Marci Tullii Ciceronis Opera quæ supersunt, omnia, cum Asconio & scholiaste veteri, ac notis integris P. Victorii, J. Camerarii, F. Ursini & selectis P. Manutii, D Lambini, J. Guglielmii, J. Gruteri, J.F. & J. Gronoviorum, J.G. Grævii, & aliorum quam

발행: 1731년

분량: 619페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

341쪽

BRUTUs. 2ycalescentes ingeniosissimi, di prope aequales, C. Carbo ,ec Ti. Gracchus audire soliti sunt : de quibus jam dicendi I

eus erit, eum de senioribus pauca dixero 33 Q1 enim Pompeius non contemtus orator temporibus illis fuit , qui summos honores , homo per se cognitus, sine ulla eo m- mendatione majorum est adeptus . . Τum 33 L. Cassius multum potuit , non eloquentia, os

sed dicendo tamen s homo non liberalitate , ut alii , sed ipsa tristitia di severitate popularis e cuJus quidem

37 legi

3 a. Ingeniosi mi. Hinc ali infra: Utinam in Ti. Graeeha , Caio

que Carbone stalis meus ad Remp. bene gerendam Disset , quare inge natim ad bene dacendum fuit. Corrad.

33. Bienim Pompeius. Is, quem Valer. Max. Lib. VIII. c. I. Q. Pompeium Aufidium vocat , qui consul cum esset cum Cn. Servilio Caepione , anno ab U. C. DCXIII. in Hispaniam prose ctus, Thermestinos, ut Livius Lib. LIV. videtur scripsisse, quum Τermantini ab Appiano vocentur, subegit: deinde, non semel a Numantinis quum fuisset victus, veritus, ne postea Romae accu saretur , clam cum illis de pace coepit agere , deinde vero cum M. Popilius Laenas successor venisset , ille jam metu belli praei sentia successoris Iiberatus, inficiatus est , quidquid fecerat. Cicero Lib. II. de Finib. illum eallide improbum vocat, quod foedus cum Numantinis sit inficiatus . Hunc etiam Cicero Lib. II. Acad. Quaest. inter populares ponit. Idem. 34. Per se cognitus. ) Sua, non maiorum , virtute nobilitatus ..Q. enim Pompeius humili atque obscuro loco natus est, ut Cicero ait verrina VII. 'fδόκει γαρ ο ll ομπτυ υ ιος αυλητη χε γονεναι x ut scribit Plutarchus in Apophth. ubi locus est scipi nis . Hinc a Cicerone in oratione pro Fontejo , de in orat. Pr Murena u. hic Pompeius homo novus appellatur . Inimicitias cun Caepionibus di Aletellis gessit , ut in orat. pro Fonteio. Δc apud Valet. Max. videbis. Ab ejus etiam amicitia Scipio Laelii nomine se removit, ut Laelius apud Ciceronem testatur, ob eam fortasi causam , quam Plutarchus in Apophth. scribit, quod, quum Laelio consulatum petente , pollicitus Scipioni fuistet se non Petiturum , postea tamen petierat. Idem. . tis, L. cu i . in L. Cassius Longinus , a quibusdam Ramiliaus, qui fuit Consul cum L. Cornelio Cinna, anno ab U. C. DCXX v II. .& censor cum Cn. Servilio Caepione, ut Frontinus refert in libris de Aquaeductibus . Gens vero Cassia duelex videtur fuisse, patricia de plebeja : nam multi Caisi inter primos coniu-Ies , & multi Tribuni plebis in veterum scriptis inveniuntur .

s. Tristitia ct severitata . Idem pene bis videtur dicere κατ ετεξ γεσιν nam νristis de severus cepe convertuntur , ut ostendit etiam Servius, illud Virgilii interpretatus t Amnemque severum εEt Donatus apud Terentium ita sci ibit di Tristis ad laudem inter mIuma ur , nos ad amarirusιuem a C ero , judex trσιι α integer . L. igiditur

342쪽

.37 legi tabellat Iaa M. Antius Briso, tribunus plebis,giu test

ait, M. Lepido consule adjuvante . Eaque res P. Africano vituperationi fuit , quod ejus auctoritate de sententia de ductus Briso putabatur. Tum duo Caepiones multum clientes consilio& lingua, plus auctoritate tamen dc gra tia sublevabant ..Is sed Pompeii sunt scripta nec nimis ex

tenuata , quamquam veterum est similis ) di plena pru- ,ε dentiae c .i XXVI. o P. CRAssu M valde probatum oratorem iisdem

seretur Cassius ita tristis & severus fuit, ut, quod val. Μax. Lib. Isto c. m. scribit, olirn quum praetor esset, ejus tribunal , propter nimiam severitatem scopulus reorum diceretur. Hinc Cicero versana V. ita scribit: Non qωaro itidises Ca sanos , veterem iudiciorum se veritarem non requiro. Nec ita ImIlto ante ibidem , Potamonem iudicem Cassianum Ee hominem severum εἰρωνικως appellat. Corraδ.

