장음표시 사용
1101쪽
De Pollin. Cap. XIlI. Habetursupra volumina II p. cap. 337 Nscitur Hocilla ae. De Insecto altero,quod Tenamaznanapaloa vocant. Cap.XIV. N Omen sumpsit a lapillis apprehendendis pedibus, quae est eius natura .
cornua fert tenuia longa, ac scipso triplo prolixiora. Locustς videtur genus, eiusue insecti, quod apud Hispanos vocant Camam paruam, crustatum animal ,ternis utrinque pedibus, longisque , sed qui sensim procedentes versus caudam fiant breuiores: innoxium est, cuiusntula narretur vis,aut peculia
WrmicuIus est cinereus,& hispidus,ramulis quibusdam viridantibus oper tus, vatae exilium soliorum sita enim libet modo vocare corrudae qua damtenus similium serie quadam,ac per interualla dorsum occupantium,quod lineis nigris transversim ductis distinetiam eli, secundum ramulorum progressum; ramuli utrinque desinentes, lutea quadam excipiuntur linea, rectiquo procurrenti: digiti aequat plus minus magnitudinem. Caput,pedes, caudaque Candido 1unt, cyaneo,atque coccineo colore, visendo quodam ordine distincta: noxium morsum infligit, & calorem vehementem in ictis partibus excitat.Sunt di alia innumera vermium pulcherrimorum genera, quae ex his quos depinximmus gratia exempli,valeant facile depi aehendi. De Tetuloca. Cap.XVI. GEnus ost Vespae aculeatum, pungensque, ita vocatum,quoniam singulis quibusque diebus, effossa terra, & alio delata parat cubile, sed fauos minime construit , nigrum inclinans in caeruleum,si alas excipia quaesuluae sunt,&cornicula,quae luteo colore tinguntiar. Uniit in montibus GPomanicis.
De Quauhmecati. Cap. XVII. GEnus est Rutilis,surcuIoarenti, Iongoque,&quibusdam appendicibus
aucto,ita simile,ut vix ssit quiescatJ animatum esse credas: id tamen qu niam sine capite ad nos delatum eit,depingi noluimus: et si aspectu raro , mir bilique, neq; unquam a nobis ante oblato.
De Quetzalmistuati . seu Vespa pennas Huacamayae colore imitata. Cap. XVIII.
V Espae nostrati similis est forma, aculeo, & dolore, ictu excitato, sed cauda Iutea, & fulvo corpore, alis vero atris, & nitentibus: Uiuit Tepogita--Micis agris ,& insitu Vesparum nostri Orbis fauosconstruere solet.
1102쪽
FRANCISCI FERNANDE ZDe aut temolin. Cap. XIX. GEnus est scarabei parui, volatilis , pulli, sed lineis albis distincti, cuius ni
IIta vocant nostratia centipeda,ab Hispanio Ocbmillas vocata , quarum est ino his regionibuS copia.
GEnus est Cantharidum paruarum rubri capitis, pectoris smaragdini,&reliqui corporis futui, aiunt, leprae illitas,atque contricatas mederi . Viauunt apud Hociti alpenses: Est autem Tleocuit in igneua vermis, di ab ignea , a que vrςnti natura, impositum est Inlecto huic nomen.
REperias apud hanc nouam Hispaniam plura scarabeorum genera, quorumihi in hunc usque diem quinos e naue licuit videre; ex his insignIOra picta tradimus, vel quoniam eorum derasa deuorataque ex aqua cornua, Ve'nerem dicuntur mirum in modum excitare.
De Tlataeati seu Arundine terrestri. Cap. XXIII.
ANimal est paruum Cicadae simile, & alarum expers, capite, pedibus, to loquo corpore suluis, geminis formicarum instar armatum chelis, quibus mordet, α nullius t quod stiam) in medicina iuvamenti,
De Tlaxi quipillin seu Marsupio terrcstri Cap. XXIV.
