradum adi-yisci possunt, ut extremitatum in seriorum fere paralysin id lucant. Non raro dolor situ ad latus augetur. Saepe una adsunt dolores tendentes in surae musculis aut Omnium fere membrorum, neu non tensio et ardor dorsi adspectus pergens. In convalescentia0 initio torminibus sublatis tenesmus est reliquus atroci Ssimus, qui ceteris in rebus est essentiali S δυσεντερωδ ς μαλλ0ν, 0αις αρα καὶ τενεσμωδqς. Hipp.)Maximi mom0nii sunt eXere menia. Non raro accidit, ut in dysenteriae decursu soli laui vel adeo durae sauces sint in intestinis, imprimis in colo,s quae quidem Spasmo atque inflammatione retinentur. In multis itaque casibus J. G. Vogel dysenteriam cum Verat obstructione conjunctam esSe contendit atque aegrotos, cum morbus eXiguum gradum nactus sit, doloribus conti- rarius per plures dies praegressis, duras saeces licere aus nodis ruies. Abur crombie diXit, saeces duras, si tenesmus exiguis incipiat doloribus, in colo residerupOSSe, quaS motuS peristallicus, contractione inflariorum partium intercepiuS promovere nequeat: unde fieri, ut laxantia fauces durae indolis consuetae depellant. Veterum divisio in dyseniuriam albam et rubram

26쪽

praxi est in0pta. In illa δ. β- , albescens, a muc OSa, incruenta) incruentae materiae, in hau rei

sanguinolenta, cruenta rubra), Sangui S Sincerper anum dumitti dicuntur. Duo evacuationem genera alternare, Vel magis ianus ve a rotius conjuncta una adesSe poSSunt. In cruerox cretione jam majorem irritati0nem SubesSe certum ei ua ru fieri potest, ut laxantia in dysenteria inepte a. hibita sanguinis secretionem sere copiosam afferant. Qu3. loque ne minimum quidem Sanguinis per omnem molde ursum dej00tionibus admiscetur, sanguinis excretio. ii ritatio nonnunquam diminuitur; quando vero mori, crescit et tenesmus in graviorem augetur, tum Sangi aliis cum secretis intime mixtus prodit. D0jectionses tenus modicae sunt modo Sero Sae, in Oh Sei OSO-mUCOSae, puriformes, gelatino e, muco Vitreo miles, colore livido - albae, subsu Suae, striis vel Sanguit intime mixtae. Utrum cruor viridiusculus caussa sit bilc Ommi X tae, in Suspenso est. Excreta in morbi gra graviori specifice redolent, pinguedinem vetustam et sab. virides coctasque aemulantur; saepius iam acri S Su, naturae, Ut anti S rubor0 inflammatorio et tumore circundetur. Morbo procedente, a0groti non raro substantiis iam sentosas, membrana reas, no oculos coagulat OS Serrigini similes) lymphaticos, sebas eos, grum OS, COIa Crement polyposa, pseudo membranas dejiciunt, quae Oliin, cui intestinorum figuram reserant, pro epithelio eorum habUbantur, sed nihil Siant nisi materiae a tubo intestinati exsudatae aut sanguine coagulato consormatae. Rarius tamen e Xuvrae pseudo membranosae demittun

27쪽

ir, quae plerumque ante eXOnerationem in ani ore hadjut. Id quoque vetereS medicoS non fugiebat. Hip-0e rates enim de materia rubicunda loquitur et limosa humore laete rubri coloris soluta. Praen. Se t. III.

r. 294. Rubicunda etiam corpuscula granulationibus iud absimilia memorat ibid. Sect VI. Νr. 75.

Aretaeus dejectionem sanguinis coagulati muco inmixti, CarnoSarum maSSarum et corporum a tunica lima derosorum commemorat. Ed. I Uelin, p. 156. Secundum Galenum secreti S materia puriformis, ustae nec non particulae membrano Sae, partes intestini sitis admixtae Sunt. De Sympi. Cau S. L. III. Cap. 4. . Excretion0S SaepiuS Sese sexcipiunt atque eadem ranae copia suci uti minuitur, aut in tertio Secundove nisu quid humoris e X oneratur. Potu S quam maXime Caut US,

bliis perexiguus, tuSsis, sternutatio cupiditatum desidendicitant, idem quoque in situ quodam aut in erigondo obruatur. TeneSmus per horam vicies aut tricies redirenest, ita ut aegrotus vix perserre queat cruciatuS, im- imis si sex cretio adest nulla. Id tamen nonnunquam 'imo animadvertitur, si irritatio nimii gradus magis coli rii superiori inhaeret. In gangraena imminente aut in linorum paralysi inopinantes et profusa ichorosa et i rida demittuntur excreta. febris dysenteriam semper comitatur, etiamsi inter ita non animadvertatur aut potius male dignoscatur. onnulli, ut Pringle, se dysenturiam subris eXpertem serva3su affirmant, quod merito in dubium vocamus, tum exacerbationes et remissiones morbi in conspectum 'sedeant; neutiquam Vero negamus, sebrem potissimum

28쪽

0 topicis allaetionibus intestinorum pendere. Primi sebris indoles rheumatico- catari halis typus remittens exacerbationes VeSpertino. remi SsioneS matutino templincidunt. Initium faciunt horripilationes, quibus e blandus succedit; attamqn febris indol0 dys0nteriasi difialia senim ei ethicam et inflammatoriam, alia nervos putridam et typhosam comitatur. Pulsus duriuscus equens, interdum plenUS, interdum parVUS reperitur, prmorbus variat, cuti S arida calidaque tactu est.