37. Lσι rabellaria. Tabella data, insuit infra , quim legem L. Cassius, Lepido & Mancino Com. id est anno ab V. C. Dcxvri tulit. Tantum abest, ut verumst, quod Asconius hoc modo scrί-bit: Inde sane teres cassia tabellaria ae DFragiis tibere ferenaeis, nota voce sed Labula . III casus , qui Ggnoscendis eriminalibus ea s iupri mis quarendam esse ieebat, eui bona . Asconius enim videtur crede re, eundem Cassium eum, qui legem tabellariam tulit , & eum quem Cicero verrina II. Q. Hortensio consule designato tribunum militarent designatam fuisti scribit , quum ab eo tempore ad hoc anni minimum septena Ac sexaginta numerentur e quanquam i 4 et suspicari Ausonii lacum est e corruptum , quum ide in in interpretatione inar. pro Milone recto scribat. Atque voce quideni Romani suffragium tulerunt usque ad annum fere DCXIV. tune enim Gabinia lex de sufflas iis per tabellam sciendis est lata; se cura biennio post Cassia est ; tertia ripiria; quarta Coel iae , quae tabellariae sunt appellarae, qu ibus Iatebra populo data est. m qua, bonis ignorantibus , quid quisque sentiret , tabella vitiosim ocis euitaret suffragium. ut Cicero Lib. III. de Legg. scribit. Sic enim quisque suain tabellam in cistam coniiciebat, ut occulte posset ad

versari. Idem .

38 . Duo Caepiones. Cn. & Q ut ipse Cicero in orat. pro Fon te io , & Valer. Μax. Lib. VII h. c. s. vocant. Illud addit valerius Aiaximus iisdem parotibus illos natos Misse . & per o mrpes honorum gradus ad summam amplitudinem pervenisse. Idem,as. Sed Pompeii sunt scripta. , Hic erit senius e reliqui seniores . de quibus ante Tib. Gracchum nos licturos sumus polliciti, nihi pscripti reliquerunt, quod extet, sed in Pompeius scripta quaedam reliquit. Alii tamen hoe loco legunt ψ sed rib ii sust scripνa , nos quem Publili in velint significare prorsus ignoramus. Quod si quia mutandum sit, malimus legete in ut in Caepionem significet, a ita quasi dicat : erant quidem duo Caepiones oratores , Cn. N Q, sed . R. sunt scripta. Idem. Q. P. C SsUM . P. I.icinium Crassum Ilucianum Divitemnam quum P. Mucii Scaevolae filius sitistet a P. Licinio Crasso ad.

343쪽

sere temporibus accepimus, qui & si ingenio va Iuit, & studio, de habuit quasdam etiam domesticas disciplinas. Nam x cum summo illo Oratore , Ser. Galba, cujus C. filio filiam

suam collocaverat , affinitate sese devinxerat r de , eum e set P. Mucii filius , fratremque haberet a P. Scaevolam , do- η mi jus civile eognoverat. In eo industriam constat summam fuisse , maximamque gratiam , cum dc consuleret ut plurimum , dc diceret.

Horum aetatibus adjuncti ει duo C. Fannii , C. & M. ος filii fuerunt: quorum C. filius, qui eonsul eum Domitio

suit, unam orationem de sociis , 8c nomine Latino, contra q4Gracchum reliquit; sane & bonam , Sc nobilem . Tum

optatus, ita de more fuit appellatus . Anno ab U. C. DCXXIII. consul fuit, quo tempore Claudius Consul designatus de C. Car-honis seditione retulit, Ac senatus id decrevit, quod Cicero Lib. III. de Legg. scribit. Corrad. I. Ingenio.valuix, ct studio. 9 Tandem valuit, ut Valer. Μax. : G rLib. VIII. c. . scribat ἐν Publιus Crassus , quum in O sam ad fonteum Regem debellandum eo MI venisset, tanta etira Graea linguae notariam animo comprehendit , ust eam εο quinqua dιvisam genera Prer omnes partes ac numeros penitus cognosceret, ctc. Idem.