V Ermi est niger, urentis naturae, cuius puIuis inspersus medetur leprae, Vidi realium suiuum, teretem, tenuem, & paruum, qui in tenebri
mirum in modum lucet, cuius non teneo memoriter nomen.
De Tocati seu Araneorum generibus. Capi XXV.
PRimum Araneorum genus Nacollocati,seu steroris Anneus vocatur me diocri corporis magnitudine,& colore, inter nigrum, & sustum son stans. scundum quod maius est Tocamaxacualli dicitur; eodem pene colore; Tertium Tocatlχintlaul, qui minus praedictis, ac nigri coloris. Quartu Tames atlauhqui nuncupatur non ob aliud quam quod etsi toto fere corpore niser sit, macula tamen rubea insignitur. Est,& aliud dictum Tocamax cu alli corpore magno se tuo, atque hirs uto,& septimum omnium maximum Tlathoeboeil coloris nigri pallescentis,atque cineret. Est& Oceloiocati eo I anominatum, quod Tigris pellem colorum varietate quadamoenus imitatur, necnon Huitalocati ab spinis nomen sonitum, & Alocati ab aquis vix a quM
1103쪽
solet versari interstinctum nigro, coccineoque,& pallido colore: in maritimis locis maximos audio reperiri, nec stio quodplam eorum genus valde nocentis esse veneni , etsi nonnulli mortu sint noxii , &Toca maxacu allidissicilesὸnabilia infligere vulnera quaeque s si cicatrice obduci contingato alios atque aliis locis renouentur, eademque non morsu, aut ictu excitato, sed incessu confricatione ,-redditis in assiciendum locum aluI excrementis.
De Hocitexta. Cap. XXVI. HOcitexea seu magna Cim ex denarij argentei aequae amplitudinem,alata .
fetida,atque hominibus in fella pestis tum odore qui illi foetidi lim us e it, tum haustu sangmnis humani, excitat isque rubeis eruptionibus:ob cuius mon- si ri nostris nunquam visim,atque admirandam magnitudinem non iudicaui in hac historia praeter mittendam.
De TZonte comam stu Insicto, cui Caput videtur esse oneri' Cap. XXVII. CIcadae genus est nostrati simile, sed ea magnitudine ob quam solam deli
neandum apta Quauhnahua censes curauimus.
De Laualaua aranei genere. Cap. XXVIII. PAruuli sint, aureique,& punctis rubris distincti, vulnus est noxium;
ictosque agit in insaniam , membrisq; subinde stupor inducitur , interuaturque anxietates, & dolores: praesidium est Tubae prioris Tam balaguisae,&Pili poc singulorum tres obolos tundere , ac ex vino palmarum rese lutos deuorare; aut oleum cuius mixtionem narrauimus inter plantas nouae Hispaniae, illim re vulneri; cauendum tamen primis tribus diebus a potu, aut si Oibendum 6r, vinum palmarum, aut nostras,quod prielhantiu ς est assumendum, prete rea etiam ab aere,& sole. Vivunt in pratis herbi seris Philippicarum Insularum.
De Lumalec Hirundinis genere. Cap. XXIX. HIrundinis est species inter herbas,& montium arbores vivens, semidigitum longa, & impense tenuis. adhaerent iter agentibus, subeuntq;quosi uis numani corporis meatus etiam angustos, & foedos , neque prius discedunt quam liv. nano satientur sanguine: tunc enim sponte cadunt, acm mus infe it .is te vigente. Remedium est arundinibus quibusdam praeacutis eas avellere, aut Lic rueri intra aquas considentes saxis, si quae sorte adsint, aut pyram con uise
1104쪽
O FRANCISCI FERNANDE ZDe Sulum Formicarum senere. Cap. XXX. R Eperiuntur in Philippicis Insulis duo Formicarum genera Sulum dictici,
quarum aliae sunt sex digitos longae, ac crassae digitum latum, coloris nigri nitivique , rictu dimidi, digiti, praedura maxilla, N eodem quo corpus colore , cui tres haerent dentes tenues, ct firmi, vivuntque in montium arboribus. Aliae sunt alatis Formicissimiles, Maliquanto maiores, vivunt in campestribus, atque aduersus hyemia iniurias congerunt arenae aceruos incredibilis magnitudinis , intra quos fauos construant, ubi tutae, & mugitissimae degunt.
