장음표시 사용
281쪽
quam talis, quae minus sit grata Scilicet talis aliqua pluvia, quae ex locis meridionalibus 8 occidentalibus plagis mittitur. Qitas cumprimis esse solet apud nos circa Ma-jum mensem quae propter suam blandam tepiditatem leporos terrae simul aperit, ipsas etiam radices plantarum quasi reserando Sc facilius subit cito quoque per Universam plantam vim suam seque ipsam dispergit. Id quod usque adeo certum est, ut si talis pluvia vesperi ce- litus immissa fuerit, statim sequenti die virtus ejus in plantis oculis ipsis sese ostendat. Cum primis autem maxime fertilis est pluvia serotina, videlicet illa quae sub vesperamia noctem mittitur, de illa enim quae pro anni tempore ita vocatur,paullo post agemus quod nempe plantas diutino solis aestu torrefactas, exsiccata refocillet, insubsequente frigiditate noctis per universam plantam majori commodo possit dispergi uitae enim de die, praesertim meridianis horis aspergitur, potest quidem M ipsa non
carere sua utilitate; tamen si cito iteriam desinat, D magnus
aestus ceu fieri solet eam excipiat, fit ut aqua jam terrae N plantis calefactis superfusa salsedinem contrahat, M'Uas lixivi naturam adsciscat. Hac sane de caussa pluviarum defectus aquae affusione supplendo quam maxime sub vesperam K solis occasum illud facere solent rei ho tensiae agricultUrae dediti Rhiod si vero serotinam quis illam pluviam velit intelligere, quae respectu partium anni talis sit 8 propterea maxime ad autumnum pertinebi sine dubio illud intelligendum veniet de Utilitate, quam seminatum recens iterum in terram acta inde percipitant. Quamvis pro diversitate regionum serotinae hujus pluviae magna sit latitudo utpote quum in calidis regionibustum jam magnam partem f. mentis tempus sit peractum,
mando in frigidis regionibus messis nondum est peracta.
282쪽
N T. Ad Sapient. VII. . a. Locus hic de conceptione e prima consormatione laetus humani usque adeo manifesto agit, ut non aeque id fiat alibi in S. Codice. Videtur etiam Praeterea non abludere a vulgaribus de illa ipsa re doctrinis. Scilicet communi hus opinionibus hactenus receptum fuit, primo omnium simulac conceptus factus est, ex seminis utriusque parentis commistione fieri spumam quandam seu corpus aliquod spumeum , quidem ita, ut lacti illud ipsum non sit absi mile inde porro partes ejus in sanguinem mutari, Vel et iam secundum alios sanguinem ex vasis internis illi miscet lae affundi huic porro succedere carnis delineationem atque postmodum reliquarum Partium Sc membrorum, conformationem seu figurationem: quibus ita factis deni que omnia indies magis magisque Perfici quatuor autem istas primas ut ita loqui liceat conceptus affectiones sin gulas certo dierum spatio absolvi unde vulgo hi versiculi
Sex in lacte LM tersunt in fanguine trini,
Bis seni earnem, terseni membra figurant. Qui versus quid sibi velint, aliis versiculis , Uos ex Baldui no Ronsae Caspar Bauhinu adducit praefat. in theatrura suum Anatomicliva essit. a. ita se habentibus exponitur:
Injectum semen sex primis certe diebus En quasi lac reliquiues novem Vanguis at inde Conseolidat duodena dies bis nona deinceps, Migiat templus sequens producit ad ortum.
Harvetis ipsum siemen maris non misceri inde colligit, culo iudamarum di cervarum a coitu sectarum uteris nihil sit inventum. E. virtutem cluntaxat ejus utero fuisse communicatam. Sed hoc potius ex eo sequitur,maris semen intra uterum. post in vasia ipsa mulieris recipi kejus corpus mutare. Vade corpori animiq; prae .gmatium mirabilis tape alteratio. Corale
283쪽
Quamvis autem de harum sive operationum sive affectionum diebus non conveniat plane inter eos , Plerique tamen in hanc fere abeunt sententiam. iSunt vero vulgaria illa placita partim incerta, partim illis, quae sensu comperta sunt, non satis consentanea. Nimirum quid semini statim a conceptu fiat, quid singulis
diebus agatur, de humano quidem foetu sive conceptu non potest pronunciarici nisi facta ratiocinatione excit lis , quae tum in aliorum nam alium, tum Praecipue 'ulli generatione, utpote quae prae ortanibus aliis maxime potest observari, colligere licet nisi quod pullus longe brevissimo temporis intervallo absolvatur, quod de aliis animalibus, quae vivum laetum pariunt, non ita sese habet. Ideoque quae in generatione pulli observare licet, secundum magnam temporis latitudinem de ali ur animalium adeoque ipfius hominis generatione sunt accipienda .