a. P. Sca volam . I P. Μucium scaevolam , de quo Cicero Lib. XII. ad Attic. sic ait : Niane velim P. Seavola Pont. Max. quibus Cus. Tribunus plebis . cte. Hie igitur P. Mucius Scaevola Pontifex, Maximus fuit , ut in orat. pro Domo his verbis, etiam manifestius ostendit i P. Sea vola Pone. Max. pro colleg . respondit , idque T. Flaminis , Quinto Metello consulibus , id est anno ab. V. C., DCXXXI. ne quis putet alium significari. Fuerat enim consul ip4, se cum Calpurnio Pisone, anno ab V. C. DCXXI. Qui igitur fieri poterat . ut iisdem temporibus duo fratres essent Pontifices Μa taximi, ipse P. Scae vola re P. Crassus, quum unus tantum Pontifex maximus fieret, nec in collegium duo propinqui, ut scribit Dionώnedum duo fratres, reciperentur Credimus igitur nos P. ScawIam in locum P. Cralli fratris, qui consul, ut dictum est, perie-xat, lectum Pontificem Maximum fuisse ι & ob id , quod fratcbsuperstes fuit , a Cicerone non hic , sed infra positum suille quamvis P. Crasso major natu fuisse videaturi , quod patris 'rae nomen habuerit , & ante consul quam P. Crassus sit factus .

Idem.

I. Duo C. Fannii , C. er M. filii fuerunt .: C. Fannii Strabo nis , qui cum Μ. Valerio Messala consuli, anno ab V. C. DXCIII. fuit, de Iegem stiriptuariam tulit , ut auctor est Plinius Lib. .X. c. so. quidquid Μacrobius de ea re dicat. Marci, C. Fannium Laelii generum semper Cicero hic de in Laelio . de in Epi. ad Atticum Marci filium vocat. C. Filius, C. Fanni . C. F. C. N. Staa bo . sic enim in veterum monumentis legitur . Corνad. particuo non est in Cui aciano , neque agnoscit Pal. qui habet a man

- qq. Gracchum . I C. Gracchum ita enim Cicero saepe propter

344쪽

sit, )I in Marcio, Cn. Servilio consulibus mortem ob It

Erat iisdem temporibus 88 Ti. Gracchus, P. F. qui bis consul & censor fuit. cujus est oratio Greca apud Rhodios :

quem e Vem cum gravem , tum etiam 89 eloquentem con

stat fuisse. P. etiam Scipionem Nasicam , qui est Corculum appellatus, qui item bis consul & 9 O censor fuit , habitum

'tii ius popula plebique dabit summum . q. Igitur Fulvio Flacco 3e

App. Claudio Pulcro consulibus , id est, anno ab U. C. DXLII. ludi Apollinares a P. Cornelio Sulla praetore urbis primuin facti sunt: inde omnes deinceps praetores urbani fecerunt, sed in unum annum vovebant, dieque incerto faciebant. Consulibus vero Μ. Claudio Marcello, di T. Quintio Crispino, id est anno ab V. C. DXLVI P. Licinius Varus praetor urbis legem serre ad populum jussus est, ut hi ludi in perpetuum in statum diem voverentur . Itaque ipse primus ita vovit, fecitque ante diem ter. Non. Qilini. is dies deinde solennis

servatus est . Corrad.

87. 2Amreio, Cn. Servilio. in Marcium Philippum , & Q. Servilium Caepionem Liv. lib. XLIII. vocat. Cassiodorus vero in consu-1ibus L. Marcium Philippum , de Q. Servilium nominat: Sed hic Cicero Cn, Servilium , cui postea Liv. lib. XLIV. assentitur . verum quam hic Servilius Caepio diceretur, rethe viri docti putant in Catone legendum esse : Capione, Philipa iterum eo ut abus. Ut in libris etiam ΜSS. legitur . Idem . 88. Tib. Gracchus. Hic est Tib. Sempronius Gracchus, qui magnam laudem est adeptus, quod tribunus pIebis solus ex toto illo Collegio L. Scipioni fuit auxilio, inimicissimus di ipsius ti fratris