Finis IV. Tractatus Hictoriae Infectorum.
DE HISTORIA AQUATILIVΜ NOVAE HISPANIAE
De Axaxaraeati,seu Musca palustri aquosa facie constante . Cap. L, XAXAYACAT L parua quaedam musca est,&lacustris, faciem candorio aquei gestans, unde nomen , quae retibus in Me-xicana compraehenditur palude tam tertili tutis temporibus aptura, ut ex eisdem innumeris tritis, commixtis quo globuli parentur, qui toto anni decursiis veneant in emporijs, coquun illor Indigenae Maizij spicae membranis conuulutos conlectos que in nitratam aquam, arque ita bonum, multumque , nec gultu insitau praestant alimentum, quin eisdem aluntur mille Avicularum domesticarum genera, quae incluse caueas non sine audientium voluptate occinere solent: sun sarum muscarum, maiorum, minorumque bina genera sed in minimis diutius immoram dum ad maiora propero, necessarium non duxi.
De Avoloti, siue lusu Aquarum. Cap. II. Habetursupra lib. s. cap. 6 fol. I De Aletes itet, seu scarabeo lacustri. Cap. III.
A crinae duritia accepit Aletepitz nomen, in lacubus versatur Mexicanis,
quibusdam terrestribus scarabeisi ut ex eius imagine apparet magnitudi ne ,-iorma, & pullo quodam colore in atrum vergende persimilis: crustatum animal,&'uatuor saliens pedibus, quorum bini, qua parte umbilicus in ali Issius est oriuntur, ac sese ubi supinus iacere cogitur vibrans in prCnum, atqui concorquens: Estur ab Incolas, qui Pamphagorum more nulli pene rei par
1105쪽
cunt. Vulgare tamen praebet alimentum, velut & Achichimatii,&Atelepit escarabeorum paruorum , &palustrium, ut conijci potest genera.
De Atolocati, seu Gerynis. Cap. IV.
O Vam varij sunt hominum mores, quotuplicia rerum naturalium genera diuersis uniuersi orbis plagis in cibos, mensisque venereὶ En Gerynis non tine voluptate vescuntur ni Occidentales Indi, quos aut intueri, aut nominare horrent nolim, & locustis i ixis, formicisque non parcunt, expctunturque ab hac gente multa, quibu4 nihil a reliquorum mundi Incolarum obsonijs est ablegatius . id Z quod in eorum emporijs pallim illos venales reperis nequς admodum mal , inὀrative nostuntur palato, non unico parati licitatiue modo tinterim ipsi patrio truantur cibo,dum in indicas illas cohortales,quarum masculos Galli pauonta vocant, patiantur nos feaire.
ΙNlecti lacu stria genus est Anenez, crustatum, paruum, depressum, tres di
gitos latos longum, ac toto corpore,si ventrem excipia , teres, septem trans uersis incisum lineis virentis coloris, ternis utrinque cruribus tenuibus, ac longis, quae versus caput Procedentia sensim fiunt breuiora. Capite, oculis, totaque corporis forma, terrestri cicadae sere similis est; vescuntur eo Indi, haud aliter ac
squillis, neque dissimilem snam & nos periclitati sumus i alimoniam pretebet. De Amiloti, seu Pisce Tereti. Cap. VI.AD genus candidorum piscium quos uniuersim Mexicani YΣtac michinvocant, reseruntur tres illi magnitudine q u idem disserentes, A m iloti ne-pe omnium maximus, Xalmichin mediocris, omniumque minimus Yziacmichin. Amiloti igitur lacu stris piscis est squamosus, de coloris sni quibusdam pullis maculis conspergetetur 3 candescentis; sesqui dodrantem longitudine, pollicem crassitudine excedit, binas pinnas habet in dorso, totidem in ventre,
utrimque unam , ac infra ventrem alteram: caput e si longum , rostrum acuminatum , sed infςrna maxilla prominentiori: Oculi liint nigri, Iris aurea, aureum caput, venter luteus, adeoque reliquum pene corpus, optimum, & concoctu facile prirbet alimentum , nam &Ouis capitur magna ex parte onustus, adeoq; gratum, ut cum grauem quandam evasissem aegritudinem,mihique nutrimenta omnia a fanis hominibus,de sagacioris palati vehementςr expetita sorderent, displicerentque vehementius, hoc uno cibi genere suauissime usus sim,&ad vires Instaurandas non mediocriter adiutus, sed magnitudo ipsa adco gratiam commendat, ut quo in maiorem amplitudine adoleverit, eo maiori habeatur in pretio, expetatur aut diu ,rarius inueniatur venalis,inuentusq; emat; carius.