Ita autem sere res sese habet. Posteaquam utrumque lamen commistum est nec enim h. l. Aristotelem moramur, qui loco foeminini seminis languinem maternunta substituit, calor in illo contentus non potest non statim vires suas exserere. Quod autem imbecillior tum sit ejus vis. Se multo praeterea atque copioso humore circumfusa, propterea debilitata, primo semen quodammodo rarefacit Mattenuat, ita ut bulla quaedam primo omnium oriatur. Porro hulla illa membrana quadam h calore siccante incipit cingi, quae deinceps 8 densaturae etiam multiplicatur Calor autem intra illam bullam contentus partes heterogeneas indies magis magisque secernit,in humidas a siccis crassas la terrestresa aquei segregat. Pomro sine omni dubio inter reliquas omnes partes Primo delineatur cor steinde hepar, δέ ita succedem tempore reli-
284쪽
S et arqua viscera , donec paullatim omnia membra figuratio nem suam accipiant. Solent quidem Galeni sectatores hepati, tanquam animae vel facultatis nutritivae sedi, Primum in conformatione locum attribuere . At vero sine affectu pulli generationem inspicienti non potest non Patere, per injuriam hepati id assignari quod cordi debetur. Neque vero ulla suppetit usta caussa ambigendi qui in
hominis generatione res aliter sese habeat, atque in brutorum, sanguine itidem Praeditortina, prima conformatione.
Accedit ratio longe firmissima partem illam prae reliquis omnibus primo debere delineari, quae simpliciter omnium est princeps Scipsius vitae calidique nativi sedes Miloniicilium i Praeterea vero in pulli generatione punctum illud rubicundum, quod primo omnium licet notare esse ipsissimum cor ex motu ejus, quem primis statim diebus licet observare, manifesto patet. Proximum tamen a cord locum in partium generatione hepati competere, non VO lumus inficiari. Porro vero quod de sanguificatione dicitur, constat ex ovi ciuili inspectione puncta illa rubicunda, quorum primum diximus esse cor sanguinis rH-
dimenta primo omnium prae se ferre. Quae deinde singi Iis diebus lamagis incresconti ulterius etiam Propagines promittunt, vasor vim videlicet coeliquorum viscerum
rudimenta. In quibus omnibus deinceps verus sanguis quoque deprehenditur. Reliqua deinde menabra procedente tempore itidem delineantur, euinter prima quidem
ocUli, Omnium alitem pomemo artus. boto vero tempore in homine haec omnia certo peragantur, non licet certo a Lfirmare Quinimo ne in pulli quidem generatione res ita sese habet, ut versus isti volunt quod videlicet plastica vis Rcalor ab opere nunqNam ferientur, sed semper sint in labore, donec ad persectionem opus deducagus, Hoc ta-Le a men
285쪽
men constat, quadraginta diebus delineatisnem uiri mam conformationem partium corporis humani pera-gi. Id quod ex abortuum historia quam maxime probasitiar quamvis alii foetus sine dubio citius, alii tardius
Non duntaxat autem ad eum modum cum vulgaribus placitis videtur consentire hic textus, sed seeundo etiam cum Aristotelis illa sententia de materni sanguinis ad conceptum concursu convenire. Verum contra listotelem hac quidem in parte recte disputasse Galenum, res ipsa omnino docet. Nec enim dici potest, semen scemininum dicis tantum gratia generati, quum universus partium muliebrium generationi dicatarum apparatus frustra illud nequaquam gigni, prosecto luculenter demonstret r
id quod lib. a. Inuit Ps log fusius etiam a nobis proba
biturί Praeter haec autem Sela. hic insuper mentio temporis partus de quo tamen quum aduri cap. lib. a. Maccab. asere nobis visum sit, de eo in praesentiarum quidem nihil afferemUS. Quod autem ad doctrinam de scelus conformatione
pertinet, cumprimis operae pretium est expendere, quae post Aristotelem Sc Galenum docuit Hieron. Fabricius ab Aqua pendente lib. deformatofoetu: e quidem idem argu mentum tractaverunt alii, quos inter ad hanc rem pertinentia egregia quoque legere est apud Guilhelmum Har-veum tractatibus illis, quos exercitationibus suis de anima.