ejus Africani. Idem. 8s. Eloquentem . in Lib. I. De Orat. inquit: Haμdquaquam eloquens Ihic tamen eloquentem vocat , ut rem suam agat , id est , ut . , quos hic enumerat, ostendat eloquentes fuisse , ut Catonem hic sum Inum facit oratorem , quem tamen alibi in eloquentia non tantopere commendat . Accedit , quod in libris oratoriis orat rem perfectiorem quaerebat , hic quemlibet. ratorem nominat . Atque hic quidem Gracchum Naucae , in LaeIio vero Nasicam Graccho praeponit e sed ibi Cicero ve I generis nobilitatem , vel uxorum aetates secutus videri potest . Nasica enim patricius , Gracchus vero plebejus fuit , & Nasica Corne Iiam majorem , Gracchus vero minorem duxit, ut Liv. lib. XXXI x, est auchor . Hoc vero loco Cicero, ubi aetates oratorum, oc tempora, ut supra dixit, persequitur , eo ponit ordine , quo consules fuerunt , unde cognosci etiam potest Nasicam Graccho minorem natu sui Die, qui post secundum Gracchi consulatum consul ipse primum fuerit. Idem .so. Censor fuit. Cum M. Popilio Laenate , ut Plinius ostendit Lib. XXXIV. c. s. id est anno ab V.C. DXC. Fuit hic Nasica etiam Pontifex Μaximus , quod hic omittit Cicero , sed ita in Cavone testatur: Buid da P. Cras er Pantisieli Θ Ciυilis iuris studιο loquor ut de huius Selιοnis , qui his paueis diebus Pontifex Maximus fuctu/ω t Hunc vero significari tum tempora ostendunt , tum Crastus Diqitigod by Corale

345쪽

eloquentem, yy M. n alium illius , 9 qui sacra acceperit filium dicunt. etiam L. Lentulum , qui cum 23 C. Figulo consul fuit; ' in Nobiliorem , M. F. jam patrio instituto deditum studio litterarum , qui etiam in Ennium , qui cum patre ejus in AEtolia militaverat , civitate donavit, cum triumvir coloniam deduxisset :& T. Annium Luscum , hujus Q. Fulvii collegam , non indisertum dicunt suisse . Atque etiam 'S L. Paullus Africani pater, personam principis civis facile 'si dicendo tuebatur; at vero etiam tum Cain tone Lib. III. de orat. his verbis r Hae fuit P. Crassi illius veteris, hae T. Coruneanii , hae proaυi genera mes scipionis , prudenrusma hominis , sapientia , qui omnes Pontifices Maxima fuerunt . Hic vero , quem Crassus proavum sui generi vocat , fuit Nasica , de quo loquimur. Corrad. yr. M. alιum allius, qui saera aee erit, filium dieunt. etiam die. Nihil variant Pal. sed enim Cujac. M. aiunt. & vero P. Manutius edidit, aiunt illius ere. dieunt etiam ct e. quod & placebat Guliel mio, solummodo putabat posse etiam deleti illud dicunt. Pighius noster in fastis, ad annum urbis DLxxix. trajicit voces legitque: Censor fuit , Publii illius , qua saera aeceperat , Alium habitum eloquentem dicunt. Grui.

ya. d ui saera aeeeperie. Eandem rem tangit in orat. de Arus , Resp. & Liv. Lib. XXIX. pluribus verbis describit, Ac quidem P. Sempronio, M. Cornelio Consulibus, hoc est anno ab V. C. D L. ex quo tempore ad consulatum P. Scipionis Nasicae , qui Iugurthae hellum indixit, anni minimum XCII. numerantur. Unde facile apparet error Ual. Μaximi, qui Lib. VIL c. s. Nasicam eundem fuisse credidit, qui sacra accepit, de bellum Iugurthae indixit, & repul- Lampassus est, quod in manum rustici jocatus esset, quem tamen errorem ne Plinius quidem diligens scriptor, vitavit, val. Μax. fortasse imitatus. Unus Paterculus recte distinxit - Corrad. 93. C. Figulo. C. Μarcio Fisulo , qui bis consul fuit, & adversus Dalmatas parum prospere primum, deinde feliciter pugnavit, ut Liv. Lib. XLVII. & Appianus in lib. Illyrico scribunt. Idem .s . Nobiliorem . ) Q. Fulvium Nobiliorem , qui cum T. Annio consul fuit, anno ab U. C. DCI. qui bellum in Hiisania non

satis feliciter gessit; quod Appianus in Lib. de Reb. Hisp. scribit.