De Ahuaubit,seu Muscarum palustrium ouis. Cap. V l.
EXtrahitur e Mexicensi lacu piscosum qui petam vocatum Aliuatililli, Copioso prouentu, haud absimile papau ino lenuni,hoc est ova MaxVacati
1106쪽
de quibus iam dictum a nobis, proiectis in eum sinu bus humeri, femori sue cral situdinis laxius tamen contortis, qua Parte suetus tumidiores sunt,quibus commotum , turbatumque solet adhaerescere; Inde corradunt Pisiatores, atque immagna vasa recundunt, ex his, aut eiungunt placentas,illis quare Tlaolli parantur per similes, aut Orbes, quos Tam ales patria lingua vocant,aut digestu in inuoluchra spicarum Maizij rehonunt,ut inde occasione oblata coctione,aut torrefactione parent sercula, piscolum quiddam sapit, ipsorumue piscium oua, nec omnino malum serunt praestare alimentum; imo licet aridum ,& suangulans, ventriculum firmans de Dile,ac dissolutum.
De Acodilin, seu Imagine Cocleae . Cap. VIII.
SQujllae species est Acocii in nostratibus maior,quae in Palude capit cir Me-xicana , cauda auium insignis, binis schel is, quaternis alterutra par te cruribus, quibus & graditur, & retrocedit: oculis binis, & corniculis duobias praetenuibus: Color est inferne candens, superne pul us, sed qui cum elixatur m rubrum squod caeteris quoque Squillarum generibus est commune J muter urniaminae ple ouis nigris, circa postremum ventrem patulis, capiuntur papa ueris semini forma,&magnitudine similibus, quae inflexa tuentur cauda,rcsinentque.Grati sunt nutrimenti, nostratiumq; Squillaru sapore,ac succo simili.
: De Ahuihuitia, seu Aquam trahente. Cap. IX.
GEnus est Insecti Vermine crustati lacus V exicani alumni, calami anseri
ni crastitudine,&latitudine trium unciarum , coloris superne futui,&albi inferne, ternis graditur utrinque pedibus, caput eis exile,& latiusculum, forcipe armatum, bono, gratoque constat alimento, cauda vero, quae crusta tegitur dura punSit, venenumque solet inferre.
REperias in fluminibus dulcium aquarum calidas regiones abluentium. quale est Yauhtepecensis genus quoddam animalis nigro, puIloque va riatum colore, canis Melitensis magnitudine, quod Lutriae pote it reputari gς nus,quin lutriae etiam ipse magna copia proueniunt in noui Hispania. Nesinon aliud aquatile, animal illis haud absimile, leo aquatilis Vocatus, ab Indigeni Sucro nanadula ternas pene longus spithamas, ruso pilo , longoquς, molli, sed obscuriore circa dorsiim , rostro prolixo,&tenui, incuruis Ungui bus, cauda longa, breuibus cruribus, & auriculis, de cauda binos dodrante prolixa,qui piscibus vitalitat, nec aliam quam pellis utilitatem praebet, Vt i q ς non longe a littoribus maris auli ratis.