Similares partes calore formantur aliete mutatione, alia si cantu . aliae indurantur, Hieronym ad Pammach adversu error Ioann Hie- Ialym e.1 s.f. duo pudenda nostra narιvitae eIementa murantur I, tua tur-mbris, currain ta tum, in ossa durastur,
286쪽
lium generatione subjunxit, in quibus haud pauca sunt ab
aliis non satis hactenus observatala huc pertinentia. Ad Sapient. XVII. si . . 6. I s.
Quod ad spectra attinet, non desunt qui plane illa velint
negare , pro meris phantasmatibus seu otiosae phantasiae figmentis ea habentes quos inter etiam quasi antesgnanum egit magni alias nominis Philosophus Petrus Pom-Ponatius. Quales doctrinas quoque hodie longe plurimi
fovent ex atheorum schola profecti Quamvis enim prima fronte videantur istae doctrinae non adeo periculosae rem tamen recte ponderantibus facile apparet, tanto magis
impias istas opiniones esse cavendas, quanto minoris aquamplurimis solent aestimari. Quomodo vero istiusmodi corpus sibi adsciscere possint genii, non licet plene nobis assequi. Quanquam Mnon semper in ejusmodi ficto corpore sese praebeant conspiciendos, sed non raro cadavera intrenti cum iis sese Ostendant. Quandoquidem vero de ipsa re vix quisquam elegantius aliquid conscripsit Ludov. Lavatero, in tractatu deipectris emuribus, mariuspraesagitionibus d illum etiam
diligenter Z attente legendum quemlibet poti Us amandare volumus, quam nunc quicquam de ea re addere.
Ad Tobiae II. . II. Caussias occaecationis, a fimo hinandinis in oculos Tobiae senioris injecto factae , recte exponit allesius. Procul enim dubio a calido illo fimo oculus ipse praeter naturam incaluit,& quandam quas exustionem est passus: Unde calida intemperie oborta affluxio humorum iniculum fuit excitata quibus deinde exsiccatis .concrescen tibus pellicula oculo fuit super inducta, quam vulgo Cataractam solent appellare, nos vero vernaculo sermone
287쪽
oculi albuginem, equidem talem albuginem, quae a cicatrice ita vocetur, fuisse censeat. Habetur quidem in
Graeco quoque vox λευκ των cap. videlicet VI. v. s. od
cap. XI k 8. Secundum aliorum distinctionem, vel secunia dum alios . a. verum nihil obstat quin per υκωυα etiam intelligantur tales pelliculae, de quibus mod sui diei Praeterea ipsa quoque historia maxime huic sententiae adstipulatur , dum scribitur, ιυκωμα seu albugines fuisse desquamatas de angulis oculorum ejusci id quod de albugine cicatricis oculi non commode poterit accipi. Demum oculum Tobiae fuisse vulneratum, ita ut ex labiis coeuntibus Sc coalescentibus cicatrix fuerit inducta, rninus videtur facto ipsi esse consentaneum curationi certe adli bitae plane non congruit. λ Pelliculae autem illae seu cataracti duplici genem sunt, unde etiam vernaculo sermone derstimareeundi ge Itaar appellantur. Ex quibus pellicula alba curationem admittit, nigra vero nequaquam quam proinde albam videlicet voce Leucomatis denotari, non eli inconvenieri solet autem talis pellicula ab angulis seu canthis oculorum initium facere, M primo quidem sese prodere suffusione quadam, dum videlicet pupillae oculi nebula, musca vel tale aliquid videtur obvolitare, donec pellicula illa cresce te sensim visus adimatur. lnde si principio non fuerit obviviam itum, tandem manu Chirurgi adhibita acu est depoqi nenda
288쪽
nenda quae maxime est pstituit. De
quoque scripopusculari ni Ad si tempestive a dextre peragitur, ut, ita multis tamen visum feliciter rei iti depositione inter alios eleganter, simus Vir Thomas tenus lib. II.