Idem a

ss. L. Paulus. L. AEmilius Paulus, cujus res gestae notiores m nt, quam ut sit necesse nunc quidquam de illis dicere , praesertim cum Livius , Plutarchus , Florus & alii te ς illas diligentissime sint persecuti. Quare illud tantum, quod hodie quoque Romae in tabula aerea legitur, huc transferemus : Paulus . mitius Imp. Macedo niam terrarum imperio positam cepit, euius uno die LXXII. urbes vendidιx , etiam India victor per vemgia Liberi patris atque Herculis , Romana signa cireumtulit. Idem .ss. Direndo tuebarur. Nam & Craece scivit , ut qui dicatur a Tivio Lib. XLV. Graece cum perseo locutus; & a Plutarcho filios Graecas artes ipse docuisse , & ad Latinas causas orandas aptun tu ine, si orare voluissςx, Valer. vero Nax. Lib. Υ, c,1 p. testis est, ejusn alium

delet Lamb.

346쪽

188 BRUTUS.

tone vivo, qui annos quinque & octoginta natus excessit e vita, cum quidem eo ipso anno contra Ser. Galbam, ad populum summa contentione dixisset : quam etiam orati nem scriptam reliquit . XXI SED v I vo Catone minores natu multi uno tempore oratores floruerunt . Nam de A. Albinus, is, quis Graece scripsit historiam , qui consul cum L. Lucullo fuit , & litteratus & disertus fuit : & tenuit cum hoc locum quendam etiam Ser. Fulvius, s 8 & una sy Ser. Fabius Pictor , & juris, & litterarum, & antiquitatis bene peritus . in que Fabius Labeo fuit ornatus iisdem sere laudibus. Nam Metellus, is, cujus quatuor filii

eius orationem suis temporibus extitiste , ut mittam Livium , qui non semel eum ut oratorem loquentem inducit . Cicero tamen Lib. I. de ossic. ita scribit: tauidam ad eas latides, quas a patribus

hellaeam gloriam . Ex quibus verbis collisimus L. Paulum patrem minus eloquentem, quando Africanus ad eas laudes, quas ab c acceperat, eloquentiam addidit . Quod ego tamen interpretarer , addidit majorem eloquentiam , ne Paulum prorsus ea privet ,

quum dicat hoc Ioco , personam principis dicendo tueri potuisse.

s . Graca scripsit historiam . I in cujus principio veniam petiit .

si Romanus homo minus eleganter Graece scripsisset , quam cum legisset M. Cato, ne tu, inquit, Aule, nimium nugator es , qui maluisti culpam. deprecari , quam culpa vacare . Hoc apud Gel Iium Lib. XI. c. g. & Macro . Lib. I. Saturn. Ieges . Plutarchus vero Postumium Labienum vocat. Idem. s8. Et una Ser. Fabius Pictον. Pal. ct una servis Fab. Cujac. πtina Serius. quod mutabat in sextus. Gulielmius. Grux.ss. Ser. Fabius Pιctor. 9 Aliter : Fabr,cius Pictor, quae res facit , ut dubitem , an Ser. deleri debeat , quando in Fabiorum gento hoc nomen raro, aut fortasse nunquam, quod nos sciamus , invenitur. Si tamen libet hanc notam retinere, fortasse , quamvis Praeponatur, interpretandum sit Seνυilaantis , ut hic sit Q. Fabi Maximus Servilianus, qui consul cum L. Metello Calvo fuit anno ab U. C. DCXII. qui sorte Pictor est dichus , quod de gemiς esset illius Fabii , qui primus Pictor est appellatus . Nec CicCI potest hic illum significare Pictorem, qui scripsit Annales, quzm Livius scriptorum antiquissimum . 8c temporibus belli Punici secundi aequalem vocet. Corrad.

1. MereIlva Qui Andriscum, Pseudophilippum vocatum , vi cit , Macedoniam domuit, Achaeos praelio fudit, & de Andrisco . sive Macedonia triumphavit, ut ostendit Cicero in Orat. in Pis nem; atque haec quidem omnia fecit, quum praetor esset, ut Livius, Paterculus, & Auctor Libelli de vitis Illustr. scribunt. Unde cognoscitur error Flori , & aliorum , qui credaut Metellum tunc consulem fuisse, quum Macedoniam domuit , a qua Mace

donicus est appellatur. Quod si nullus scriptoc nominatim dicat .