NA ualibus Scarabaeis sim ilis est Alopinan : quatuor tamen uncias longussac duas extensus in latum, color est sulcus, & crustaceum tegmen, crς Fixat volam, & circa Lacum Mexiclinum noctu versari solet inter I uaceta ςdi
1107쪽
HIs T. AQVATILIUM NOVAE HISP. TRACT. V. '
tur ab Indigenis elixus cum alijs piscibus paruis, atque herbis. Similis videtur Xopanxacalli, di ad Locultarum palustrium species pertinere.
De Oeuitiatac, seu Vermiculis candidis. Cap. XII.
ITa vocare solent Mexicenses quosdam vermiculos alumnos Tenoch titIanae Paludis, haud absimiles his, qui e putrescentibus carnibus solent generari: videntur hi dum crudi sunt atr1, ac torridi in patinis,aut vocatis comatibus, sta tim candicant; hos comedunt conspersos sale indigenae,suauis testati esse siporis,& quo amigdala noti ratia aemulentur: uberrima sciu ultro osteri quotannis stato tempore eorum vermium captura, sed PraxiRue per largiores imbres, mali sunt succi, & inter horrida, viliaque fercula recensendi; quamobrem in diuitum, aut ciuiliorum hominum non veniunt mensas , sed aliorum tamen, quibus alimoniae potioris, aut gratioria non suppetit copia aut quorum palatu nihil adeo foedum eli, aut horridul , , ut estugiat, modo sapiat. Non desunt, qui ab hoc abhorrentes alimento cohortalibus Anatibus, pullis, & Anseribus, eodem saginati libentius utantur.
De Amacpalli, seu manu coccinea. Cap. XIII. SPongiae marinae est species, duriori tamen, quam caeterae callo, & in digito
longos, ac terete , manusiae figuram efformata, unde euenit illi noti en, ob cuius raram ,& peregrinam formam ab australι miliam mari,sub oculos norsu a gentasPonendam expressa imagine statuimus.
ATexcal quahuiti, seu Arbor lapidea aquae, saxis marinis innascitur, undo
profert ii ipites lapideos,fuscosque, di nullis ornatos foliis, cuius tamen ni nil memoratu dignum accepi: Sunt qui Isidos socamon Plini t Caritoblepharon ue e sse contendant, nec desunt qui Antipaten Dioscoridis, referantque ad Corallor um gen uS.
De Atoninuiadi. Cap. XV.GEnus est lacus tris Insecti tenuis, & longi ulculi ternis utrinque pedibus institens, ac chellis binis exorientibus circa rolirum, quibus Innatat .ac deluit, nulla insigni facultate pi aeditus, sed vitam agens circa lacus. Λ
De Xoch pallapachilliseu Concha minij coloris auriculata. Cap. XVI.
Vidimus iuxta mare australe inter alia Concharum genera, quoddam Xochi pallapachili, a minii colore vocatum , mediocri magni cudine, trans uersis semicirculis lineas secundum reetiam procedentes secantibuS,ac colore m. i niJ rubeo, dilutiore , ac luteo in rubeum tendente distinctum:alterum maiusculum, ac lineis simillimum, sed colore candido, rubeo, S fusco varium , ac demum tertium citra auriculas rubeo, diluto, fulcoque colore, &linci dumet
1108쪽
eaxat rectis, sed quae in eo teso procursu in ternos finiantur orbiculos, quarum nihil insigne accepi praeter tormam,quae videtur a Maris mςditerranei,&septentrionalis Conchia quadamtenus dissidere.
