Antonii de Haen ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones pathologicas

11쪽

faustumque QVOB1 -- mi-- hi est evelit lectissima studios Iuventutis circumstans corona , Pr e ris Medioma Practicae munus in hae alma i antiquissima Univertitate Viennensi, hoc die hac hora auspicor. Provinciam hanc gravissimam quidem fia turam mini, VOB1 autem, ut confido , utilem, lae-

12쪽

E I x M. laetus in me sulcipio tum quod VRSTRU merga me animum a sesquianno propensum noverim tum quod multipleX, idque diuturnum, Medicinae praeticae Xercitium quandam mihi qua OBIs hoc metum praestem, conciliaverit nisi me animus fallit, aptitudinem.

Nimirum vicesimus jam agitur annus , X quo ad lectos aegrotantium adfiXus, morbos, eorum causas, curandique leges , animo diu volverim noctuque E quo effectum video id ut quae Medicinae praeceptis ad cognoscendos is curandos morbos Tyrones imbuentem

efformaritemque proferre oporteat, ea non tantum X alienis, verum etiam ex propriis scriniis opis depromere queam. Etenim taedio nunquana , volupe imo

semper quam maxime fuit, obsereata propria in chartas conjicereri quibus id contineretur Omne . quod certum in morbis, quod incertunt deprehendissem ; quod commune cum alii ,

quod ab aliis diversum, quod in cura faustum, infaustum quod fuisset. Quibus ita observatis digestis adjungebantur in sinistris eventibus cadaverum lustrationes adcuratissimae adjiciebantur observationes fidelissimae; praestantium Medicorum mihi amicorum, sententiae eruditissimae tum denique .praecipue quidem, ΝΟ-bilissumi atque ait cineres usque colendi mihi Viri Illustrissimi L. BARONI VAN SWIETEN censura absolutissim sapientissima. Quae profecto omnia talem mihi medendi methodum compararunt, ut favente divina clementia in curarum successu , t aegrorum frequentia , apud Haga latavos , haud sane minima cum laude Medicinam fecerim. Haec

13쪽

Haec forsitan Illustrissimuni Baronem eo permoverunt, ut quam humanissime de aliquali mea in praX facultat haud plane leve testi

TRIX permota testimonio me chara mea a tria gratiosissime liberalissime evocare dignata est QVOBIs dedit. Datum igitur Vo 'Is

quum me laetus videam, me OBI totum me integrum do, edico, consecro. VESTRA promovere studia, AsTRI invigilare commodis, EsΤRAs curare, adjuvare fortunas, erit unicum, erit solum, quod dies me, noctesque Occupatum tenebit

Sane . . o His mihique nil nisi bona ominari, nil nisi grata augurari debeo. Qui enim aliter fieri posset y ΕsΤRU enim ad studia jam capio amorem novi quod adventum in urbem meum praestolati sitis anheli.

Quapropter , etiamsi AUG. IMPERATRICI pro sua, qua summa pollet benignitate, placuisset me . a mensem ovembrimusque, a quovi Publico negotio vacuum , inmunemque juberes quo nimirum privatis rebus meis componendis aptius incumbere liceret: tamen hac liberali concessa mihi venia hau tita frui volui, quin bonam ejus partem modesacram VOBIS facerem, ut me ad sincera K-STRA, eaque diuturna desideria minime indifferentem, minime ingratum, testarer palam. Qua equidem in re haud absque grata montis recordatione recolo VAsTRU in me audiendo studium ita, ut nullo non die Vos me a cum

14쪽

EXORDIUM. cum laudarem , summeque gauderem, quod Vos, numero plurimi, Qui audito campanae horam indicantis, pulsu , alacriter praesenteS tanto cum silentio, ut ne minimus quidem strepitus , qui dicentem interturbasset eX- audiretur; tanta cum aviditate &animi adtentione, ut majori non possetis , me in Theresiano Nos comi praetico de morbis disserentem Xaudiretis imo, quod silentio nunquam sepeliam, quod Vos tali praXeos addiscendae studio Xardesceretis , ut vel ipsas tamdiu de-uderata ferias, ad corpora, animosque labOribus defatigatos, probe recreando concessaS, studio praetico sacras facere mente concepissetis per delegatos a VOBIS: num ego Xercitationes practicas per ipsas ferias producere vellem, a me humaniter petentes quod quum citra UESTRUA omnium sanitatis dispendium

facere nec possem nec vellem, aetus saltem intelleXi quanto studiorum amore flagraretis, quamque propensos gereretis in me animosi