347쪽

eonsulares fuerunt, in primus est habitus eloquens, qui pro L. Cotta dixit, accusante Africano, cujus de aliae sunt orationes, & contra Ti. Gracchum exposita est in C. Fannii annalibus. Tum ipse L. Cotta 3 veterator habitus , sed C. Laelius , gati P. Africanus in primis eloquentes : quorum exstant ora tiones, ex quibus existimari de ingeniis oratorum potest . Sed inter hos aetat Epaullum his antecedens sine controveris, sa 6 Ser. Galba eloquentia praestitit : de nimirum is pri ceps ex Latini , illa oratorum proῖria , dc quasi legitima Peraeum tunc Praetorem suisse , ex ord Ine tamen historiae & eempo. Tuin ad ipsum cognoscimus. Livii aetate extabat oratio Metelli , quam Caesar Augustus , quum de maritandis Ordinibus ageret , velut eo tempore scriptam in senatu recitavit, ut testatur etiam Suetonius in Augusto i quo tamen loco inter retes putant orati nem Metelli Numidici, non Macedonici significari, Gellium se- Cuti , qui lib. I. c. 6. multa , tanquam ex oratione Μetelli Numidici recitat , Sed vel Gellius erravit , vel male descriptus est in Iiber, & oratia MoeIIi meedonica. legi debet , vel dicendum M .. . tellum quoque Numidicum ea de re orationem scriptam reliquisse. Corrad.

a. consulares fuerunt. Fuerunt illi quide in consulares , ut ait Philippica VIII. sed non omnes ante patris mortem . Siquidem Cic. Lib. v. de Fin. itast ibit: 'Metelltis tres filios eonsules vadit

a quibus unum etiam censorem ct striti mph ntem , quartum aurem prato rem . Quae verba Val. Μax. lib. VII. c. I. ita male descripsit: Feete , tix eodem tempore stres filios eo ista res , tinum etiam censorium, duo

triumphales, di quartum pratorium Oideret. Reliquit etiam tres filias nuptas , hinc Cicero Tuscul. I. sic ait: Metellum multi filii, Atia , nepote , neptes in rogum smposuerunφ . Idem Propemodum Valeriu*m x Plinius testantur, Idem . 3. Vererator . Interator a , inquit Sex. Pomp. ea Ilidi , dicti a multa rerum Ketandariam vetustate . ob id hunc eum esse cred

mus , qui nihil habebat . ut Africinus ait apud Valer. Μax. LitaVI. C. q. quum ue Tribunus plebis esset, fiducia sacrosanctae potestatis creditoribus suis satisfacere nolebat , nisi a collegis suis set Coactus , ut val. Max. Lib. v I. c. s. scribit . Unde cognoscimus Aureliam gentem plebeiam fuiste , in qua fuit cognormen Cotta , ductum , ut quidam volunt , ἀπο του κατου , quod iracundus di oris totvi ruerit is , qui primus Cotta fuerit apperu

. Ser. Galbo. servius Sulpicius Galbλ, qMi praetor male. adversus Lusitanos pugnavit L ut Liv. lib. x LVIII. scriesit. Deinde cum L. Aurelio Cotta anno ab V. C. DCx. consul fuit . sciendum est praenomen Servium frequenter in gente. Suspicia inveniri . Male igitux faciunt, qui describunt, vel legunt usquam Sergium GalbAm , quum Sergius sit nomen gentis . non autem praenomen , ut salix constat . Male igit 2 Plutarchus in Calyne hunc Tαλ'αι

348쪽

ppera tractavit , ut egrederetur a proposito ornandi causa , ut delectaret animos , aut permoveret, ut augeret rem , ut miserationibus, ut communibus locis uteretur . sed nescio quomodo hujus , quem constat eloquentia praestitisse , exi, liores orationes sunt, & redolentes magis antiquitatem , quam aut Laelii, aut Scipionis , aut etiam ipsius Catonis e. itaque exaruerunt, Vix jam ut appareant. . . t i,. De ipsius Laelii di Scipionis ingenio , quamquam ea jam est opinio, ut plurimum tribuatur ambobus ue dicendi tamen laus est in Laelio illustrior. At oratio Laelii de collegiisa, non melior, quam de multis quam voles , Scipionis et non γ ς quo tua Laelii quidquam sit dulcius , aut quod de religione dici possit augiistius ι Seὸ multo tamen vetustior , & horti dior ille , quam Scipio, & cum sint in dicendo variae voluntates , delectari mihi magis antiquitate v; detur , dc lubenter verbis etiam uti paullo magis priscis Laelius . Sed est mos hominum , ut nolint eundem pluribus rebus . . excellere . Nam ut ex bellica laude adspirare ad 6 Attic co Lam, num nemo potest in qua ipsa egregium 7 o Viriati bello reperis. BetIica laude . Re milatari, quam bellieam laudem Vocat, ut Eloquentiam dieendi laudem vocare solet. Hanc artem vero Scipio maximam aetatis partem in bellis versatus didicit , & ex libris item, praesertim Cyro Xehophontis, quem de manibus ille pone in Te norisblebat, quod Cicero Ep. r. ad Q Fratrem di Tusc. II. testa-