CHacallin,sculocusta palustitis Mexicano capitur lacu, Graeci hanc . . . latini squillam gibam , Hispani vero camaranea vocant in usum venit alimenti, dc DO a prgitio in cibis commoda,atque Ideo a nobis silantio pertran-
Cocolin, seu caenum grauiter olens vocatur ab Indis fustum quoddam Mexicani lacus excrementum: undae innatans, limo simile, quem odore quoque videtur qmulari: unde nomen vendant hoc Indi, ac in sercula adhibent, gulae quavis re oblata explenda: gratia, cum tamen virosum odorem spiret, &
De Cueyati. Cap. XIX. VocantMexicani Cueyati ranarum speciem quamdam in praedicto solitam
capi lacu, haec eade cu nostratibus esset, nisi e viridi colore vergeret in nigrum , nam & cibis idonea est, M salubre, gratumque praestat alimentum tr perias tria earum mediocr/s magnitudinis genera, sulcique coloris, quarum X licati omnium minimae sunt, viridesque. Acacueyati omnium maximae atque teterrimae. Cueyati vero femora habent interna parte lutea, pectusque, di medi ri inter praecedentes constant magnitudine, quae omnes sunt aptae cubas : reperruntur quoque Rubriae paruae vocatae Tamaciali, aliae vero monitrifiea magnitudine Aquaquae nominatae, quarum lac posteriori parte lusum veneficum eit , sed de his sis dictum est loco De YEeabuitli. Cap. XX.LUmbricorum renuissimorum congeries quaedam est ricatiuitii, quae retibus Mexicano capta lacu, ac vasis quibusdam capacibus seruata in emporus, quaeTianquiE patria lingua vocant, venundantur, eadem abInititoribus deco- Aa pullum colorem induit, odoremque qualem piscium fundunt oua,&coactam panis refert substantiam, lac auget laetantibus enixis;quo fit, ut quidam inde placentas efforment,& exsiccatas rePonant,etsi neque eo modo diutius fil- Maeseruentur,incorruptaeque; cum semidecoctae sunt, additur siliqua strum, ut simul cum sale saporis esculentorum ada ugeat gratiam, quo pacto palatum demulcet, nec insigne aliquod videtur inferre nocumentum.
De Yayauliqui, seu Atro Xohili. Cap. XXI.
MInima vocatorum Xohilium species est YVauliqui,pisciculus nempe i custris, squamosus, minimi digiti magnitudine, pullo colore, unde n
1109쪽
men: ventre proportione corporis maximo, Gerynorum aemu Io, & laxioris quam deceat cibi, ideoque neque admodum salubris , neque ab ullo anxiὰ expetiti.
De Yacapitetahuac , seu Pisce tenuis nasi. Cap. XXII. MInimus est eorum piscium,quos Indi Yziacmichin, nostri vero candidos
vocant, lacustris, fluviatilisve, vi ulparus, squamosus, coloris argentei, nec mali,aspernandiue alimenti, ouorum praecipue copia,gratia commendante; minutis,candentibusque tegitur squamis,&Interior est gustu , ac salubritat vocato Amiloti specie candidorum maxima, de quo suo ductum est loco.
Iterum de Yacapitainuae . Cap. XXIII.
PIstis est Mexicani lacus spithamam longus, &pollice paulo crassior minutis ille squamis tegitur , piqnulas duas habet in ventre,in dorsis unicam, &singulas in singulis branchijs: oculi sunt parui, ac nigri, color totius corporis candes, nisi quod iuxta branchias pallescit; ad Pisces albos,quos Yκtacmichin hic
gens vocat,pertinet: bono alimento constat, & minime ingrato sapore: inssu unt enim huic Mexicano lacui sontes iuulique non pauci,amani, admodumque salubres,quorum lymphis piner pluuias,magna ex parte constat.
De Vettati, seu sale fontano. Cap. XXIV.
EN alibi sim de sale uniuersim loquutus, de sontano est hic rursus nonni hiladijciendum: generatur ergo e quibusdam salsis fontium aquis, muItas erumpentium locis, coniectis in cauitates quasdam arte paratas, salis genus optimum , humidioribus partibus a solis calore consumptis, reliquis vero, quae ad natura terrena potius accedunt, cum nonnulla aquae portione coactis,salve ro, aut Nitrum, quod colligitur, deraditu me ex alueo palustri pluui, cessantibus arescente, ut a terrestri portione separetur,maceratur inprimis ex aqua, ac residente terra: liquata tenuior pars cum lympha fuit per canales ad hydrias, equibus desumpta in cauitates praedictas dispertitur, ubi vi solis in lalem coit.