Quae quum ita se habeant, jam praegustare mihi videor illud gaudium ineffabile, quo

absoluto studiorum vestrorum curriculo , ego

Vos studiorum ardore, o frequentia adtentioneque in lectionibus, ob aptitudine adqui11ta ad medendum, honorifico testimonio

laudarae, ornare commendareo potero se

debebo Praesertim quum lege sancitum percipiam, ut ne cuiquam ultro gratia inmerita X-hibeatur. Verum, ut diXi, VESTRA agendi ratione omnem talem mihi metum excussistis ademistis. Ut autem ad EsTRos usus nostra de Medicina pertractatio adcommodatior isset ad

15쪽

PRO LEGOΜENORU instar non ulla praefari, quibus meam docendi methodium praelibaretis ejusdemque concinnam praevideretis facilitatem. MaXuni dum praXin medicam Xuere conabor alienis quibuscunque ornamentis doctrinisque fu- perfluis, quae visuri estis praeelaram artem non modo non rnasse illici lassove, sed potius effecisse dissicilem es obscuram. Tyronibus arduam

ingratam, imo tum aegris tum Medicis damnosam. Praeterquam quod etiam alium in usum haec VOBIS cedent. EXpositurus namque Vo-

bos, singulos o B1 laudabo Auctores, qui ea

super re, ut illos legatis mereantur. At vero lhabent hi plerumque suum, quod amant per- clite, quo adorent, cui unice innitantur, systema seu Vpothesin quae sane omnia in-gon E AC VRRULAMI Us scito definivit esse Cerebella hominum, potento ΠIjga S. Incauta juventus his capta incantamentis, facile id, de quo agitur , praevidere posset,eXaminandaeque hypothesi inmergere se totam, se totam perdere. Et quem semel systematum

disquirendorum haec damnosa invasis et libido,

ille super aliis rebus alios commendato a me Auctores adiens, denuo novo systemati inplicare se posset. Ita quidem, ut incertis ille vagiS-que aetatus in undis, id quod unice nosse ipsum intelligereque oporteret , plane ignoraret artem inconstantiae. injuste quamvis, insimularet. Quam ob rem systemate quovis ΠΟ-

sirpe pertractationis ipso in limine discusso atque depulso, ictu citius in legendis auctoribus e- 3 Pre-

16쪽

prehensuri estis bona, quae seligatis, inutilia

usu, incerta cognitu quae vitetis. Novi equidem,VESTRU Μ plures horum minime indigos esse quibus adeo felicibus esse Iicuit ut lustrius imum Laronem an w1E-ΥΕ audierint docentem. Verum quae illorum in gratiam, quibus haec beata sors non contigit, mei vi muneris praemittere cogor his illos ut tamen patiente animo , auribusque benevolis adtentos se gerere velint , etiam atque

etiam Oro.

17쪽

Vobis tradituro aptius nihil, nihil aequius principio demonstrare visum est , quam primo, quid proprie Praxis adpelletur redica. 2. Quo modo illa nata sit. 3. Quibus mediis creVerit. 4. Quoenam fata subierit per diversa saecula. 5. Quis demum profensarius satus. Praxis medica est ea disciplinae medicae pars, quae docet, morbum in ipso aegroto Praesentem detegere, curareque detectum. Ut enim sipendium peecati mors est, ita CG-lUnis

18쪽

semper fato tam inevitabili adoritur, quin enire illum, moderari saepe, abigereque humana industria possit. Qua enim Adamo, ejusque rosapiae toti mortem, ceu peccati poenam , justissime indixerat, simul Is, quo morbos enirent, Vulneraque mulcerent, non homines modo, verum bruta docuit animantia. Ita quidem , ut, si vetustarum gentium historias revolvamus, intelligamus priscos mortales Vtinctu cutoniatio , casu fortuito, experimento ago, ipsis bellais proseuntibus, herbarum, aliarUmque rerum sum, proficuum in morbis, utilemque edoctos esse. HOC Ο-do variis populis , Assyriis nempe, & Chaldaeis , Hug- .modi scientiam incoepisse reddi familiarem inde in AEgyptum, Lybiam cyrenaicam Crotonem migr3sse, ex his derivatam in Graeciam, floruisseque praegrimis in peninsula Cnido, insulis Rhodo io, atque Epidauri. In iisdem historiis videmus, hanc scientiam

Praecipue increvisse, eo quod primaevi homines solerent, quae obferνhsent, ne labili memoria Ycide-Υent, ad templorum columnas , parietesque tabulis adfigere, notis sive charas ieribus quibusdam, apud ipsos, ante inventas iteras, usitatis imo agros in triviis atque foris exponere , ut quicunque transeuntium apta auxilia nosceret, salutare misero consilium daret. Ita quidem, ut homines hac lege, praeterita Cum praesentibus conferentes quotidie perfectiorem ἐμπειρίαν nanciscerentur; tandemque etiam ex frequentioribus ejusmodi observatis ad futura concludentes , ἀναλογωformarent.