' σ. - eanum.) Quem Metellus etiam inimicus Ita laudavit, ut quod scribit Valer. Max. dixerit filiis, non fore, ut Ossicium majori viro possent praestare; vel, quod Plutarchus refert, Diis gratias egerit, quod ille apud alios non fuis et 'atus . Quod tamen Cicero in orat. pro Μurena Q. Μaximo tribuit. Certe, inquit Paterculus, vitam diox almam erit, qua nullitis id diemporis, praterquam avita odore, vinceretur. Talιs enim fuit , quaIιs nemo Mnquam , ut Laelius at o pud Ciceronem, erit, nemo certe fuit. Sic etiam scri-hit cie. lib. II. de orat. Non pulix MIIum hae cavitas inricano clario rem . Idem .

7. Viriati bello νυ erimus fuisse Latium. ExempIar Venetum habet , Virratico bella, quanquam Suetonius in vita Galbae Viriatinum .eIlum dicit. Mirum vero , autorem virorum illustrium, 'uicunque ille tandem, ubi de viriato agens helli huiusce meminit, non meminisse C. Laelii, neque item L. Florum, aut ex posterioribus quemquam. Quanquam alias quoque Cicero hac ipsa de re nonis nihil . In secundo enim ossiciorum , quo loco docet justitiae opinionem ad omnes vitae partes esse necessariam e Itaque , inquit, propter aquabilem prada partitionem , ct Bargaltis IIbrietis Iarro s de quo est apud Theopompum 2 magnas opes habtiit, ct mtilio maiores Hrtaxus Lusitanu , cui quidem exercitur nostri imreraιoresque cesseruor , qMem

349쪽

B-R U. Υ-u su 29 I. νε timus suisse Laelium : sic in enit, 3 litterarum , eloque u tiae , sapientiae denique, et u utrique primas, pri Oxes ta men libenter deserunt Laelio, Nec mihi ceterorum judicio solum videtur , sed etiam ipsorum inter ipsos concessu ita tributum fuitIe . Erat omnino tum mos , ut in reliquis rebus melior , sic in hoc ipso humanior , ut faciles essenty in suum cuique tribuendo . XXII. MAM ORI A teneo , Smyrnae me ex P. Rutilio s. Ruso audisse, cum diceret adolescentulo se accidisse , ut ex Τ

c. Lalitis , is qui sapiens usurpastur , prator fregie ct eomminute, feraei statemque eius ita represt , ut facile beIIum reliquis traderet . Rivlus . viri artis ex pastore venator , e venatore latro , mox iusti quoque exercitus dux factus , universam Lusitaniam occupavit , di bellum cum Romanis per quatuordecim annos , ut Florus Aeolosius scribunt, vel octo continuos, ut placet Appiano, gessit, multosque Romanos duces vicit I ac tandem a suis , quos Servilius Caepio corruperat , est interfectus . Historia est apud I. iv. Iib. LII. & LIU. Ec alios. Aliter Gratiaeo, sortasse recte, ut bellum Viriatieum dicatur , ut bellum Mithridatickm ; quanquam Sue

tonius bellum Viriatieum vocat. Corrad. . t .e 3

8. Literarum . Urerque enim doctus suit, & doctos homines secum semper habuit, nam Panaetius vixit cum African , ut Cic. ad Attic. Ac Tusc. I. resert. In orat. vero pro Alurena ita scribit: Huiuscemodi Seiνιο ille fuit , quem non poenitebast faee dem. quod tu, habere eruditissimum hominem or pene divinum domi . Hi ne Lib. III. de orat. dicitur operam Philosopho dedisse, sed ita, uevix intelligeretur id agere, quum ageret. Plutarchus quoque & Pariterculus Polybium ejus comitem ac psane praeceptorem ruisse testanis tui. Laelius vero doctus ab auctore Rhetoricae ad Herennium vocatur , qui Diogenem stoicum adolescens , post autem Panaetium audierat, ut Lib. II. de Fin. ostenditur . illud utrique eommune, quod Lib. I. de orat. scriptum est': Νon tulist ullas hae civitas aut ζ1ε-raa clarιores, aut auctoritate graviores , aut humanitate polistiores P. M iis cano er C. LaIio, qui seum erudis usimos homines ex Gracia palam sempe habuerunt . Idem .

s. In suum euique tribuenda . Est quaedam iustit;ae definitio . nam jostitia jus suum unicuique distribuit, ut ait Cicero Lib. II.