ΝATURA ET CAUSSAE DYSENTERIAE.

Ob symptomatum diversitatem variae du dysente natura theoriae iam apud antiquioreS quam apud rectiores Scriptores eXStant. Veteres medici indolem inceratione int0stinorum collocabant Ackermania, sertatio de dysenteria antiquorum. Lipsi ad 1777. 17. si quidem incisis cadaveribus Saepe ulcera reperiebasi Pathologi humorales acorem peculiarem, intestina irritem SubeS8e putabant. Zimmer mann on der Risaburras gaStricas culpavit, quae effectum potius qcaussam dysenteriae eXhibere, quum prope dente in secretiones et eXcretiones, praesertim hepatis stincti turbentur, quo fit, ut gastricismus Secundarius Dru

sam pro X imam in irritatione quadam Oscillatoria iniecrassi ponit; Cullen constrictionem spasmodicam nec non Horn Spasmodi eam intestinorum affecti0 incusat. Propius ad rem accedere videntur, qui dyteriam rheumatismo iubi intestinatis aequiparant. Aurelianus dysenturiam rheumatismum intestino

29쪽

m ulcere vocavit, tempore postero Aliensi te, Bakr et Potrus Frank idem lacerunt. Frankcumptu iis anginae Speciebus, quarum exitu S in suppurationemqnire solet, comparat, iisdem phaenomenis et causis in nit. Recentiores dysenturiam pro inflammation se iubi in linalis habent, ita ut topica assectio usque ad lunulaestina porrigi soleat. Haec opinio a V edulii nil prosita, postea a Marco et Speyer sustus illustrata est

3gel, Ricliter, Hecker eandem prostentur senten-m. Equidem etiam persuasum habeo, Statum inflamma tum primum eundem subesse, qui catarrho et rheum amo subest; blennorrhoeam enim praegresSae inflamma ni superstitem, qui eXitus systematis reproductivi in-mmationibus communis esse solet, dysenteriae indolem tere opinor. Primitiva inflammatio plerumque rheuma- 0- atarrhalis est, id autem proprii habet, ut modo in-ilem synochicam, modo nervosam aut putridam adsciat, qua partis laborantis irritabilitas et sensibilitas, opiri unitas ad constrictiones spasmodicas et secretiones orbosas, quae in cadaveribus nunquam non reperiri insueverunt, eXcitentur. Rheumatismus vero iniustinorum aliam sistit indolem si summum gradum assequitur, enteritidem aut peri si itid0m n que dys0nteriam provocat. Saepius iam en' senteria proficiscitur a statu catarrhali cum affectionu istumatica conjuncto. Quare Tralles dysenteriam pro- er dolorqui et secretionem mucosam eX catarrho et

leumatismo consist0re dixit. Cui opinioni Berenit s Vehat, exhalatione intus propulsa utrumque Statum pro-0cari ratus. Dissert. de difficultat. intest. p. 34.3

30쪽

Neque satis dys0niuriam intestini crassi spasmie Sse probare pOSSumus, etsi saeces solida se retinent Symptomata enim ad spasmum iunicae muscularis pei

nentia e X intumescentia tunica se mucosa se sunt derivan Quare spasmus tunicae muscularis dum sub tunica rhcosa subsistit, secretio hujus retardatur, ut in ast huis pastiuo fi0ri solet. Contra spasmum praeterea teStaii

motus perist alticus adauctus: in dysunteria enim Simp)unam quamque sere cibi potusque injectionem sequi

impetus evacuationis; tamen in seriore parte intestini cr5 ob intumescentiam tunicae mucosast saece S retinentur. aussae dysenturiae remotae in disponentes et ostsi natus dividuntur. Pra0 dispositio dysenteriae cernitur in chylo poesi nxime e X aliata, quae tempore aestivo eXStat: oecasionossert atmosphaera, dies calidissimi noetibus frigidis icepti, mulium Vaporum a quo Sorum aeri innatanti LHine dysenturia praesertim aestivo tempore, mensibus 'gusto et Septembri, rarius alia anni tempestatu grassat

quamvis HuXham dysenturiam, nisi lasse Aprili et Midesaevientem multisque sun eStam Observaverit. Opp. phmst l. cur. Rei chel tom. I. Lipsiae 1 75. p. 283. Eidem ob caussam dysenturia frequentior et atrocior in gionibus australibus, quam in borealibus existit; semisere diari hostae chronicae et subres intermittentes cum apparent. Dysenteria prope semper epide mica aut demica, raro Sporadica irruit: hoc ab atmosphaera pidet, quippe contagiosam indolum o xhibet. Caussae disponentes singulares praebent: corpo infirmitas, convalescentia e morbis gravioribus praecis