Porro, quum in quaquaversur Ionge lateque diffusa haec scientia esset, ut aliunde occupati homines sufficienter eidem nequirent adplicare animos, Constituere se quosdam debere rati sunt , qui horum Omnium probe gnari, vel singuli singulam morbi speciem, Vel omnes passim morbos, curarent, jussique iidem

19쪽

ri PRAELECT PATHOLOG. 9dem erudire liberos suos, quam ipsi callebant artem. Singulari nimirum hac Dei ordinatione noster ordo, AA comparuit, natique Μedici sumus. Hanc ob causam coles siclis et Honora, inquit, Medicum proster necesitatem , etenim illum creavit Altissimus paulo post da locum Medico, etenim illum Dominus creaνit, F non discedat a te , quia opera ejus sunt necessaria.

Creverit haec ars indies oportuit, quum Medici in humanae calamitatis solamen unice intenti, plura quidem a se, ab aliis, sive fortuito, sive de industri , animadversa, medicos quotidie adplicuerint

in usus. Um inmirum . . ipsi cadaνera longo

opere balsamis condirent ut Gen. O. legimus, solitos esse edicos aegyptios O dies insumere ad Condienda cadavera' vel sacerdotes extispices animalia exenter arent dum stilosophi naturam rimaturi viva inciderent animalia dum laniones mactarent pecora in usum culinarium e dum denique Medici sive in missu in denatis ulnerum, tectum alioqui plagarum

Corporis, conditisne Corituerentur. Quae sane omnia

fuere summo arti incremento. Nam sic morborum δε- dem ultro viderunt, proindeque eorum causam, initiurno incrementum, satum, decrementum rium' exitum in alium morbum, mortem, Ut sanitarem. Quin, dum illa aliis horum similibus postmodum

observatis sive morbis, sive ulneribus, comparatione

20쪽

rusque, observarent , artem conlpletam sere tradidisse videntur.

Atque hoc modo A. medicina quibusdam familiis propria, Iongaque annorum serie in iisdem auctior facta longe, cultiorque virum formavit, qui acri ingenio, felicissima memoria , justo ratiocinio, labore indefesso, aetate provectiore, capto diversis telluris in

oris experimento, medicinam eo evexerit, ut Obstu- Peamus cita penitus intellexerit , ut rubescamus eaKAGNUM loquor, TNΜORTALEM COUM IPPOCRATEM, in cinus viri laudes dum me effundere meditor totum, gradum subito isto quum HERMANNO BOERHAAVI Verius nemo , nemo facundius, laudarit HIPPoc RATEM; in orat nempa de commendando

sudio Hippocratico Comparetur illi, inquit, quem, Volunt, quam dispar erit ratio lolii quid unius, , hic quid plurium industria valeat, exhibet. Alii, suis modo vident oculis hic multorum usus est acie., Caeteri per singulos aegros hic per eorum agmina, eXperimenta fecit Pauci, quid intra arcta unius u se bis pomaeria morbi sit, tradiderunt ille, quae in se tot vicos, urbes, regiones regna lues grassaretur, is obserUabat. . . . atque inde natam arbitror eorum, , quae scripsit, aeternitatem hinc ortam puto illorum, , quae XXIII. saeculorum examen sustinuerunt , inte- ,, rit3tem. His ita narratis, exspectatis forsitan, A. talem ad vos artem devolutam, quae omnibus ferme numeris absoluta sit Et quidni dicetis. 1PPOCRATE enim, qui ejus vitam descripsit, SORANUs, a tum narrat primo anno 8Omae Olympiadis, id est ante

natum Serνatorem anno 46O quanquam reperian

tur, qui ortum Hippocratis sto imo 3 Olympiadibus aluant anteriorem; saltem et vel si saecula mu-xere, ex quo magnus vir noruerit. Si igitur ille ante