De Nat. Deor. & Lib. V. de Finib. Justitia in suum cuique strkbuenco eernitur. Hujusmodi locutionem : Meiles e ant in Iutim G 'ue tribuendo, quidam rejiciunt , di malunt dicere , ut alibi Cicero dixit: Faciles erant in suo eatque tribuendo. Qua si Cicero non

soleat Graecos imitari, qui sepe sic loquuntur , te hoc loco sortasse dicerent . 'Eν τοῦ ε κως ω Θλ es ιν , aut quasi ipse non ita saepe sit Iocutus, ut hic & Tuscul. III. me merbum Laum a nitam is sntuendo fortunam alterius . Et in oratore t In enarrando ali. Et infra r In capiendo adfersaνέοι . Et Lib. I. De Leg. Dum cuique stribuenae , quamvis aliter ibi lectatur . Sed de al)i sic loquebantur, ut Hirtius De Bello Afri c. casa ν in eireumeundo exerincipum animadvertit. Et Liv. Lib. XXX. Hae Ophaei animum dedo ruar in alloquendo victorem . Idem . T a Io. In Disitiros by Gorale

350쪽

scantia alii .

Senatusconssilio P. Scipio & D. Brutus ut opinor eonsules de re atroci , magnaque quaererent. Nam cum Q in sit vap Sila facta caedes esset , notique homines intersecti, insimulareturque familia , partim etiam liberi foetetatis ejus , quae ιδ plearias de P. Cornelio, L. Mummio censoribu Lredemisset, de erevisse Senatum, ut de ea re cognoscerent di statuerent Consules. Causam pro publieanis accurate, ut semper solitus e set, eleganterque dixisse Laelium . Cum Consules, re audita , amplius de consilii sententia pronuntiavissent; paucis interpositis diebus iterum Lilium multo diligentius, meliusque dixisse , iterumque eodem modo a Consulibus reme Ise erolatam . Tum Laelium , cum eum socii domum reduxi nent, egissentque gratias , & , ne de satigaretur , oravissent, locutum esse ita , se , quae fecisset, honoris eorum causa, studiose, accurateque secisse s sed se arbitrari, cau- , tam

xo. In silva Sila. Turneb Ianum est, cuius confirmatio videnda libro xi. Ad vers. c. r. iterumque lib. xxvr. cap. m. Vulgata silva sua. Pal. infliviaι ita. Cujac. in istivassita . unde & nonnulli legunt, in silva sita. Grui. ar. 64 picaνias. in Haud aliter Pal. placuitque Victorio L item Culacio lib. v. de Feudis . legitur aliter picearias. sitne etiam qui pecuarιas legendum putarunt . erat in Cujaci no piceor a ι .

idem .

ra. Pioaνias. Fortasse Ioca ubi pix fieret, cuius apud veterea magnus fuit usus , quum ad alias res , tum ad vina condienda. Et fortasse tum Centiores picarias locabant , quod nos tamen adhuc non legimus i illud legimus, quod scribit Plin. in tabulis Censoriis pascua dicta fuisse omnia, ex quibus populus reditus habe rei ι.quia diu hoc solum vectigal fuerat . Hoc significat Cicero, quum in Orat. I. contra Rull. ita scribit: Heniat , inqΑit , Salva

avean ia r utrum pandem hane Sylvam in retiuis pusessionibus , an in cem

forum pafetiis iuvenisti Ex his existimamus legi oportere , vel te- enarra, ut hic etiam scriptum vidimus, vel peeuarias, praesertam quum in aliis libria picarias, in aliis piarios hoc loco legamus .. Et pecuaria, loca ubi pecora nutriantur, id est pascua , interpretamur et 8υκανiar vero, eodem pene modo, quod varro Lib. II. de R. R. .ata scribat: Facilius faeιam , quad or ipse pecuaria , habui grandes in sepulta avarias, ct Reatino elutrias . Itaque rem sic explicare possumus: sylva Scantia erat in pascuis Cen orum: pecuaria item sive pecuariae erant in iisdem pascuis. quum is itur publicant redemissent has pecuarias, sive pecuaria, in Sylva Scantia , quae in his erat, facta est caedes. Quod si paulo ante legas aestivis, idem urit . corrad. οI3. Amplius de eonsilii sententia pronuntiavissent. In fragmenta unQ aeneo. quod apud me extat, serviliae legis , incitum est; P . ἀσconsilii sententia ita pronuntiata feeisse videtur . In altero ἐ' quone quom

SEARCH

MENU NAVIGATION