De Michpillin, seu Ouis Piscium. Cap. XXV.
GEnus illud lacu stre albu,quod ex omni piscium in lacu degentium mex iis
cano conflatur multitudine, unde factam est illi nomen, statis anni te- Poribus eadem captum palude haud aliter,quam Thyni, Trichiae, stombri, sia milesq; pisces alij gregatim vagantes in Oceano, Agmen pisciculorum esse creditur haud lendibus maiorum , medio id procedit alueo in neutrum littus inclinans,iam numerosa multitudine, ut quinque Cubitorum interuallum, aut amplius occupet: non praetermittunt occasionem Piscatores, sed diligenti obseruatione ,&cura, vagantes Pisciculos captant, excipiuntue retibus, aequo ita non mediocris solet saepenumero fieri captura. Coquuntur ijdem alienis fic-rilibusue vasis, serculisque ubi opus est adijciuntur, addito siliquastro, chilliue quo apparat neque modico,nec ingrato cibo constant, sed quo non modo In' Diuili od by Cooste
1110쪽
di, verum Aduenae quoque Hispani sepenumero vesti gaudeam. De Xiomichin Mexicanorum, quam nostri Troctam Vocant. Cap. XXVI. Pucis es squamosus Doctae, Salarisve nostratis forma. magnituὸine, sua.
a , squamis, ac nutrimento ;sed punctis rubels minime distinctus, quaquam ruboris cuiusdam expers non sit: circa torrentes calidarum regionum non longe a Mexicana Vrbe, magnaque aquae dulcis versitur flumina. Caput resimum est,duorum dodramum longitudo,squamae minutae,dorsum nigrum, candida latera, squamis tamen quibusdam nigris eon eda, ac venter albus: dorse quaternae instat pinnae, ventri totidem, quaternae iuxta branchias, ac binae aliae circa excrementi meatum: varijs capitur locis, sed praecipue iuxta Hocyacocollan, sunt autem, qui Paclani michin vocent.
VOcam Guastecae Matulles, genus quoddam Ranarum aquaticarum optimini,pergratique alamenti, ac pondere libram unam aequantium.
CApiutur in fluminibus calentium Regionii eae, quas locustas latini, Mexicani vero Tepechacallin vocant, dodrantem longae, ac duos pol Iices plurminus crassae: edumur coctae, aut ferculi modo,quod candidum vocamus, par tae, qua praeparatione, carnium saporem praeserunt, quanquam pistosum aliquid semper oleant.In Mexicano vero Lacu Cicada verutur palustri patria lingua dicta Atopinan. Item Colcae paruet, quibus vesci Indi minime assueuerant, Cancrorumque varia, & innumera genera,nec eorum modo,quorum memini v Antiquitas, ted aliorum quoqueHui varia Arma, & variis etiam constant coloribus, haud minori Concharum copia,atque varietate. verum nobis animu non est tam multa animalia prosequi,donee per otium liberiu3 concedatur de- uagari,quemadmodum nec Scarabaeorum, qui uidem eduntur ab Indis varia a genera,quale est AletepitΣ, & Coatecpati.
huilin maximus,& qui iam ad iustam deuenit magnitudinem,Xobuit in
simplici rer dicitur: qui vero natu minor est, sed aetate huic secundus, acoxohuilin nuncupatur. Tertius ab illo Tepiton xoliuilin, ac minimus Om nium YVauhqui, de quo alibi sumus loquutir maximus omnium lacustris est, ac dodrantem aequans longitudine, nec piscibus circa Hispanorum flumina versantibus dissimilis, candens est, verum totus pene sanguineis persunditur guttis: cauda est lunata, unica dorsi pinna, branchiis binae, binae ventri, ac iuxta anum unica :caput resimum est, corpus tectum squamis exilibus, & venter ouis magna ex parte onustus,oculi sunt parui, nigrique, iris ex pallido u. bes It , dc corpus uniuersum pillescit e candido; estur in meliorum piscium