Nihil nunc cujus parte Angelus tamdavit; num videlicet fuerit callionymias, an alius Uilpiam recte demum ipsemet allesius concludit illud tamen consideratione dignum est, num i ii tu illa partibus piscisii scripta naturaliter illis competierit, vel non. Et quidem quod ad fellis in cataracto curatione virtutes Pertinet, illas naturales este, mox exponetur Pluribus. At vero cordis incens fumum Potuisse cemonem ii gare, non caret admiratione. Nec enim ullo modo su-ga illa a naturalibus caussis potest arcessi. Non enim quicquam moramur superstitiosas illas fabulas, quae de hype Tic vulgo apud quam uilios obtinet, utpote culi ipsi
tantam vim in pellendis malis geniis adscribunt Ut Pro iterea quoque fuga daemoniam appelle r. Fabulas inquam has, superstitiones nihil noramis , Nec enim illo modo verosimile potest eme, sumo quodam genium Omnis corporis expertem possie fugari. Quod autem ad hanc historiam attinet, sine omni dubio vis illa fuit plane supernaturalisa divina, unde cap. VIM . . . Angelias dae-FI monium
Hoc tamen intern discrimen. quod verasus aula sive cataracta sit interna, Tobiae autem externa, membrana Videlicet supra corneam Oculi tunicam concreta. In unctio quoque talia ophthalmica cataractae veraeli. e. internae frustra admoventur. Bartholia ac morb.
289쪽
monium illud scribi u ligasse. Ut itaque cor piscis natis ille symboli tantum loco fuerint adhibita. Quod vero ad fel piscis pertinet sacultatem illiu
ne sui' naturalem an tum asseruimus. Habet illia, delicet propter insignem suam acrimoniam, magndetergendi exedendi. 1ia de caussa quoque inimi loculorum affectibus illud magno cum fructu sui P sicut etiam in aliarum partium praeternaturalibus erscent is eundem ob finem perquam utiliter adhibetuAd Syracidae III. P. 33. Ignem .flammeum quidem aqua extingui nerum quidem temere lateat. At vero quaenam ejus caussa, non Perinde constat omnibus. Poctet videi itatem illud ipsum praestare sed id falli convincituirnum ex eo, quod tum non a sola ac tua , sed etiam ibi rigidis rebus flamma deberet exstingui quod taliae contra Omnem experientiam. Potest quidem ignflammam mox erupturus magnum incendium extum aliarum rerum superinjectione vel sola comprosine suffocari: at vero non fit illud propter frigiditatem, quod flammae liberae prohibeatur, sine hi flammiignis non potest conservari. Deinde aqua actu calidissnon minus exstinguit flammam quam frigida manis argument i frigiditatem non esse cauillam exstinctionis Λdvocanda icitur fuerit altera Quae naturalis
290쪽
fana mans ignis exiguae quae aifusione non tantum non exstinguatur sed etiam inde capiat incrementum Debet etiam huic observari, quod in titionis alicujus exstinctione usu venire sensus docent. Primum enim antis aqua vel alio quodam uiuore lamma vi Uriare statim Pronibetur. Deinde qua parte aqua vim suam maxime exserit ibi quo-jam si dispulsus.
Quandoquidem vero ignium non semper Una est ratio, hinc etiam fit, quod non omnes statim ab aqua exstinguantur quod videlicet aqua simplex crastiorum sit partium, ita ut ad principium igitis non satis semper possit penetrare. Hinc quae aqua non Potest, quam commo
dissime exstinguit acetum: tpote quod artium suarum subtilitate ipsius ignis principium magis possit Penetrare, Cuius generis ignis saepenumero est caelestis seu caelitus missus, qualis videlicet cum fulmine nisi potius ille ipse sit sulmen terris solet immitti te ac litici ve aliam materiam incendere.
His igitur modis ignis flammeus quem vulgo ita
vocamus interit perieinia Alio vero modo per alimenti
subtractionem dein perit id quod Aristoteles, diis appellat. De quare o in universum de natura la differentiis ignis cumprimis operae pretium est te ere Theophrasti librum ne quamvis ille lacerusia disjectus ad nos pervenerit. ii ante omnia jungenda sunt, quae amplissimus noster Conringius habet cap. IV. lib. de calido inuato ac F a quaS